Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 288/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Iwona Łuka-Kliszcz

Sędziowie:

SSA Marta Fidzińska - Juszczak

SSA Monika Kowalska (spr.)

Protokolant:

st. sekr. sądowy Ewa Dubis

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2015 r. w Krakowie

sprawy z wniosku E. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy E. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 14 stycznia 2014 r. sygn. akt V U 565/13

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 288/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy w Kielcach - Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie E. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 25 marca 2013 r., odmawiającej wnioskodawcy prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, albowiem nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca E. B., ur. (...), w okresie od 11 grudnia 1974 r. do 31 sierpnia 1979 r. był zatrudniony w Kombinacie (...) w W. - Zakład (...). Były pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym potwierdził powyższy okres pracy wnioskodawcy na stanowisku montera maszyn i urządzeń przemysłowych - spawacza wskazując, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: bieżące konserwacje agregatów urządzeń oraz prace budowlano-montażowe na wydziałach będących w ruchu, w którym jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (zarządzenie Nr 9 i 16 Ministra BiPMB) i na stanowisku ślusarza wymienionym w wykazie A dział II, poz.1, pkt 1; dział IV poz.40; dział XIV poz.25 pkt 1, stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 (Dz. Urz. MB i PMB Nr 3). W tym czasie wnioskodawca pracował przy remontach urządzeń cementowni, tj.: wykonywał remonty przenośników taśmowych, remonty rurociągów cementu i remonty reduktorów przy taśmach. Wszystkie prace wykonywał na wysokości. Podczas remontu produkcja cementu trwała nadal, jedynie zatrzymywano cześć, która była remontowana. Następnie wnioskodawca był zatrudniony w (...)Przedsiębiorstwie (...)w okresie od 1 września 1979 r. do 31 sierpnia 1989 r. i od 1 maja 1993 r. do 30 listopada 1998 r. Były pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy, w którym potwierdził okres zatrudnienia od 1 września 1979 r. do 31 sierpnia 1989 r. wskazując, że w tym czasie wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace montera konstrukcji żelbetonowych i prefabrykatów na wysokości wymienione w wykazie A, Dziale V, poz. 5 pkt 2, stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w budownictwie, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury (Dz.Urz. MBiPMB Nr 3 poz. 6.). W dniu 30 listopada 1998 r. były pracodawca wydał wnioskodawcy świadectwo pracy i potwierdził okres jego zatrudnienia od 1 maja 1993 r. do 30 listopada 1998 r. Wnioskodawca pracował na budowach eksportowych: od 10 września 1981 r. do 14 marca 1982 r. w (...) na stanowisku cieśli, od 24 września 1986 r. do 21 grudnia 1986 r. w(...)na stanowisku cieśli - zbrojarza i od 25 lipca 1987 r. do 30 czerwca 1989 r. w (...) na stanowisku cieśli. W w/w okresie od 10 września 1981 r. do 14 marca 1982 r. wnioskodawca pracował jako cieśla przy budowie szkoły, wykonywał ściany z desek lub blatów (sklejka prasowana mocowana na konstrukcji stalowej). Była to szkoła 5-piętrowa i ekipa montowała budynek od podstaw, aż do 5 piętra i również więźbę dachową, następnie po wykonaniu ścian stawiali słupy i na tych słupach szły belki, na słupach były montowane podciągi, a na tych podciągach stropy, które były wykonywane z blatów. W okresie 24 września 1986 r. do 21 grudnia 1986 r. wnioskodawca przebywał na budowie w (...)jako cieśla, gdzie wykonywał prace tą samą technologią jak w (...). Także tego samego rodzaju prace ciesielskie wykonywał w (...)w okresie od 25 lipca 1987 r. do 30 czerwca 1989 r., przy czym były to prace tylko z drewnem bądź płytami ze sklejki. Przez cały okres pracy na eksporcie wnioskodawca pracował jako cieśla w drzewie, szalował słupy, podciągi, robił więźbę dachową. W okresie od 12 października 1992 r. do 9 czerwca 1992 r. wnioskodawca pracował w (...) jako cieśla, od 14 sierpnia 1995 r. do 31 października 1996 r. w (...) na stanowisku cieśli, ślusarza, spawacza oraz od 19 grudnia 1997 r. do 30 czerwca 1998 r. w (...) na budowie eksportowej. W okresie od 12 października 1992 r. do czerwca 1995 r. wnioskodawca pracował przy budowie hotelu (...) w B., gdzie wykonywał prace ciesielskie na wysokości. Od 13 sierpnia 1995 r. do 31 października 1996 r. kontynuował prace przy budowie tego samego hotelu - budował basen, wykonując prace ciesielskie. Do jego obowiązków należało wykonanie attyki, to jest ozdobnych elementów żelbetowych ściany budynku. Od 11 grudnia 1996 r. do 1 kwietnia 1997 r. wnioskodawca pracował na montażu w (...) Przedsiębiorstwie (...), gdzie montował bloki mieszkalne z wielkiej płyty. Praca jego polegała na przyjęciu od dźwigu płyty i przymocowywaniu jej odciągami do stropu, a