Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 160/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący:

SSA Marian Baliński

Sędziowie:

SA Maria Wiatr

SO del. Sławomir Lerman (spr.)

Protokolant:

sekr. sądowy Jadwiga Popiołek

przy udziale K. G., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2014 r.

sprawy

P. W.

oskarżonego z art. 56 §1 i art. 76 §1 w zw. z art. 37 §1 pkt 1 przy zastosowaniu art.
6 §2 i art. 7 §1 kks
, art. 299 §1 w zw. z art. 12 kk

D. K.

oskarżonego z art. 56 §1 i art. 76 §1 w zw. z art. 37 §1 pkt 1 przy zastosowaniu art.
6 §2 i art. 7 §1 kks

I. K.

oskarżonej z art. 56 §1 i art. 76 §1 w zw. z art. 37 §1 pkt 1 przy zastosowaniu art. 6 §2 i art. 7 §1 kks

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora co do wszystkich oskarżonych oraz przez obrońców oskarżonego P. W. i I. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 24 czerwca 2014 r., sygn. akt XVIII K 131/11

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) orzeczony w punkcie 7 wobec oskarżonego P. W. obowiązek uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej obniża do kwoty 447 680,46 (czterysta czterdzieści siedem tysięcy sześćset osiemdziesiąt 46/100) złotych;

b) uchyla wobec oskarżonych D. K. i I. K. orzeczone odpowiednio w punktach 9 i 16 obowiązki uiszczenia uszczuplonych należności publicznoprawnych;

II. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. D. – Kancelaria Adwokacka w Ł. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów obrony z urzędu oskarżonego D. K. przed sądem II instancji;

IV. zwalnia oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

II AKa 160/14

UZASADNIENIE

P. W. został oskarżony o to, że:

I. w okresie od 22.04.2004r do 23.04.2007r w Ł. będąc podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust 1 ust o podatku od towarów i usług jako właściciel firmy (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami w celu osiągnięcia korzyści majątkowej składając organowi podatkowemu deklaracje podatkowe VAT-7 na podstawie art. 99 ust 1 ust o podatku od towarów i usług podawał w nich nieprawdę co do dostawy towarów i wysokości podatku należnego w ten sposób, że rozliczył wystawione przez swoją firmę nierzetelne faktury VAT w ilości 2299 sztuk dotyczące sprzedaży oleju opałowego firmie (...) w łącznej ilości 48 474 902 litrów, w których potwierdził transakcje, które nie miały miejsca, a łączna wartość towarów wynosiła 117 831 242,23 zł z podatkiem VAT dużej wartości w kwocie 21 253 109,33 zł i w ten sposób naraził podatek od towarów i usług na uszczuplenie powodując stratę dużej wartości w wysokości 21 253 109,33 zł na szkodę skarbu państwa reprezentowanego przez urząd skarbowy oraz przez podanie w deklaracjach podatkowych danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym stosując obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w rozumieniu art 86 ust 1 ust o podatku od towarów i usług wprowadził w błąd organ podatkowy narażając na zaliczenie nadpłaty w łącznej wysokości 526 925 zł na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych w ten sposób, iż wystawił faktury sprzedaży wymienione w wyroku sądu I instancji - tj. Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 24 czerwca 2013 roku, w jego komparycji w punktach 1-2299 na kartach 2-244, tj. tj. o czyn z art. 56 § 1 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. przy zastosowaniu art. 6 § 2 k.k.s. i art 7 § 1 k.k.s.

II. w okresie od 14.05.2004 r. do 04.10.2004 r. w Ł. działając w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, wspólnie i w porozumieniu z D. K. (1), podjął prowadzenie działań polegających na przeniesieniu własności środków pieniężnych, pochodzących z korzyści związanych z nielegalnym obrotem paliwami płynnymi, w ten sposób, że przyjął na rachunek bankowy w Banku (...), pieniądze w łącznej kwocie 3 018 578,00 złotych, przelane z rachunku bankowego (...) D. K. z A. prowadzonego Banku (...), z tytułu zapłaty za rzekomą sprzedaż oleju opałowego, udaremniając stwierdzenia ich pochodzenia z nielegalnego obrotu paliwami płynnymi, i tak:

-

w dniu 14.05.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 35.600,00 złotych,

-

w dniu 18.05.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 37.916,00 złotych,

-

w dniu 19.05.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 27.125,00 złotych,

-

w dniu 28.05.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 87.000,00 złotych,

-

w dniu 31.05.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 39.350,00 złotych,

-

w dniu 08.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 49.000,00 złotych,

-

w dniu 11.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 108.000,00 złotych,

-

w dniu 16.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 49.200,00 złotych,

-

w dniu 21.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 50.000,00 złotych,

-

w dniu 24.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 140.000,00 złotych,

-

w dniu 24.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 40.000,00 złotych,

-

w dniu 28.06.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 90.000,00 złotych,

-

w dniu 01.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 16.860,00 złotych,

-

w dniu 02.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 136.380,00 złotych,

-

w dniu 08.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 84.927,00 złotych,

-

w dniu 09.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 134,780,00 złotych,

-

w dniu 14.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 182.770,00 złotych,

-

w dniu 16.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 66.640,00 złotych,

-

w dniu 19.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 67.550,00 złotych,

-

w dniu 22.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 72.420,00 złotych,

-

w dniu 23.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 44.620,00 złotych .

-

w dniu 27.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 142.480,00 złotych,

-

w dniu 30.07.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 64.140,00 złotych,

-

w dniu 16.08.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 143.870,00 złotych,

-

w dniu 23.08.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 20.000,00 złotych

-

w dniu 24.08.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 261.110,00 złotych

-

w dniu 07.09.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 288.170,00 złotych

-

w dniu 10.09.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 90.550,00 złotych

-

w dniu 13.09.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 298.690,00 złotych w

-

dniu 04.10.2004r, przyjął pieniądze w kwocie 113.430,00 złotych

tj. o przestępstwo z art. 299 § 1 kk w związku z art. 12 kk;

