Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2013 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa T. M.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

o uchylenie, ustalenie nieistnienia lub nieważności uchwały

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt I C 413/12

I. oddala apelację,

II zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 135 (sto trzydzieści pięć) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA H. Zarzeczna SSA I. Wiszniewska SSA A. Sołtyka

Sygn. akt I Aca 756/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 kwietnia 2012 r. powódka T. M. wniosła przeciwko pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. o ustalenie nieistnienia, ewentualnie ustalenie nieważności, bądź też uchylenie uchwały Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni podjętej podczas zebrania mającego miejsce w dniach 22-23 marca 2012 r., a dotyczącej statutu Spółdzielni. Ostatecznie w piśmie procesowym z dnia 25 czerwca 2012 r. powódka sprecyzowała, że żądaniem pozwu objęta jest uchwała Zebrania Przedstawicieli nr (...) z dnia 22 marca 2012 r. w sprawie ujednolicenia treści i ustalenia tekstów jednolitych statutu Spółdzielni, Regulaminu Walnego Zgromadzenia oraz regulaminu rady nadzorczej - doręczona powódce w dniu 15 maja 2012 r.

Pozwana spółdzielnia wniosła o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 26 września 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił powództwo T. M. i zasądził na rzecz pozwanej koszty postępowania.

Sąd ustalił, że Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. do roku 2012 nie dokonała zmian w statucie stosownie do wymogów ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy spółdzielniach mieszkaniowych, oraz o zmianie niektórych innych ustaw i do dnia 30 listopada 2007 roku nie dokonała ich zgłoszenia do KRS w trybie przewidzianym przez ustawę z dnia 16 września 1982 roku Prawo Spółdzielcze. Od 2 sierpnia 2006r w Spółdzielni obowiązywał statut uchwalony 26 maja 2006r. W statucie tym w § 29 postanowiono, że Zebranie Przedstawicieli jest najwyższym organem Spółdzielni, zastępującym Walne Zgromadzenie, w przypadku, gdy liczba członków Spółdzielni przekroczy 200 osób. W § 31 pkt 14 Statutu postanowiono, że do wyłącznej kompetencji Zebrania Przedstawicieli należy uchwalanie regulaminu Zebrania, a w pkt 10 - uchwalenie zmian statutu. § 33 stanowił, że o czasie miejscu i porządku obrad Zebrania Przedstawicieli Zarząd zawiadamia na piśmie: Przedstawicieli, Związek Rewizyjny, w którym Spółdzielnia jest zrzeszona, oraz Krajową Radę Spółdzielczą, co najmniej na 15 dni przed terminem Zebrania Przedstawicieli. Pozostali członkowie Spółdzielni powinni być zawiadomieni przez wywieszenie ogłoszeń w biurze Spółdzielni lub przez ogłoszenie w miejscowej prasie w terminie określonym w ust 1.

Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w dniach 15-16-17-18 grudnia 2009 roku podjęło Uchwałę nr (...) w sprawie uchwalenia Regulaminu Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.. W myśl § 1 uchwały „Walne Zgromadzenie Członków działa na podstawie: art. 36 do 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze, tekst jednolity Dz. U Nr 54 poz. 288 z 1995 r; art. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. t.j. Dz. U Nr 119 poz. 1116 z 2003 r. z późniejszymi zmianami;. W myśl § 2 pkt. I Regulaminu „Walne Zgromadzenie Członków jest najwyższym organem Spółdzielni”.

W dniu 12 stycznia 2012 r. Zarząd pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. podjął uchwałę w sprawie zwołania Zebrania Przedstawicieli i Zebrania Grup Członkowskich na zasadach i w sposób określony w statucie Spółdzielni. Terminy Zebrań Grup Członkowskich ustalono na 09, 10, 12 i 14 lutego 2012 r., termin Zebrania Przedstawicieli na 09.03.2012 r. Uchwałą (...) termin ten zmieniono z 9 marca 2012 na 22 marca 2012r. O Zebraniu Przedstawicieli - terminie i porządku obrad, który obejmował m.in. podejmowanie uchwał w sprawie zgłoszonych poprawek do projektu statutu, omówienie projektu zmian statutu ogłoszono 29 listopada 2012 r. w lokalnym dodatku do „ Gazety (...). Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) poinformował o ww. terminach Zebrań Grup Członkowskich poprzez wywieszenie ogłoszenia na tablicach ogłoszeń na klatkach schodowych budynków. Powódka T. M. aktywnie uczestniczyła w Zebraniu Grupy Członkowskiej dnia 14 lutego 2012 r.