następnie zrobieniu szalunków z desek między płytami. Montaż płyty zajmował 40-50% pracy w ciągu dnia, a szalowanie resztę czasu pracy. Szalunki były drewniane. Wnioskodawca wykonywał szalowanie schodów, wind, podestów. Następnie resztę prac wykonywali betoniarze i zbrojarze. Wnioskodawca robił tylko szalunki w drewnie i dodatkowo montował płyty żelbetowe, lecz prac zbrojarskich nie wykonywał. W okresie od 11 grudnia 1996 r. do 1 kwietnia 1997 r. wnioskodawca pracował w macierzystym zakładzie pracy na stanowisku montażysty prefabrykatów. W świadectwie pracy z dnia 30 listopada 1998 r. pracodawca wskazał, że praca ta odpowiada stanowisku figurującemu pod nazwą wskazaną w dziale V poz.5 pkt 2 wykazu A zarządzenia resortowego MBiPMB. Od 1 września 1989 r. do 30 czerwca 1990 r. i od 1 września 1990 r. do 15 kwietnia 1992 r. wnioskodawca był zatrudniony w Zrzeszeniu (...)Zakład (...) w K. na stanowisku montażysty. Były pracodawca potwierdził powyższe okresy zatrudnienia świadectwami pracy z dnia 3 sierpnia 1990 r. i z dnia 30 kwietnia 1992 r. W czasie zatrudnienia wnioskodawca wykonywał te same prace montażowe co w (...)Przedsiębiorstwie (...), to jest prace montażowe przy budowie bloków z wielkiej płyty. Łączył płyty, z których budowane były bloki, robił szalunki do zalewania ścian i robił stropy żelbetowe. W dniu 11 lutego 2013 r. złożył wniosek o emeryturę. Ogólny staż pracy wnioskodawcy przypadający przed dniem 1 stycznia 1999 r. wynosił 25 lat, lecz nie udokumentował on wymaganego przepisami stażu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy przyjął, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy, odwołując się do treści art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnych charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) podkreślił w pierwszej kolejności, iż do pracy w szczególnych warunkach winien zostać uwzględniony wnioskodawcy okres zatrudnienia w Kombinacie (...)w W. - Zakład (...) od dnia 11 grudnia 1974 r. do dnia 31 sierpnia 1979 r., jako okres wykonywania pracy określonej w wykazie A, dziale XIV, poz. 25, stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia Rady Ministrów, tj. bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, tj. prace określone w dziale V poz. 14 czyli prace przy produkcji cementu. Sąd Okręgowy podkreślił, że w powyższym okresie wnioskodawca w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał remonty i bieżącą konserwację maszyn znajdujących się na terenie w/w przedsiębiorstwa, zajmującego się produkcją cementu, a przede wszystkim zajmował się naprawą przenośników taśmowych, remontem rurociągów cementu, czy remontem reduktorów przy taśmach. Wszystkie prace wnioskodawca wykonywał na wysokości przy remontowaniu maszyn będących na wydziale w ruchu. Podczas remontu produkcja cementu trwała nadal, jedynie zatrzymywano cześć, która była remontowana. Równocześnie w ocenie Sądu brak było podstaw do uznania, że praca wykonywana przez wnioskodawcę w kraju na rzecz (...) Przedsiębiorstwa (...)w okresie od 1 września 1979 r. do 31 sierpnia 1989 r. i od 1 maja 1993 r. do 30 listopada 1998 r., a następnie w Zrzeszeniu (...) Zakład (...)w okresie od 1 września 1989 r. do 30 czerwca 1990 r. i od 1 września 1990 r. do 15 kwietnia 1992 r. była pracą wymienioną w wykazie A, dział V, poz. 5 w/w rozporządzenia Rady Ministrów, tj. pracą montera konstrukcji stalowych na wysokości, albowiem w ramach swoich obowiązków zarówno na budowach krajowych jak i eksportowych wnioskodawca wykonywał prace ciesielskie, polegające na wykonywaniu szalunków nie tylko na wysokościach, a nadto montaż ścian żelbetonowych zajmował mu 40-50 % pracy w ciągu dnia, a szalowanie resztę czasu pracy. Dodatkowo Sąd zauważył, że wnioskodawca przebywając na budowach (w kraju i za granicą) w obu zakładach pracy był obecny podczas całego procesu budowy, tj. od wykonania szalunków u podstaw budynku przez stawianie ścian żelbetonowych, wykonywania szalunków pod schody, windy, podesty, kończąc na stawianiu więźb dachowych. W konsekwencji Sąd Okręgowy stwierdził, iż wnioskodawca mimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu nie wykazał, iż wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w ciągu całego okresu zatrudnienia zarówno w Zrzeszeniu Sportu, Turystyki i Rekreacji Zakład (...)w K., jak i w (...)Przedsiębiorstwie (...)prace na wysokości wymienione w wykazie A, dział V, poz. 5 w/w rozporządzenia. Reasumując Sąd Okręgowy podkreślił, że nawet zaliczenie wnioskodawcy do już uwzględnionych mu przez organ rentowy okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych, okresów zatrudnienia w Kombinacie (...)w W. Zakład (...) nie pozwala E. B. na uzyskanie wymaganego 15- letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy oddalił odwołanie na podstawie wskazanych przepisów prawa materialnego i na zasadzie art. 477 14 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł wnioskodawca E. B., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

