Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2015 r. w Łomży

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko A. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powoda K. S. kwotę 91.905,50 zł ( dziewięćdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset pięć złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powoda K. S. kwotę 3.617 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego A. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży kwotę 4.596 zł ( cztery tysiące pięćset dziewięćdziesiąt sześć złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży na rzecz adwokat M. N. kwotę 3.600 zł( trzy tysiące sześćset złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za występowanie w sprawie w charakterze pełnomocnika z urzędu.

Sygn. akt I C 603/14

UZASADNIENIE

Powód K. S. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, by pozwany A. K. zapłacił powodowi kwotę 91.905,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych - w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty, a w przypadku wniesienia przez pozwanego sprzeciwu lub przekazania sprawy na rozprawę, wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem wraz z kosztami procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany jest wystawcą weksla in blanco, który został poręczony przez powoda. Wobec nie wywiązywania się ze spłaty zobowiązania weksel został wypełniony. W dniu 1 października 2013 r. Sąd Okręgowy w Białymstoku nakazał A. K. i K. S., aby zapłacili solidarnie (...) sp. z o.o. w N. kwotę 113.162,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. Przeciwko powodowi wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne o należności wynikające z weksla. Na mocy porozumień z wierzycielem, w celu spłaty zadłużenia z weksla, w dniu 6 czerwca 2014 r. powód sprzedał nieruchomość należącą do niego za 90.000 zł i całą tę kwotę wpłacił na rachunek bankowy komornika prowadzącego egzekucję. Powód, spłacając ten dług, nabył spłaconą wierzytelność w kwocie 90.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 r. Ponadto, w związku ze spłatą długu, powód poniósł szkodę w wysokości 1.905,90 zł, która obejmuje koszty sporządzenia aktu notarialnego i opłaty sądowe od wpisów do ksiąg wieczystych. Pozwany nie opłacił należności wynikającej ze spłaconego przez powoda zobowiązania, mimo wezwania go do dobrowolnej zapłaty długu.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 19 sierpnia 2014 r. sygn. akt I Nc 13/14 Sąd Okręgowy w Łomży nakazał pozwanemu A. K., aby zapłacił w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu, na rzecz powoda K. S. kwotę 91.905,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego albo wniósł w tym terminie sprzeciw. Ponadto Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży kwotę 4.596 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu.

W dniu 30 września 2014 r. powyższy nakaz zapłaty został uchylony, gdyż nie został on doręczony pozwanemu - korespondencja wysłana na adres pozwanego wskazany w pozwie powróciła z adnotacją, iż adresat przebywa za granicą.

Postanowieniem z dnia 21 listopada 2014 r. Sąd ustanowił dla pozwanego pełnomocnika z urzędu.

Pełnomocnik pozwanego w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pełnomocnik pozwanego, składając szereg wniosków dowodowych, wskazał, że nie udało mu się nawiązać kontaktu z pozwanym.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 1 września 2011 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. w N. (jako wydzierżawiającym) a A. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą „Usługi kierowcy na powierzonym sprzęcie K. A.” z siedzibą w S. (jako dzierżawcą) zawarta została umowa nr (...), na podstawie której (...) sp. z o.o. w N. oddała w dzierżawę, a A. K. przyjął stację paliw położoną w S. wraz z wyposażeniem na warunkach szczegółowo określonych w umowie. W umowie tej A. K. zobowiązał się w szczególności w ramach działalności swojej firmy w oparciu o infrastrukturę stacji paliw do prowadzenia na rzecz (...) sp. z o.o. w N. usług pośrednictwa handlowego w zakresie sprzedaży paliw płynnych, w tym (...), stanowiących wyłącznie własność wydzierżawiającego, jako agent w zamian za prowizję od sprzedaży na zasadach szczegółowo określonych w załącznikach stanowiących integralną część umowy. Dzierżawca zobowiązał się m.in. płacić wydzierżawiającemu czynsz dzierżawny w wysokości określonej w załączniku do umowy oraz terminowo odprowadzać utargi i terminowo regulować należności wobec wydzierżawiającego. Zgodnie z § 15 tej umowy zabezpieczenie roszczeń wydzierżawiającego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania niniejszej umowy stanowi weksel gwarancyjny in blanco bez protestu wraz z deklaracją wekslową poręczony przez co najmniej dwie osoby.

