Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2013 roku

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Krawiec
Sędziowie:	SA Jerzy Skorupka SA Robert Wróblewski (spr.)
Protokolant:	Aldona Zięta

przy udziale prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Beaty Lorenc – Kociubińskiej

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2013 roku

sprawy S. K.

oskarżonego z art. 280 § 2 k.k., art. 280 § 2 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.; art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 29 października 2012 roku sygn. akt III K 235/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego S. K.;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. 600 zł tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego S. K. w postępowaniu odwoławczym oraz 138 zł tytułem zwrotu VAT;

III.  zwalnia oskarżonego S. K. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zaliczając wydatki związane z tym postępowaniem na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

S. K. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 8 maja 2012 r. w kompleksie leśnym, w okolicach miejscowości S. powiatu (...) używając przemocy wobec obywatelki Bułgarii N. T. w ten sposób, ze grożąc nożem doprowadził ją do stanu bezbronności, a następnie zabrał jej w celu przywłaszczenia torebkę damską z zawartością pieniędzy w kwocie 900 zł, czym spowodował straty w mieniu o łącznej wartości 950 zł na szkodę N. T.;

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 k.k.

II.  w dniu 9 maja 2012 r. w kompleksie leśnym, w okolicach miejscowości S. powiatu (...), używając przemocy wobec obywatelki Bułgarii S. A. w ten sposób, że uderzył ją dwa razy pięścią w twarz oraz grożąc jej nożem doprowadził ją do stanu bezbronności, a następnie zabrał jej w celu przywłaszczenia torebkę damską z zawartością pieniędzy w kwocie 400 zł, telefonu komórkowego marki S., aparatu fotograficznego marki C. oraz bułgarskiego dowodu osobistego czym spowodował straty w mieniu o łącznej wartości 950 zł na szkodę S. A.;

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

III.  w dniu 15 maja 2012 r. w kompleksie leśnym, w okolicach miejscowości S. powiatu (...), usiłował dokonać kradzieży torebki damskiej z zawartością pieniędzy w kwocie 50 zł, telefonów komórkowych marki N. (...) i N. (...) o łącznej wartości 500 zł czym działał na szkodę D. R., lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na skuteczną obronę pokrzywdzonej;

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, wyrokiem z dnia 29 października 2012 roku (sygnatura akt III K 235/12), rozstrzygnął:

I.  Uznał S. K. za winnego tego, że w dniu 8 maja 2012 r. w kompleksie leśnym, w okolicach miejscowości S. powiatu (...), używając przemocy i grożąc nożem obywatelce Bułgarii N. T. doprowadził ją do stanu bezbronności, a następnie zabrał jej w celu przywłaszczenia torebkę damską z zawartością pieniędzy w kwocie 900 zł, czym spowodował straty w mieniu o łącznej wartości 950 zł na szkodę N. T., tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 60 § 2 i § 6 pkt 2 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności.

II.  Uznał S. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku, przyjmując przy tym, że oskarżony uderzył pokrzywdzoną raz, tj. przestępstwa z art. 280 § 2 k.k. i art. 275 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i przy zastosowaniu art. 60 § 2 i § 6 pkt 2 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności.

III.  Uznał S. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt III części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 14 §1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

IV.  Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył orzeczone w pkt I, II, III wyroku kary pozbawienia wolności i orzekł karę łączną 2 lat pozbawienia wolności.

V.  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz N. T. kwoty 900 zł, a na rzecz S. A. kwoty 400 zł.

VI.  Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 15 maja 2012 r. do dnia 29 października 2012 r.

VII.  Na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego opisanego w Wykazie Nr Drz. 740/12 pod. poz. 5 na k.45v.

VIII.  Zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, w tym od opłaty zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.

IX.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. kwotę 1251,60 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

Z wyrokiem tym nie pogodził się oskarżony, w którego imieniu apelację wniósł obrońca. Obrońca zaskarżył wyrok co do kary, w zakresie punktów III i IV części rozstrzygającej i zarzucił:

I. Na podstawie art. 438 pkt 3 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, a mianowicie:

a) niepoczynienie ustaleń faktycznych w zakresie zachowania się sprawcy po popełnieniu przestępstwa, postawy sprawcy przed i po popełnieniu czynu oraz nierozważenie przesłanek formalnych, umożliwiających skorzystanie (przy osiągnięciu celów i funkcji kary) przez S. K. z warunkowego zawieszenia wykonania kary w stosunku do czynu opisanego w punkcie III części dyspozytywnej orzeczenia. Ponadto nierozważenie wszystkich kwantyfikatorów stopnia społecznej szkodliwości, które w kontekście usiłowania czynu opisanego w punkcie III części dyspozytywnej orzeczenia, mogły implikować wniosek o konieczności uwzględnienia instytucji z art. 69 § 1 k.k. w stosunku do usiłowania kradzieży;

b) niepoczynienie ustaleń w zakresie okoliczności czynu sprawcy, osoby sprawcy oraz formalnego spełnienia w całości wymagań zawartych w dyspozycjach art. 69 §1 k.k. oraz art. 69 § 2 k.k. w zw. z art. 89 § 1 k.k., podczas gdy stan faktyczny w niniejszej sprawie zmaterializował konieczność rozważenia przez sąd warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej dwóch lat pozbawienia wolności w sytuacji, gdy zawieszeniu uległa jedna z kar jednostkowych (w punkcie III części dyspozytywnej orzeczenia).

Podnosząc te zarzuty obrońca wniósł o:

I.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zawieszenie orzeczonej w punkcie III części dyspozytywnej orzeczenia kary 6 miesięcy pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 lata. Pozostanie przez sąd przy pełnej absorpcji i wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności. W konsekwencji zawieszenia jednej z kar jednostkowych stanowiących składowe kary łącznej o zmianę orzeczenia poprzez zawieszenie na podstawie art. 89 § 1 k.k. w zw. z art. 69 k.k. (w całości) kary łącznej na okres 5 lat próby pozostawiając orzeczenie obowiązków okresu próby do uznania sądu;

II.  zasądzenie na rzecz adw. M. K. kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu za postępowanie odwoławcze, oświadczając w trybie § 20 rozporządzenia w sprawie za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, że koszty te (postępowania odwoławczego) nie zostały zapłacone ani w całości ani w części;

III.  zarządzenie sprowadzenia na rozprawę S. K., który pozbawiony jest wolności, celem umożliwienia mu wzięcia udziału w rozprawie odwoławczej i zabrania głosu a sądowi umożliwienia zobaczenia i wysłuchania oskarżonego;

IV.  niezależnie od rozstrzygnięcia o nieobciążanie S. K. kosztami postępowania odwoławczego, a w szczególności w sytuacji, gdyby tut. Sąd uznał apelację za bezzasadną, mimo faktu, że postępowanie odwoławcze zostało wszczęte z jego inicjatywy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego S. K. jest niezasadna i jako taka nie może być uwzględniona.

Apelacja została skonstruowana w ten sposób, że skarżący – zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w punkcie III części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku (zarzut sformułowany w punkcie I a i uzasadnienie tego dotyczące) – dochodzi do wniosku, że wykonanie kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wobec oskarżonego za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k., powinno być warunkowo zawieszone na okres próby lat 2. Sąd Okręgowy tak nie uczynił, co – zdaniem obrońcy – wynika z niepoczynienia ustaleń faktycznych w kierunku wskazanym przez skarżącego. Następnie skarżący (punkt I b apelacji), stwierdza wprost, że: „ w sytuacji, gdy zawieszeniu uległa jedna z kar jednostkowych (w punkcie III części dyspozytywnej wyroku)” – strona 2 apelacji, to: „ stan faktyczny w niniejszej sprawie zmaterializował konieczność rozważenia przez Sąd warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej dwóch lat pozbawienia wolności” i na tej podstawie formułuje wniosek, że błąd (w mniemaniu obrońcy) jakiego dopuścił się Sąd Okręgowy może mieć wpływ na treść orzeczenia.

Wobec tego, że treść zarzutów zawartych w apelacji może być dezorientująca, wskazać od razu trzeba, że w rzeczywistości zaskarżony wyrok, w żadnym punkcie, nie zawiera rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania którejkolwiek kary orzeczonej wobec oskarżonego S. K..

Wobec takiej argumentacji zawartej w apelacji, jak wyżej przedstawiono, trudno o szerszą polemikę ze strony Sądu Apelacyjnego. Należy tylko zwrócić uwagę na następujące kwestie.

