Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku W. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T..

o emeryturę

na skutek odwołania W. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T..

z dnia 8 kwietnia 2014r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 4560/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 kwietnia 2014 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. odmówił wnioskodawcy W. J. prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 28 kwietnia 2014 roku, wnosząc o przyznanie żądanego prawa z uwagi na fakt przepracowania wymaganych 15 lat w warunkach szczególnych, albowiem pracował w takich warunkach w trakcie zatrudnienia w Fabryce (...) w R. na stanowisku robotnika magazynowego (magazyniera wydawcy), suwnicowego, pracownika zatrudnionego bezpośrednio przy regeneracji oprzyrządowania dla wydziałów przetwórstwa azbestu w okresie od 1 stycznia 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wnosił o oddalenie odwołania.

Na rozprawie w dniu 19 stycznia 2015 roku wnioskodawca wnosił o zaliczenie do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w R. na stanowisku robotnika magazynowego (magazyniera wydawcy).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W. J., urodzony w dniu (...) 1954 roku, złożył w dniu 3 marca 2014 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 w aktach ZUS).

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat. ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych żadnych okresów zatrudnienia. W dacie złożenia wniosku o emeryturę W. J. miał rozwiązany stosunek pracy. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 w aktach ZUS, decyzja z dnia 8 kwietnia 2014 roku k. 16 w aktach ZUS)

W okresie od 14 lipca 1975 roku do 30 września 2011 roku wnioskodawca pracował stale i pełnym wymiarze czasu pracy w Fabryce (...) w R., która następnie przekształciła się w Fabrykę (...) S.A. w R..
W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy pracodawca wskazał, iż był on zatrudniony na stanowisku stażysty, referenta, referenta ds. zaopatrzenia, specjalisty ds. zapatrzenia, wydawca narzędzi, magazynier narzędzi i oprzyrządowania.

(dowód: świadectwo pracy k. 21 w aktach kapitałowych)

Wnioskodawca w Fabryce (...) w R. w okresie od 14 lipca 1975 roku do 23 października 1975 roku pracował jako stażysta w Wydziale (...), następnie w okresie od 27 października 1975 roku do 14 października 1977 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Po powrocie z wojska od dnia 14 listopada 1977 roku został zatrudniony ponownie
w Fabryce (...) w R., jako referent w dziale zaopatrzenia materiałów produkcji, a od 1 stycznia 1982 roku na stanowisku referenta ds. zaopatrzenia.

W dniu 30 grudnia 1982 roku wnioskodawcy została przedstawiona przez pracodawcę karta stanowiska pracy, której punkt 3 dotyczył wykazu funkcji i czynności realizowanych przez pracownika na zajmowanym stanowisku pracy. W ramach podziału pracy wnioskodawcy zostały powierzone m.in. następujące czynności:

- prowadzenie planów dostaw wyrobów hutniczych,

- opracowywanie zamówień na dostawy wyrobów hutniczych,

- lokowanie dostaw wyrobów hutniczych w Centrostali w (...) i innych jednostkach hutniczych ,

- zgłaszanie potrzeb do (...) na poszczególne wyroby,

- prowadzenie rejestru zamówień ulokowanych u poszczególnych dostawców,

- prowadzenie wszelkiej korespondencji związanej z dostawami wyrobów hutniczych,

- prowadzenie kompletnych dokumentów hutniczych po realizacji dostaw jak kopie faktur, awiza wysyłkowe i szeregu innych związanych z prowadzeniem zamówień wyrobów.

Z przedstawiona karta stanowiska pracy W. J. zapoznał się, potwierdzając to własnoręcznym podpisem (dowód: kwestionariusz osobowy z 10 listopada 1977 roku – w aktach osobowych, umowa o wstępny staż pracy k. 3 w aktach osobowych, kserokopia książeczki wojskowej k. 27-33 akt ZUS o świadczenie przedemerytalne, karta przyjęcia po wojsku k. 5 w aktach osobowych, umowa o pracę z dnia 14.11.1977 r. k. 6 w aktach osobowych, wniosek o zmianę stanowiska z dnia i angaż z dnia 18 lutego 1982 roku k. 9 w aktach osobowych, karta stanowiska pracy k. 10 w aktach osobowych, angaże k. 11 -12 w aktach osobowych).

Z dniem 1 kwietnia 1984 roku wnioskodawcy zostały powierzone obowiązki specjalisty ds. zaopatrzenia (dowód: angaż z dnia 18.04.1984 r. k. 13 w aktach osobowych, angaże k. 18-32 w aktach osobowych).