1) naruszenie przepisów postępowania, a w szczególno­ści :

a) art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że wnioskodawca nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywiódł skutki prawne, tj. nie wykazał, iż wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w ciągu całego okresu zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie (...)oraz w Zrzeszeniu (...), (...) i (...) Zakład (...), prac wymienionych w wykazie A, dział V, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warun­kach lub w szczególnym charakterze, ujętych jako prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych i prefabrykowanych na wysokości;

b) art. 233 § 1 k.p.c. przez zaniechanie wszechstronnego rozpoznania materiału dowodowego zebranego w sprawie i wyprowadzenie wniosku z niego niewynikającego, a mianowicie, że wnioskodawca będąc zatrudniony w (...)Przed­siębiorstwie (...)od 1 wrze­śnia 1979 r. do 31 sierpnia 1989 r. i od 1 ma­ja 1993 r. do 30 listopada 1998 r. oraz będąc zatrudniony w Zrzeszeniu (...), (...) i (...) Zakład (...) w K. od 1 września 1989 r. do 30 czerwca 1990 r. i od 1 września 1990 r. do 15 kwietnia 1992 r. nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - pracę wymienioną w wykazie A, dział V, poz. 5, pkt 1, 2 i 3, stanowiącym załącz­nik do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty uję­tą jako prace na stanowisku: monter urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości; monter konstrukcji żelbetonowych i prefabrykowanych na wysokości oraz cieśli wykonującego prace na wy­sokości, bowiem w ocenie Sądu meriti nie wykony­wał on tych prac na wysokości w pełnym wymiarze czasu pracy;

2) naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szcze­gólności :

a) art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Fundu­szu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warun­kach lub w szczególnym charakterze poprzez od­mowę uznania przez Sąd, iż świadczona przez wnioskodawcę praca w (...) Przed­siębiorstwie (...)oraz w Zrzeszeniu (...), (...) i (...) Za­kład (...) była tożsama ze stanowiskiem określonym w wykazie A, dział XIV poz. 25 wskazanego rozporządzenia, a także była tożsama z pracą na stanowisku wymienionym w wykazie A, dział V, poz. 5 pkt 1,2,3 stanowiącym załącznik do zarządzenia Nr 9 Ministra Budow­nictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych wa­runkach uprawniające do wcześniejszego przej­ścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty;

