Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Bombała

Protokolant: Natalia Drzazga

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2014 roku we Wrocławiu

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko S. K.

o obniżenie alimentów

I.  oddalić powództwo;

II.  nie obciążać powoda T. K. obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanej S. K..

UZASADNIENIE

Powód T. K. wniósł o uchylenie z dniem 28 kwietnia 2014 r. świadczeń alimentacyjnych w kwocie 750 zł miesięcznie określonych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 30 listopada 2009 r. (XIII RC 64/09) płatnych przez powoda na rzecz córki S. K.. Jednocześnie wniósł o wzajemne zniesienie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że ustalając kwotę alimentów w wyroku z dnia 30 listopada 2009 r., Sąd Okręgowy we Wrocławiu uwzględnił wysokość dochodów powoda w okresie półrocza poprzedzającego wydanie wyroku, które wynosiły wówczas 4000 zł netto. Powód sumiennie wywiązywał się dotychczas z obowiązku alimentacyjnego wobec córek, jedna obecnie jego sytuacja osobista, rodzinna i finansowa uległa zmianie. Od dnia 22 września 2012 r. powód pozostaje w związku małżeńskim z A. K. (1). Ma na utrzymaniu żonę, która nie pracuje, oraz małoletnią pasierbicę S. N. (16 lat), na którą matka pobiera alimenty z funduszu alimentacyjnego w wysokości 400 zł. Powód jest zatrudniony w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W., zarabia średnio 2854,68 zł brutto (2386,55 zł netto). Jego wynagrodzenie zostało obciążone zajęciem komorniczym w wysokości 810,75 zł z tytułu alimentów na rzecz młodszej córki A. K. (2) oraz kosztów komorniczych na skutek wprowadzenia powoda w błąd co do numeru konta, na które powód winien wpłacić alimenty na córkę. W grudniu 2013 r. powód przebył udar niedokrwienny mózgu, który spowodował niedowład połowiczny lewostronny. W związku z koniecznością rehabilitacji po udarze powód przebywał w dniach od 2 stycznia 2014 r. do dnia 10 lutego 2014 r. w szpitalu. W badaniu z dnia 17 marca 2014 r. u powoda wykryto nowotwór płuc. Powód obecnie uczęszcza na chemioterapię i jest poddawany innym zabiegom. Bierze również leki. Pozwany ponosi opłaty za prąd, gaz, czynsz, telewizję i telefon, które wynoszą około 70 zł miesięcznie, koszty prywatnych wizyt i konsultacji lekarskich, zabiegów leczniczych, lekarstw i specjalnych odżywek koniecznych z uwagi na chorobę powoda wynoszą około 250 zł. Żona powoda nie może podjąć pracy z uwagi na stan zdrowia powoda, który wymaga stałej opieki.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że pomimo uzyskania pełnoletniości nadal pobiera ona naukę i to w systemie dziennym, a zatem nie może utrzymać się samodzielnie. Obecnie prowadzi ona oddzielnie gospodarstwo domowe. Planowany termin zakończenia studiów I stopnia to 30 września 2015 r. Pozwana osiąga bardzo dobre wyniki w nauce. Ilość nauki i tryb nauczania uniemożliwiają jej podjęcie stałego zatrudnienia. Pozwana utrzymuje się z alimentów uzyskiwanych od powoda oraz z pomocy matki. Dodatkowo w trakcie wakacji i w czasie wolnym od nauki pozwana stara się podejmować drobne prace dorywcze. Koszt wynajęcia pokoju i opłat za zużytą energię to kwota 550 zł miesięcznie. Łącznie koszty utrzymania pozwanej (wyżywienie, środki higieny i kosmetyki, odzież i obuwie, opieka okulistyczna, pomoce naukowe, dojazdy, rozrywka, abonament telefoniczny, leki i witaminy, wyjazdy wakacyjne, najem pokoju) kształtują się na poziomie 2106,60 zł miesięcznie. Pozwana podniosła, że jej matka A. K. (2) jest zatrudniona w ZUS i otrzymuje z tego tytułu 1400 zł miesięcznie. Dodatkowo A. K. (2) podejmuje zatrudnienie na podstawie umów zlecenia, z których uzyskuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie około 750 zł. Łącznie miesięczny dochód to kwota 2150 zł. A. K. (2) ponosi koszty utrzymania mieszkania, mediów, kredytu w łącznej wysokości około 1430 zł miesięcznie. Pozostałą kwotę A. K. (2) przekazuje na zaspokajanie potrzeb dzieci oraz na wyżywienie. Odnosząc się do możliwości zarobkowych powoda, pozwana podniosła, że chociaż zmniejszyły się rzeczywiste dochody powoda, to same możliwości zarobkowe nie uległy zmianie. Pozwana zarzuciła również, że pierwszej kolejności powód zobowiązany jest do utrzymywania swoich dzieci, a nie córki swojej obecnej żony.

