Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI U 194/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 grudnia 2012 r., znak:(...)

w sprawie: S. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu S. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia(...). do dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 194/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu S. B. od dnia 1 grudnia 2012 roku dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 j.t.).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS ubezpieczony został uznany za zdolnego do pracy zarobkowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony, który wniósł o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż aktualny stan jego zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonego, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony S. B. (ostatnio zatrudniony jako elektryk) do dnia 30 listopada 2012 roku był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 26 października 2012 roku złożył w pozwanym organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy. Pozwany organ rentowy poddał go badaniu przez lekarza orzecznika ZUS i komisję lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach nie uznali ubezpieczonego za osobę niezdolną do wykonywania zatrudnienia.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania orzeczeń wydanych przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: kardiologa i specjalisty medycyny pracy.

W/w biegli lekarze sądowi w wydanej w dniu 25 marca 2013 roku opinii rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

- przewlekłą chorobę niedokrwienną serca leczoną angioplastyką wieńcową z implantacją stentu do OM2,

- dławicę piersiową wysiłkową II CCS,

- nadciśnienie tętnicze,

- chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią lędźwiową.

W ocenie biegłych, na podstawie przeprowadzonego badania, stan zdrowia ubezpieczonego powoduje częściową zdolność do pracy na poziomie posiadanych kwalifikacji od 1 grudnia 2012 r.

- dowód: opinia biegłych (k. 15-16 akt sądowych)

Wnioski zawarte w w/w opinii (orzeczona „częściowa zdolność do pracy”) dyskwalifikowały niniejszą opinię, bowiem biegli mieli się wypowiedzieć co do ewentualnej niezdolności do pracy ubezpieczonego.

Z uwagi na powyższe, Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: kardiologa i specjalisty medycyny pracy.

W opinii uzupełniającej w/w biegli wskazali, że rozpoznane u badanego schorzenia nie powodują ograniczenia zdolności do wykonywania pracy w wyuczonym zawodzie. Biegli stwierdzili, iż badany w kwietniu 2011 r. miał wykonaną angioplastykę wieńcową z powodu dolegliwości dławicowych, zaś obecnie nie zgłaszał dolegliwości dławicowych, przeto nie było wskazań do poszerzania badań diagnostycznych/próby wysiłkowej. Zdaniem biegłych schorzenie to, jak również żylaki podudzia i przebyta operacja przepukliny bez cech wznowy, nie ograniczają zdolności do wykonywania prac średnio-ciężkich. Biegli podtrzymali swoją opinię wydaną w tej sprawie w dniu 25 marca 2013 r.

-dowód: opinia uzupełniająca (k. 32 akt sądowych)

Po zapoznaniu się z opinią wydaną przez biegłych ubezpieczony na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. (k. 52 akt sądowych) wniósł zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłych opinii. Ubezpieczony wskazał, że jego zaświadczenie kwalifikacyjne straciło ważność 17 października 2012 r. z powodu upływu 5 lat od daty wystawienia, przy czym nie starał się o nowe świadectwo, gdyż w międzyczasie stracił zatrudnienie. Warunkiem uzyskania uprawnień jest uczęszczanie na kurs i egzamin. Ubezpieczony podniósł, iż leczący go lekarze kardiolog, neurolog i specjalista chorób wewnętrznych stwierdzili, iż stan jego zdrowia nie uległ poprawie i nie rokuje poprawy. W związku z powyższym, ubezpieczony wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii II zespołu biegłych lekarzy sądowych w tym samym składzie w celu ponownej oceny jego stanu zdrowia.

Sąd uwzględnił wniosek dowodowy ubezpieczonego i postanowieniem z dnia 19 września 2013 roku dopuścił dowód z opinii drugiego zespołu biegłych lekarzy sądowych następujących specjalności: kardiologa i specjalisty medycyny pracy.

Biegli lekarze sądowi w wydanej w dniu 21 października 2013 roku opinii sądowo-lekarskiej rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

- przewlekłą chorobę niedokrwienną serca po angioplastyce gałęzi brzeżnej lewej tętnicy wieńcowej z implantacją stentu BMS 20 (IV.2011 r.),

- nadciśnienie tętnicze,

- cukrzycę t 2,

- otyłość BMI 30,

- stan po leczeniu chirurgicznym przepukliny pachwinowej lewostronnej,

- żylaki podudzi.

