Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 grudnia 2012r.

Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Izabela Siewierska

Protokolant: st. sekr. sąd. Edyta Kukuczka

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2012r. w Strzelcach Opolskich

na rozprawie

sprawy z wniosku P. G. i M. G. (1)

o stwierdzenie zasiedzenia i rozgraniczenie

I.  stwierdza, że wnioskodawcy P. G. (syn A. i E.) i M. G. (1) (córka F. i G.) w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej nabyli przez zasiedzenie w dniu 1 października 2005 roku własność nieruchomości położonej w Ż., składającej się z części działki nr (...) z mapy 7, oznaczonej jako działka (...), o powierzchni 0,0203ha, stanowiącej drogę, szczegółowo opisanej na mapie sporządzonej przez biegłą sądową A. G., znajdującej się na karcie 194 akt, stanowiącej integralną część niniejszego orzeczenia, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich prowadzi księgę wieczystą o nr (...);

II.  dokonuje rozgraniczenia działki nr (...) z mapy 7, położonej w Ż., objętej księgą wieczystą nr (...) Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich i ustala, że granica tej działki oznaczona jest punktami 77522, 77436, 7164, 7162, 7189, 7183, zgodnie z protokołem granicznym i szkicem granicznym sporządzonymi przez biegłą sądową A. G., znajdującymi się na karcie 198 do 200 akt, stanowiącymi integralną część niniejszego orzeczenia;

III.  nakazuje ściągnąć od uczestnika postępowania Gminy Z. oraz wnioskodawców P. G. i M. G. (1) solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich kwotę 200zł (dwieście złotych) tytułem opłaty od sprawy o rozgraniczenie;

IV.  pozostałymi kosztami postępowania obciąża strony w zakresie w jakim je poniosły.

UZASADNIENIE

P. G.oraz M. G. (1)we wniosku, sprecyzowanym w piśmie z dnia 21 marca 2012 roku, wnieśli o stwierdzenie, że nabyli przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w Ż., a stanowiącej część działki nr (...)z mapy 7 obrębu Ż.o powierzchni 0,0270 ha z dniem 17 czerwca 1997 roku, tj. z dniem przyjęcia przez nich działki nr (...)z mapy 7 (obecnie (...)) umową darowizny. Nadto wnieśli o zasądzenie od uczestnika postępowania kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wnioskodawcy podnieśli, iż decyzją administracyjną z dnia 8 maja 1970 roku zezwolono poprzednikowi prawnemu wnioskodawców na budowę garażu. Część działki, które zasiedzenia domagają się wnioskodawcy jest już co najmniej od 1910 roku w posiadaniu poprzedników prawnych wnioskodawców. W umowie darowizny F. G., ojciec M. G. (1), oświadczył, iż jest w posiadaniu darowanej nieruchomości od 8 lipca 1960 roku, kiedy umową darowizny jego obdarowano przedmiotową nieruchomością. Wnioskodawcy podnieśli także, iż w akcie notarialnym mowa jest o działce o obecnym numerze (...), która sąsiaduje z działką nr (...)co najmniej od 1910 roku, która to działka stanowiła zawsze integralną część posiadłości poprzedników darczyńcy. Obdarowany, jak i wnioskodawcy, nie mieli świadomości, iż działka nr (...)jest formalnie odrębną nieruchomością. Nadto nigdy działka nr (...)nie była drogą.

W odpowiedzi na wniosek Gmina Z. wniosła o jego oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych.

Podniosła, iż na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych oraz przepisów inwentaryzacji mienia komunalnego nabyła z mocy prawa nieruchomość oznaczoną jako działka nr (...) z mapy 7 o powierzchni 0,0270 ha obręb Ż., co stwierdził Wojewoda (...) w decyzji z dnia 18 lipca 1991 r. nr G IV - (...). Sporządzony spis inwentaryzacyjny mienia państwowego m. in. dla powyższej działki został wyłożony do publicznego wglądu w Urzędzie Miasta i Gminy Z. w okresie od 15 października 1990 r. do 15 listopada 1990 r.