Otóż nie ma automatyzmu między wymierzeniem kary w wysokości czy rodzaju przewidzianym w art. 69 § 1 k.k. a rozważaniem co do potrzeby zastosowania przewidzianej w nim instytucji (warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary). Innymi słowy, wymierzenie kary do 2 lat pozbawienia wolności nie oznacza, że sąd obowiązany jest zawsze rozważyć, czy sprawca zasługuje na dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia jej wykonania. Rozpatrzenie warunków tej decyzji, określonych w art. 69 § 1 in fine k.k. i w § 2 art. 69 k.k. nie aktualizuje się, jeżeli sąd uzna, że powody wskazane w art. 53 § 1 i 2 k.k. przemawiają za orzeczeniem kary w bezwzględnym wymiarze (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2006 r., V KK 174/06, LEX nr 188375).

Tym samym nie sposób uznać, tak jak czyni to obrońca w apelacji, że Sąd Okręgowy miał obowiązek rozważyć potrzebę zastosowania ww. instytucji, a tym bardziej dojść do przekonania, że wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego S. K. kary (za czyn przypisany w punkcie III części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku i kary łącznej pozbawienia wolności – punkt IV) powinno być warunkowo zawieszone.

Nie sposób zgodzić się też z twierdzeniem skarżącego, tak mocno akcentowanym w apelacji, że w tej sprawie faktycznie istnieją podstawy określone w art. 69 § 1 i 2 k.k., do warunkowego zawieszenia wykonania kary orzeczonej wobec oskarżonego.

Otóż jedyną przesłanką decydującą o tym, czy kara w odpowiedniej wysokości ma być orzeczona w postaci bezwzględnej czy też z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jest ocena, w jakiej postaci kara ta osiągnie cele wobec sprawcy przestępstwa, a więc rozstrzygnięcie to musi znajdować uzasadnienie jedynie w pozytywnej albo negatywnej prognozie kryminologicznej.

Tymczasem zapatrywania obrońcy (strona 4 apelacji) co do tego, że prognoza kryminologiczna dla oskarżonego jest pozytywna, a wymierzenie oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności nie jest celowe, skoro po popełnieniu przez niego dwóch rozbojów kwalifikowanych i usiłowaniu kradzieży S. K. sam doszedł do wniosku, że: „ czyn, którego się dopuścił, był złym pomysłem” – nie mogą być podzielone przez Sąd Apelacyjny. Jest tak przede wszystkim dlatego, że zarówno z racji wieku oskarżonego (blisko 25 lat w chwili popełnienia czynów), jak i stanu jego rozwoju psychofizycznego – powinien przecież o tym wiedzieć także przed popełnieniem przypisanych mu przestępstw, więc oskarżony nie musiał się o tym przekonywać post factum.

Sąd Okręgowy jasno wskazał (strony 9-11 uzasadnienia zaskarżonego wyroku) czym kierował się miarkując karę za poszczególne przestępstwa, jak i karę łączną. Na podstawie ustaleń jakie poczynił Sąd Okręgowy w tej mierze, w efekcie zasadnie przywołanych i właściwie ocenionych okoliczności, także i Sąd Apelacyjny nie ma przekonania, że poprzestając na warunkowym zawieszeniu wykonania kary orzeczonej wobec oskarżonego, nie popełni on więcej przestępstwa, a to jest minimalnym przecież zadaniem kary, szczególnie w omawianej tu postaci.

Z pewnością pozostałe okoliczności, na które powołuje się obrońca w apelacji są korzystne dla oskarżonego. Nie uszły one uwadze także Sądowi Okręgowemu. Przekonuje o tym treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Okoliczności te jednak nie są w stanie pozbawić racji wniosków do jakich doszedł Sąd Instancji w przedmiocie rodzaju, wymiaru i postaci kary dla oskarżonego.

Reasumując – kara wymierzona oskarżonemu w zaskarżonym wyroku (za poszczególne przypisane przestępstwa oraz kara łączna) jest celowa, zasłużona i sprawiedliwa. Nie ma żadnych racjonalnych podstaw do uznania, aby rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w tym względzie było obarczone błędem, który mógłby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku. W szczególności argumentacji takiej nie dostarcza obrońca w apelacji.

Mając to wszystko na uwadze – rozstrzygnięto jak w wyroku.

O kosztach związanych z nieopłaconą pomocą prawną z urzędu udzieloną oskarżonemu przed Sądem Apelacyjnym rozstrzygnięto zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 29 § 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze.

Oskarżonego zwolniono od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych wobec ustalenia, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów. Podstawę prawną tego rozstrzygnięcia stanowi art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.