W dniach 22-23 marca 2012 r. Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. podjęło szereg uchwał w przedmiocie zmiany statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., tj. uchwały (...), (...), (...), (...), (...) (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), 23/202, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

Uchwałą nr (...) głosowano przeciw dokonaniu zmian w statucie w zapisie §10 poprzez dodanie do obowiązującego brzmienia słów „wysokość wniesionych wkładów, ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, zmiany tych danych"; uchwałą nr (...) dokonano zmian w zapisie § 10 w taki sposób, że uchylono brzmienie dotychczasowe i w jego miejsce wpisano „ Zarząd prowadzi rejestr członków, zawierający ich imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania w odniesieniu do członków będących osobami prawnymi - ich nazwę i siedzibę, datę przyjęcia i ustania członkostwa, wysokość zadeklarowanych i wniesionych udziałów.

Uchwałą nr (...) zmieniono § 16 ust 1 statutu m.in. w pkt 22 poprzez jego dostosowanie do brzmienia art. 81 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych „22. Koszty sporządzania kopii dokumentów pokrywa członek spółdzielni wnioskujący o ich otrzymanie. Koszty sporządzania kopii przez Spółdzielnię określa Zarząd Spółdzielni".

Uchwałą nr (...) nadano nowe brzmienie § 16 ust 2 i 3 i nadano mu treść „ 2. Członek zainteresowany otrzymaniem dokumentów do wglądu , zgłasza pisemnie Zarządowi wykaz tych dokumentów, których kopie chce otrzymać, a nadto określa cel uzyskania kopii. 3. Spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek wykorzysta otrzymane informacje w celach sprzecznych z interesem Spółdzielni i przez to wyrządzi Spółdzielni znaczną szkodę".

Uchwałą nr (...) dodano do § 21 statutu jako przyczynę wykreślenia członka Spółdzielni § 13 „posiadający lokal, który nie należy do zasobów Spółdzielni, albo utracił status przynależności do tych zasobów w wyniku czynności prawnej pod jakimkolwiek tytułem".

Uchwałą nr (...) zmieniono brzmienie § 28 ust 4 poprzez nadanie mu brzmienia „ Kandydaci do Rady Nadzorczej i Rady Osiedla, przed umieszczeniem ich nazwisk na kartach wyborczych, składają oświadczenia, pisemne, lub do protokołu, że nie naruszają zakazu konkurencji, o którym mowa w § 45 ust 1 statutu, oraz, że nie zalegają w stosunku do Spółdzielni z opłatami, o których mowa w art. 4 ustawy prawo spółdzielcze oraz że nie są w sporze sądowym ze Spółdzielnią".

Uchwałą nr (...) zmieniono § 30 ust 2 poprzez nadanie mu brzmienia „Członek może być obecny i brać udział w głosowaniu tylko na jednej części Walnego Zgromadzenia Członków".

Uchwałą nr (...) zmieniono zapis § 36 , m.in. w taki sposób, że wskazano, iż ust 2 ma następujące brzmienie „Walne Zgromadzenie albo jego część wybiera Prezydium w składzie co najmniej: przewodniczący, sekretarz i asesor. Członkowie zarządu nie mogą wchodzić w skład prezydium. Jeśli Walne Zgromadzenie jest podzielone na części, prezydium ostatniej części pełni jednocześnie funkcję Prezydium Walnego Zgromadzenia.".

W dniu 22 marca 2012r Zebranie Przedstawicieli pozwanej spółdzielni podjęło uchwalę nr (...). W myśl § 1 uchwały dokonano zmiany w zapisach statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w taki sposób, że sformułowanie: "Zebranie Przedstawicieli" i jego odmiany fleksyjne zastąpiono sformułowaniem „Walne Zgromadzenie" i jego odmianami fleksyjnymi.