Na rozprawie dnia 30 października 2014 r. pełnomocnik powoda wniósł o obniżenie alimentów do kwoty 250 zł miesięcznie. Pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. K., urodzona dnia (...), pochodzi ze związku małżeńskiego A. K. (2) i T. K.. Ze związku pochodzi jeszcze dwoje dzieci: K. K., urodzony dnia (...), oraz A. K. (2), urodzona dnia (...)

( dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu XIII RC 64/09)

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2009 r. wydanym w sprawie o sygnaturze XIII RC 64/09 Sąd Okręgowy we Wrocławiu rozwiązał małżeństwo rodziców pozwanej przez rozwód z winy powoda. Jednocześnie powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią wówczas pozwaną oraz małoletnią A. K. (2) matce, uprawnienia powoda ograniczając do osobistych kontaktów z małoletnimi w sposób ustalony przez strony. Udział stron w ponoszeniu kosztów utrzymania i wychowania małoletnich Sąd ustalił w ten sposób, że zobowiązał T. K. do łożenia na rzecz S. K. alimentów w kwocie po 750 zł miesięcznie i na rzecz A. K. (2) alimentów w kwocie po 750 zł miesięcznie, łącznie na rzecz małoletnich wówczas córek po 1500 zł miesięcznie, poczynając od dnia prawomocności wyroku płatne do rąk ustawowej przedstawicielki – A. K. (2) do 10. dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, zaś matkę małoletnich zobowiązał do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania i wychowania córek.

( dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu XIII RC 64/09)

W dacie wydania wyroku orzekającego rozwód A. K. (2) utrzymywała małoletnią wówczas S. K. oraz jej siostrę. Dziewczynki miały bardzo dobre wyniki w nauce, korzystały z zajęć dodatkowych. Obie małoletnie miały wadę wzroku, pozostawały pod kontrolą okulistyczną, okresowo musiały zmieniać szkła korekcyjne. Średni koszt utrzymania każdej małoletniej A. K. (2) wyliczyła na kwotę około 1300 zł miesięcznie. Razem z matką mieszkał również pełnoletni syn stron. Pracował do 14 listopada 2009 r., uzyskując dochód w granicach 1000 zł netto miesięcznie. W dacie wydania wyroku rozwodowego kontynuował przerwana naukę, pozostawał na utrzymaniu matki. Powód nie płacił alimentów na syna.

( dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu XIII RC 64/09)

Obecnie S. K. ma 21 lat, studiuje na Uniwersytecie (...) na III roku studiów licencjackich na kierunku komunikacja wizerunkowa. Pozwana ma zajęcia codziennie, od poniedziałku do piątku, około 3-4 przedmioty dziennie. Osiąga dobre wyniki w nauce, kolejne etapy studiów zalicza terminowo. W weekendy i ewentualnie raz w tygodniu pozwana pracuje na podstawie umowy zlecenia w kinie H.. Uzyskuje w ten sposób dochód w wysokości około 200 zł miesięcznie. W wakacje pozwana pracowała w kinie oraz w drogerii i otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości około 800 zł miesięcznie. Przez cały okres wakacji zarobiła około 2400 zł. W 2013 r. pozwana osiągnęła dochód brutto w wysokości 687,20 zł.