Zgodnie z zakresem obowiązków z dnia 17 czerwca 1993 roku, wnioskodawca zatrudniony na stanowisku specjalisty ds. zaopatrzenia zobowiązany do:

- planowania zaopatrzenia,

- sporządzania zamówień, zawierania umów z dostawcami po przeprowadzonej ofertyzacji na materiały i wyroby hutnictwa żelaza i stali w tym pręty ciągnione, pręty walcowate, pręty kute, blachy, rury i kształtowniki, gwoździe, druty,

- kontroli realizacji dostaw,

- prowadzenia rozliczeń z dostawcami,

-dokonywanie zakupów doraźnych,

- prowadzenie kartoteki materiałowo dyspozycyjnej w zakresie prowadzonej branży oraz innych czynności wymienionych w piśmie.

Również z tym zakresem obowiązków wnioskodawca zapoznał się, co potwierdził własnoręcznym podpisem (dowód: zakres obowiązków z dnia 17 czerwca 19923 roku k. 33 w aktach osobowych).

W dniu 25 października 1994 roku wnioskodawcy został przedstawiony opis stanowiska pracy specjalisty ds. zaopatrzenia z wyszczególnieniem ile czasu dziennie zajmują wnioskodawcy poszczególne czynności. Zgodnie z tym opisem, zaakceptowanym przez wnioskodawcę, W. J. w ramach dobowego czasu pracy, analiza potrzeb w zakresie materiałów hutniczych w stosunku do otrzymanego planu danego miesiąca z uwzględnieniem zapasów, zajmowała około 30 %. Kontrola realizacji dostaw, łącznie ze sprawdzeniem rejestru zamówień zajmowała około 18%. Prowadzenie rozliczeń z dostawcami, rejestracja faktur, akceptacja pod względem merytorycznym i przekazanie do zapłaty zajmowało około 13 %. Dokonywanie doraźnych zakupów przeważnie przy pomocy gotówki lub czeku około 6%. I wreszcie prowadzenie kartoteki stanowiącej informację co do stanów magazynowych a także stanu wykonania danego materiału zajmowało wnioskodawcy 26% wymiaru czasu pracy (dowód: opis stanowiska pracy k. 35 w aktach osobowych).

Od dnia 1 kwietnia 2000 roku wnioskodawcy zostały powierzone obowiązki wydawcy narzędzi, a od dnia 1 października 2000 roku zostało powierzone obowiązki magazyniera narzędzi i oprzyrządowania. Na tym stanowisku wnioskodawca pracował do końca zatrudnienia w Fabryce (...) S.A. w R. tj. do dnia 30 września 2011 roku (dowód: angaż z dnia 27 marca 2000 roku k. 47 w aktach osobowych, angaż z dnia 1 października 2000 roku k. 50 w aktach osobowych).

Wyrokiem z dnia 8 listopada 2012 roku, wydanym w sprawie IV P 311/12, Sąd Rejonowy w Radomsku zobowiązał Fabrykę (...) S.A. w R. do wydania wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych (dowód: kserokopia odpisu ww. wyroku k. 7).

W oparciu o powyższe orzeczenie sądu, likwidator Fabryki (...) S.A. w R. wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym wskazał, że W. J. pracował w takich warunkach w okresie od 1 stycznia 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku robotnika magazynowego (magazyniera wydawcy) wymienionym w dziale II poz. 2 pkt 11 wykazu B, określonym w załączniku nr 1 do Zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk prac, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MHiPM Nr 1-3, poz. 1) wydanym na podstawie § 1 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz. 43 ze zm) (dowód: kserokopia odpisu ww. wyroku k. 7, k. 13 akt ZUS, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 6 w aktach ZUS).