A. K. na zabezpieczenie zapłaty należności wobec (...) sp. z o.o. w N. wystawił weksel in blanco, który podpisał wraz z deklaracją wekslową w dniu 1 września 2011 r. Weksel ten oraz deklarację wekslową podpisał również w tym dniu jako poręczyciel K. S..

Na przełomie 2012 r. i 2013 r., wskutek braku odprowadzania utargów osiąganych na stancji paliw, nie uiszczania czynszu dzierżawnego i innych należności, wbrew postanowieniom powyższej umowy, powstało zadłużenie A. K. wobec (...) sp. z o.o. w N. w wysokości na dzień 14 maja 2013 r. łącznie 86.086,51 zł. W związku z powyższym z uwagi na naruszenie przez dzierżawcę obowiązków wynikających z ww. umowy w dniu 27 maja 2013 r. (...) sp. z o.o. w N. na podstawie § 26 ust. 2 umowy nr (...) z dnia 1 września 2011 r. wypowiedziała A. K. przedmiotową umowę, ze skutkiem na dzień 31 maja 2013 r.

(...) sp. z o.o. w N., w związku z brakiem spłaty przez A. K. powstałego wobec niej zobowiązania z tytułu umowy nr (...) z dnia 1 września 2011 r., pismem z dnia 16 lipca 2013 r. poinformowała A. K. i K. S. o zamiarze wypełnienia weksla i w dniu 16 lipca 2013 r. wypełniła wystawiony przez A. K. weksel własny in blanco na kwotę 113.162,83 zł na zlecenie (...) sp. z o.o. w N. z terminem płatności określonym na 2 września 2013 r., opatrzony klauzulą bez protestu. Weksel ten został poręczony przez pozwanego K. S.. Pismem z dnia 2 września 2013 r. (...) sp. z o.o. w N. wezwała A. K. do wykupu tego weksla w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania, wskazując jakie kwoty wynikające z nieopłaconych faktur i odsetek ustawowych składają się na kwotę określoną w wekslu. Pismo to zostało doręczone również K. S.. Weksel nie został wykupiony.

We wrześniu 2013 r. (...) sp. z o.o. w N. wniosła do Sądu Okręgowego w Białymstoku pozew przeciwko A. K. i K. S. o zapłatę, domagając się orzeczenia nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym, by pozwani zapłacili solidarnie na rzecz powoda kwotę 113.162,83 zł z tytułu weksla wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, dołączając do pozwu weksel wraz z deklaracją wekslową, kopie faktur, noty odsetkowej i umowy stron oraz inne dokumenty.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 1 października 2013 r. w sprawie I Nc 100/13 Sąd Okręgowy w Białymstoku nakazał A. K. oraz K. S., aby zapłacili solidarnie (...) sp. z o.o. w N. kwotę 113.162,83 zł wraz z odsetkami ustawowymi w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 17 września 2013 r. do dnia zapłaty, a także kwotę 1.415 zł tytułem zwrotu części opłaty sądowej oraz kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu albo wnieśli w tymże terminie zarzuty. Powyższy nakaz zapłaty stał się prawomocny z dniem 22 października 2013 r. Po czym po nadaniu w dniu 29 listopada 2013 r. klauzuli wykonalności, wydano (...) sp. z o.o. w N. tytuł wykonawczy w postaci przedmiotowego nakazu zapłaty, a następnie w dniu 16 stycznia 2014 r. wydano mu drugi tytuł wykonawczy.

W oparciu o tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym dnia 1 października 2013 r. przez Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawie o sygn. akt I Nc 100/13 w grudniu 2013 r. wszczęte zostało przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku postępowanie egzekucyjne pod sygn. Km (...)na wniosek wierzyciela (...) sp. z o.o. w N. przeciwko dłużnikom A. K. oraz K. S.. W toku tego postępowania egzekucyjnego w dniu 11 marca 2014 r. K. S. wpłacił na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku kwotę 1.000 zł, z czego 812,80 zł otrzymał w dniu 12 marca 2014 r. wierzyciel. Następnie w dniu 6 czerwca 2014 r. K. S. wpłacił na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku kwotę 90.000 zł, z czego 76.792,41 zł w dniu 12 czerwca 2014 r. otrzymał wierzyciel. Powyższa kwota 90.000 zł stanowiła cenę uzyskaną na podstawie umowy sprzedaży nieruchomości zawartej w dniu 6 czerwca 2014 r. pomiędzy K. S., jako sprzedawcą oraz B. i R. małżonkami M., jako kupującymi w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej notariusz B. M. w M.. W związku z zawarciem powyższej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego K. S. poniósł koszty w wysokości łącznie 1.905,90 zł.