b) art. 32 Konstytucji RP poprzez naruszenie zasady równości wobec prawa, gdyż odnosząc stan fak­tyczny i prawny przedmiotowej sprawy, gdzie Sąd Okręgowy odmówił uznania, iż wnioskodawca wyko­nywał pracę w warunkach szczególnych do stanu faktycznego i prawnego sprawy o sygn. akt V U 530/11, gdzie Sąd uznał, że praca była wy­konywana w warunkach szczególnych, tj. zostały spełnione przesłanki z § 4 ust. 1 rozporządze­nia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., biorąc pod uwagę, iż ubezpieczeni w takich samych warunkach, w tożsamym stanie faktycznym i prawnym zostali potraktowani w sposób odmienny.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznanie mu prawa do emerytury od dnia 12 lutego 2013 r. oraz zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kosztów postępo­wania za obie instancje, w tym odrębnie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nadto wnioskodawca wnosił o przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci uzasad­nienia wyroku w sprawie o sygn. V U 530/11 prowadzo­nej przez Sąd Okręgowy w Kielcach V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach na okoliczność pominięcia zasady jednolitości orzecznictwa w znaczeniu nadanym przez postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2002 r. (sygn. akt I PKN 553/01). Ewentualnie - na wypadek uznania, że Sąd pierwszej instan­cji nie rozpoznał istoty sprawy lub zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, na pod­stawie art. 386 § 4 k.p.c., wnioskodawca wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, pozo­stawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach po­stępowania za obie instancję.

W uzasadnieniu wywodów apelacji wnioskodawca podniósł w szczególności, iż od zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie (...)wykonywał prace montażysty prefabrykacji i na wysokości, cieśli wykonującego prace na wysokości, przy czym za pracę na wysokości przyjmuje się pracę wykonywaną na powierzchni znajdującej się na wysokości, co naj­mniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Tym samym w ocenie wnioskodawcy, biorąc pod uwagę charakter wykonywanej przez niego pracy jako pracownika zatrudnianego przy budowie budynków wielokondygnacyjnych nie ulegało wątpliwości, iż wykonywał on prace na wysokości według defi­nicji przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nadto wnioskodawca zaznaczył, że w niniejszej sprawie jednym ze świadków był pracujący razem z nim w tej samej brygadzie budowlanej J. J., w przypadku którego praca na stanowisku cieśli została uznana za pracę w warunkach szczególnych w sprawie o sygn. akt V U 530/11 przed Sądem Okręgowym w Kielcach V Wydział Pracy Ubezpieczeń Społecznych w K., w konsekwencji czego osobie tej przyznano prawo do emerytury na podstawie okresów pracy w warunkach szczególnych. Konkludując wnioskodawca zaakcentował, że ze specyfikacji okresów zatrudnienia w charakterze montera prefabrykacji i cieśli na wysokości wyni­ka, iż okres jego pracy w tym zawodzie znacznie przekracza mi­nimum ustawowe, tj. 15 lat pracy w warunkach szczególnych, tym bardziej, że organ rentowy uznał mu w toku postępowania okres 11 miesięcy pra­cy w (...) jako pracy w warunkach szczególnych, o czym nie wspomniał Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia,
czy wnioskodawca E. B. spełnia warunki uprawniające go do otrzymania emerytury na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz w zw. z treścią § 2 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), a zwłaszcza czy legitymuje się on co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Na mocy art. 184 ust. 1 w/w ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, a zatem na dzień 1 stycznia 1999 r. osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn (pkt 1) oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, czyli okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn (pkt 2). Nadto, w myśl art. 184 ust. 2 w/w ustawy, przedmiotowa emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, a mianowicie przepisów w/w rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z dyspozycją § 1 ust. 1 powołanego rozporządzenia, przepisy tego aktu stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej „wykazami”. Stosownie zaś do § 1 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia, właściwi ministrowie w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. Podkreślić należy, że zgodnie z § 2 ust. 1 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Zgodnie zaś z § 4 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, że upoważnienie dla właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych wynikające z § 1 ust. 2 tego rozporządzenia nie stwarzało podstawy prawnej do wydawania aktów niepozostających w zgodności z powszechnie obowiązującym prawem, lecz obejmowało tylko ustalenie w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach i nie przewidywało możliwości wykroczenia poza wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach wymienione w załączniku do rozporządzenia. Na tej podstawie wymienione podmioty mogły tylko wskazać, na których stanowiskach są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B, nigdy zaś ustanawiać nowych stanowisk pracy. Wykazy resortowe (także i zakładowe) mają zatem charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Taki wykaz resortowy (zakładowy) ułatwia identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach - w szczególności, jeśli w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wylicza się konkretnych stanowisk, lecz jedynie w sposób ogólny wymienia się rodzaje prac, uznawanych za prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Oczywistym jest zatem, że wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazie A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Bezspornym jest zatem, że zarządzenie resortowe w ramach swoich wykazów (A, B) nie może wykraczać poza materię rozporządzenia i ustanawiać nowych stanowisk pracy. Z przedmiotową sytuacją mamy zaś właśnie do czynienia w niniejszej sprawie, albowiem choć w ramach poz. 5, działu V, wykazu A, stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia Rady Ministrów ustawodawca przesądził, iż przymiot prac w warunkach szczególnych przysługuje pracom przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości, to na gruncie zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Metalowego z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MB i PMB Nr 3), w ramach prac przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości (wykaz A, dział V, poz. 5) wskazano m.in.: stanowisko montera konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości (ppkt 2) oraz stanowisko cieśli wykonującego prace na wysokości (ppkt 3). Bezspornym zaś jest, że pod pojęcie konstrukcji metalowych nie podpadają konstrukcje żelbetowe czy prefabrykowane, czy tym bardziej prace ciesielskie, związane z obróbką drewna. Tak zaś jak trafnie ustalił Sąd Okręgowy, w spornym okresie zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie (...)od 1 września 1979 r. do 31 sierpnia 1989 r. i od 1 maja 1993 r. do 30 listopada 1998 r., a następnie w Zrzeszeniu (...), (...) i (...) Zakład (...)od 1 września 1989 r. do 30 czerwca 1990 r. i od 1 września 1990 r. do 15 kwietnia 1992 r., praca wnioskodawcy sprowadzała się w głównej mierze do wykonywania prac ciesielskich, polegających na wykonywaniu szalunków (zwłaszcza szalunków czyli deskowania u podstaw budynku poprzez stawianie ścian żelbetonowych, szalunków pod schody, windy, podesty) oraz na stawianiu więźb dachowych, a nadto na montażu ścian żelbetonowych. Skoro zatem prace na stanowisku cieśli na wysokości, podobnie jak i prace na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości zostały wymienienie wyłącznie w akcie niższego rzędu (tj. w zarządzeniu Ministra Budownictwa), którego treść wykracza poza upoważnienie zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. i pozostaje bez związku z jego przepisami, traktowanymi jako „przepisy dotychczasowe”, a konkretnie bez związku z rodzajem prac wskazanych w wykazie A, dziale V, poz. 5 załącznika do tegoż rozporządzenia, to zatrudnienie przy wykonywaniu przedmiotowych prac nie może wywoływać skutków przewidzianych w art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 25 maja 2010 r., I UK 3/2010 i z dnia 23 lutego 2010 r., II UK 188/2009).