Fabryka (...) w R. zajmowała się produkcją mostów napędowych do pojazdów, osi do silników i skrzyń biegów do maszyn budowlanych. Wnioskodawca od kiedy zaczął pracę jako robotnik magazynowy (wydawca magazynier) pracował na wydziale mechanicznym, na którym prowadzona była obróbka produktów z azbestu i żeliwa, skrawanie na sucho. Wnioskodawca wówczas pracował w pomieszczeniu wyodrębnionych za pomocą siatki na hali produkcyjnej. Do jego obowiązków należało wydawanie i przyjmowanie narzędzi wykorzystywanych przez pracowników pracujących na hali do obróbki i skrawania wyrobów z azbestu i żeliwa. W. J. narzędzia te oczyszczał z pyłów, sprawdzał elementy mocujące i łączące w tych narzędziach: śruby, nakrętki, cięgła, gniazda. Po wykonaniu tych czynności sprawdzał, czy narzędzie nadal jest sprawne i nadaje się do wykorzystania przy dalszej pracy (dowód: częściowo zeznania świadka I. B. protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2015 roku nagranie od minuty 8.40 do minuty 12.50, częściowo zeznania świadka A. M. protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2015 roku nagranie od minuty 13.10 do minuty 15.54, częściowo zeznania świadka S. C. protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2015 roku nagranie od minuty 16.08 do minuty 19.22).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2). Od 1 stycznia 2013 roku dla przyznania emerytury nie jest już konieczne uprzednie rozwiązanie stosunku pracy.

Żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

  - osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn,

  - ma wymagany okres zatrudnienia wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Natomiast w myśl § 8 rozporządzenia ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) spełnili następujące warunki:

- osiągnęli wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla mężczyzn,

- mają wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat wykonywania prac wymienionych w dziale IV wykazu B;

W świetle wskazanych regulacji prawnych, aby uzyskać prawo do emerytury wnioskodawca powinien legitymować się 25-letnim okresem zatrudnienia oraz odpowiednim stażem pracy w szczególnych warunkach, który w przypadku wykonywania prac wymienionych w wykazie B dział IV wynosi co najmniej 10 lat, a w przypadku wykonywania prac wymienionych w wykazie A – 15 lat.

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem OFE.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Fabryce (...) w R. (poprzednio Fabryce (...) w R.) był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach rentowych i osobowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w okresie od 1 stycznia 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie.

Organ rentowy zakwestionował, aby wnioskodawca w spornym okresie pracował w szczególnych warunkach, mimo wystawienia w dniu 3 grudnia 2012 roku świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, bowiem w piśmie z dnia 13 marca 2014 roku pracodawca – Fabryka (...) S.A. w Likwidacji wskazał, że zarówno z akt osobowych jak i innej dokumentacji nie wynika, że wnioskodawca wykonywał prace stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na halach, w którym prowadzone było przetwórstwo azbestu zgodnie z Zarządzeniem Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku dział II poz. 3 pkt 11 wykazu B.

Wprawdzie stosownie do § 2 ust. 2 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku okresy pracy w warunkach szczególnych, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 roku, I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

W ocenie Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do ustalenia, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w pracę w warunkach szczególnych.

Odnosząc się do będącej przedmiotem sporu okoliczności wskazać należy, iż warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace, o jakich mowa w rozporządzeniu (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w spornym okresie od 1 stycznia 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku w Fabryce (...) S.A. w R., Sąd oparł się częściowo na zeznaniach świadków: I. B., A. M. i S. C., a przede wszystkim na dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy. Z zeznań wskazanych świadków wynika, że W. J., jako robotnik magazynowy – wydawca pracował na wydziale mechanicznym, na którym prowadzona była obróbka produktów z azbestu i żeliwa. Wnioskodawca wówczas pracował w pomieszczeniu wyodrębnionych za pomocą siatki na hali produkcyjnej. Do jego obowiązków należało wydawanie i przyjmowanie narzędzi wykorzystywanych przez pracowników pracujących na hali do obróbki i skrawania wyrobów z azbestu i żeliwa. W. J. narzędzia te czyścił z pyłów, sprawdzał elementy mocujące i łączące w tych narzędziach: śruby, nakrętki, cięgła, gniazda. Po wykonaniu tych czynności sprawdzał, czy narzędzie nadal jest sprawne i nadaje się do wykorzystania przy dalszej pracy.