D. K. został oskarżony o to, że:

III. w okresie od 22.04.2004 r. do 27.03.2006r. w A. i Z. będąc podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art 15 ust. 1 ust o podatku od towarów i usług jako właściciel firmy (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru wspólnie i w porozumieniu z inną osobą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej składając organowi podatkowemu deklaracje podatkowe VAT-7 na podstawie art 99 ust. 1 ust o podatku od towarów i usług podawał w nich nieprawdę co do nabycia towarów i wysokości podatku naliczonego w ten sposób, że przyjął do swojej księgowości wystawione przez firmę (...) nierzetelne faktury VAT w ilości 913 sztuk potwierdzające transakcje, które nie miały miejsca dotyczące sprzedaży oleju opałowego firmie (...) w łącznej ilości 23 342 393 litrów, w których potwierdzono transakcje, które nie miały miejsca a łączna wartość towarów wynosiła 52 814 796,10 zł z podatkiem VAT dużej wartości w kwocie 9 530 512,29 zł i w ten sposób naraził podatek od towarów i usług na uszczuplenie powodując stratę dużej wartości w wysokości 9 530 512,29 zł na szkodę skarbu państwa reprezentowanego przez urząd skarbowy oraz przez podanie w deklaracjach podatkowych danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym stosując obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w rozumieniu art 86 ust 1 ust o podatku od towarów i usług wprowadził w błąd organ podatkowy narażając na zaliczenie nadpłaty w łącznej wysokości 114 788 zł na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych osiągając korzyść majątkową w wysokości 583 559,82 zł w ten sposób, iż przyjął faktury sprzedaży wymienione pod pozycjami 1-913 na kartach 246-342 komparycji wyroku Sądu I instancji z dnia 24 czerwca 2013 roku tj. o czyn z art. 56 § 1 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. przy zastosowaniu art. 6 § 2 k.k.s. i art 7 § 1 k.k.s.;

I. K. została oskarżona o to, że:

I IV. w okresie od 28.03.2006 r. do października 2006 r. w Z. będąc podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ust o podatku od towarów i usług jako pełnomocnik firmy (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru wspólnie i w porozumieniu z inną osobą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej składając organowi podatkowemu deklaracje podatkowe VAT-7 na podstawie art 99 ust. 1 ust o podatku od towarów i usług podawała w nich nieprawdę co do nabycia towarów i wysokości podatku naliczonego w ten sposób, że rozliczyła przyjęte do swojej księgowości wystawione przez firmę (...) nierzetelne faktury VAT w ilości 1386 sztuk potwierdzające transakcje, które nie miały miejsca dotyczące sprzedaży oleju opałowego firmie (...) w łącznej ilości 25 080 604 litrów, a łączna wartość towarów wynosiła 64 902 626,48 zł z podatkiem VAT dużej wartości w kwocie 11 702 973,83 zł i w ten sposób naraziła podatek od towarów i usług na uszczuplenie powodując stratę dużej wartości w wysokości 11 702 973,83 zł na szkodę skarbu państwa reprezentowanego przez urząd skarbowy oraz przez podanie w deklaracjach podatkowych danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym stosując obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w rozumieniu art 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadziła w błąd organ podatkowy narażając na zaliczenie nadpłaty w łącznej wysokości 394607 zł na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych osiągając korzyść majątkową w wysokości 627 015,10 zł w ten sposób, iż przyjęła następujące faktury sprzedaży wymienione w komparycji wyroku I instancji na k. 343-488, pod pozycjami 1-1386. tj. o czyn z art. 56 § 1 kks i art. 76 § 1 kks w związku z art. 37 § 1 pkt 1 kks przy zastosowaniu art. 6 § 2 kks i art. 7 § 1 kks;

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie XVIII K 131/11 orzekł w sposób następujący:

1) w ramach czynu zarzuconego oskarżonemu P. W. w punkcie I aktu oskarżenia:

a) uznał go za winnego popełnienia przestępstwa skarbowego zarzuconego mu w tymże punkcie aktu oskarżenia, z tą zmianą w jego opisie, iż użyte dwukrotnie określenie „dużej wartości" zastąpił określeniem „wielkiej wartości", który to czyn wyczerpał znamiona określone w art. 56 § 1 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. i art. 7 § 1 k.k.s. i za to, na podstawie art. 56 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. i art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. i art. 7 § 2 k.k.s. wymierzył wskazanemu oskarżonemu mu karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

b) uznał P. W. za winnego tego, że w okresie od 22 kwietnia 2004 r. do 23 kwietnia 2007 r. w Ł., będąc jako właściciel firmy (...) podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym osobą uprawnioną do wystawiania faktur VAT, działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wystawił 2.299 faktur VAT, wymienionych i opisanych szczegółowo w opisie czynu przypisanego mu w punkcie la), w których poświadczył nieprawdę co do sprzedaży oleju opałowego firmie (...) w łącznej ilości 48.474.902 litrów i o łącznej wartości 117.831.242,23 zł., podczas gdy w rzeczywistości transakcje udokumentowane tymi fakturami nie miały miejsca, co miało znaczenie prawne z uwagi na późniejsze podanie danych wynikających z tych faktur w deklaracjach podatkowych VAT-7, co wyczerpało znamiona określone w art. 271 § 1 i 3 k.k. w związku z art. 12 k.k. i za to, na podstawie art. 271 § 3 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

2) na podstawie art. 8 § 2 k.k.s. stwierdził, iż wykonaniu podlega kara pozbawienia wolności wymierzona oskarżonemu P. W. w punkcie la);

3) na podstawie art. 34 § 2 k.k.s. orzekł wobec oskarżonego P. W. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem paliwami płynnymi na okres 5 (pięciu) lat;

4) uznał oskarżonego P. W. za winnego popełnienia czynu zarzuconego mu w punkcie II aktu oskarżenia, wyczerpującego znamiona określone w art. 299 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k. i za to, na podstawie art. 299 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

5) na podstawie art. 39 § 1 i 2 k.k.s., w miejsce kar pozbawienia wolności wymierzonych oskarżonemu P. W. w punkcie la) oraz w punkcie 4 wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

6) na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w związku z art. 20 § 1 i 2 k.k.s. wykonanie kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu P. W. w punkcie 5 zawiesił warunkowo na okres 5 (pięciu) lat próby

7) na podstawie art. 41 § 2 i § 4 pkt 1 k.k.s. orzekł wobec oskarżonego P. W. obowiązek uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej - podatku od towarów i usług w kwocie 21.253.109,33 (dwadzieścia jeden milionów dwieście pięćdziesiąt trzy tysiące sto dziewięć, 33/100) złotych w terminie 3 (trzech) lat od daty uprawomocnienia się wyroku;

8) uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia czynu zarzuconego mu w punkcie III aktu oskarżenia, z tą zmianą w jego opisie, iż użyte dwukrotnie określenie „dużej wartości" zastępuje określeniem „wielkiej wartości", który to czyn wyczerpał znamiona określone w art. 56 § 1 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. i art. 7 § 1 k.k.s. i za to, na podstawie art. 56 § 1 k.k.s. w związku z art. 7 § 2 k.k.s. w związku z art. 36 § 1 pkt 1 i § 3 k.k.s. w związku z art. 57 k.k. w związku z art. 20 § 1 i 2 k.k.s. w związku z art. 26 § 4 k.k.s. w związku z art. 34 § 1 k.k. i art. 35 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

9) na podstawie art. 26 § 2 k.k.s. w związku z art. 36 § 1 pkt 1 k.k.s. orzekł wobec oskarżonego D. K. obowiązek uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej - podatku od towarów i usług w kwocie 9.530.512,29 (dziewięć milionów pięćset trzydzieści tysięcy pięćset dwanaście, 29/100) złotych w terminie 3 (trzech) lat od daty uprawomocnienia się wyroku;

10) na podstawie art. 34 § 2 k.k.s orzekł wobec oskarżonego D. K. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem paliwami płynnymi na okres 3 (trzech) lat;

11) na podstawie art. 33 § 1 k.k.s. w związku z art. 22 § 2 pkt 4 k.k.s. orzekł wobec oskarżonego D. K. środek karny w postaci przepadku korzyści majątkowej w kwocie 583.559,82 (pięćset osiemdziesiąt trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt dziewięć, 82/100) złotych;

12) uznał oskarżoną I. K. za winną popełnienia czynu zarzuconego jej w punkcie IV aktu oskarżenia, z tą zmianą w jego opisie, iż użyte dwukrotnie określenie „dużej wartości" zastąpił określeniem „wielkiej wartości", który to czyn wyczerpał znamiona określone w art. 56 § 1 k.k.s i art. 62 § 2 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. i art. 7 § 1 k.k.s. i za to, na podstawie 56 § 1 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. i art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. i art. 7 § 2 k.k.s. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

13) podstawie art. 34 § 2 k.k.s. orzekł wobec oskarżonej I. K. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem paliwami płynnymi na okres 3 (trzech) lat;

14) na podstawie art. 33 § 1 k.k.s. w związku z art. 22 § 2 pkt 4 k.k.s. orzekł wobec oskarżonej I. K. środek karny w postaci przepadku korzyści majątkowej w kwocie 627.015,10 (sześćset dwadzieścia siedem tysięcy piętnaście, 10/100) złotych;

15) na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w związku z art. 20 § 1 i 2 k.k.s. wykonanie kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonej I. K. w punkcie 12 zawiesił warunkowo na okres próby 4 (czterech) lat;

16) na podstawie art. 41 § 4 pkt 1 k.k.s. w związku z art. 41 § 2 k.k.s. orzekł wobec oskarżonej I. K. obowiązek uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej - podatku od towarów i usług w kwocie 11.702.973,83 (jedenaście milionów siedemset dwa tysiące dziewięćset siedemdziesiąt trzy, 83/100) złote - w terminie 3 (trzech) lat od daty uprawomocnienia się wyroku;

17) zasądził koszty obrony z urzędu oskarżonego D. K., według norm przypisanych,

18) zwolnił oskarżonych z obowiązku uiszczania kosztów sądowych, obciążając nimi w całości Skarb Państwa.

Orzeczenie niniejsze zostało zaskarżone apelacją prokuratora na niekorzyść oskarżonych w części dotyczącej zwolnienia z kosztów sądowych, a na korzyść oskarżonych w pozostałej części oraz apelacjami obrońców oskarżonych P. W. i I. K. w całości na ich korzyść.

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I  obrazę prawa materialnego, a to art. 41 § 2 k.k.s. w zw. z art. 41 § 4 pkt 1 k.k.s. polegającą na wymierzeniu oskarżonemu P. W. środka związanego z poddaniem go próbie w postaci obowiązku uiszczenia uszczuplonej wymagalnej należności publicznoprawnej - podatku od towarów i usług w wysokości przekraczającej wysokość wymagalnych należności publicznoprawnych określonych w decyzjach przez organ podatkowy, podczas gdy prawidłowa wykładnia tych przepisów prowadzi do wniosku, że Sąd nie może tych wartości przekroczyć,

II  obrazę prawa materialnego, a to art. 41 § 2 k.k.s. w zw. z art. 41 § 4 pkt 1 k.k.s. polegającą na wymierzeniu oskarżonej I. K. środka związanego z poddaniem jej próbie w postaci obowiązku uiszczenia uszczuplonej wymagalnej należności publicznoprawnej - podatku od towarów i usług w wysokości wskazanej w opisie czynu przypisanego oskarżonej jako podatek narażony na uszczuplenie, a decyzje podatkowe w tym zakresie nie zostały wydane, podczas gdy prawidłowa wykładnia tych przepisów prowadzi do wniosku, że Sąd może orzec ten środek tylko w przypadku, gdy decyzje podatkowe zostały wydane,

III  obrazę prawa materialnego, a to art. 26 § 2 k.k.s w zw. z art. 36 § 1 pkt 1 k.k.s. polegającą na wymierzeniu oskarżonemu D. K. środka związanego z poddaniem go próbie w postaci obowiązku uiszczenia uszczuplonej wymagalnej należności publicznoprawnej - podatku od towarów i usług w wysokości wskazanej w opisie czynu przypisanego oskarżonemu jako podatek narażony na uszczuplenie, a decyzje podatkowe w tym zakresie nie zostały wydane, podczas gdy prawidłowa wykładnia tych przepisów prowadzi do wniosku, że Sąd może orzec ten środek tylko w przypadku, gdy decyzje podatkowe zostały wydane,

IV  obrazę prawa procesowego, a to art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. polegającą na nie wskazaniu wobec oskarżonego P. W., za który czyn Sąd wymierzył mu środek karny zakazu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem paliwami płynnymi na okres 5 lat, podczas gdy wskazany przepis nakazuje określenie, za który czyn orzeczony został środek karny, co miało wpływ na treść orzeczenia,

V  obrazę prawa procesowego, a to art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k. polegającą na nie wskazaniu w podstawie wymiaru kary ograniczenia wolności wobec D. K. art. 34 § 2 pkt 2 k.k. i art. 35 § 1 k.k. odnośnie czynu numer III aktu oskarżenia, podczas gdy treść tych przepisów wskazuje, że powinny one być podstawą wymiaru kary ograniczenia wolności podczas skazania oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo, co miało wpływ na treść orzeczenia,

VI  obrazę prawa procesowego, a to art. 624 § 1 k.p.k. polegającą na zwolnieniu oskarżonych P. W., I. K. i D. K. od ponoszenia kosztów sądowych i obciążenia nimi Skarbu Państwa, podczas gdy nie zostały spełnione przesłanki wskazane w tym przepisie, co miało wpływ na treść orzeczenia.