Na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy nie wpływała też okoliczność przyznania świadczeń emerytalnych zatrudnionemu z wnioskodawcą innemu pracownikowi w osobie J. J.. Okoliczność, iż inny pracownik, który i tak nie pracował z wnioskodawcą przez cały sporny okres zatrudnienia, lecz wyłącznie w czasie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), a konkretnie na kontrakcie w (...) (od października 1992 r. do sierpnia 1996 r.) otrzymał emeryturę nie może bowiem oznaczać, iż inny Sąd też jest zobligowany do przyznania emerytury innemu pracownikowi, albowiem odmienne potraktowanie tychże dwóch pracowników prowadziłoby do naruszenia art. 32 Konstytucji RP, a zatem nierównego traktowania tego drugiego pracownika. Godzi się zauważyć, iż z ustanowionej na gruncie art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasady wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów znajdujących się w zbliżonej sytuacji oraz zakaz różnicowania w tym traktowaniu bez przyczyny znajdującej należyte uzasadnienie w przepisie rangi, co najmniej ustawowej. Zasady sprawiedliwości wymagają przy tym, aby zróżnicowanie prawne podmiotów (ich kategorii) pozostawało w adekwatnej relacji do różnic w ich sytuacji faktycznej, jako adresatów danych norm prawnych. Z powyższego wynika, że zasada równości nie ma oznaczać identyczności. Dyskryminacja rozumiana jest zaś, jako zróżnicowane traktowanie podmiotów znajdujących się obiektywnie w takiej samej sytuacji, które to odmienne traktowanie nie ma swojej racjonalnej (obiektywnie usprawiedliwionej) podstawy. Nierówne traktowanie podmiotów nie musi więc oznaczać dyskryminacji lub uprzywilejowania skutkującego oceną o naruszeniu standardu określonego w przepisie art. 32 Konstytucji RP (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2014 r., II UK 224/13 oraz z dnia 6 lutego 2014 r., I UK 314/13). Innymi słowy, podniesiona przez wnioskodawcę okoliczność, że innemu pracownikowi zatrudnionym na takim samym jak on stanowisku, przyznano wyrokiem sądu prawo do emerytury w wieku obniżonym, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. W okolicznościach niniejszej sprawy decydujące znaczenie ma bowiem ustalenie, czy to wnioskodawca (a nie inny pracownik tego zakładu) zatrudniony na konkretnym stanowisku pracy, przy zachowaniu indywidualnych cech tego stanowiska legitymuje się co najmniej 15 – letnim okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Tym samym, w analizie charakteru pracy z punktu widzenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku, ma tylko możliwość jej zakwalifikowania pod jedną z pozycji wyżej wymienionego załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.

