Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 2300 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztu sporządzenia opinii rzeczoznawcy jak również kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód podał, że pozwany sprzedał powodowi samochód osobowy marki B. (...) za kwotę 25000 zł. Po nabyciu samochodu powód uzyskał informację, iż ostatni zidentyfikowany przebieg tego samochodu wynosił 340049 km a więc wyższy niż wskazany przez pozwanego. Wobec tego powód wezwał pozwanego do obniżenia ceny tego pojazdu o kwotę 5000 zł. Pozwany odmówił spełnienia żądania powoda. Z sporządzonej na zlecenie powoda ekspertyzy wynika, że cena tego pojazdu powinna zostać obniżona o kwotę 2300 zł. Pozwany odmówił obniżenia ceny o wskazaną kwotę. Powód dodał, ze opinia rzeczoznawcy była odpłatna, a jej koszt wyniósł 300 zł, Stąd roszczenie powoda ostatecznie wynosi 2600 zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 26 sierpnia 2013 r., sygn. akt VIII GNc 4485/14 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. Sprzeciw od powyższego orzeczenia wniósł pozwany domagając się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zaprzeczał, aby przebieg sprzedanego pojazdu w chwili sprzedaży wynosił 340000 km, a nie 236000 km. Pozwany podniósł także m.in. , że po nabyciu tego pojazdu powód wystawił ten samochód do sprzedaży wskazując jako przebieg 236000 km, a więc przebieg podany przez pozwanego. Ponadto pozwany wskazał, że powód nie wykazał, aby poniósł koszty wykonania prywatnej ekspertyzy w kwocie 300 zł.

Sąd Rejonowy ustalił , iż pozwany nabył samochód marki B. (...) od osoby prywatnej. W chwili nabycia przebieg tego pojazdu zgodnie z licznikiem wynosił około 205000 km. W dniu 23 września 2011 r. pozwany naprawiał wskazany samochód osobowy w (...) Serwisie (...) w B.. Z tytułu wykonanej naprawy (...) wystawił fakturę nr (...) z której wynikało, że przebieg tego pojazdu na dzień wystawienia faktury wynosił 214600 km. Następnie w dniu 17 listopada 2011 r. pozwany ponownie naprawiał przedmiotowy samochód osobowy w (...) Serwisie (...) w B.. Z tytułu wykonanej naprawy (...) wystawił fakturę nr (...) z której wynikało, że przebieg tego pojazdu na dzień wystawienia faktury wynosił 217923 km. W dniu 13 listopada 2012 r. pozwany sprzedał powodowi w/w samochód osobowy za kwotę 25000 zł. Na wystawionej przez pozwanego fakturze nie było informacji o przebiegu pojazdu, a powód wniósł o wpisanie tejże informacji na fakturze z uwagi na brak książki serwisowej pojazdu. Wobec tego pozwany wystawił drugą fakturę na której w uwagach dotyczących stanu tego pojazdu został wpisany przebieg licznika na dzień 13 listopada 2012 r. – 236600 km. Następnie powód zwrócił się z zapytaniem do (...) Serwisu (...) o udzielenie informacji na temat stanu faktycznego pojazdu z ostatniego badania przeprowadzonego w (...). W odpowiedzi powód uzyskał informację, że ostatni zidentyfikowany przebieg tego samochodu wynosił 340049 km. Wobec powyższego powód wezwał pozwanego do obniżenia ceny tego pojazdu o kwotę 5000 zł, ale pozwany odmówił spełnienia jego żądania.

Powód zlecił sporządzenie prywatnej opinii w zakresie oceny różnicy ceny samochodu marki B. (...) przy przebiegu udokumentowanego na fakturze, tj. 236600 km w stosunku do przebiegu zgodnego z oświadczeniem (...) B., tj. 340049 km. Z sporządzonej na zlecenie powoda ekspertyzy wynikało, że cena tego pojazdu powinna zostać obniżona o kwotę 2300 zł. Powód, który zajmuje się zawodowo sprzedażą pojazdów, wystawił ofertę sprzedaży wskazanego samochodu marki B. (...) za kwotę 33900 zł. W dniu 18 stycznia 2013 r. powód sprzedał w/w samochód za kwotę 27000 zł. Powód obniżył cenę tego pojazdu z uwagi na jego przebieg.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów prywatnych przedstawionych przez strony, a także na podstawie zeznań stron. Wskazane dokumenty Sąd uznał za niewiarygodne i niebudzące wątpliwości. Dodać należy, że żadna ze stron nie podważała ich autentyczności. W ocenie Sądu zeznania powoda oraz pozwanego były szczere, rzeczowe, korespondowały ze sobą wzajemnie oraz z pozostałym materiałem dowodowym ujawnionym w sprawie.

Sąd Rejonowy zważył , iż zgodnie z art. 556 § 1 k.c. sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie (art. 560 § 1 k.c.). Sąd I instancji zważył ponadto , że w procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.).