W świetle powyższych obowiązków wnioskodawcy pracującego jako wydawca magazynowy, w niniejszej sprawie należało ocenić, czy wykonywane przez niego prace są pracami wykonywanymi bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu a wymienionymi w wykazie B dziale IV poz. 1 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Powtórzyć w tym miejscu należy, za Sądem Apelacyjny w Łodzi (wyrok z dnia 3 października 2013 roku, sygn. akt III AUa 84/13, lex nr 1386128), że użyte w tym wykazie określenie " bezpośrednio" oznacza bezpośredni udział w tym procesie przeróbki "bez jakiegokolwiek pośrednictwa, osobiście, wprost, bez czegoś co przegradza". Tym samym, nie można zgodzić się z twierdzeniem wnioskodawcy, że pracował on w szczególnych warunkach, bowiem pracował bezpośrednio na hali, gdzie inni pracownicy wykonywali obróbki wyrobów z azbestu oraz żeliwa. Zaprezentowana przez skarżącego wykładnia § 8 i § 2 ust. 1 rozporządzenia oraz Wykazu B działu IV poz. 1 jest niedopuszczalna, albowiem stanowiłaby rozszerzenie ich zakresu podmiotowego, sprzecznie z treścią regulacji oraz sprzecznie z celem, jakiemu te regulacje mają służyć. Podkreślić należy, że prawo do emerytury w obniżonym wieku, obniżonym z racji pracy bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu odnośnie mężczyzn do 55 lat przysługuje już po przepracowaniu 10 lat w takich warunkach przy posiadanym 25 letnim okresie stażu ogólnego. W związku z czym oczywistym jest, że do tego dziesięcioletniego okresu mogą być zaliczone jedynie te okresy, w których pracownik faktycznie wykonywał prace objęte działem IV Wykazu B stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wnioskodawca nie legitymuje się żadnym takim okresem, bo w żadnym nie wykonywał pracy przy bezpośrednim przetwórstwie azbestu. W spornym okresie wnioskodawca zatrudniony był przedsiębiorstwie zajmującym się produkcją mostów napędowych do maszyn i podlegającym pod resort hutnictwa. Pracodawca wnioskodawcy nie był podmiotem zajmującym się przetwórstwem azbestu w ścisłym tego słowa znaczeniu, jedynie wykorzystywał azbest do produkcji. Jednak poza azbestem stosował również inne surowce, m.in. żeliwo. Jak wynika z wiarygodnych w tym zakresie zeznań świadków: I. B., A. M. i S. C. na hali produkcyjnej na wydziale mechanicznym, gdzie pracował wnioskodawca, pracownicy wykonywali obróbkę produktów nie tylko z azbestu, ale również i z żeliwa.

Ponadto, jak to wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi, w powołanym wyżej wyroku z dnia 3 października 2013 roku, problematyka dopuszczalności produkcji i stosowania azbestu uregulowana została w ustawie z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 101, poz. 628 z późn. zm.). Ustawa ta reguluje także dodatkowe uprawnienia pracowników pracujących przy azbeście i w załącznikach przedstawia wykazy zakładów, które produkują wyroby zawierające azbest, zaprzestały produkowania wyrobów zawierających azbest oraz tych, które stosowały azbest w produkcji i których pracownicy są uprawnieni do świadczeń określonych w ustawie. W żadnym z wymienionych wykazów nie znajduje się były pracodawca wnioskodawcy- Fabryka (...) w R. (poprzednio Fabryka (...) R.).

Wobec powyższego, w ocenie Sądu, faktu zatrudnienia w tym przedsiębiorstwie nie można utożsamiać z wykonywaniem pracy bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu, natomiast fakt, że w procesie technologicznym, w jakiejś niewielkiej części, były wykorzystywane wyroby zawierające azbest oraz, że wnioskodawca w trakcie pracy miał styczności z materiałami nie tyle zawierającymi azbest, ale co ważne, z narzędziami wykorzystywanymi do obróbki takich materiałów, nie pozwala na zaliczenie okresu jego pracy jako robotnika magazynowego – wydawcy do okresu uprawniającego do emerytury w obniżonym wieku wymienionego w Wykazie B dział IV poz. 1.

Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie pogląd wyrazy przez Sąd Apelacyjny w Łodzi
w powołanym wyroku z dnia 3 października 2013 roku, że § 8 nie można wykładać w oderwaniu od § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r., a § 2 ust. 1 rozporządzenia nie można wykładać w oderwaniu od treści wykazu B dział IV, przyjmując, że sam fakt przebywania w środowisku, w którym może znajdować się bliżej nieokreślona ilość pyłu azbestowego w związku z obróbką wyrobów z azbestu i żeliwa – jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, niezależnie od tego jakie prace w tym czasie faktycznie pracownik wykonywał, jest pracą w szczególnych warunkach wymienioną w Wykazie B dział IV. Taka wykładania byłaby niedopuszczalnym rozszerzeniem katalogu prac zawartych w Wykazie B dział IV uprawniających do nabycia emerytury w obniżonym wieku. (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2010 r. I UK 3/10 Monitor Prawa Pracy 2010/8/394).