Równocześnie podkreślić należy, że rozpoznając sprawę Sąd każdorazowo dokonuje własnych ustaleń faktycznych i bierze z urzędu pod uwagę naruszenie prawa materialnego (związane z oparciem uprawnień emerytalnych na zarządzeniu, wykraczającym poza zakres opartego na ustawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.), co oznacza, iż nawet okoliczność zaliczenia wnioskodawcy przez organ rentowy w poczet pracy w warunkach szczególnych danego okresu zatrudnienia, a mianowicie: zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie (...)od 1 września 1979 r. do 9 września 1981 r., od 1 kwietnia 1982 r. do 23 września 1986 r., od 1 lutego 1987 r. do 23 lipca 1987 r. i od 1 lipca 1990 r. do 31 sierpnia 1990 r. oraz od 1 października 1992 r. do 11 października 1992 r. oraz okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. (późniejszy (...) S.A., a obecnie (...) S.A. w W.) od 8 stycznia 1974 r. do 7 grudnia 1974 r., nie oznacza związania Sądu przedmiotowymi ustaleniami. Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż w przypadku wnioskodawcy jedyny okres zatrudnienia, który stanowi okres pracy w warunkach szczególnych to uwzględniony przez Sąd pierwszej instancji okres zatrudnienia w Kombinacie (...)w W. Zakład (...) od dnia 11 grudnia 1974 r. do dnia 31 sierpnia 1979 r. Okres ten został trafnie zakwalifikowany jako okres wykonywania pracy określonej w wykazie A, dziale XIV, poz. 25, stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia Rady Ministrów, tj. bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, tj. prace określone w dziale V poz. 14 czyli prace przy produkcji cementu. Innymi słowy, w ocenie Sądu Apelacyjnego w odniesieniu do pozostałych okresów zatrudnienia wnioskodawcy, w świetle obowiązujących unormowań prawa materialnego, w tym zwłaszcza przepisów powoływanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. i wreszcie dokonanych ustaleń faktycznych co do rodzaju wykonywanej pracy przez ,wnioskodawcę w spornych okresach, brak było jakichkolwiek podstaw, umożliwiających ich zakwalifikowanie do pracy w warunkach szczególnych.

Tym samym na gruncie niniejszej sprawy całkowicie nieuprawnione okazały się podniesione zarzuty naruszenia prawa materialnego, jak również prawa procesowego, w tym w szczególności zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Na gruncie niniejszej sprawy brak było bowiem jakichkolwiek podstaw uzasadniających zaistnienie sprzeczności ustaleń Sądu Okręgowego z zalegającym w aktach sprawy materiałem dowodowym (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 lipca 2008 r., I ACa 432/08, LEX nr 499208), a przy tym rozpoznając odwołanie wnioskodawcy Sąd Okręgowy przeprowadził skrupulatne postępowanie dowodowe i zgromadzone w toku tego postępowania dowody poddał wszechstronnej, wnikliwej ocenie, nie naruszając granic ich swobodnej oceny. Tak przeprowadzona ocena dowodów, jako odpowiadająca wymogom z art. 233 § 1 k.p.c., jest aprobowana przez Sąd Apelacyjny.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, albowiem zawarte w niej zarzuty były bezzasadne.