Zdaniem biegłych sądowych drugiego zespołu stwierdzone schorzenia są podstawą do uznania ubezpieczonego za okresowo, całkowicie niezdolnego do pracy w wyuczonych i wykonywanym zawodzie, przy czym niezdolność ta istnieje od dnia (...). na okres dwóch lat. W opinii biegłych stan zdrowia ubezpieczonego upośledza sprawność organizmu w stopniu powodującym okresową, całkowitą niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z uwagi na powyższe biegli nie podzielili orzeczeń wydanych przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS, jak również I zespół biegłych lekarzy sądowych. Podstawą wydanej opinii sądowo-lekarskiej była ta sama dokumentacja medyczna, którą dysponował organ rentowy w toku prowadzonego postępowania orzeczniczego, przy czym w wywiadzie pacjent podał, że ostatnio przeszedł wylew krwi dospojówkowy, który leczył u okulisty.

-dowód: opinia drugiego zespołu biegłych (k. 59-60 akt sądowych)

Po zapoznaniu się z opinią wydaną przez drugi zespół biegłych organ rentowy pismem procesowym z dnia 19 listopada 2013 r. (k.71 akt sądowych) wniósł zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłych opinii. Organ rentowy wskazał, że zgodnie ze stanowiskiem Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS: opinia II zespołu biegłych lekarzy sądowych zawiera w sentencji błędy i niespójności, bowiem stwierdzają oni niezdolność do pracy na poziomie kwalifikacji, a proponują całkowitą niezdolność do pracy. Jednocześnie postawione przez biegłych rozpoznanie – przewlekła choroba niedokrwienna serca bez określenia skali funkcjonalnej według CCS jest nieścisłe i nie stanowi dowodu obiektywnego, uzasadniającego sentencję. Jak wynika z dokumentacji z leczenia oraz oceny kardiologa ZUS obecnie jest to I/II º CCS, a więc możliwość wykonywania pracy elektryka jest zachowana. Pozwany organ wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza sądowego o specjalności kardiologa, a w przypadku nie uwzględnienia wniosku – o oddalenie odwołania.

Sąd uwzględnił wniosek dowodowy ubezpieczonego i postanowieniem z dnia 25 listopada 2013 roku dopuścił dowód z opinii trzeciego zespołu biegłych lekarzy sądowych następujących specjalności: kardiologa i specjalisty medycyny pracy.

Biegły lekarz sądowy z zakresu kardiologii w wydanej w dniu 3 kwietnia 2014 roku opinii sądowo-lekarskiej rozpoznał u ubezpieczonego następujące schorzenia:

- chorobę niedokrwienną serca II klasy CCS,

- stan po angioplastyce wieńcowej z implantacją stentu BMS do gałęzi brzeżnej (20.04.2011 r.),

- nadciśnienie tętnicze z przerostem lewej komory,

- niedomykalność zastawki mitralnej – łagodną,

- niewydolność rozkurczową serca II klasy NYHA,

- cukrzycę leczoną dietą,

- otyłość,

- stan po leczeniu operacyjnym przepukliny pachwinowej lewostronnej,

- żylaki podudzi.

Zdaniem biegłego sądowego kardiologa stwierdzone schorzenia są podstawą do uznania ubezpieczonego za okresowo, częściowo niezdolnego do pracy w zawodzie elektryka na okres dwóch lat. W opinii w/w biegłego stan zdrowia ubezpieczonego istotnie ogranicza zdolność do pracy wymagającej dużego wysiłku, dźwigania i pracy na wysokości jaką jest praca elektryka zmianowego.

Z uwagi na powyższe w/w biegły nie podzielił orzeczeń wydanych przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS, jak również opinii biegłego kardiologa z dnia 25.03.2013 r., natomiast zgodził się z opinią biegłego kardiologa z dnia 21.10.2013 r. Biegły kardiolog w opinii z 3 kwietnia 2014 r. stwierdził, iż powyższe opinie nie wzięły pod uwagę oceny wydolności układu krążenia. W jego ocenie u badanego występują objawy niewydolności rozkurczowej serca z prawidłową frakcją wyrzutową lewej komory powodowane przerostem koncentrycznym mięśnia lewej komory, nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową. Podstawą wydanej opinii sądowo-lekarskiej była ta sama dokumentacja medyczna, którą dysponował organ rentowy w toku prowadzonego postępowania orzeczniczego.

-dowód: opinia biegłego kardiologa (k. 104-106 akt sądowych)

Biegły lekarz sądowy z zakresu medycyny pracy w wydanej w dniu 15 maja 2014 roku opinii sądowo-lekarskiej rozpoznał u ubezpieczonego następujące schorzenia:

- przewlekłą chorobę niedokrwienną serca,

- stan po angioplastyce gałęzi brzeżnej lewej tętnicy wieńcowej z implantacją stentu,

- nadciśnienie tętnicze,

- cukrzycę typu 2,

- otyłość,

- żylaki podudzia,

- stan po operacji przepukliny pachwinowej lewostronnej.