Niezależnie od powyższego stanowiska, nawet gdyby przyjąć, że praca wnioskodawcy w charakterze wydawcy narzędzi i magazyniera narzędzi i oprzyrządowania była pracą w warunkach szczególnych, o której mowa w wykazie B dział II poz. 1, to nie sposób przyjąć, aby wnioskodawca wykonywał ją przez okres co najmniej 10 lat, jak tego wymaga rozporządzenie. W tym zakresie, w ocenie Sądu, niewiarygodne są zeznania świadków w zakresie w jakim twierdzili oni, że wnioskodawca w okresie od 1 stycznia 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku pracował jako wydawca narzędzi oraz magazynier narzędzi i oprzyrządowania. W ocenie Sądu, zebrany materiał dowody pozwala na jednoznaczne ustalenie, że wnioskodawca na tych stanowiskach na tym wydziale pracował dopiero od 1 kwietnia 2000 roku . Zeznania świadków: I. B., A. M. i S. C. pozostają bowiem w sprzeczności z dokumentacją pracowniczą wnioskodawcy pochodzącą z całego jego okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w R.. W tym miejscu wskazać należy, iż pracodawca wnioskodawcy prowadził skrupulatną dokumentację pracowniczą W. J., zawierającą nie tylko podstawowe dokumenty w postaci umowy o pracę, ale również szereg licznych angaży, w których szczegółowo określany był zakres obowiązków pracowniczych wnioskodawcy, nowe stawki wynagrodzenia oraz nazwa zajmowanego przez wnioskodawcę stanowiska. Odnosząc się szczegółowo do zeznań świadków, to wskazać należy, iż świadek I. B. – pracujący na wydziale mechanicznym pamięta wnioskodawcę z okresu jego pracy na tym wydziale, jako wydawcę narzędzi i magazyniera narzędzi i oprzyrządowania. Świadek nie wskazuje jednak od jakiego okresu pamięta, aby wnioskodawca pracował na tym stanowisku. Jednocześnie wątpliwości Sądu budzą zeznania świadka S. C., w których wskazuje on, że wnioskodawca jaka wydawca narzędzi pracował w okresie od 1982 roku do 1998 roku, a więc w spornym okresie, którego zaliczenia domaga się wnioskodawca do stażu pracy w warunkach szczególnych. Jednocześnie świadek nie wskazuje jakichkolwiek przyczyn, dla których tak dokładnie pamięta daty, w jakich wnioskodawca pracował, jako wydawca narzędzi. Wskazać należy, iż w ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że wnioskodawca pracował w charakterze wydawcy narzędzi i magazyniera narzędzi i oprzyrządowania, ale dopiero od dnia 1 kwietnia 2000 roku, co wynika z treści angaży z dnia 27 marca 2000 roku (k. 47 akt osobowych ) oraz angaży z dnia 1 października 2000 roku (k. 50 w aktach osobowych). A skoro tak, to na dzień 1 stycznia 1999 roku nie spełnia przesłanki 10 lat pracy w warunkach szczególnych.

Potwierdzeniem powyższej oceny zeznań świadków są zebrane w sprawie angaże dotyczące zajmowanych przez W. J. stanowisk pracy od początku zatrudniania a dokładnie: stażysty w okresie od 14 lipca 1975 roku do 23 października 1975 roku, referenta w dziale zaopatrzenia materiałów produkcji od dnia 14 listopada 1977 roku, referenta ds. zaopatrzenia od 1 stycznia 1982 roku i specjalisty ds. zaopatrzenia od dnia 1 kwietnia 1984 roku. Na uwagę zasługuje również fakt, iż w związku z zajmowanymi stanowiskami pracy, wnioskodawcy zostały przedstawione: karta stanowiska pracy z dnia 30 grudnia 1982 roku a dotycząca pracy w charakterze referenta ds. zaopatrzenia, zakres obowiązków z dnia 17 czerwca 1993 roku a dotyczący pracy w charakterze specjalisty ds. zaopatrzenia oraz opis stanowiska pracy z dnia 25 października 1994 roku również dotyczący pracy w charakterze specjalisty ds. zaopatrzenia. Z tymi dokumentami wnioskodawca zapoznał się, co potwierdził własnoręcznym podpisem. Jednocześnie wnioskodawca nie kwestionował ich treści, a skoro, jak wskazuje w odwołaniu w okresie od 1 stycznia 1982 roku zajmować miał stanowisko magazyniera, winien to zrobić, zawierały one bowiem nieprawdziwe informacje co do zajmowanego stanowiska.