Uczestnik postępowania podniósł nadto, iż decyzją nr WBUA.(...)Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S.z dnia 8 maja 1970 roku F. G.uzyskał pozwolenie na budowę budynku gospodarczego na nieruchomości stanowiącej jego własność. Załącznikiem do tej decyzji był projekt budowlany, którego częścią był plan sytuacyjny. Wg Gminy plan zawierał nieścisłości, zaś decyzja o pozwoleniu na budowę została obarczona wadą prawną, w związku z czym na jej podstawie nie można wnioskować, kiedy budowa miała miejsce, a także czy kiedykolwiek do tej budowy doszło. Nadto zdaniem uczestnika postępowania wnioskodawcy nie wykazali daty rozpoczęcia biegu zasiedzenia nieruchomości oraz nie określili, czy żądają stwierdzenia w dobrej, czy w złej wierze, a także powinni byli wskazać dokładnie, którą częścią działki nr (...)władali.

Na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 roku Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania M. G. (2) oraz (...) S.A. w W. w związku z koniecznością rozpoznania z urzędu sprawy o rozgraniczenie .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Gmina Z. jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) z mapy 7 o powierzchni 0,0270 ha, obręb Ż., dla której Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich prowadzi księgę wieczystą nr (...), opisanej jako droga. Na geodezyjnych mapach sytuacyjnych działka nie była uwidoczniona jako droga, ponadto działka widniała tylko na mapach ewidencyjnych oraz w katastrze. Nigdy na spornej działce nie było urządzonej drogi. Obecnie zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Gminy Z. sporna działka ma przeznaczenie pod zabudowę budowlaną. Księga wieczysta dla tej nieruchomości została założona w 1994 roku na wniosek Gminy Z..

P. i M. małżonkowie G. są właścicielami działki nr (...), obręb Ż., dla której Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich prowadzi księgę wieczystą nr (...) na podstawie umowy darowizny z dnia 17 czerwca 1997 roku. Łączy ich wspólność ustawowa małżeńska. Nieruchomość ta jest własnością rodziny wnioskodawczyni od wielu dziesiątek lat.

Nieruchomość oznaczona jako działka nr (...)sąsiaduje z działką nr (...), władała nią w części łącznie z działką nr (...)rodzina wnioskodawczyni. Rodzina wnioskodawczyni wybudowała płot, którym połączyła w jedną gospodarczą całość działkę nr (...)ze sporną częścią działki nr (...). Płot ten istnieje co najmniej od lat 70 – tych XX wieku. Działka nr (...)została w części zabudowana budynkiem gospodarczym przez F. G.- ojca wnioskodawczyni, na podstawie decyzji nr WBUA.(...)z dnia 8 maja 1970 roku wydanej przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej – Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury w S., a latach 70 – tych XX wieku. Decyzja pozwalała na budowę budynku gospodarczego na nieruchomości stanowiącej własność wnioskodawcy położonej w Ż.przy ulicy (...), obecnie (...).

Gmina Z. nabyła na własność z mocy prawa na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych oraz przepisów inwentaryzacji mienia komunalnego nieruchomość oznaczoną jako działkę nr (...) z mapy 7 o powierzchni 0,0270 ha obręb Ż., co stwierdził Wojewoda (...) w decyzji z dnia 18 lipca 1991 r. nr G IV - (...).

Sporządzony spis inwentaryzacyjny mienia państwowego m. in. dla powyższej działki został wyłożony do publicznego wglądu w Urzędzie Miasta i Gminy Z. w okresie od 15 października 1990 r. do 15 listopada 1990 r.

Nieruchomość oznaczona jako działka nr (...) z mapy 7 o powierzchni 0,0270 ha, obręb Ż., stanowiąca własność Gminy Z., nie figuruje w ewidencji podatkowej, w związku z czym nie jest opodatkowana. Z ewidencji podatkowej prowadzonej w systemie informatycznym wynika, iż przedmiotem opodatkowania są jedynie grunty stanowiące własność wnioskodawców.

Dowód:

- odpis księgi wieczystej (...) k. 4-5

- odpis księgi wieczystej (...) k. 36-56

- kserokopia decyzji o pozwoleniu na budowę k. 29, 139

- wyrys z mapy ewidencyjnej k. 30, 144

- teczka związana z budową budynku gospodarczego

- decyzja Wojewody (...) k. 117

- karta inwetaryzacyjna k. 118-122

- spis inwentaryzacyjny k. 123-130

- zaświadczenie k. 131

- wypis z rejestru gruntów k. 135-136, 140-141

- wniosek k. 137

- postanowienie k. 138

- wypis z kartoteki budynków k. 142-143

- pisma z dnia 9 lutego 2012 roku k. 145-146

- notatka służbowa k. 147

- dokumentacja fotograficzna k. 148-153

- zeznania świadka M. S. k. 244

W umowie darowizny z dnia 17 czerwca 1997 roku F. G.oświadczył, iż na podstawie darowizny z dnia 8 lipca 1960 roku, jest właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę nr (...)z mapy 7 – obecnie nr (...), stanowiącej rolę, rowy, pastwisko i zabudowane podwórze obszaru 11 arów. Nadto strony umowy oświadczyły, iż na nieruchomości, dla której była prowadzona księga wieczysta KW nr (...)znajduje się parterowy z poddaszem pięcioizbowy budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej poniżej 110 metrów wybudowany w 1913 roku. F. G.darował wnioskodawcom tą nieruchomość.

Wnioskodawcy byli przeświadczeni, iż są właścicielami nie tylko darowanej im nieruchomości, ale także spornej części działki nr (...). Wykonywali na niej uprawnienia właścicielskie m. in. nasadzili na tej nieruchomości drzewka. Wnioskodawcy i ich poprzednicy prawni także w ocenie sąsiadów byli traktowani jako właściciele przedmiotowej działki.

Gmina Z. do chwili podjęcia działań zmierzających do zasiedzenia tej nieruchomości przez wnioskodawców, nie przejawiała jakiegokolwiek zainteresowania przedmiotową nieruchomością – nie domagała się wydania działki, zapłaty za jej użytkowanie.

Na działce nr (...) na jej części posadowiona jest także część budynku mieszkalnego sąsiada wnioskodawców – M. G. (2). Wnioskodawcy, ani też sąsiad – M. G. (2) nie posiadali wiedzy o tym, by sporna działka stanowiła drogę. O fakcie tym P. G. uzyskał wiedzę w czasie wizyty w Starostwie Powiatowym w S. w 2011 roku. W tamtym czasie podczas wizyty w Wydziale Geodezji Urzędu Gminy w Z. wnioskodawca dowiedział się, iż jego sąsiad budując swój budynek mieszkalny wszedł w granice działki nr (...).

Dowód:
- zeznania M. G. (2) jako świadka k. 111

- umowa darowizny (akt notarialny Rep. A nr 4176/1997) k. 179-181

- zeznania wnioskodawcy P. G. k. 183

- zeznania wnioskodawczyni M. G. (1) k. 183

- zeznania świadka M. S. k. 244

Pismem z dnia 12 kwietnia 2011 roku złożonym do Gminy Z.wnioskodawcy wnieśli o sprzedaż działki nr (...), by poprawić warunki zagospodarowania nieruchomości przylegającej do tej działki, a oznaczonej numerem (...), która jest wykorzystywana na cele mieszkaniowe z 70% upustem .

Pismem z dnia 13 czerwca 2011 roku Gmina Z. w odpowiedzi na zapytanie wnioskodawców o sprzedaż działki nr (...) podniosła, iż nieruchomość ta nigdy nie stanowiła własności F. G. oraz, że nie miał on prawa do uzyskania pozwolenia na budowę, a udzielone pozwolenie na budowę i zabudowa działki budynkiem gospodarczym obarczona były wadą prawną, w związku z czym nie było możliwe udzielenie bonifikaty na sprzedaż tej nieruchomości.

Pismem z dnia 10 października 2011 roku Gmina Z. zwróciła się do wnioskodawców o sprecyzowanie swych zamiarów wobec działki nr (...) w zakresie sposobu i terminu uregulowania z Gminą stanu prawnej tej nieruchomości. W przeciwnym wypadku Gmina miała zamiar wstąpić na drogę postępowania sądowego oraz obciążyć wnioskodawców zapłatą za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Dowód:

- pismo z dnia 13 czerwca 2011 roku k. 28, 31, 155

- pismo z dnia 10 października 2011 roku k. 86, 156

- wniosek k. 154

Zgodnie z ustaleniami biegłego brak jest w terenie kamieni granicznych w punktach załamania działki nr (...), a rozbieżna dokumentacja nie pozwala na jednoznaczne ustalenie przebiegu granic tej działki wg stanu prawnego. Wg biegłej działka nr (...) o powierzchni 0,0270 ha miałaby być podzielona na działkę nr (...) oraz działkę nr (...). Nowo utworzona działka nr (...) miała mieć powierzchnię 0,0067 ha, zaś działka nr (...) ha.