W myśl ogólnych zasad procesowych to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1997 r., sygn. II CKN 531/97, Lex nr 496544), a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego żądanie nie przysługuje (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. IV CSK 299/06). W ocenie Sądu powód nie udowodnił, że samochód marki B. (...), który powód nabył od pozwanego, posiadał wadę w postaci przebiegu tego pojazdu w wysokości wyższej, niż wysokość podana przez pozwanego w dniu sprzedaży, tj. 236000 km, a w szczególności nie wykazał różnicy wartości przedmiotowego pojazdu przy przebiegu wyższym (340049 km) od przebiegu wynikającego z faktury (236000 zł). Powód w celu wykazania zasadności swojego roszczenia przedłożył wycenę nr (...) sporządzoną przez rzeczoznawcę na jego zlecenie oraz pismo z (...) B..

Z powyższych dokumentów wynikało, że przebieg tego pojazdu był wyższy niż deklarowany przez pozwanego w chwili sprzedaży tego pojazdu. Sąd zważył, że niniejsze dokumenty są dokumentami prywatnymi (art. 245 k.p.c.), które w przeciwieństwie do dokumentów urzędowych nie korzystają z domniemania prawdziwości wskazanych w nich faktów, czyli zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 września 2000 r., sygn. I CKN 794/00, niepubl.). Powód nie przedstawił żadnych innych dowodów, których rozpoznanie pozwoliłoby Sądowi na ustalenie, że sprzedany samochód posiadał wyższy przebieg niż wysokość przebiegu podana przez pozwanego w chwili jego sprzedaży, co prowadziłoby do obniżenia wartości tego pojazdu w chwili sprzedaży. Z kolei pozwany konsekwentnie zaprzeczał, aby sprzedany samochód miał „cofnięty” licznik i wartość jego przebiegu była wyższa niż 236000 km. Podkreślić przy tym należy, że pozwany już w sprzeciwie podniósł zarzut niewykazania roszczeń przez stronę powodową.

Dodać należy, co istotne, że powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Tymczasem ustalenie kwestii przebiegu licznika samochodu sprzedanego przez pozwanego, jak i wysokości ewentualnego obniżenia ceny pojazdu w związku z różnicą wartości przedmiotowego pojazdu przy przebiegu wyższym od przebiegu wynikającego z licznika pojazdu, jak i faktury, wymagało zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Prywatna opinia sporządzona na zlecenie strony stanowi część argumentacji strony w zakresie faktycznym i prawnym, lecz nie zastępuje dowodu z opinii biegłego sądowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2012 r., sygn. II CNP 41/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 lipca 2011 r., sygn. I ACa 133/11).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 556 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. powództwo oddalił. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zarzucając Sądowi I instancji naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 kpc , a w szczególności sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny , z pominięciem dokumentów i zeznań strony powodowej oraz w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego w odniesieniu do odmówienia mocy dowodowej pismu autoryzowanego przedstawiciela B. w Polsce oraz prywatnej opinii rzeczoznawcy samochodowego. Ponadto powód zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 232 zd. 2 kpc poprzez nieprzeprowadzenie z urzędu dowodu z opinii biegłego , w sytuacji kiedy było to powinnością sądu. W konsekwencji powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania , ewentualnie o zmianę wyroku po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu. Domagał się także zasądzenia kosztów postępowania odwoławczego a w uzasadnieniu apelacji wskazał , iż sprawa była z naruszeniem art. 505 ¹ kpc rozpoznana w postępowaniu uproszczonym. W piśmie z 17.11.2014 r. , które nadeszło już po ogłoszeniu wyroku przez Sąd Okręgowy , ( przed rozprawą Sąd otrzymał tylko fax z treścią owego pisma ) , powód wskazał dodatkowo , iż z uwagi na prowadzenie sprawy w trybie uproszczonym nie mógł zgłosić wniosku o powołanie biegłego i składa teraz taki wniosek dowodowy.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

Wbrew twierdzeniom apelującego, nie ma podstaw, by podzielić zarzut dotyczący naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów. Zasada swobodnej oceny dowodów określona przepisem art. 233 § 1 k.p.c. wyraża się w jej ocenie według własnego przekonania Sądu, opartego na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Jej istotną cechą jest bezstronność, brak arbitralności i dowolności, przestrzeganie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego w wyciąganiu wniosków. W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego, zasady z art. 233 § 1 k.p.c. nie zostały naruszone, gdyż ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy i brak jest podstaw do podzielenia stanowiska apelującego co do ich nieprawidłowości. Sąd Rejonowy przeanalizował dowody oraz ocenił ich wiarygodność według własnego przekonania opartego o analizę zebranego materiału, zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, odniósł je wzajemnie do siebie i przedstawił logiczną i poprawną ocenę ich wiarygodności, zaś motywy swego rozstrzygnięcia przedstawił w uzasadnieniu sporządzonym zgodnie z art. 328 § 2 k.p.c. Sąd odwoławczy podziela pogląd Sądu Rejonowego , iż ustalenie kwestii zaniżenia przebiegu samochodu sprzedanego jak i wysokości ewentualnego obniżenia ceny samochodu w związku z różnicą wartości pojazdu mającą wynikać z faktycznego wyższego przebiegu , niewątpliwie wymagało wiadomości specjalnych. Jeżeli by nawet uznać , iż pismo autoryzowanego przedstawiciela B. dotyczące wskazań licznika mogło być odpowiednim dowodem na wykazanie faktycznego przebiegu pojazdu , to należy zauważyć , iż nie byłoby to wystarczające dla udowodnienia roszczeń powoda. Sama różnica przebiegu nie musi bowiem niejako automatycznie wpływać na wartość pojazdu , która zależna jest od wielu innych czynników. Celem wykazania różnicy wartości samochodu wynikającej z rozbieżności w jego przebiegu powód przedłożył prywatną opinię , którą pozwany zakwestionował. Należy zauważyć , iż opinia ta została wydana wyłącznie na podstawie dokumentów – bez dokonania oględzin i zbadania samochodu. W takiej sytuacji rzeczą powoda było – zgodnie m. in. z art. 6 kc – udowodnienie za pomocą innych środków dowodowych , w tym w szczególności opinii biegłego sądowego , wysokości tej różnicy. Powód – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika - nie złożył na ta okoliczność stosownego wniosku dowodowego. W myśl art. 232 zd. 1 kpc to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów , z których wywodzą skutki prawne. Tylko wyjątkowo Sąd – zgodnie z art. 232 zd. 2 kpc – może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Skorzystanie przez sąd z uprawnienia do dopuszczenia dowodu niewskazanego przez stronę co do zasady należy do jego dyskrecjonalnej władzy ( por. SN m.in. w wyr. z 17.4.2008 r., I CSK 79/08, Legalis; w wyr. z 6.5.2010 r., II CSK 602/09, Legalis; wyr. SN z 5.11.2008 r., I CSK 138/08, niepubl.). W orzecznictwie wskazuje się, że dopuszczenie dowodu z urzędu powinno nastąpić przede wszystkim, gdy wiadomość o konkretnych środkach dowodowych, istotnych dla poczynienia ustaleń, poweźmie sąd przy czynnościach urzędowych, np. z oświadczenia strony lub z akt sprawy, nie zaś drogą pozaprocesową, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy, np. zapobieżenie uchybieniu zasadzie równości (równouprawnienia) stron (tak SN w wyr. z 30.1.2007 r., IV CSK 346/06, Legalis; w wyr. z 15.12.2005 r., V CK 400/05, OSP 2006, Nr 11, poz. 127). ( por. Komentarz do art. 232 kpc pod red. dr hab. Agnieszki Góra-Błaszczykowskiej , CH BECK , 2013 ). W niniejszej sprawie sąd odwoławczy nie znalazł żadnych okoliczności mających uzasadnić dopuszczenie przez Sąd Rejonowy z urzędu dowodu z opinii biegłego w sytuacji niezłożenia stosownego wniosku przez powoda , będącego profesjonalistą i to w zakresie obrotu samochodami a także działającego od początku procesu przez fachowego pełnomocnika. W takiej sytuacji nie doszło tutaj do naruszenia art. 232 zd. 2 kpc.

Odnosząc się ponadto do wskazanej w apelacji – aczkolwiek nie jako zarzut - kwestii trybu postępowania należy przyznać rację powodowi , iż w niniejszej sprawie , w myśl art. 505 ¹ pkt 1 kpc in fine , nie było podstawy do prowadzenia sprawy w postępowaniu uproszczonym z uwagi na wartość przedmiotu umowy przekraczającą 10.000 zł. Skutkowało to rozpoznaniem apelacji w postępowaniu zwykłym. Niemniej samo prowadzenie sprawy przez Sąd Rejonowy w trybie uproszczonym zamiast zwykłym nie powoduje nieważności postępowania , zaś powód nie podnosił w apelacji zarzutów naruszenia prawa procesowego w tym zakresie , w związku z powyższym nie było podstaw do zmiany bądź uchylenia zaskarżonego orzeczenia na tej podstawie ( art. 378 § 1 kpc ).

Ustosunkowując się na marginesie do pisma powoda z 17.11.2014 r. ( chociaż przed ogłoszeniem wyroku Sąd odwoławczy otrzymał jedynie fax a nie oryginał owego pisma ) , należy wskazać , iż błędny jest tez pogląd , iż powód z uwagi na prowadzenie sprawy w trybie uproszczonym nie mógł złożyć wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Żaden przepis nie zabraniał powodowi złożenia takiego wniosku a w sytuacji gdyby został złożony i sąd dopuścił ów dowód sprawa prowadzona byłaby dalej w trybie zwykłym w myśl art. 505 ⁷ kpc. Ponieważ zaś przed zamknięciem rozprawy owo pismo nie wpłynęło do Sądu nie był on zobligowany do wydania decyzji w przedmiocie zawartego w nim wniosku dowodowego ,przy czym pismo to podlegałoby zwrotowi na podstawie art. 207 § 7 kpc jako złożone z naruszeniem art. 207 § 3 kpc.

W konsekwencji apelacja podlegała w myśl art. 385 kpc oddaleniu jako niezasadna. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 kpc.