W oparciu o powyższe zarzuty prokurator wniósł o :

- uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie wymierzenia oskarżonemu P. W. środka karnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z handlem paliwami płynnymi na okres 5 lat i przekazanie sprawy Sądowi I instancji w tym zakresie do ponownego rozpoznania, - zmianę zaskarżonego orzeczenia w zakresie wymierzenia oskarżonemu P. W. środka polegającego na nałożeniu na niego obowiązku uiszczenia wymagalnej należności publicznoprawnej przez wskazanie kwoty 447 680,46 zł., - uchylenie zaskarżonego orzeczenia w zakresie wymierzenia oskarżonym D. K. i I. K. środka polegającego na nałożenia na nich obowiązku uiszczenia wymagalnej należności publicznoprawnej i przekazanie sprawy Sądowi I instancji w tym zakresie do ponownego rozpoznania, - zmianę podstawy wymiaru kary ograniczenia wolności wobec oskarżonego D. K. przez wskazanie art. 34 § 2 pkt 2 k.k. i art. 35 §1 k.k., - zmianę wyroku w zakresie zasądzenia kosztów i opłaty sądowej przez nałożenie na oskarżonych P. W., D. K. i I. K. obowiązku uiszczenia kosztów sądowych i opłaty sądowej, - utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku w pozostałym zakresie.

Obrońcy oskarżonych P. W. i I. K. zarzucili wyrokowi sądu I instancji:

1) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał oczywisty wpływ na treść tegoż orzeczenia, przez przyjęcie takiego przebiegu zdarzeń, który pozwolił Sądowi na uznanie oskarżonych za winnych popełnienia przypisanych im w wyroku przestępstw podczas gdy prawidłowo przeprowadzona ocena dowodów w szczególności wyjaśnień oskarżonego P. W., zeznań świadków m.in. G. S. - powinna prowadzić do wniosku, iż wyjaśnienia D. K. nie polegają na prawdzie są zemstą za romans i zdradę małżeńską I. K. z oskarżonym P. W., zaś oskarżeni P. W. i I. K. nie dopuścił się popełnienia przypisanych im czynów i brak jest innych wiarygodnych dowodów potwierdzających wyjaśnienia D. K.,

2) obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności:

- art. 4 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonych, oparcie stanu faktycznego sprawy wyłącznie na dowodach obciążających, niekonsekwentnych i wzajemnie sprzecznych pomówieniach D. K. przy jednoczesnym pominięciu dowodów w postaci wyjaśnień P. W., zeznań świadków i innych okoliczności przemawiających na korzyść zarówno P. W. jak i I. W.,

- art. 5 § 2 k.p.k. przez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonych,

- art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów skutkujące przyjęciem, iż zebrane w sprawie dowody potwierdzają fakt popełnienia przez oskarżonych P. W. i I. K. przypisanych im czynów,

- art. 74 § 1 k.p.k. poprzez naruszenie zasady nemo se ipsum accusare tenetur, wyrażającej się w założeniu, iż oskarżeni nie mieli obowiązku dowodzenia swej niewinności, gdyż ciężar udowodnienia ich winy spoczywał na oskarżycielu publicznym,

- art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez oparcie wyroku skazującego jedynie na części zgromadzonego materiału dowodowego, a nie wszystkich dowodach, ocenianych całościowo i przeprowadzonych na rozprawie - w szczególności oparcie wyroku przede wszystkim na wyjaśnieniach D. K. w sposób nieuzasadniony przypisując im wartość dowodową i niedopuszczając możliwość pomyłki czy też celowego zniekształcania faktów w szczególności przy istniejącym pomiędzy nim a oskarżoną I. K. oraz P. W. konflikcie na tle zdrady małżeńskiej,

Na podstawie art. 425 § 2 k.p.k. obrońcy zaskarżyli również uzasadnienie wyroku jako nieodpowiadające wymogom art. 424 k.p.k., w szczególności w zakresie ustalenia podstawy faktycznej i prawnej orzeczenia oraz oceny materiału dowodowego, brak wskazania dlaczego pewne fakty Sąd I instancji uznał za udowodnione lub też nie udowodnione, na jakich w tej mierze dowodach się oparł i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych.

Na tej podstawie obrońcy oskarżonych wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego P. W. i oskarżoną I. K. od popełnienia przypisanych im czynów, ewentualnie z ostrożności procesowej o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył co następuje:

Apelacje obrońców oskarżonych P. W. i I. K. uznać należy za bezzasadne, zaś apelacja prokuratora okazała się zasadna jedynie częściowo. Odnosząc się wpierw do apelacji wywiedzionych przez obrońców, sąd odwoławczy omówił je łącznie ze względu na zbieżność zarzutów i podobieństwo argumentacji podnoszonej w obu środkach zaskarżenia, co motywowane było zapewne podobną sytuacją procesową i oczywistymi zbieżnościami linii obrony przyjętej przez oboje oskarżonych. Na wstępie wskazać wypada na nieprawidłowe skonstruowanie w omawianych apelacjach, zarzutów obrazy prawa procesowego w postaci art. 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. Jednoczesne powołanie wskazanych przepisów procedury uznać należy za błędne, ponieważ zarzuty te wzajemnie się wykluczają. Jeżeli skarżący podnoszą zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. to zakładają tezę, iż w rezultacie postępowania dowodowego powstały niedające się usunąć wątpliwości, których sąd a quo przy orzekaniu w przedmiocie odpowiedzialności oskarżonych nie uwzględnił na ich korzyść. Wskazując z kolei na obrazę drugiego z wymienionych przepisów tj. art. 7 k.p.k., apelujący sygnalizują w ten sposób, że sam materiał dowodowy nie wzbudził ich wątpliwości i że został prawidłowo zgromadzony, natomiast ich zdaniem sąd I instancji dokonał na jego podstawie ustaleń faktycznych w sposób sprzeczny z zasadą swobodnej oceny dowodów, czyli dowolny. Obrońcy powinni zatem jednoznacznie określić swoje stanowiska poprzez sprecyzowanie czy uznają, że sąd meriti wydał orzeczenie skazujące pomimo istnienia niedających się usunąć wątpliwości co do sprawstwa i winy oskarżonych i wtedy ponieść zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k., czy też podnoszą, że sąd okręgowy dokonał oceny materiału dowodowego - zasadniczo niebudzącego obiektywnych wątpliwości - w sposób dowolny, a nie swobodny i wtedy powołać z kolei obrazę art. 7 k.p.k. Sporządzenie zarzutów apelacyjnych w ich obecnym kształcie spowodowało niespójność ich konstrukcji zarówno w przypadku apelacji obrońcy P. W. jak i I. K., co utrudniło dokonanie prawidłowej ich weryfikacji w postępowaniu odwoławczym. Niezależnie od powyższych nieprawidłowości Sąd Apelacyjny dokonał gruntownej analizy podniesionych zarzutów w zakresie obrazy przepisów procesowych wskazanych w komparycjach apelacji i uznał że są one bezzasadne. Jako nieprawidłowe należy uznać również jednoczesne podniesienie przez skarżących zarzutów obrazy art. 92 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w sytuacji gdy sąd wyrokował na rozprawie. Art. 410 k.p.k. jest bowiem przepisem szczególnym względem art. 92 k.p.k., gdyż odnosi się do dowodów ujawnionych na rozprawie, a art. 92 k.p.k. w sposób ogólny odnosi się do całości ustaleń faktycznych stanowiących podstawę orzeczenia sądu na każdym etapie postępowania. Niezależnie od powyższego zarzuty obrazy wskazanych przepisów są całkowicie bezpodstawne. W badanym postępowaniu nie było takiej okoliczność, aby sąd I instancji nie przeprowadził w toku rozprawy jakiegoś dowodu z postępowania przygotowawczego, a następnie mimo to oparł na jego podstawie ustalenia faktyczne, co ewentualnie uzasadniałoby zarzut naruszenia przepisu art. 410 k.p.k. Do przeciwnych konkluzji w tej materii prowadzi analiza akt postępowania przygotowawczego oraz rozpoznawczego dokonana w ramach kontroli instancyjnej. Jak wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, sąd I instancji nie pominął przy wyrokowaniu żadnego dowodu, który mógł mieć w sprawie znaczenie. Wszystkie te dowody sąd okręgowy rozważył szczegółowo uzasadniając, którym i dlaczego dał wiarę, a którym wiarygodności odmówił. Oznacza to, że – wbrew założeniom obrońców - zaskarżony wyrok oparty został na całokształcie ujawnionych okoliczności faktycznych. Skarżący natomiast nie dowiedli wystąpienia uchybień, o których mowa w zarzutach apelacyjnych. Nieuzasadniona jest konstatacja obrońców, iż sąd a quo oparł ustalenia faktyczne tylko na wyjaśnieniach D. K.. Przyjęcie przez sąd wersji jednego z oskarżonych, przy jednoczesnym odrzuceniu wiarygodności wyjaśnień P. W., nie oznacza bynajmniej, że sąd pominął część materiału dowodowego przy ustalaniu stanu faktycznego. Odmówienie wiarygodności określonym źródłom dowodowym nie oznacza, iż zostały one pominięte jako podstawa wyroku. Nie należy utożsamiać tych dwóch odrębnych procesów myślowych jakimi są po pierwsze przeprowadzanie poszczególnych dowodów i ustalenia stanu faktycznego, a po drugie ocena wiarygodności dowodów jako podstawy ustaleń faktycznych. Treść argumentacji wywiedzionych apelacji wskazuje, iż obrońcy dopuścili się takiego mylnego uproszczenia. Bezspornym jest, że wymóg, aby podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (art. 410 k.p.k. ), oznacza konieczność znajdowania się w polu uwagi sądu w chwili rozstrzygania wszystkich okoliczności. Nie chodzi zaś o to, aby orzeczenie zapadło na podstawie wykluczających się dowodów, bo jest to oczywiście niemożliwe. Sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom. Obowiązkiem sądu jest wówczas wskazanie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dn. 06.09.2012 r. w spr. II AKa 206/12, Legalis nr 742389). W nawiązaniu do tezy powyższego orzeczenia wskazać należy, iż sąd meriti w badanym uzasadnieniu wskazał wyczerpujące i przekonujące powody, dla których uznał wiarygodność wyjaśnień D. K., a odrzucił wyjaśnienia pozostałych oskarżonych. W ocenie sądu odwoławczego nie ma podstaw do przyznania okoliczności przeciwnych. Zresztą apelujący nie wskazali dowodów jakie miałyby zostać pominięte przez sąd. Wyjaśnienia oskarżonego P. W., nie zostały pominięte przez sąd orzekający – wbrew zarzutom obrońców. Przeciwne wnioski wynikają z treści uzasadnienia wyroku, w którym sąd meriti gruntownie omówił zarówno wyjaśnienia P. W. jak i I. K. i zestawił je z pozostałym materiałem dowodowym – w tym także – zabezpieczoną w toku postępowania dokumentacją, której nie sposób pominąć w ocenie przestępczego charakteru współpracy firm (...) i (...). Z kolei obrońcy w żaden sposób nie ustosunkowali się do całości materiału dowodowego w postaci zeznań świadków, zabezpieczonych faktur VAT, raportów kasowych, a przecież to przede wszystkim z nich, a nie tylko z wyjaśnień D. K. wynika niezbity fakt dokumentowania zdarzeń gospodarczych, które w rzeczywistości nie miały miejsca. Nieuprawnionym jest również pogląd skarżących jakoby ocena materiału dowodowego została dokonana przez sąd meriti z naruszeniem zasady obiektywizmu. Skarżący w sposób arbitralny przedstawili wyjaśnienia D. K. jako niekonsekwentne i sprzeczne pomówienie osób P. W. i I. K., wywodząc na tej podstawie, iż sąd meriti w sposób stronniczy dał wiarę wersji przedstawionej przez D. K.. Obrońcy nie poparli także i tych zarzutów żadnymi konkretnymi argumentami, podczas gdy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przekonująco – w ocenie sądu II instancji – przedstawione zostały powody, dla których to właśnie wyjaśnienia D. K. zostały uznane za wiarygodne. Teza obrońców o stronniczości rozstrzygnięcia sądu i przywiązaniu do wyłącznie jednej tezy w zakresie ustaleń faktycznych (tj. tej prezentowanej przez D. K.) nie wytrzymuje krytyki w zestawieniu z całością materiału dowodowego i licznymi sprzecznościami w wyjaśnieniach I. K. oraz P. W., które trafnie wykazał sąd meriti. Sąd Apelacyjny uznał zasadność argumentacji sądu I instancji w tej materii. Bezcelowym jest powtarzanie jej uzasadnieniu niniejszego wyroku. Tym niemniej za wystarczające można uznać stwierdzenie – które potwierdzają również skarżący – iż podłożem niniejszej sprawy jest niewątpliwy konflikt pomiędzy oskarżonymi, spowodowany oczywistymi animozjami natury osobistej. To, że sąd dał wiarę jednej stronie konfliktu nie świadczy jeszcze bynajmniej o braku obiektywizmu. Wszak zdarzenia, które stanowiły podłoże faktyczne niniejszej sprawy były naturalną konsekwencją ukształtowania się w toku postępowania rozpoznawczego dwóch przeciwstawnych wersji dotyczących stanu faktycznego, z których jedną przedstawił D. K., a drugą oskarżeni P. W. i I. K.. Niezależnie od tego faktu nie można twierdzić, iż dając wiarę jednej z tych wersji sąd meriti dopuścił się obrazy art. 4 k.p.k. Jest to nadmierne uproszczenie ze strony apelantów. Okoliczności faktyczne, które wyłoniły się na tle materiału dowodowego doprowadziły sąd meriti podczas ich badania do przyjęcia jednej wersji zdarzeń, co w prostej konsekwencji skutkowało odrzuceniem wersji przeciwnej. Wywodzenie z samej tej okoliczności braku obiektywizmu jest nieuzasadnione. Wszak sąd okręgowy racjonalnie umotywował swoje stanowisko w tej materii. Natomiast z faktu, iż sąd odrzucił wiarygodność wyjaśnień oskarżonych P. W. i I. K. – przy jednoczesnym uznaniu za wiarygodne wyjaśnień D. K. – nie wynika jeszcze a priori stronniczość przy ocenie materiału dowodowego. Ową stronniczość obrońcy powinni w sposób wyczerpujący wykazać w argumentacji wywiedzionych środków zaskarżenia, czego jednak nie uczynili. Tymczasem pamiętać należy, iż D. K. obciążając współoskarżonych jednocześnie podał okoliczności obciążające również jego osobę, na co zasadnie zwrócił uwagę sąd okręgowy. Trudno zatem na tej podstawie przyjąć, iż doszło do nieuzasadnionego uznania wiarygodności jego wyjaśnień kosztem współoskarżonych. W świetle powyższych rozważań, jako całkowicie bezpodstawny – czy wręcz abstrakcyjny – jawi się zarzut obrońców, iż w badanym postępowaniu miało dojść do naruszenia zasady domniemania niewinności zarówno względem I. K., jak i P. W.. Zaprezentowane stanowisko jawi się jako całkowicie polemiczne czy wręcz demagogiczne. W zasadzie cała argumentacja środków zaskarżenia wywiedzionych przez obrońców ograniczyła się do czystej polemiki z ustaleniami sądu I instancji, uzupełnionej jedynie dorobkiem orzeczniczym, luźno powiązanym z badaną w niniejszej sprawie materią. W apelacjach obrońców zabrakło natomiast argumentów konkretnych, które dałyby możliwość wnikliwego rozpoznania zasadności zarzutów apelacyjnych i ewentualnego rozstrzygnięcia w II instancji w sposób zgodny z wnioskami skarżących. Odnosząc się natomiast do apelacji prokuratora, w pierwszej kolejności sąd odwoławczy ustosunkuje się do tej części zarzutów podniesionych w niniejszym środku zaskarżenia, których zasadności nie uznał. Otóż zarzut obrazy 413 § 2 k.p.k. w jego punkcie 2 byłby uzasadniony jedynie w razie skazania P. W. za więcej niż jedno przestępstwo skarbowe. W sytuacji gdy sąd a quo skazał oskarżonego za tylko jedno przestępstwo skarbowe – przypisane mu w punkcie 1 a) zaskarżonego wyroku – oczywistym jest, że środek karny orzeczony w punkcie 3 sentencji dotyczy właśnie tego przestępstwa. Wskazać nadto należy na kluczową kwestię, iż zachowania opisane w punktach 1 a) i 1 b) sentencji wyroku stanowią jeden czyn, który wyczerpywał jednocześnie znamiona ustawowe przestępstwa skarbowego oraz przestępstwa „powszechnego” z art. 271 § 1 i 3 k.k., co umknęło oskarżycielowi publicznemu, a co słusznie naprawił sąd okręgowy. Zatem źródłem nieporozumienia w omawianym zakresie jest przede wszystkim fakt, iż w punkcie I aktu oskarżenia prokurator nie uwzględnił konieczności zastosowania art. 8 § 1 k.k.s. w stosunku do czynu zarzucanego P. W.. Sąd zatem prawidłowo skazał oskarżonego także za przestępstwo z art. 271 § 1 k.k. i wymierzył dwie odrębne kary, zaś zgodnie z art. 8 § 2 k.k.s. orzekł, że wykonaniu podlegać ma kara najsurowsza, a więc orzeczona w związku ze skazaniem z punktu 1a). Jak wynika natomiast z treści powołanego przepisu, skazanie na podstawie art. 8 § 2 k.k.s. nie stoi na przeszkodzie wykonaniu wszystkich środków karnych przewidzianych za zbiegające się przestępstwa, a więc także zakazu orzeczonego wobec P. W. w punkcie 3 sentencji wyroku, na podstawie art. 34 § 2 k.k.s. Nie oznacza to jednakże, iż środek ten został orzeczony w związku ze skazaniem z art. 271 §1 k.k., a tym bardziej za czyn z art. 299 § 1 k.k., który nie był objęty art. 8 § 1 i 2 k.k.s., gdyż stanowił wyodrębnione zachowanie oskarżonego. Zresztą w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 1b) i 2 ustawodawca w ogóle nie przewidział możliwości orzeczenia środka karnego na podstawie art. 34 § 2 k.k.s. Wszak podstawą orzeczenia środków karnych w stosunku do przestępstw z punktów 1 b) i 2 sentencji wyroku są przepisy z kodeksu karnego, a nie art. 34 k.k.s. Nadto, już w samej treści przepisu art. 34 § 2 k.k.s. został jasno sprecyzowany katalog przestępstw, za które można orzec niniejszy środek karny. Zresztą sam skarżący w treści uzasadnienia apelacji przyznał, iż orzeczenie sądu a quo w podważanym przezeń zakresie zasadniczo nie budzi jego wątpliwości. Tym bardziej więc, zarzuty prokuratora co do czynu, za który orzeczono ów środek karny są całkowicie nieuzasadnione i wynikają ze skrajnie literalnej interpretacji przepisu art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. Sugestia prokuratora, iż sąd nie sprecyzował jakiego czynu dotyczy środek karny z art. 34 § 2 k.k.s. stanowi zdecydowane nadużycie, w świetle zaprezentowanych powyżej rozważań. Ponadto praktyka orzecznicza utrwalona przy okazji rozpoznawania analogicznych zarzutów apelacyjnych wskazuje, iż samo nie wskazanie przez sąd skazujący expresis verbis czynu, za który orzekany jest środek karny nie przesądza o fakcie obrazy art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k., o ile umiejscowienie orzeczenia o środku karnym w sentencji wyroku skazującego nie pozostawia wątpliwości co do tego za jaki czyn sąd wymierzył dany środek karny, a tak jest w niniejszej sprawie. Sąd Najwyższy wskazał, iż niedopuszczalna jest jedynie praktyka orzekania o środkach karnych, po karze łącznej ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2003 roku w sprawie III KKN 349/01, Legalis nr 60987). W zaskarżonym orzeczeniu taka sytuacja nie miała miejsca. Na marginesie wskazać należy, że oskarżyciel publiczny ograniczył się do podniesienia zarzutu obrazy art. 413 § 1 pkt 2 k.p.k. nie wykazując, czy obraza ta miała wpływ na treść rozstrzygnięcia. Nadto, całkowicie niezrozumiałym jest dla sądu II instancji żądanie skarżącego zwrotu sprawy w tej części do ponownego rozpoznania w I instancji, skoro istniała formalna możliwość zmiany zaskarżonego orzeczenia w ramach wyroku II Instancji. Uchybienia te w świetle bezzasadności samego zarzutu schodzą jednakże na plan dalszy. Natomiast w przypadku zarzutu dotyczącego obrazy art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k., w części dotyczącej oskarżonego D. K., brak wpływu rzekomej obrazy tego przepisu na treść orzeczenia jest oczywisty. O ile niewątpliwym jest poniekąd, iż sąd a quo rzeczywiście nie wskazał w podstawie prawnej orzeczenia o karze powołanych przez prokuratora przepisów art. 34 § 2 k.k. w jego punkcie 2 oraz art. 35 § 1 k.k., to jednak trudno uznać, iż to zaniechanie ze strony sądu – nawet jeżeli można by je uznać hipotetycznie za uchybienie – w jakikolwiek sposób wpłynęło na prawidłowość wyroku w tej części. Sam prokurator nie wykazał jakoby uchybienie to miało wpływ na treść orzeczenia. Powinność wskazania w wyroku zastosowanych przepisów ustawy karnej wynika z treści art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k., określającego niezbędne elementy wyroku. Aby jednak to uchybienie miało osiągnąć skutek żądany przez prokuratora, trzeba wykazać, że ta obraza mogła mieć wpływ na treść orzeczenia (art. 438 pkt 2 k.p.k). Należy wykazać, czy to uchybienie w zakresie prawa proceduralnego wpłynęło realnie na kształt orzeczenia, czyniąc go niepełnym i niejasnym, nie pozwalającym w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości poznać powody, jakie kierowały sądem I instancji przy podejmowaniu ostatecznej decyzji w sprawie. Czyniąc taki zarzut w środku odwoławczym, winno się odwoływać do konkretnych wywodów sądu I instancji, które miały uniemożliwić skarżącemu prawidłowe odczytanie orzeczenia ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r. WA 42/08, Legalis nr 303226). W orzeczeniu skazującym sąd a quo sprecyzował wymiar orzeczonej względem D. K. kary ograniczenia wolności oraz formę jej wykonania, a także wymiar godzin w stosunku miesięcznym. Orzeczenie w tym zakresie nie budzi zatem wątpliwości i dlatego też nie powołanie w sentencji wyroku (konkretnie w jego punkcie 8) przepisów, na które powołał się prokurator w ostatecznym rozrachunku nie powoduje istotnej wadliwości wyroku w zaskarżonej części. Na marginesie jedynie należy wskazać, że art. 413 k.p.k. ma charakter instrukcyjny, stwierdzający co każdy wyrok powinien zawierać, a nie charakter obligatoryjny stwierdzający co każdy wyrok musi zawierać ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2014 roku, w sprawie II AKa 215/13, Legalis nr 895363). Dla wykonania wyroku w tej części wystarczające jest wskazanie przepisów art. 34 § 1 k.k. oraz art. 35 k.k. ponieważ sąd orzekający wyraźnie opisał w sentencji sposób wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności, zatem wyrok nadaje się do wykonania, co uznać należy za najważniejszą kwestię przy ocenie jego prawidłowości. Sąd ad quem podzielił również argumentację sądu a quo dotyczącą zwolnienia oskarżonych od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie. Bezspornym jest, iż oskarżeni w ramach wykonania orzeczonych środków karnych będą musieli uiścić tytułem zwrotu uszczuplonych należności publiczno-prawnych znaczne sumy pieniężne. Tym samym dodatkowe obciążanie ich kosztami sądowymi – w zestawieniu z obecną sytuacją majątkową tych osób – może okazać się nie tylko zbyt uciążliwe w rozumieniu art. 624 § 1 k.p.k. – ale wręcz niewykonalne. Zatem, o ile względy słuszności – jak zauważył prokurator – nakazywałyby co do zasady obciążyć oskarżonych kosztami postępowania – o tyle należy również mieć na uwadze względy ekonomiki procesowej, wyrażające się w realnych możliwościach wykonania obowiązków nałożonych na oskarżonych prawomocnym wyrokiem skazującym. W przypadku wszystkich trojga oskarżonych można z dużym prawdopodobieństwem prognozować, iż w związku z koniecznością ściągnięcia znacznych sum pieniężnych z tytułu orzeczonych środków karnych, uiszczenie przez nich dodatkowo kosztów sądowych może okazać się po prostu niewykonalne. Odnosząc się natomiast do pozostałej części zarzutów podniesionych przez oskarżyciela publicznego, sąd ad quem uznał, iż zarzuty dotyczące obrazy art. 41 § 2 k.k.s. w zw. z art. 41 § 4 k.k.s. co do P. W. i I. K. oraz art. 26 § 2 k.k.s. w zw. z art. 36 § 1 k.k.s. co do D. K. są zasadne w swej istocie. Otóż przyznać należy słuszność prokuratorowi, który podniósł, iż przepisy art. 41 § 2 k.k.s. oraz art. 26 § 2 k.k.s. dotyczą obowiązku uiszczenia należności publiczno-prawnej tylko takiej, która jest należnością wymagalną. Specyfika materii spraw dotyczących przestępstw skarbowych wymaga uwzględnienia zasadniczej różnicy pomiędzy znaczeniem pojęcia „uszczuplonej”, a „wymagalnej” należności publiczno prawnej. Zakresy znaczeniowe tych pojęć krzyżują się i jako takie odpowiadają ustawowemu opisowi znamienia skutkowego stypizowanego w przepisach art. 56 i 76 k.k.s., za które zostali skazani oskarżeni. Jednakże w przypadku samego zagadnienia wymagalności należności publiczno-prawnej posiłkować się należy przede wszystkim stosownymi przepisami z zakresu prawa podatkowego. Wymagalna należność to taka, którą organ podatkowy może skutecznie dochodzić za pomocą dostępnych mu środków prawnych ( vide: Sławomir Dudziak: „Uiszczenie wymagalnej należności publicznoprawnej jako przesłanka zastosowania instytucji prawa karnego skarbowego” – Monitor Podatkowy nr 12/2008). Nie zawsze oznacza to, iż uszczuplona należność, wynikająca z popełnionego przestępstwa, będzie odpowiadać stricte wymagalnej należności za dany okres rozliczeniowy. W przydatku należności ustalanych w drodze postępowania podatkowego (jak miało to miejsce w niniejszej sprawie) warunkiem formalnym skutecznego dochodzenia należności publiczno-prawnej przez organ podatkowy będzie uzyskanie przymiotu wykonalności przez decyzję kończącą to postępowanie. W zestawieniu z art. 239 e ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja Podatkowa, wykonalność decyzji podatkowej warunkowana jest uzyskaniem przez nią prymatu ostateczności. Wynika z tego, iż w zakresie wymagalności należność publiczno – prawnej należy uznać, iż źródłem jej jest właśnie uzyskanie przez określającą ją decyzję podatkową przymiotu ostateczności, albowiem tylko taka decyzja podlega wykonaniu w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. O wymagalnym – a więc wiążącym danego podatnika – zobowiązaniu podatkowym, można mówić jedynie w przypadku gdy źródłem jego obowiązywania jest ostateczna decyzja podatkowa. W świetle powyższych rozważań analogicznie należy interpretować obowiązki określone w art. 41 § 2 k.k.s. oraz art. 26 § 2 k.k.s. Pogląd taki jest też utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego ( vide wyroki w sprawach: V KK 327/11, z dnia 09.01.2012 r., Lex nr 1109323 oraz V KK 264/13 z dnia 07.11.2013 r. Lex nr 1396803). Rozumowanie sądu I instancji, według którego oskarżeni winni uiścić należności publiczno - prawne w kwotach odpowiadających tym opisanym w zarzutach jest ze wszech miar błędne i jako takie rozmija się z pojęciem wymagalności daniny podatkowej. Tym samym wysokość należności publiczno - prawnych podlegających zwrotowi na podstawie powołanych przepisów winna dotyczyć tylko i wyłącznie zobowiązań podatkowych określonych decyzjami ostatecznymi wydanymi przez właściwy organ podatkowy. W niniejszej sprawie taka sytuacja dotyczy wyłącznie oskarżonego P. W. i tylko w odniesieniu do części zobowiązań. Co do oskarżonych I. K. i D. K. należności podatkowe w chwili wydania wyroku nie były wymagalne, a w konsekwencji sąd meriti nie miał podstaw prawnych do nałożenia na wymienionych obowiązku uiszczenia należności publiczno-prawnych na podstawie art. 41 § 2 k.k.s. w przypadku I. K. oraz art. 26 § 2 k.k.s. w stosunku do D. K.. W konsekwencji zasadnym było uchylenie zaskarżonego orzeczenia w punkcie 9 wobec D. K. oraz w punkcie 16 co do I. K. – tak jak wnioskował o to oskarżyciel publiczny. Inaczej omawiana kwestia przedstawia się w przypadku P. W.. Zmiana zaskarżonego orzeczenia w jego punkcie 7, dotyczącym obowiązku z art. 41 § 2 k.k.s., warunkowana była przede wszystkim granicami zaskarżenia i żądaniem skarżącego, który słusznie wskazuje na k. 5 i 6 apelacji prawomocne decyzje Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. wydane wobec P. W., określające wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług. Sąd Apelacyjny podzielił natomiast zapatrywania sądu I instancji w zakresie orzeczonych wobec wszystkich oskarżonych kar. Ich wymiar jest zgodny z dyrektywami określonymi w art. 53 § 1 i 2 k.k. Kary uwzględniają społeczną szkodliwość czynów przypisanych oskarżonym, stopień ich zawinienia oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które mają osiągnąć indywidualnie w stosunku do każdego z oskarżonych, jak również w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Na podstawie § 14 ust.1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.) Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. D., kwotę 738 zł (tytułem nieopłaconych kosztów związanych z pomocą prawną udzieloną z urzędu oskarżonemu D. K.. O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 §1 k.p.k. uznając, iż ich uiszczenie przez oskarżonych byłoby zbyt uciążliwe