Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Zamościu I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Protokolant: st. sekr. sąd. Grażyna Rozkres

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2015 r. w Zamościu

na rozprawie sprawy

z powództwa J. T.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Zamościu IX Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w Krasnymstawie

z dnia 22 października 2014 r. sygn. akt IX C 448/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I i II w ten sposób, że kwotę zadośćuczynienia podwyższa z 1.000,00 ( jeden tysiąc) złotych do 10.000,00 ( dziesięć tysięcy) złotych oraz w punkcie III w ten sposób, że tytułem zwrotu kosztów procesu zasądza na rzecz J. T. od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. 1.317,00 (jeden tysiąc trzysta siedemnaście) złotych;

II.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz J. T. kwotę 1.050,00 ( jeden tysiąc pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

III.  nakazuje ściągnąć od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Krasnymstawie) kwotę 400 (czterysta) złotych tytułem brakującej opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona.

I Ca 15/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Zamościu IX Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Krasnymstawie zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz J. T. tytułem zadośćuczynienia kwotę 1 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2014 r. do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie powództwo oddalił, a koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł.

Sąd Rejonowy ustalił, że dziadek powódki (z linii macierzystej) C. S. w dniu 25 lutego 2005 r. został potrącony na przejściu dla pieszych przez samochód osobowy F. (...) kierowany przez A. Z. i na skutek odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia. Powódka pozostawała w bliskich relacjach z dziadkiem, który w dzieciństwie spędzał z nią czas, udzielał rad i pomocy w nauce. Po zawarciu związku małżeńskiego powódka z mężem zamieszkała u dziadka C. S.. J. T. z mężem i dzieckiem zajmowali samodzielną część domu, a drugą część zajmował dziadek z żoną i synem. Dziadek wspierał powódkę finansowo, pomagał w wychowaniu jej córki, służył radą w podejmowaniu decyzji życiowych.

Nagła śmierć dziadka spowodowała u powódki negatywne przeżycia emocjonalne, stała się przyczyną rozpaczy, smutku, trudności ze snem, niestabilności emocjonalnej. Pomimo upływu 9 lat od śmierci dziadka J. T. odczuwa jego brak w swoim życiu. W 2008 r. przyjmowała ona leki ziołowe, celem ustabilizowania swojego stanu emocjonalnego. W chwili śmierci dziadka powódka była osobą bezrobotną, rodzina utrzymywała się z dochodów męża J. T.. Obecnie powódka podjęła prace w charakterze doradcy finansowego i osiąga wynagrodzenie w wysokości 400 zł brutto. Taki stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań powódki oraz świadków A. K. i Z. T., uznając je za wiarygodne.

Sąd Rejonowy dokonał następującej oceny prawnej.

Odpowiedzialność pozwanej Spółki ma podstawę prawną w art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.). Niesporną między stronami była kwestia odpowiedzialności kierowcy pojazdu objętego polisą ubezpieczeniową OC u pozwanej Spółki. Nie jest przez stronę pozwaną kwestionowana okoliczność istnienia między powódką a dziadkiem C. S. więzi emocjonalnych dających podstawę do uznania, iż zmarły był osobą bliską powódki. Powołując się na ugruntowane poglądy wyrażone w judykaturze Sąd I instancji uznał, że śmierć osoby bliskiej, jaką był dla powódki dziadek, naruszyła jej dobra osobiste, przez zerwanie więzi rodzinnej, co na mocy art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. uzasadnia przyznanie jej zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie należne osobie bliskiej poszkodowanej deliktem ma na celu złagodzenie doznanych cierpień. Wysokość zadośćuczynienia musi zatem pozostawać w zależności od intensywności tych cierpień, czasu ich trwania oraz ujemnych skutków, jakie ta osoba będzie musiała znosić w przyszłości. Kwota zadośćuczynienia zależy od konkretnej sytuacji, jaka panowała w rodzinie przed śmiercią osoby bliskiej i jakiej można by się spodziewać, gdyby do tej śmierci nie doszło.