Ponadto pozwana otrzymuje średnio 200 zł miesięcznie od swojej matki A. K. (2).

Ze względu na fakt, że mieszkanie przy ul. (...) jest nieduże, S. K. wynajmuje miejsce w pokoju w mieszkaniu studenckim. Koszty utrzymania mieszkania przypadające na pozwaną wynoszą około 550 zł miesięcznie, w tym czynsz najmu – 450 zł – oraz opłaty za media – około 100 zł miesięcznie.

Pozwana korzysta z pomocy naukowych, których koszt wynosi około 20 zł miesięcznie. Wyżywienie pozwanej kosztuje około 500 zł miesięcznie. Na odzież S. K. przeznacza kwoty około 100 zł miesięcznie, na kosmetyki – 80 zł miesięcznie. Pozwana ma dużą wadę wzroku, nosi soczewki kontaktowe, które kosztują około 100 zł miesięcznie, ponadto pozwana kupuje leki, na co wydatkuje około 50 zł miesięcznie. Pozwana korzysta z komunikacji miejskiej, na co wydaje 50 zł miesięcznie. Opłaty za telefon komórkowy wynoszą 25 zł. Na rozrywkę S. K. przeznacza 50 zł miesięcznie. Całkowity koszt utrzymania pozwanej wynosi 1425 zł miesięcznie.

( dowód: zaświadczenie z dnia 4 września 2014 r. – k. 72; informacja o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za rok 2013 – k. 73-74; umowa zlecenie z dnia 20 grudnia 2013 r. – k. 75-76; aneks do umowy zlecenia nr (...) – k. 77; umowa zlecenie z dnia 1 czerwca 2014 r. – k. 78; umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 1 października 2013 r. – k. 79-81; potwierdzenie wykonania przelewu krajowego – k. 82; faktura VAT z dnia 1 września 2014 r. – k. 83; przesłuchanie pozwanej – k. 199)

Matka pozwanej A. K. (2) od dnia 3 lipca 2006 r. pracowała w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych we W.. Umowa zawarta była na czas nieokreślony, A. K. (2) zajmowała stanowisko inspektora. Średnie miesięczne dochody A. K. (2) w pierwszym półroczu 2009 r. wynosiły 2160 zł netto.

( dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu XIII RC 64/09)

Obecnie A. K. (2) kontynuuje pracę w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych na stanowisku starszego inspektora. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2200 zł netto miesięcznie. Ponadto na podstawie umowy zlecenia pracuje w firmie sprzątającej, gdzie w godzinach popołudniowych i wieczornych sprząta biura za wynagrodzeniem około 750 zł netto miesięcznie. W soboty na podstawie umowy zlecenia matka pozwanej pracuje jako ekspedientka na stoisku za wynagrodzeniem 400-500 zł netto miesięcznie (100 zł za dzień pracy). Łącznie A. K. (2) uzyskuje dochód w średniej wysokości 3150 zł netto miesięcznie. W 2013 r. A. K. (2) uzyskała łączny dochód brutto w wysokości 39845 zł.

Na mocy ugody zawartej dnia 2 czerwca 2011 r. przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków rodzice pozwanej dokonali podziału majątku wspólnego, w skład którego wchodziło przede wszystkim spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) we W., w ten sposób, że A. K. (2) zatrzymała mieszkanie, zobowiązując się do spłaty udziału T. K. w majątku wspólnym w kwocie 170000 zł. W tym celu A. K. (2) dokonała sprzedaży mieszkania, a z uzyskanej w ten sposób kwoty w okresie od kwietnia do czerwca 2012 r. wpłaciła na konto powoda kwotę 170000 zł, natomiast pozostałe środki przeznaczyła na zakup mieszkania przy ul. (...) w W., który częściowo sfinansowała z kredytu hipotecznego o wartości 123000 zł. Miesięczna rata spłaty kredytu hipotecznego wynosi 679,10 zł miesięcznie. Spłaty będą dokonywane do listopada 2037 r. Ponadto A. K. (2) zaciągnęła pożyczkę w zakładzie pracy, której miesięczne raty w wysokości 498,07 zł odliczane są od jej wynagrodzenia. A. K. (2) zaciągnęła wreszcie pożyczkę na zakup telefonu komórkowego i laptopa dla małoletniej, której miesięczna rata wynosi 150 zł.

Na matce pozwanej ciążą koszty utrzymania mieszkania przy ul. (...) w łącznej kwocie 750 zł miesięcznie. W mieszkaniu mieszkają A. K. (2), małoletnia A. K. (2) oraz K. K.. Koszty osobistego utrzymania A. K. (2) wynoszą około 500 zł miesięcznie.

A. K. (2) przekazuje pozwanej średnio 200 zł miesięcznie, ponadto alimentuje ją rzeczowo, robiąc większe zakupy spożywcze, czy też dokładając się do sezonowych zakupów odzieżowych.

( dowód: akta Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków III RC 369/14)

W dacie wydania orzeczenia o rozwodzie powód T. K. płacił połowę kosztów za czynsz oraz regulował część opłat za mieszkanie przy ul. (...), w którym zamieszkiwała A. K. (2) z córkami. Jego wydatki na utrzymanie mieszkania wynosiły około 620 zł miesięcznie.

Powód mieszkał z konkubiną i jej małoletnim dzieckiem. Wynajmowali mieszkanie dwupokojowe przy ul. (...) we W., ponosząc koszty wynajmu i utrzymania mieszkania w wysokości około 1820 zł. Powód płacił połowę tej kwoty. Partnerka powoda pracowała jako sprzedawca, zarabiała około 1100 zł miesięcznie. Ponadto otrzymywała alimenty na swoje dziecko z wcześniejszego związku pozamałżeńskiego w kwocie po 400 zł miesięcznie.

Od stycznia 2006 r. powód pracował u dealera samochodów osobowych M. (...) we W., na stanowisku specjalisty ds. logistyki części zamiennych. Jego średnie wynagrodzenie za okres od grudnia 2008 r. do lutego 2009 r. wynosiło 3152,41 zł netto miesięcznie. Średnie miesięczne dochody powoda w pierwszym półroczu 2009 r. wynosiły 4073 zł netto.

( dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu XIII RC 64/09)

W grudniu 2013 r. powód przebył udar niedokrwienny mózgu, który skutkował niedowładem połowicznym lewostronnym. W okresie od 2 stycznia 2014 r. do 10 lutego 2014 r. przebywał w szpitalu w celu rehabilitacji. Został wypisany ze szpitala z zaleceniami kontynuacji wyuczonych ćwiczeń, okresowej rehabilitacji w specjalistycznych ośrodkach, przestrzegania diety podstawowej. W lutym 2014 r. wykryto u powoda nowotwór płuc (gruczolakorak płuca prawego). W związku z tym w okresie od kwietnia do lipca 2014 r. był on poddawany chemioterapii oraz radioterapii. Nowotwór jest nieoperacyjny ze względu na stan zdrowia powoda po przebytym udarze. Ze względu na niepewne rokowanie powód wymaga stałej opieki specjalistycznej.

Przed zachorowaniem powód pracował w firmie (...) Sp. z o.o. M. (...) jako sprzedawca części zamiennych za wynagrodzeniem około 2390 zł miesięcznie. Wynagrodzenie powoda było obciążone z tytułu wierzytelności alimentacyjnej w kwocie 810,75 zł. W 2012 r. powód osiągnął dochód brutto w wysokości 54905,39 zł, a w 2013 r. - 46908,15 zł.