Konkludując w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie sposób zatem przyjąć, że wnioskodawca wykonywał w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace warunkach szczególnych, zaś wystawione przez pracodawcę – likwidatora wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych było nieprawidłowe. Bez wpływu na powyższe pozostaje okoliczność, że świadectwo to zostało wydane w wykonaniu prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 8 listopada 2012 roku w sprawie IV P 311/12. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone jest bowiem stanowisko, sprowadzające się do twierdzenia, że ubezpieczony nie może uzyskać ustalenia przez sąd okresów ubezpieczenia dla celów ustalenia uprawnień z ubezpieczenia społecznego ani dowodów, które miałyby być wykorzystane w innym postępowaniu (por. między innymi uchwały Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2001 r., III CZP 46/01, OSNC 2002 Nr 7-8, poz. 85, z dnia 17 czerwca 1987 r., III PZP 19/87 OSNCP 1988 Nr 10, poz. 132 i z dnia 3 listopada 1994 r., I PZP 45/94 OSNAPiUS 1995 Nr 6, poz. 74 oraz wyroki z dnia 4 listopada 1971 r., I PR 344/71 OSNCP 1972 Nr 5, poz. 89, z dnia 1 grudnia 1983 r., I PRN 189/83, OSNCP 1984 Nr 7, poz. 121, z dnia 17 grudnia 1997 r., I PKN 434/97 OSNAPiUS 1998 Nr 21, poz. 627 i z dnia 23 lutego 1999 r., I PKN 597/98, OSNAPiUS 2000 Nr 8, poz. 301). Powyższe stanowisko znajduje nadto potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3.11.1994 roku, w którym sąd ten wskazał, iż pracownikowi nie przysługuje roszczenie przeciwko zakładowi pracy o ustalenie wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach w celu uzyskania zasiłku dla bezrobotnych do czasu nabycia prawa do emerytury ( I PZP 45/94 OSNP 1995/6/74) .Oczywiście w niniejszej sprawie powód uzyskał korzystny dla siebie wyrok, który mocą art. 365 § 1.k.p.c. wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Prawomocny wyrok swą mocą powoduje więc, że nie jest możliwe dokonanie odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. Jednakże mocy wiążącej prawomocnego wyroku w rozumieniu art. 365 § 1 k.p.c. nie można rozpatrywać w oderwaniu od art. 366 k.p.c., który przymiot powagi rzeczy osądzonej odnosi tylko "do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami". Granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej określa przedmiot rozstrzygnięcia i jego podstawa faktyczna, natomiast jej granice podmiotowe obejmują tożsamość obydwu stron procesu, a więc powoda i pozwanego, a także ich następców prawnych. Zatem związanie sądu prawomocnym orzeczeniem, zapadłym w innej sprawie, na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. (rozumiane jako rozstrzygnięcie kwestii prejudycjalnej) występuje w zasadzie przy tożsamości nie tylko przedmiotowej, ale i podmiotowej obu tych spraw. Prawomocne przesądzenie określonej kwestii między tymi samymi stronami tworzy indywidualną i konkretną normę prawną wywiedzioną przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego Katowicach z dnia 14 sierpnia 2013 r., III AUa 1935/12, LEX nr 1362693). Konsekwencją powyższych uregulowań jest fakt braku związania organu rentowego wyrokiem sądu ustającym charakter wykonywanej przez powoda pracy, co oznacza, iż w razie zakwestionowania przez ZUS przedłożonego przez powoda świadectwa pracy w szczególnych warunkach wystawionego w wykonaniu wyroku Sądu i wydania decyzji odmownej w przedmiocie wniosku o przyznanie prawa do emerytury, powód ponownie musiałby dowodzić charakteru świadczonej przez siebie pracy u poprzednika pozwanego pracodawcy w toku postępowania dowodowego. Dodać należy, iż w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 marca 2013 roku, wydanego w sprawie I UK 549/12, Legalis, Sąd Najwyższy wskazał, że co prawda nie jest uzasadnione pozbawienie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach pracowników, których pełny wymiar czasu pracy wypełnia wykonywanie nie jednego, ale kilku rodzajów pracy w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, lecz nie jest możliwe uznanie za wykonywaną w szczególnych warunkach pracy, której charakter i czynności nie wypełniają w całości żadnej z prac wymienionych w załączniku do rozporządzenia. Z taką zaś sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należało, iż w toku procesu wnioskodawca nie wykazał, by spełnił przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 10 lat. Fakt ten skutkował koniecznością przyjęcia, że nie spełnia on wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.