W ocenie biegłego sądowego lekarza medycyny pracy stwierdzone u badanego schorzenia nie powodują zdrowotnych przeciwwskazań do pracy w charakterze technika elektryka i ostatnio wykonywanym stanowisku elektromontera. Tym samym, biegły ten podzielił stanowisko Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS, jak również biegłych sądowych wyrażone w opinii z 25.03.2013 r. W/w biegły nie zgodził się z opinią biegłego kardiologa z dnia 03.04.2014 r., który przyjął, iż praca elektromontera jest średnio-ciężka, a rzeczywiście jest pracą obciążoną wysiłkiem umiarkowanym, oraz tego iż badany głównie pracował jako majster, kierownik, specjalista ds. energetycznych. W jego ocenie, u badanego nie zachodzą również przeciwwskazania do pracy na wysokości.

-dowód: opinia biegłego lekarza specjalisty medycyny pracy (k. 120-122 akt sądowych)

W piśmie z dnia 10 lipca 2014 r. ubezpieczony wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego lekarza - specjalisty medycyny pracy z dnia 15 maja 2014 roku, podnosząc, iż nie jest on w stanie nadal wykonywać pracy dotychczas wykonywanej i zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Po zapoznaniu się z opiniami wydanymi przez biegłych III zespołu, organ rentowy złożył pismo procesowe (k. 161 akt sądowych), w którym poinformował, iż nie wnosi zastrzeżeń do opinii biegłego lekarza medycyny pracy z 15 maja 2014 r., natomiast zgłosił zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłego kardiologa opinii z dnia 3 kwietnia 2014 r., powołując się na w/w opinię specjalisty medycyny pracy oraz wcześniejszą opinię biegłych z 25.03.2013 r. Pozwany organ wniósł o przekazanie jego zastrzeżeń biegłemu lekarzowi sądowemu - specjaliście kardiologowi, ponadto o zobowiązanie go do ustosunkowanie się do orzeczenia z dnia 15.05.2014 r., a w przypadku nie uwzględnienia wniosku – o oddalenie odwołania.

W opinii uzupełniającej z dnia 10 sierpnia 2014 r. biegły kardiolog wskazał, że opinia lekarza medycyny pracy nie wzięła w ogóle pod uwagę stwierdzonej u badanego niewydolności serca i otyłości, które to schorzenia utrudniają lub uniemożliwiają wykonywanie czynności zawodowych. Schorzeniami powodującymi niezdolność do pracy jest choroba wieńcowa i niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze i otyłość. Obecny stan zdrowia ogranicza zdolność do pracy wymagającej wysiłku fizycznego i pracy na wysokości wiążącej się z koniecznością poruszania się po schodach lub drabinie jaką jest praca elektryka zmianowego. Biegły podtrzymał w całości swoją opinię wydaną w tej sprawie i stwierdził u badanego częściową, okresową niezdolność do pracy.

-dowód: opinia uzupełniająca (k. 171-172 akt sądowych)

Po zapoznaniu się z w/w opinią uzupełniającą wydaną przez biegłego kardiologa, organ rentowy złożył pismo procesowe (k. 184 akt sądowych), w którym wniósł zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłych opinii. Organ rentowy wskazał, że zgodnie ze stanowiskiem Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS: ubezpieczony pracował głównie jako majster, kierownik-specjalista ds. energetycznych, co potwierdza w swej opinii biegły lekarz sądowy specjalista medycyny pracy (opinia z dnia 15.05.2014 r.), a nie jako elektryk wykonujący pracę fizyczną, jak podkreśla biegły kardiolog w opinii z dnia 10.08.2014 r. Ponadto należy się odnieść do stanowisk pracy zgodnych z kwalifikacjami badanego, a nie do jednego - jak uczynił kardiolog (opinia 10.08.2014 r.). Badany jest zdolny do pracy poprzednio wykonywanej, tj. jako mistrz, może też pracować przy projektowaniu przyłącz energetycznych do sieci i dokonywać odbiorów tych przyłączeń, może też być specjalistą ds. sieci energetycznych i są to stanowiska pracy zgodne z kwalifikacjami. Biegły lekarz sądowy specjalista kardiolog zawęził swoje stanowisko, co do pracy ubezpieczonego na stanowisku z dużym wysiłkiem fizycznym, a nie uwzględnił możliwych innych stanowisk pracy.