Obecnie T. K. utrzymuje się ze świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 75% podstawy wymiaru, to jest około 1800 zł miesięcznie. Świadczenie będzie wypłacane powodowi do maja 2015 r.

Koszty osobistego utrzymania powoda wynoszą około 500 zł miesięcznie. Ponadto w okresie od stycznia do października 2014 r. powód wydał na leczenie około 1500 zł, co daje średnio 150 zł miesięcznie.

Od 2012 r. powód pozostaje w związku małżeńskim z A. K. (1). Mieszka z obecną żoną oraz jej małoletnią córką S. N. w mieszkaniu komunalnym przy ul. (...). Głównym najemcą mieszkania jest A. K. (1). Koszty utrzymania mieszkania wynoszą około 535 zł, na co składają się czynsz (150 zł), opłaty za gaz (25 zł), energię elektryczną (180 zł) oraz telefony komórkowe i Internet (180 zł).

A. K. (1) nie ma stałego zatrudnienia, pracuje dorywczo około 25 godzin tygodniowo, ponieważ pozostały czas poświęca na opiekę nad powodem. Z prac dorywczych A. K. (1) uzyskuje dochód w wysokości około 200 zł tygodniowo. Przed chorobą powoda jego żona również nie pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, ponieważ nie było takiej potrzeby. Ponadto obecna żona powoda otrzymuje 400 zł miesięcznie z funduszu alimentacyjnego na rzecz małoletniej córki S.. Powód, jego obecna żona oraz S. N. prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Powód uczestniczy w kosztach utrzymania małoletniej S..

( dowód: akta Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków III RC 369/14; przesłuchanie pozwanego – zapis na płycie CD – k. 199)

Powód nie utrzymuje żadnych kontaktów z małoletnią pozwaną oraz jej rodzeństwem.

( dowód: przesłuchanie pozwanej – zapis na płycie CD – k. 199; przesłuchanie powoda – zapis na płycie CD – k. 199)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach spraw XIII RC 64/09 oraz III RC 369/14, a także dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, których wiarygodności nikt w toku procesu nie kwestionował. Sąd uwzględnił również zeznania powoda i pozwanej w zakresie, w jakim były one spójne, logiczne i znajdowały odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym.

Podstawą materialnoprawną rozstrzygnięcia Sądu był przepis art. 138 k.r.o., stanowiący, iż w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany do alimentacji może żądać zmiany orzeczenia w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego. W myśl orzecznictwa i piśmiennictwa zmianą stosunków jest zmiana okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego, a więc zmiana możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanych, a także – zmiana usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 r., sygn. akt II CO 9/74, publ. LEX nr 7560, a także: J. Pietrzykowski, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. tegoż, Warszawa 1990, s. 561).

Podejmując rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, Sąd uwzględnił również treść art. 133 § 1 k.r.o., który stanowi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rozmiar obowiązku alimentacyjnego określić należy natomiast, kierując się treścią art. 135 § 1 k.r.o., który przewiduje, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie zaś z treścią § 2 tego samego artykułu wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Postępowanie miało na celu ustalenie, czy od daty wydania poprzedniego orzeczenia dotyczącego wysokości świadczeń alimentacyjnych nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę dotychczasowego zakresu obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej polegającą na jego zmniejszeniu. Sąd zbadał w związku z tym sytuację powoda w zakresie jego możliwości zarobkowych i majątkowych oraz sytuację pozwanej w zakresie jej potrzeb. Tym samym poprzez porównanie warunków istniejących w czasie wydania ostatniego wyroku ustalającego obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej na kwotę 750 zł z warunkami obecnymi, Sąd mógł ocenić, czy zachodzi przesłanka zmiany stosunków, stanowiąca – na podstawie treścią art. 138 k.r.o. – jedyną podstawę uwzględnienia żądania zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego.

W pierwszej kolejności Sąd przeanalizował kwestię zmiany możliwości zarobkowych i majątkowych powoda. Sąd doszedł do przekonania, że mimo iż dochody uzyskiwane przez T. K. uległy obniżeniu, to jednak jego możliwości zarobkowe pozostały na takim samym poziomie. Choroba powoda jest wprawdzie na tyle poważna, że w okresie ostatnich kilku miesięcy wyłączyła go z aktywności zawodowej, jednakże niezdolność do pracy powoda nie ma obecnie charakteru stałego. Sytuacja zarobkowa i osobista powoda nie jest obecnie na tyle stabilna, aby móc na jej podstawie prognozować jego przyszłe możliwości zarobkowe i majątkowe. Stan ten potwierdza między innymi okoliczność, że powód otrzymuje obecnie świadczenie rehabilitacyjne, które ze swej istoty przyznawane jest osobom, które po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego są nadal niezdolne do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Ponadto powód nie uzasadnił w żaden sposób, dlaczego mimo pozostawania w stosunku pracy z tym samym pracodawcą osiągał w ostatnim okresie niższe wynagrodzenie niż w dacie wydania orzeczenia o rozwodzie.

Powód nie wykazał również, że jego obecna żona, z którą prowadzi on wspólne gospodarstwo domowe, nie może pracować w większym wymiarze czasu pracy, a tym samym – w większym stopniu uczestniczyć w kosztach utrzymania gospodarstwa domowego. Powód wskazywał, że wymaga on opieki żony i jej pomocy w wykonywaniu codziennych czynności. Prawdziwości tego twierdzenia nie dowodzi jednakże dokumentacja medyczna przedłożona przez powoda, z której tego rodzaju zalecenie nie wynika.

Sąd nie uznał także zasadności argumentu powoda, że na jego utrzymaniu pozostaje małoletnia córka jego obecnej żony. W świetle przepisów polskiego prawa rodzinnego obowiązek alimentacyjny względem małoletniej S. ciąży na jej rodzicach, a nie na małżonku jej matki. Powód mógłby uczestniczyć w kosztach utrzymania małoletniej tylko wówczas, gdyby pozostały mu na to środki po zaspokojeniu wszystkich usprawiedliwionych potrzeb swoich córek, natomiast w niniejszej sprawie taka sytuacja nie ma miejsca. Nieznajdujące podstawy w prawie rodzinnym zobowiązania powoda wobec małoletniej S. N. w żadnym wypadku nie mogą mieć pierwszeństwa przed prawnym obowiązkiem łożenia na własne dzieci, które nie są jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać.