W dniu 11 czerwca 2014 r., wobec znacznej wpłaty na poczet długu dokonanej przez dłużnika K. S. wierzyciel wystąpił do komornika o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Uwzględniając ten wniosek wierzyciela, postanowieniem z dnia 11 czerwca 2014 r. sygn. Km (...)Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku umorzył postępowanie egzekucyjne i rozstrzygnął o kosztach postępowania egzekucyjnego.

W piśmie z dnia 20 czerwca 2014 r. K. S. wezwał A. K. do dobrowolnej zapłaty długu w kwocie 91.905,90 zł tytułem należności wynikającej ze spłaty zobowiązania z weksla wystawionego na zabezpieczenie wykonania umowy z dnia 1 września 2011 r. nr SP (...), który to weksel został poręczony przez K. S. i która to kwota 91.905,90 zł została zapłacona przez K. S. w związku z poręczeniem - w terminie do dnia 23 czerwca 2014 r. Wezwanie to okazało się bezskuteczne.

W dniu 10 lipca 2014 r. (...) sp. z o.o. w N. i K. S. zawarli porozumienie dotyczące spłaty zadłużenia, zgodnie z którym K. S. zobowiązał się dokonać zapłaty na rzecz wierzyciela, pozostałej po uwzględnieniu dokonanych wcześniej przez dłużnika do komornika wpłat w wysokości 1.000 zł i 90.000 zł, należności w kwocie 40.033,40 zł w 24 ratach płatnych począwszy od lipca 2014 r., przy czym 23 raty płatne w kwocie po 1.680 zł każda rata, zaś ostatnia rata w kwocie 1.393,40 zł. Do 28 stycznia 2015 r. K. S. wpłacił na rzecz (...) sp. z o.o. w (...) rat po 1.680 zł każda.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

dokumenty i kserokopie dokumentów (k. 22-47, 87-88, 97-107), akta sprawy Sądu Okręgowego w Białymstoku o sygn. I Nc 100/13, akta sprawy egzekucyjnej Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku o sygn. Km (...).

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie.

Dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego Sąd miał na uwadze, że prawdziwość dokumentów, jak i kserokopii dokumentów oraz ich zgodność z oryginałami nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Wszystkie dokumenty znajdujące się w aktach tej sprawy, jak i w aktach spraw dołączonych zasługują na walor wiarygodności, albowiem nie budzą one wątpliwości, co do ich rzetelności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Żadna ze stron nie kwestionowała prawdziwości, autentyczności lub/i treści dokumentów znajdujących się w aktach tej sprawy i spraw do niej dołączonych. Dlatego też Sąd oparł się na powyższych dowodach, czyniąc ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie.

W świetle zgromadzonych w sprawie dokumentów w postaci w szczególności porozumienia (k. 87-88), zaświadczenia komornika (k. 97), informacji z (...) sp. z o.o. w N. (k. 98-99), dowodu wpłaty (k. 31), a także wypisu aktu notarialnego (k. 28-30) i postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego (k. 32) nie budzi wątpliwości fakt, że powód K. S. z tytułu poręczenia weksla in blanco wystawionego przez pozwanego A. K., a stanowiącego zabezpieczenie roszczeń wydzierżawiającego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z dnia 1 września 2011 r. zawartej przez pozwanego ze spółką (...), wypełnionego przez tę spółkę w dniu 16 lipca 2013 r. na kwotę 113.162,83 zł z terminem płatności określonym na 2 września 2013 r., dokonał w dniu 11 marca 2014 r. spłaty zadłużenia w kwocie 1.000 zł, a następnie w dniu 6 czerwca 2014 r. spłaty zadłużenia w kwocie 90.000 zł. Wpłat tych dokonał on na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku w toku prowadzonego przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego pod sygn. Km (...)w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym dnia 1 października 2013 r. przez Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawie o sygn. akt I Nc 100/13, zasądzającego solidarnie od K. S. i A. K. na rzecz (...) sp. z o.o. w N. kwotę 113.162,83 zł. Z powyższych dokumentów w postaci w szczególności wypisu aktu notarialnego (k. 28-30) i dowodu wpłaty (k. 31) wynika, że powyższa kwota 90.000 zł stanowiła cenę uzyskaną na podstawie umowy sprzedaży nieruchomości zawartej w dniu 6 czerwca 2014 r. pomiędzy K. S., jako sprzedawcą oraz B. i R. małżonkami M., jako kupującymi w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej notariusz B. M. w M.. Ponadto z wypisu aktu notarialnego (k. 28-30) wynika, że w związku z zawarciem powyższej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego K. S. poniósł koszty w wysokości łącznie 1.905,90 zł, które obejmują koszty sporządzenia aktu notarialnego oraz opłaty sądowe od wpisów do ksiąg wieczystych.

W ramach niniejszego powództwa powód dochodzi roszczeń z tytułu spłaty zadłużenia i poniesionych w związku z tym kosztów, o których mowa powyżej w łącznej wysokości 91.905,90 zł.

Zgodnie z przepisem art. 32 ustawy - Prawo wekslowe poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Poręczyciel wekslowy odpowiada solidarnie z wystawcą weksla za spełnienie świadczenia, za które poręczył (art. 47 ustawy - Prawo wekslowe). Zgodnie z art. 47 ustawy - Prawo wekslowe posiadacz weksla może dochodzić roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim dłużnikom bez potrzeby zachowania porządku, w jakim się zobowiązali. Z art. 366 k.c. wynika, że kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

W myśl art. 376 § 1 k.c., jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Wobec braku szczególnego unormowania między stronami, powodowi, jako poręczycielowi, który uiścił dług, przysługuje w stosunku do pozwanego, jako dłużnika głównego prawo regresu według przepisów o solidarności (art. 376 § 1 k.c.), obejmującego całość zaspokojonej wierzytelności z tytułu wstąpienia w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

W świetle powyższych przepisów i rozważań prawnych oraz faktów wynikających z materiału dowodowego sprawy powództwo, którym powód w ramach regresu domaga się zasądzenia od pozwanego A. K. kwoty, którą spłacił zadłużenie z tytułu weksla wystawionego przez pozwanego na zabezpieczenie wykonania umowy z dnia 1 września 2011 r. nr SP (...) jest uzasadnione.

Dlatego też na podstawie wskazanych wyżej przepisów prawa orzeczono, jak w pkt I sentencji wyroku.

Orzeczenie w zakresie odsetek zostało oparte na przepisach art. 481 § 1 i 2 k.c. Ze znajdującego się w aktach sprawy dowodu wpłaty (k. 31) wynika, że w dniu 6 czerwca 2014 r. K. S. wpłacił na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku kwotę 90.000 zł, w tym dniu również poniósł koszty związane ze sporządzeniem aktu notarialnego umowy sprzedaży nieruchomości, na podstawie której uzyskał powyższą kwotę 90.000 zł (wypis aktu notarialnego – k. 28-30). Nie budzi zatem wątpliwości, że od dnia następnego po dniu 6 czerwca 2014 r. pozwany był w opóźnieniu. Dlatego też jako datę początkową naliczania odsetek przyjęto, zgodnie z wnioskiem powoda, dzień 7 czerwca 2014 r.

Z uwagi na wynik sprawy – przegraną pozwanego w całości, orzeczenie w zakresie kosztów procesu, obejmujących koszty zastępstwa prawnego powoda wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (pkt II sentencji wyroku), zostało oparte na przepisach art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.).

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t. ze zm.) w zw. z art. 98 k.p.c. Sąd obciążył pozwanego kwotą 4.596 zł z tytułu nieuiszczonej opłaty od pozwu, od której powód był zwolniony (pkt III sentencji wyroku).

Ponadto Sąd na podstawie § 2 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t.) zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży na rzecz adwokat M. N. kwotę 3.600 zł powiększoną o należny podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu (pkt IV sentencji wyroku).