Oceniając wysokość zadośćuczynienia należnego powódce od pozwanej Sąd Rejonowy miał na uwadze okoliczność, że w chwili śmierci dziadka była ona osobą dorosłą, zamężną, posiadającą dziecko. Prowadziła wraz z mężem oddzielne gospodarstwo domowe, pomimo zamieszkiwania w tym samym budynku, co zmarły. Dziadek nie był więc dla niej jedyną i najważniejszą osobą, w której znajdowała oparcie. Śmierć dziadka była dla powódki trudnym przeżyciem, jednak jej cierpienia nie przekroczyły przeciętnej miary, a żałoba nie przekroczyła cech patologicznych. Strata dziadka, jakkolwiek bolesna dla powódki, nie mogła w istotny sposób wpłynąć na jej sytuację ekonomiczną, bowiem J. T. była i jest osobą zdolną do pracy. Twierdzenia powódki, że do chwili obecnej nie pogodziła się ze śmiercią swego dziadka mają charakter wyolbrzymiony, nieadekwatny do rzeczywistych przeżyć. Powódka nie podejmowała leczenia po śmierci dziadka i brak jest jednoznacznych dowodów, że pogorszenie jej stanu zdrowia w 2008 r. (po upływie trzech lat od śmierci dziadka) pozostawało w związku przyczynowym z przedmiotowym zdarzeniem.

Uwzględniając te okoliczności Sąd Rejonowy uznał, że kwota 1 000 zł stanowi odpowiednie zadośćuczynienie dla powódki.

Z uwagi na wynik procesu (powódka żądała 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia) Sąd Rejonowy na mocy art. 100 k.p.c. koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł.

Apelację od wyroku wniosła powódka w części oddalającej jej żądanie.

Apelująca zarzuciła naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. polegającą na uznaniu, że przyznane na rzecz powódki zadośćuczynienie w kwocie 1 000 zł jest w okolicznościach faktycznych odpowiednie do krzywdy jaką wywołała śmierć dziadka.

Podnosząc taki zarzut apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki dalszej kwoty 9 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie, gdyż podniesiony w niej zarzut jest trafny.

Z uwagi na to, że w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących ustaleń faktycznych, które są bezsporne, Sąd II instancji stosownie do art. 387 § 2 ¹ k.p.c. dokona jedynie wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku.

Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu,
że powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy powoda – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (zob. wyrok S.N. z dnia 28 września 2001 r., III CKN 427/00, LEX nr 52766).

W tym kontekście kwotę 1 000 zł zadośćuczynienia zasądzoną od pozwanej na rzecz powódki przez Sąd Rejonowy, należy uznać za symboliczną, w obecnych realiach gospodarczych. W okolicznościach sprawy dziadek zamieszkały z powódką na tej samej posesji, służący jej radami wynikającymi z doświadczenia życiowego, jak też inną pomocą w razie potrzeby (także w opiece nad dzieckiem) był wsparciem życiowym dla J. T., obok ewentualnej pomocy innych członków rodziny.

Należy mieć na uwadze, że nagła i niespodziewana śmierć członka bliskiej rodziny jest zawsze przeżyciem traumatycznym i niezależnie od tego czy osoba skrzywdzona korzysta z pomocy psychologa, czy też sama opanuje własne cierpienia, nie umniejsza to ich głębi.

Biorąc pod uwagę te okoliczności Sąd Okręgowy uznał, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia, należnego powódce w związku z cierpieniami doznanymi wskutek śmierci dziadka C. S., jest kwota 10 000 zł.

Z tych względów na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i orzekł, jak w pkt I sentencji, podwyższając zadośćuczynienie do kwoty 10 000 zł oraz obciążając pozwaną, jako stronę przegrywającą proces, obowiązkiem zwrotu poniesionych przez powódkę kosztów procesu przed Sądem Rejonowym (art. 98 § 1 k.p.c.).

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego ma podstawę prawną w art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zaś o obowiązku uiszczenia przez pozwaną brakującej opłaty od pozwu - w art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., nr 90, poz. 594, ze zm.).