W toku procesu przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej podniosła, że w czerwcu 2012 r. wpłaciła na konto powoda kwotę 170000 zł tytułem spłaty udziału powoda w majątku wspólnym. Jak wynika z zeznań powoda, rozdysponował on tę kwotę w całości. Po pierwsze, T. K. wskazał, że przez około półtora roku pokrywał z oszczędności czynsz najmu lokalu (1800 zł), który zajmował on ze swoją obecną żoną oraz jej córką przed przeprowadzką do zajmowanego obecnie mieszkania komunalnego. Na tej samej rozprawie jednak powód stwierdził, że wprowadził się do obecnego mieszkania w maju 2012 r., w związku z czym nie mógł on – wbrew swoim twierdzeniom – przeznaczyć na ten cel żadnej części kwoty przekazanej mu przez A. K. (2), ponieważ te pieniądze otrzymał już po przeprowadzce. Po drugie, powód wskazał, że spłacił długi, które musiał zaciągnąć, aby terminowo płacić alimenty na rzecz córek. Nie potrafił jednakże wskazać, jakiego rzędu były to kwoty, nie przedstawił również żadnych dokumentów na poparcie swoich twierdzeń. Po trzecie, T. K. przeznaczył część uzyskanych od swojej byłej żony pieniędzy na remont mieszkania komunalnego. Również w tym przypadku powód nie umiał wskazać kwoty, jaką przeznaczył na ten cel, a jedynie stwierdził ogólnikowo, że była to kwota znaczna. Ponadto pokrycia całkowitych kosztów remontu mieszkania nie można uznać za w pełni uzasadnione, skoro tytuł prawny do mieszkania ma A. K. (1), a nie powód. Po czwarte wreszcie, powód wskazał, że przeznaczył część oszczędności na koszty leczenia, przede wszystkim kosztowne konsultacje onkologiczne w innych miastach polskich niż W.. Także nie wskazał, jak duży był to wydatek, natomiast z przedłożonej przez niego dokumentacji medycznej nie wynika, aby tego rodzaju konsultacje były przeprowadzane, a tym bardziej – że powód ponosił ich koszty. Nadto przedstawione przez powoda faktury za leki oraz rachunki za wizyty lekarskie nie dowodzą, że koszty leczenia ponoszone przez powoda w ciągu ostatniego roku wyczerpały jego oszczędności. W związku z tym Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, że od czerwca 2012 r. do chwili obecnej zdążył on skonsumować środki w kwocie 170000 zł, zwłaszcza że w tym czasie nieprzerwanie dysponował on również stałym źródłem utrzymania, jakim było wynagrodzenie za pracę bądź równoważne świadczenie (zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne).

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że powód nie wykazał, że jego możliwości zarobkowe i majątkowe uległy obniżeniu, a tym samym – że zaszła po jego stronie zmiana stosunków uzasadniająca zmniejszenie zakresu obowiązku alimentacyjnego.

Sąd zbadał również zmianę w zakresie usprawiedliwionych potrzeb pozwanej. W 2009 r. koszty utrzymania S. K. wynosiły około 1300 zł miesięcznie. Na obecne koszty jej utrzymania składają się natomiast wydatki na wyżywienie, kosmetyki, odzież i obuwie, soczewki kontaktowe, materiały dydaktyczne, transport publiczny oraz rozrywkę. Co do zasady Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanej w tym zakresie. Podane przez nią koszty zaspokojenia poszczególnych potrzeb pozwanej są uzasadnione w świetle ogólnego poziomu cen towarów i usług w Polsce. Wątpliwości Sądu wzbudziły jedynie wskazane przez S. K. wydatki na wyżywienie (800 zł). Pozwana nie wykazała, aby miała problemy ze zdrowiem uzasadniające stosowanie specjalnej diety. W związku z tym Sąd ustalił, że na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb pozwanej w zakresie wyżywienia wystarczyć powinna kwota 500 zł miesięcznie. Do kosztów utrzymania pozwanej doliczyć należy także koszty zaspokojenia jej potrzeb mieszkaniowych w kwocie około 550 zł miesięcznie. Sąd uwzględnił argumentację pozwanej, że wynajęcie pokoju w mieszkaniu studenckim jest konieczne ze względu na fakt, że lokal położony przy ul. (...) zajmowany przez jej matkę oraz siostrę, a tymczasowo również brata jest zbyt mały, aby mogła ona swobodnie tam mieszkać i uczyć się. Obecny zakres usprawiedliwionych potrzeb pozwanej Sąd ustalił zatem na kwotę około 1425 zł miesięcznie. W związku z tym stwierdzić należy, że potrzeby pozwanej w porównaniu z 2009 r. nieznacznie wzrosły. Do kosztów tych nie zostały natomiast wliczone wydatki na wypoczynek wakacyjny, z którego pozwana zrezygnowała ze względu na brak środków oraz konieczność podjęcia pracy w wakacje.

Z uwagi na fakt, że pozwana jest już osobą pełnoletnią, Sąd zbadał również, czy i w jakim zakresie jest ona w stanie uczestniczyć w kosztach swojego utrzymania. Pozwana studiuje w trybie dziennym, osiąga dobre wyniki w nauce i terminowo zalicza kolejne etapy studiów. W czasie wolnym od nauki wykonuje prace zarobkowe, osiągając w ten sposób dochód w wysokości około 200 zł miesięcznie. Dodatkowo w okresie od lipca do września jest w stanie zarobić około 2400 zł, co daje średnio dodatkowe 200 zł miesięcznie. Nie ulega wątpliwości, że przy studiach dziennych pozwana nie jest w stanie pracować więcej niż 2-3 dni w tygodniu, a nadto – z uwagi na okoliczność, że nie posiada jeszcze kwalifikacji zawodowych – nie można oczekiwać, że podejmie lepiej płatną pracę. W związku z tym stwierdzić należy, że w odpowiednim stopniu zaspokaja ona swoje usprawiedliwione potrzeby własnym staraniem.

Sąd ustalił również możliwości zarobkowe matki małoletniej jako drugiej osoby zobowiązanej do alimentacji na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. i porównał je z sytuacją materialną A. K. (2) w dacie wydania orzeczenia o rozwodzie. W 2009 r. pracowała ona w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i uzyskiwała z tego tytułu około 2100 zł netto miesięcznie. Obecnie A. K. (2) kontynuuje zatrudnienie w ZUS za minimalnie wyższym wynagrodzeniem, które obecnie wynosi 2200 zł netto miesięcznie. Jednakże z uwagi na wzrost potrzeb pozwanej oraz jej małoletniej siostry A., a także ze względu na pojawienie się nowych zobowiązań, których podjęcie było konieczne w celu zabezpieczenia podstawowych potrzeb uprawnionych do alimentacji, A. K. (2) podjęła dodatkowe zatrudnienie, z którego uzyskuje dodatkowy dochód w wysokości 1150 zł miesięcznie. Stwierdzić zatem należy, że w porównaniu z 2009 r. A. K. (2) osiąga obecnie dochody większe o około 1250 zł, jednakże stanowi to rezultat wzmożonych wysiłków matki pozwanej, która pracuje obecnie około siedemdziesiąt godzin w tygodniu. W związku z tym uznać trzeba, że A. K. (2) nie tylko w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe, lecz jej dochody przewyższają je. W tej sytuacji nie sposób oczekiwać od matki pozwanej, że w celu zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb córki w zakresie, w jakich nie chce pokrywać ich pozwany, podejmie ona kolejne dodatkowe zatrudnienie, skoro już teraz pracuje ona sześć dni w tygodniu po dwanaście godzin dziennie. Podkreślić również należy, że wszystkie zobowiązania A. K. (2) Sąd ocenił jako uzasadnione. Dotyczy to zwłaszcza kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania a także pożyczki z zakładu pracy na jego remont, które zmierzały do zaspokojenia najbardziej podstawowych potrzeb rodziny.

Przy obecnym poziomie zarobków A. K. (2) oraz przy aktualnych obciążeniach z tytułu pożyczek i kredytów, które łącznie równe są niemal połowie miesięcznych dochodów matki pozwanej, nie można oczekiwać, że może ona w większym stopniu partycypować w kosztach jej utrzymania, zwłaszcza że i tak w porównaniu z 2009 r. w większym zakresie pokrywa ona koszty utrzymania córki.

Mając na uwadze powyższe, Sąd stwierdził, że powód nie wykazał w niniejszej sprawie, aby zaszła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. – tak po stronie powoda, jak i po stronie pozwanej, która uzasadniałaby obniżenie alimentów. Jego żądanie zatem Sąd uznał za bezzasadne i w związku z tym powództwo oddalił, co znalazło wyraz w pkt. I sentencji wyroku.

W pkt. II sentencji Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanej koszty zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej odpowiedniej dla wartości przedmiotu sporu równej 6000 zł (§ 6 pkt 4 w zw. z § 7 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).