Pozwany organ wniósł o przekazanie jego zastrzeżeń biegłemu lekarzowi sądowemu specjaliście kardiologowi, bądź o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza sądowego o tej specjalności, a w przypadku nie uwzględnienia wniosku – o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń organu rentowego i uznał za zbędne powoływanie kolejnych biegłych lekarzy sądowych. Podzielił natomiast wnioski zawarte w opinii biegłego kardiologa w opinii z dnia 3 kwietnia 2014 r. oraz w opinii uzupełniającej z dnia 10 sierpnia 2014 r. Nie budzi wątpliwości, iż ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga z reguły wiadomości specjalnych, w niniejszym przypadku przede wszystkim opinii biegłych z zakresu kardiologii i medycyny pracy. Jednakże ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy musi uwzględniać także inne elementy, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Ocena taka ma charakter prawny i może jej dokonać wyłącznie sąd.

Zastrzeżenia pozwanego Zakładu podnoszone w sprawie nie dotyczyły konieczności wyjaśnienia kwestii medycznych. Organ rentowy w swej argumentacji powoływał się na opinię lekarza medycyny pracy, która opierała się na założeniu, że ubezpieczony może wykonywać pracę mistrza. Z całą stanowczością należało zatem podkreślić, iż „mistrz” nie jest to zawód, a jedynie stanowisko, którego co istotne nikt nie gwarantuje ubezpieczonemu. Co więcej, jak słusznie wskazał w opinii uzupełniającej biegły lekarz kardiolog, lekarz medycyny pracy w swej opinii nie wziął w ogóle pod uwagę stwierdzonej u badanego niewydolności serca i otyłości, które to schorzenia utrudniają lub uniemożliwiają wykonywanie czynności zawodowych.

W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych, to strona winna wykazać się niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opiniach biegłych, które dyskwalifikują istniejącą opinię, ewentualnie uzasadniają powołanie opinii dodatkowych. Takich okoliczności organ rentowy w toku postępowania nie przedstawił, poprzestając na kwestionowaniu opinii biegłego kardiologa, z powołaniem się na odmienną interpretację stanu zdrowia ubezpieczonego zaprezentowaną przez I zespół biegłych, jak również biegłego specjalistę medycyny pracy z III zespołu biegłych, co jednakże uznać należy za niewystarczające dla podważenia wydanego orzeczenia.

Sąd podzielił w całości opinię wydaną przez biegłego kardiologa w dniu 3 kwietnia 2014 r. oraz opinię uzupełniającą z dnia 10 sierpnia 2014 r. Są one bowiem wyczerpujące, logiczne i zgodne z zakresami fachowej wiedzy medycznej, w związku z czym nie ma podstaw do ich podważenia, pomimo zastrzeżeń zgłoszonych przez pozwanego. W/w biegły jest doświadczonym specjalistą z dziedziny kardiologii, zaś swe opinie wydał po zapoznaniu się z dokumentami leczenia, zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu badania.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest prawo ubezpieczonego do renty z tytułu niezdolności do pracy. Spór stron w tej kwestii należy więc rozstrzygać w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych( Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 j.t.), a ściślej rzecz ujmując m.in. o treść art. 57 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w okresie składkowym lub nieskładkowym albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Podstawą przyznania renty jest ustalenie, że osoba dochodząca tego świadczenia jest niezdolna do pracy, a więc jest częściowo lub całkowicie niezdolna do wykonywania zatrudnienia, a po przesądzeniu tej przesłanki, czy posiada ona wymagany okres zatrudnienia i czy niezdolność do pracy powstała w odpowiednim okresie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest zgodnie z ust. 3 cytowanego przepisu osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienionej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Dokonując analizy stanu zdrowia ubezpieczonego przez pryzmat wszystkich wymienionych wyżej przesłanek, Sąd doszedł do przekonania, że występujące u ubezpieczonego schorzenia stanowią podstawę orzeczenia o niezdolności do pracy na dalszy okres wskazany w opinii biegłych.

Jak z powyższego wynika powód spełnia przesłanki uzasadniające przyznanie prawa do renty wymienione w art. 57 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albowiem biegły lekarz sądowy kardiolog w wyniku przeprowadzonego badania orzekł, iż ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w wyroku.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno-rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, mimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego, bowiem dla dokonania aktualnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej niezbędnym było przeprowadzenie dowodu z szeregu, w dodatku sprzecznych ze sobą opinii biegłych sądowych. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczony uzyskał prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie była jedynie odmienna ocena stanu jego zdrowia dokonana przez biegłych sądowych, w stosunku do oceny dokonanej przez organy orzecznicze ZUS. Okoliczności te świadczą o tym, iż nie wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek