Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 278/12Sygn. akt II AKa 278/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2012r.

Sąd Apelacyjny w. W. II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Grzegorz Salamon

Sędziowie: SA – Barbara Lubańska-Mazurkiewicz

SA – Anna Zdziarska (spr.)

Protokolant: – st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale prokuratora Elżbiety Kozakiewicz - Jackowskiej

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2012 r.

sprawy M. N.

oskarżonego o czyn z art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw.
z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w. W.

z dnia 13 czerwca 2012 r. sygn. akt XVIII K 80/12

1.  zmienia zaskarżony wobec oskarżonego M. N. wyrok
w ten sposób, że ustala iż metalowy pręt do kół nie stanowi przedmiotu podobnie niebezpiecznego jak broń palna czy nóż i na podst. art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazuje oskarżonego, a na podst. art. 280 § 1 k.k. w zw. z art.; 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

2.  na podst. art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 5 (pięciu) lat tytułem próby;

3.  na podst. art. 72 § 2 k.k. zobowiązuje oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę pokrzywdzonemu Z. S. 600 (sześciuset) złotych w terminie 1 (jednego) roku od uprawomocnienia orzeczenia;

4.  w pozostałej części utrzymuje wyrok w mocy;

5.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. J. z Kancelarii Adwokackiej w W. 600 (sześćset) złotych oraz
23 % podatku VAT od tej kwoty tytułem wynagrodzenia za obronę pełnioną z urzędu przed Sądem Apelacyjnym;

6.  kosztami postępowania za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Prokurator oskarżył M. N. o to, że:

W dniu 2 września 2011 r. w W. , posługując się niebezpiecznym narzędziem w postaci metalowego pręta do zmiany kół, kilkukrotnie uderzył Z. S. w głowę, powodując rozstrój jego zdrowia na okres nie przekraczający 7 dni, a następnie zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 600 złotych na szkodę Z. S.

- tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2012 r. , w sprawie XVIII K 80/12 Sąd Okręgowy w. W. uznał M. N. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i za to z mocy art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go, a na podst. art. 280 § 2 k.k. w zw. z art.11 § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 60 § 2 i § 6 pkt 2 k.k. i wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

na podst. art. 69 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 5 (pięciu) lat,

na podst. art. 72 § 2 k.k. zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę w terminie 1 (jednego) roku od uprawomocnienia wyroku pokrzywdzonemu Z. S. kwoty 600 (sześciuset) złotych,

na podst. art. 230 k.p.k. nakazał zwrócić oskarżonemu M. N. jako zbędne dla postępowania dowody rzeczowe wymienione w wykazie nr 1/12 Drz (...) pod pozycjami 6 – 8,

na podst. art. 44 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa poprzez ich pozostawienie w aktach sprawy dowodów rzeczowych wymienionych w wykazie nr 1/12 Drz (...) pod pozycjami 6 – 8,

na podst. art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. S. J. (...)-(...) W. ul. (...) lok. (...) kwotę 900 (dziewięciuset) złotych plus VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu M. N.,

na podst. art. 624 k.p.k. zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Od wyroku apelację wywiódł prokurator .

Na podst. art. 425 k.p.k. i 444 k.p.k. oraz art. 447 § 2 k.p.k.

zaskarżył wyrok w części dotyczącej kary na niekorzyść oskarżonego M. N..

Powołując się na przepisy art. 438 pkt 4 k.p.k. oraz art. 427 § 2 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu M. N. w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy, przy zastosowaniu wadliwych kryteriów wymiaru kary, wynikającą z orzeczenia zbyt niskiej kary przy zastosowaniu art. 60 § 2 k.k., a nadto z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, co powoduje, że kara ta nie spełni swej funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej i nie zaspokoi społecznego poczucia sprawiedliwości, podczas gdy właściwa ocena okoliczności mających wpływ na wymiar kary prowadzi do wniosku, że wobec oskarżonego M. N. należało orzec karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności.

Podnosząc powyższy zarzut, w oparciu o art. 427 § 1 i 2 k.p.k. i 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

Sąd zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna jakkolwiek doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku, z innych powodów niż wskazane we wniesionym środku odwoławczym.

Art. 433 § 1 k.p.k. stanowi, że Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego, a w zakresie szerszym o tyle, o ile ustawa to przewiduje, co oznacza, że niezależnie od granic zaskarżenia winien rozważyć poza wyznaczonymi granicami kontrolę zaskarżonego wyroku na podst. art. 439 § 1 k.p.k., art. 440 k.p.k., art. 455 k.p.k. i art. 435 k.p.k.

W przedmiotowej sprawie, podczas rozpoznania apelacji prokuratora wniesionej na niekorzyść oskarżonego zaistniała konieczność zastosowania art. 440 k.p.k., albowiem utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku byłoby rażąco niesprawiedliwe.

Sąd Okręgowy w. W., wyrokiem z dnia 13 czerwca 2012 r. dokonał subsumpcji zachowania M. N. pod normę art. 280 § 2 k.k. W treści uzasadnienia tego orzeczenia zawarto jedynie stwierdzenie tego rodzaju, że „40 centymetrową łyżkę do opon, którą oskarżony kilkakrotnie uderzył w głowę Z. S. niewątpliwie należy uznać za niebezpieczne narzędzie” (k. 7). Sąd I instancji nie wskazał jednak żadnej argumentacji przemawiającej za uznaniem poglądu za słuszny. W art. 280 § 2 k.k. ustawodawca uzależnił odpowiedzialność karną za popełnienie tegoż czynu od ustalenia, że jego sprawca posługiwał się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem. W ten sposób sformułował dyrektywę umożliwiającą ustalenie, jakie przedmioty mają cechy niebezpieczności w relacji do broni palnej lub noża, których niebezpieczeństwo wynika przede wszystkim z ich charakterystycznych właściwości, stwarzających potencjalną możliwość spowodowania przy jego wykorzystaniu poważnego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci człowieka. Właściwości niebezpiecznego przedmiotu ocenić należy na podstawie jego wielkości, wymiarów, masy, tnących powierzchni (wyrok SN z 5.02.1999 roku, II K 231/98, OSNKW PG 1999, Nr 10 poz. 73).

W przypadku oskarżonego przedmiotem jakim posługiwał się w trakcie dokonywania rozboju był klucz do zmiany kół, określony w komparycji wyroku jako metalowy pręt do kół. Klucz do zmiany kół użyty w sposób zgodny z jego właściwościami i przeznaczeniem ze swej istoty nie niesie niebezpieczeństwa podobnego do użycia broni palnej czy noża. Z uwagi na to, że nie zabezpieczono przedmiotowego klucza, Sąd Okręgowy nie miał możliwości bezpośredniego zetknięcia się z dowodem rzeczowym i dokonania oceny jego cech, co dodatkowo utwierdza w przekonaniu o wadliwości przyjętego rozstrzygnięcia. Pomimo, że pokrzywdzony został uderzony w głowę, to oceniając stosunkowo niewielkie obrażenia (skutkujące rozstrojem zdrowia na okres poniżej siedmiu dni) nie można też mówić o działaniu „w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu” jako kolejnym ze znamion kwalifikowanego typu rozboju.

Powyższe rozważania doprowadziły do konieczności wydania orzeczenia o charakterze reformatoryjnym. Sąd odwoławczy ustalając, że metalowy pręt do kół nie stanowi niebezpiecznego przedmiotu uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu z art. 280 § 1 k.k. i wymierzył karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności. Na podst. art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie tejże kary warunkowo zawiesił na okres 5 (pięciu) lat tytułem próby oraz zobowiązał na podst. art. 72 § 2 k.k. do naprawienia szkody poprzez uiszczenie na rzecz pokrzywdzonego kwoty 600 złotych. W pozostałym zakresie wyrok utrzymał w mocy.

W związku z przypisaniem oskarżonemu występku z art. 280 § 1 k.k. cechującego się niższym stopniem społecznej szkodliwości niż zbrodnia rozboju określona w § 2 art. 280 k.k. część argumentów zawartych w apelacji żądającej wymierzenia kary 3 (trzech) lat pozbawienia wolności stała się bezprzedmiotowa. Wymierzając karę Sąd baczył by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględnił stopień społecznej szkodliwości czynu oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Sąd odwoławczy, podobnie jak Sąd Okręgowy uznał za okoliczność obciążającą to, że oskarżony dopuścił się przestępstwa wobec pokrzywdzonego, który darzył go zaufaniem i w dodatku w jego miejscu zamieszkania, niemniej jednak w tej sprawie zdecydowanie przeważały okoliczności łagodzące. Wypada jedynie powtórzyć za Sądem I instancji, że oskarżony nie był dotychczas karany sądownie, a w miejscu zamieszkania posiada opinię pozytywną. Przeciwnie niż autor apelacji, Sąd II instancji jest zdania, że M. N. mając 58 lat i nie wchodząc w konflikty z prawem udowodnił, ze nie jest człowiekiem zdemoralizowanym i czyn, którego się dopuścił jest czynem nagannym, ale incydentalnym w jego życiu. Nie można też pominąć faktu, że po zdarzeniu wezwał pogotowie, choć oskarżyciel publiczny pomimo treści zeznań R. S. bezpodstawnie uznaje to za fakt nieudowodniony oraz, że tego samego dnia zgłosił się na Policję i dokonał samodenuncjacji, co świadczy o krytycznym stosunku do popełnionego czynu. Poza tym oskarżony przeprosił pokrzywdzonego, ten zaś oświadczył, że nie żywi do niego urazy. W przekonaniu Sądu Apelacyjnego właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu stwarzają pozytywną prognozę kryminologiczną na przyszłość, że pomimo warunkowego zawieszenia kary M. N. nie dokona ponownie przestępstwa. W tym przekonaniu dodatkowo utwierdzają dokumenty złożone w toku postępowania odwoławczego, wskazujące na to, że oskarżony zmienił sposób życia – podjął pracę oraz leczenie zmierzające do uwolnienia od uzależnienia od hazardu.

Kwotę wynagrodzenia za obronę pełnioną z urzędu w postępowaniu odwoławczym Sąd Apelacyjny orzekł na podst. § 14 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z póz. zmianami, natomiast o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 626 § 1 k.p.k., art.634 k.p.k., art. 636 § 1 k.p.k.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny, w oparciu
o dyspozycję art. 437 § 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.