Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : SSA Anna Kowacz-Braun

Sędziowie : SA Sławomir Jamróg

SO (del.) Beata Kurdziel (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2014 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki jawnej D. i Z. G. w K.

przeciwko Ł. B.

o zapłatę i uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek zażalenia pozwanego od postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 17 lipca 2014 r., sygnatura akt I C 3072/13

p o s t a n a w i a :

1. oddalić zażalenie,

2. zasądzić od pozwanego Ł. B. na rzecz strony powodowej (...) spółki jawnej D. i Z. G. w K. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt I ACz 1571/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 17 lipca 2014 r., wydanym w sprawie z powództwa (...) spółki jawnej D. i Z. G. przeciwko Ł. B. o zapłatę i uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, Sąd Okręgowy w Kielcach oddalił wniosek pozwanego Ł. B. o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu ww. postanowienia Sąd I instancji wskazał, że apelacja wniesiona przez stronę powodową od wydanego w niniejszej sprawie wyroku z dnia 18 kwietnia 2014r. została odrzucona postanowieniem z dnia 7 lipca 2014 r. z uwagi na to, że nie została opłacona. Wnioskiem z dnia 3 lipca 2014r. pozwany wniósł o zasądzenie w orzeczeniu kończącym postępowanie kosztów zastępstwa procesowego za występowanie w postepowaniu apelacyjnym w wysokości jednokrotnej stawki minimalnej, także na wypadek odrzucenia apelacji. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2013 r. poz.), zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego Sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Przez nakład pracy adwokata w danej sprawie należy rozumieć nie tylko ilość i obszerność pism procesowych złożonych w sprawie oraz udział w rozprawach i posiedzeniach, ale także pozasądową pomoc prawną udzieloną klientowi. Wynagrodzenie należy się co do zasady za całokształt działań pełnomocnika, które doprowadzą do wydania orzeczenia kończącego postępowanie w danej instancji.

Pomimo, że postepowanie drugoinstancyjne zostało zainicjowane przez powodową spółkę wniesieniem apelacji, odpis apelacji nie został doręczony pozwanemu z uwagi na odrzucenie apelacji. W związku z tym pełnomocnik pozwanego nie podjął w sprawie żadnych czynności, za które należałoby przyznać mu wynagrodzenie.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pozwany Ł. B., zaskarżając je w całości i domagając się jego uchylenia oraz zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego za występowanie w postępowaniu apelacyjnym w wysokości jednokrotnej stawki minimalnej, ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Kielcach. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2013 r. poz. 461) poprzez oddalenie wniosku o zasądzenie kosztów procesu na rzecz strony wygrywającej.

W uzasadnieniu zażalenia wskazano, że na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez pozwanego 27 grudnia 2013r., pełnomocnik pozwanego zwrócił się w dniu 23 maja 2014 r. o doręczenie odpisu wyroku z dnia 18 kwietnia 2014r. wraz z uzasadnieniem celem jego merytorycznej analizy mającej na celu oszacowanie możliwości wzruszenia wyroku przez złożoną apelację. Po dokonaniu takiej analizy, w porozumieniu z mocodawcą, pełnomocnik złożył wniosek o zasądzenie w orzeczeniu kończącym postępowanie kosztów zastępstwa procesowego za występowanie w postępowaniu apelacyjnym – także na wypadek odrzucenia apelacji. Zdaniem pozwanego, sam fakt nawet formalnego przegrania sprawy zobowiązuje stronę przegrywającą do zwrotu kosztów postępowania stronie przeciwnej w oparciu o art. 98 k.p.c. Postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 17 lipca 2014 r., odrzucające apelację powoda usytuowało go w pozycji strony przegrywającej proces w całości, co zgodnie z treścią art. 98 k.p.c. skutkuje obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów procesu. Ponadto, przepis rozporządzenia, na który Sąd powołał się wydając zaskarżone postanowienie dotyczy miarkowania opłaty za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości i nie stanowi kryterium odmowy jego zasądzenia. Wskazuje na to treść §2 rozporządzenia, posługującego się terminem „zasądzając opłatę za czynności”, co przesądza o pozytywnym rozstrzygnięciu w tym przedmiocie.

Niezależnie od powyższego, pełnomocnik pozwanego podjął w postępowaniu apelacyjnym czynności pozasądowe, gdyż po uzyskaniu informacji o wniesieniu apelacji przez stronę powodową podjął się weryfikacji uzasadnienia Sądu I instancji, co było działaniem w pełni racjonalnym i uzasadnionym. Było to konieczne ze względu na ograniczony termin do sporządzenia odpowiedzi na apelację w przypadku jej doręczenia. Dodatkowo żalący wskazał, że pełnomocnik przygotował merytorycznie sprzeciw wniesiony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Strona powodowa wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 98 k.p.c., ustanawiającym zasadę rozstrzygania o kosztach procesu, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powyższy przepis opiera obowiązek zwrotu kosztów procesu na dwóch zasadach: odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę (merytorycznie albo formalnie) obowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez nią koszty procesu, oraz zasadzie kosztów niezbędnych i celowych, zobowiązującej stronę przegrywającą do zwrotu przeciwnikowi procesowemu tylko tych poniesionych faktycznie kosztów procesu, które były niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Do takich kosztów zaliczyć należy koszty wywołane czynnością procesową podjętą przez stronę w celu obrony jej interesu. Przemawia to za przyjęciem, że żądanie zwrotu poniesionych kosztów procesu podlega ocenie w oparciu o kryterium celowości podejmowania przez stronę czynności procesowej (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24.03.2011r., I CZ 109/10).

Odrzucenie apelacji oznacza odmowę jej rozpoznania bez zajęcia merytorycznego stanowiska co do zasadności czy też bezzasadności zawartych w niej zarzutów. Sąd, odrzucając apelację stwierdza, że merytoryczne rozpoznawanie sprawy jest niedopuszczalne wyłącznie z przyczyn formalnych. W tym wypadku decyzja sądu kończy postępowanie bez merytorycznego rozpoznania apelacji.

W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę etap, na jakim Sąd Okręgowy wydał postanowienie o odrzuceniu apelacji, jego skutkiem był brak konieczności doręczenia odpisu apelacji stronie przeciwnej. Pozwany nie był więc zmuszony do podejmowania czynności, jakie wiązałyby się z poniesieniem faktycznych kosztów niezbędnych do celowej obrony jego praw. Czynnością taką nie było wystąpienie do Sądu I instancji z wnioskiem o doręczenie odpisu uzasadnienia wyroku tego Sądu i zapoznanie się z nim. Nie mając bowiem informacji o skutecznym wniesieniu apelacji, nie sposób uznać podjęcie takich czynności jako związanych z toczącym się postępowaniem apelacyjnym i niezbędnych dla obrony praw pozwanego. Z tego powodu nie była konieczna ocena zasadności żądania pozwanego w oparciu o § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2013 r. poz. 461). Nie wykazał on bowiem, aby poniósł jakiekolwiek koszty niezbędne dla obrony swoich praw, uzasadnione etapem postępowania w niniejszej sprawie. Podejmowanie czynności na etapie postępowania przez Sądem I instancji (przygotowanie sprzeciwu) jako działanie nie w toku postępowania apelacyjnego w sposób oczywisty nie uzasadnia uwzględnienia zażalenia.

Wobec powyższego, zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c. i art. 397§2 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz strony powodowej jako wygrywającej spór na tym etapie postępowania koszty zastępstwa procesowego obliczone na podstawie §6 pkt 4 w zw. z §12 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.Nr 163, poz. 1349).