Biegła sporządziła także protokół graniczny, zgodnie z którym w dniu 9 sierpnia 2012 roku podjęto czynności zmierzające do ustalenia przebiegu granic między nieruchomością stanowiącą własność Gminy Z.położoną w Ż.i oznaczoną w ewidencji gruntów i budynków jako działka nr (...), a nieruchomością wnioskodawców stanowiącą działkę nr (...), oraz nieruchomością będącą własnością M. G. (2)oznaczonej jako działka nr (...), a także nieruchomością będącą własnością (...) Państwowych S.A.oznaczonej jako działka nr (...), a nadto nieruchomością stanowiącą własność Gminy Z.oznaczonej jako działka nr (...). Przebieg granicy działki nr (...)oznaczono punktami – 77522, 77436, 7164, 7162, 7189, 7183na szkicu graficznym. Strony protokołu granicznego zgodnie potwierdziły dokonane w tym dokumencie ustalenia.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego k. 190-207

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem orzekania Sądu w niniejszej sprawie było ustalenie przez jako czas wnioskodawcy znajdowali się w posiadaniu opisanej we wniosku działki gruntu, jak również ocena czy ze względu na charakter tego posiadania doszło do nabycia własności tej nieruchomości przez zasiedzenie tj. ocena charakteru posiadania, jak również, na skutek wydanej w sprawie opinii biegłego geodety, przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu było dokonanie rozgraniczenia działki nr (...).

W myśl przepisów regulujących nabycie własności poprzez zasiedzenie, samoistny posiadacz nabywa własność nieruchomości, o ile posiada ją nieprzerwanie od lat dwudziestu; jeśli uzyskał posiadanie w złej wierze nabywa własność nieruchomości po upływie lat trzydziestu (art. 172 k.c.).

Posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada, tak jak właściciel (art. 336 k.c.). Przepis ten odróżnia posiadacza samoistnego od posiadacza zależnego, którym z kolei jest ten, kto faktycznie włada rzeczą jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą.

Samoistność posiadania tworzy element fizyczny (corpus) oraz element intelektualny-zamiar (animus) władania rzeczą dla siebie (animus rem sibi habendi) ([w:]E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze 2001), innymi słowy posiadanie samoistne musi cechować się nie tylko sprawowaniem faktycznego władztwa nad rzeczą, lecz musi również obejmować element psychiczny po stronie posiadacza w postaci władania rzeczą tak jak właściciel, tj. z wyłączeniem innych osób.

Ponadto z przepisu art. 176 § 1 k.c. wynika, iż, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.

W niniejszej sprawie istotnym dla rozstrzygnięcia był także art. 10 ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny (Dz. U. nr 55, poz. 32), który zezwalał na zaliczanie od dnia 1 października 1990 r. okresu posiadania nieruchomości przed wejściem w życie tej ustawy, jednakże nie więcej niż o połowę, w przypadku gdy do daty wejścia w życie tej ustawy nie było możliwe zasiedzenie nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa.

Przy rozstrzyganiu sprawy Sąd wziął pod uwagę także zapisy ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, a w szczególności art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 tej ustawy, regulujące kwestię komunalizacji mienia państwowego i określenia chwili, od kiedy jednostka samorządu terytorialnego z mocy prawa stała się właścicielem nieruchomości.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości w przekonaniu Sądu, że niemal cała działka gruntu nr (...) z mapy 7 obręb Ż. od co najmniej 1 października 1975 roku do chwili obecnej znajdowała się i znajduje nieprzerwanie w posiadaniu wnioskodawców i ich poprzednika prawnego tj. ojca wnioskodawczyni. Przedmiotową działkę gruntu wnioskodawcy, a wcześniej ojciec wnioskodawczyni przez cały ten czas traktowali jako swoją własność, zachowując się w stosunku do niej jak właściciel i z uprawnień właścicielskich korzystając poprzez grodzenie tej działki, zabudowanie jej części oraz dokonywanie na niej własnych nasadzeń i to bez zgody i wiedzy prawnego właściciela. Świadczą o tym niezakwestionowane przez uczestnika postępowania Gminę Z. zeznania M. G. (2), będącego sąsiadem wnioskodawców. Nadto świadek M. S. zeznał, iż Gmina Z. nie kwestionuje faktu, że wnioskodawcy i ich rodzina na spornej działce dokonywali nasadzeń, ogrodzili ją, oraz że w części zabudowali ją, posiadając zezwolenie na budowę, jego zdaniem Gmina nie kwestionuje również czasu jej posiadania przez wnioskodawców i ojca wnioskodawczyni.

Wprawdzie także bez wątpienia postępowanie dowodowe wykazało, iż wnioskodawcy nie odprowadzali nigdy podatków od spornej działki, jednakże zdaniem Sądu okoliczność ta nie może świadczyć o zależnym posiadaniu nieruchomości. Wnioskodawcy i ich poprzednik prawny uważali, że płacą podatek od całej ogrodzonej nieruchomości, nie mierzyli jej faktycznej powierzchni, a zatem mogli pozostać w przekonaniu, że wypełniają swój obowiązek podatkowy. Nadto uczestnik postępowania Gmina Z. ani jej poprzednik prawny Skarb Państwa nigdy nie ingerowali w posiadanie spornej działki, nigdy też nie zwracali się o uiszczanie opłat podatkowych czy za użytkowanie działki, nie przeciwstawiali się też posiadaniu spornej działki przez wnioskodawców czy ojca M. G. (1).

Postępowanie dowodowe wykazało także, że wnioskodawcy przejęli posiadanie od ojca wnioskodawczyni wraz z przejęciem na własność nieruchomości objętej księgą wieczystą Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich (...), a zatem w świetle cytowanego wyżej art. 176 § 1 k.c. mogą doliczyć do swego okresu posiadania (od 1997 roku) okres posiadania F. G..

Oceniając charakter posiadania spornej działki należy zdaniem Sądu stwierdzić, że wnioskodawcy, a wcześniej ojciec wnioskodawczyni faktycznie władali częścią działki nr (...) jak właściciele, oraz że faktyczne władztwo przez nich wykonywane odpowiadało zakresowi posiadania właścicielskiego, a zatem w świetle dyspozycji art. 336 k.c. można uznać je za posiadanie samoistne.

Dokonując takiej oceny Sąd wziął pod uwagę także domniemanie prawne, które ustawodawca łączy z posiadaniem, tj. domniemanie „samoistności posiadania” z art. 339 k.c.

Art. 339 k.c. stanowi, że domniemywa się, że ten kto rzeczą faktycznie włada jest posiadaczem samoistnym. Zatem w świetle tak sformułowanego domniemania dla ustalenia posiadania samoistnego wystarczyłby dowód faktycznego władania rzeczą. Można jednak je obalić dowodząc, że faktyczne władanie oznaczonej osoby ma przymiot posiadania zależnego lub dzierżenia. Takich dowodów Gmina Z. nie przedstawiła.

Zdaniem Sądu bez istotnego znaczenia były w niniejszej sprawie dokumenty przedłożone przez Gminę Z., które miałyby wskazywać, iż manifestowała ona swe uprawnienia właścicielskie, bowiem, jak wynika z materiału dowodowego czyniła to wyłącznie na gruncie urzędniczym, nie występując do sądu z powództwem o wydanie nieruchomości czy też z żądaniem zapłaty za jej użytkowanie, które to działania przerwałyby bieg zasiedzenia wedle ugruntowanego stanowiska doktryny i judykatury. W związku z powyższym zdaniem Sądu działania Gminy w żadnym razie nie prowadziły do pozbawienia wnioskodawców samoistnego posiadania. Nadto samo sporządzenie spisu inwentaryzacyjnego mienia państwowego m. in. dla powyższej działki oraz wyłożenie go do publicznego wglądu w Urzędzie Miasta i Gminy Z. w okresie od 15 października 1990 roku do 15 listopada 1990 roku nie mogło mieć wpływu na ewentualne działania wnioskodawców względem tej działki, skoro w tamtych okresie nie mogła podlegać ona jeszcze zasiedzeniu z uwagi na zbyt krotko okres posiadania niezbędny do zasiedzenia. Skoro wnioskodawcy nie byli jeszcze wówczas właścicielami z mocy prawa spornej działki nie mogli także wówczas wyrazić wobec działań właścicielskich Gminy Z. żadnego sprzeciwu. Usprawiedliwienie zatem wnioskodawcy jako posiadacze samoistni mogli takie działanie Gminy Z. zignorować, nie chcąc się pozbawiać władztwa nad nieruchomością.

Zdaniem Sądu także pismo wnioskodawcy z dnia 12 kwietnia 2012 roku skierowane do Gminy Z. stanowiące wniosek o sprzedaż spornej nieruchomości nie mogło także stanowić podstawy oddalenia wniosku, albowiem pismo to wnioskodawca złożył już po upływie okresu kiedy stał się już właścicielem spornej nieruchomości z mocy prawa, a ponadto już w piśmie z dnia 17 października 2011 roku M. G. (1) wyraźnie manifestuje Gminie Z., że wystąpi o zasiedzenie „jej” drogi, co potwierdza przeświadczenie o uprawnieniach właścicielskich co do spornej nieruchomości.

Zasadność stanowiska Sądu w niniejszej sprawie potwierdza także bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego. I tak w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 roku wydanym w sprawie V CKN 164/00, wskazano, iż posiadaczem samoistnym jest osoba, której zakres faktycznego władania rzeczą jest taki sam, jak właściciela i który znajduje się w położeniu pozwalającym na korzystanie z rzeczy w taki sposób, jak może to czynić właściciel. Wyrazem tego jest, między innymi, niezależność w podejmowaniu decyzji, co do przedmiotu posiadania; gdy decyzje te są uzależnione od zezwolenia, zgody innej osoby – o której posiadacz wie, że jest właścicielem – niweczy to możliwość uznania, że posiadacz działa w takim zakresie jak właściciel.

Nie bez znaczenia w tym przypadku jest też treść postanowienia z dnia 28 lutego 2002 roku w sprawie III CKN 891/00, w którym Sąd Najwyższy stwierdził, iż obejmując nieruchomość we władanie, następnie grodząc teren i zabudowując ten teren posiadacz uzewnętrznia wolę władania działką, co ma znaczenie, zważywszy, że nawet wówczas, gdy posiadacz wie, że włada rzeczą cudzą, ale chce się utrzymać w posiadaniu i czyni to w taki sposób, jakby był właścicielem, zyskuje przymiot posiadania samoistnego.

W ocenie Sądu Gmina Z. nie wykazała także faktu, ażeby sporna działka w istocie stanowiła drogę, skoro na mapach sytuacyjnych działka nie była uwidoczniona jako droga. Poza tym też, co było okolicznością bezsporną nigdy na spornej działce nie było urządzonej drogi, a obecnie urządzenie na tej działce drogi nie będzie już możliwe, gdyż zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego działka ta ma przeznaczenie budowlane.

Sąd musiał ustalić także czy po stronie wnioskodawców, co do posiadania spornej nieruchomości istniała dobra bądź zła wiara, od istnienia której uzależniona jest długość okresu posiadania niezbędna do zasiedzenia. W dobrej wierze jest posiadacz, który pozostaje w błędnym, aczkolwiek usprawiedliwionym okolicznościami przeświadczeniu, że przysługuje mu prawo własności. A zatem przez cały 20-letni okres zasiedzenia faktyczny posiadacz samoistny musi tkwić w przeświadczeniu, że w rzeczywistości jest prawnym właścicielem. Wiedza o faktycznym stanie prawnym (własności) oraz niedbalstwo wyłączają dobrą wiarę posiadacza.

Nie budzi wątpliwości fakt, iż przeświadczenie o uprawnieniach do przedmiotowej nieruchomości zarówno wnioskodawców jak i ich poprzednika prawnego nie nosiło cech dobrej wiary, albowiem otrzymali oni w darowiźnie działkę gruntu oznaczoną nr (...) i tylko w tym zakresie mogli być zasadnie przeświadczeni o tym, iż jej stan prawny jest uregulowany. Darowizna nie obejmowała działki nr (...), która jest przedmiotem niniejszego sporu, a zatem chociażby ich niedbalstwo co do poznania stanu prawnego pozbawiło ich przymiotu dobrej wiary. Tym samym minimalny okres władania po stronie wnioskodawców i ich poprzedników musiał wynieść 30 lat.

Istotnym w niniejszym sprawie był bezsporny fakt, iż nieruchomość objęta księgą wieczystą (...) stanowiła własność Skarbu Państwa do dnia 27 maja 1990 r., później z mocy prawa na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych oraz przepisów inwentaryzacji mienia komunalnego stała się własnością Gminy Z.. Nigdy nie była oddana w użytkowanie wieczyste. A zatem do dnia 1 października 1990 roku nie mogła podlegać zasiedzeniu, gdyż przepis art. 172 k.c. do tego dnia był wyłączony w stosunku do nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa (art. 177 k.c. w brzmieniu do 1 października 1990 roku). W konsekwencji bieg zasiedzenia w stosunku do będących przedmiotem wniosku działki mógł zacząć się dopiero z dniem 1 października 1990 roku.

Sąd w niniejszej sprawie zastosował jednakże art. 9 oraz 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, zgodnie z którymi do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie.

Zdaniem Sądu okres posiadania nieruchomości będącej przedmiotem wniosku przez wnioskodawców i ich poprzednika prawnego z pewnością przekroczył wymagany ustawą do zasiedzenia okres 30 lat oraz 15 lat po 1 października 1990 roku, jednoznacznie wynika ten fakt ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, któremu uczestnik postępowania Gmina Z., nie zaoponował przedstawiając stosowane ku temu dowody.

Mając na względzie znaczny okres czasu posiadania spornej działki, przy uwzględnieniu art. 10 wspomnianej wyżej ustawy, stwierdzić należało, iż wnioskodawcy spełnili przesłanki ku temu, by uznać, iż zasiedzieli sporną część działki nr (...), uwzględniając okres 30 lat, z dniem 1 października 2005 roku.

Obszar i powierzchnię spornej części działki będącej przedmiotem zasiedzenia Sąd ustalił opierając się na opinii biegłej geodety, której to opinii strony nie zakwestionowały. Sąd przyjął ustalenia wynikające z opinii biegłej jako własne uznając, że są to ustalenia doświadczonego niezależnego specjalisty.

Dokonując powyższych konstatacji, w związku z tezą biegłego sądowego, zawartą w opinii, Sąd przystąpił do dokonania rozgraniczenia spornej działki.

W myśl art. 36 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne Sąd, przed którym toczy się sprawa o własność lub o wydanie nieruchomości albo jej części, jest właściwy również do przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic jest potrzebne do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy, co w niniejszej sprawie miało miejsce, albowiem, jak wskazała biegła, ustalenie granic działki nr (...) wg stanu prawnego ze względu na brak w terenie kamieni granicznych w punktach załamania działki nr (...) oraz rozbieżnej dokumentacji nie było możliwe.

W tym względzie Sąd przyjął granice działki opracowane przez biegłą A. G., w opinii i protokole granicznym, wedle których to dokumentów przebieg granicy działki nr (...)oznaczono punktami – 77522, 77436, 7164, 7162, 7189, 7183na szkicu graficznym.

Należy także dodać, że strony nie oponowały ani konieczności uregulowania kwestii rozgraniczenia, ani ustaleniom protokołu granicznego co do przebiegi granic działki nr (...).

Orzeczenie o kosztach postępowania uzasadnia treść art. 520 § 1 k.p.c. Zdaniem Sądu trudno w niniejszej sprawie nałożyć na którąkolwiek ze stron obowiązek pokrycia całości kosztów sądowych i postępowania, skoro interes wszystkich stron w tym postępowaniu był równy.

W związku z koniecznością dokonania rozgraniczenia nieruchomości Sąd nakazał ściągnięcie od stron postepowania będących obecnie mocą orzeczenia Sądu współwłaścicielami rozgraniczanej nieruchomości, solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich kwoty 200 zł tytułem opłaty od sprawy o rozgraniczenie, na podstawie pkt 2 ust. 1 art. 39 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Mając zatem powyższe ustalenia na uwadze oraz w oparciu o treść powołanych przepisów Sąd orzekł, jak w sentencji postanowienia.