W § 1 ust. 2 uchwały zobowiązano Zarząd do sporządzania na podstawie podjętych uchwał tekstów jednolitych: 1) Statutu Spółdzielni, 2) Regulaminu Walnego Zgromadzenia, 3) Regulaminu Rady Nadzorczej.

Zgodnie z § 2 uchwała weszła w życie z dniem podjęcia. Uchwała została podjęta 40 głosami, nikt się nie wstrzymał, nikt nie głosował przeciwko.

Postanowieniem Sądu Rejonowego (...) w S. XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 31 maja 2012 r. — sygn. akt: SZ.XIII NS-REJ.KRS/(...) zostały wpisane w KRS prowadzonym dla pozwanej zmiany statutu dokonane uchwałami podjętymi przez Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni obradujące w dniach 22, 23 marca 2012 r.

W kontekście tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy uznał powództwo za nieuzasadnione w całości. Stosownie do zakresu zaskarżenia sprowadzającego się do oceny uchwały nr (...) uznał, że nie było podstaw do przyjęcia, że Zebranie Przedstawicieli, jakie odbyło się w marcu 2012 roku nie było legitymowane do jej powzięcia. Taka konkluzja została wyprowadzona z brzmienia art. 9 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 125, poz. 873 ze zm.) oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego, w tym treści uchwały z dnia 10 maja 2012 roku, sygn. akt III CZP 84/11. Sąd Okręgowy podniósł, że rzekoma wadliwość uchwały przejawiająca się w pominięciu obligatoryjnego trybu podejmowania uchwał osadzona została na regulacji art. 8 ^{( 3)} ust. 6 - 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, co wprost prowadzić musiało do uznania zarzutu tego rodzaju za oparty na mylnej podstawie prawnej, nieadekwatnej do organu, jaki uchwałę podejmował. Nieuzasadniony okazał się zarzut naruszenia art 12a § 1 ustawy prawo spółdzielcze. Zdaniem Sądu Okręgowego, powódce umknął z pola widzenia art. 37 § 2 ustawy o zmianie ustawy spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z treścią którego „do zebrania przedstawicieli stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej ustawy i statutu o walnych zgromadzeniach". Skoro zatem w pozwanej Spółdzielni istnieje i działa Zebranie Przedstawicieli na podstawie statutu z 26 maja 2006 r., które de facto zastępuje Walne Zgromadzenie, oznacza to, że rozumienie art. 12a § 1 ustawy Prawo Spółdzielcze winno być takie, że w tych spółdzielniach, w których funkcjonują zebrania przedstawicieli zastępujące walne zgromadzenie, to właśnie zebrania przedstawicieli powołane są do wprowadzenia zmian w statucie na podstawie art. 12a §1 ustawy prawo spółdzielcze. Zdaniem Sądu Okręgowego, nie było potrzeby uwzględniania wniosku powódki o zobowiązywanie Spółdzielni do złożenia do akt uchwały nr (...) dotyczącej zmiany statutu, skoro nie została ona zarejestrowana. W takim stanie faktycznym i prawnym uchwała ta jest całkowicie pozbawiona znaczenia prawnego, będąc wewnętrznym regulaminem organu, który w pozwanej spółdzielni nie funkcjonował. Nawet gdyby uznać, że uchwała (...) ma jakiekolwiek znaczenie dla rozstrzygnięcia, należałoby uznać jej nieważność na potrzeby niniejszego postępowania, ponieważ uchwała ta została podjęta przez Walne Zgromadzenie, czyli organ nieistniejący wówczas w pozwanej Spółdzielni.

Sąd powodowany zarzutem powódki, uznał, że całkowicie pozbawiona znaczenia dla rozstrzygnięcia jest powoływana przez powódkę niemożliwość uzyskania wiążącej informacji na temat planowanego zebrania (k. 4 pozwu), o ile późniejszy tryb zawiadamiania nie narusza § 33 wówczas obowiązującego statutu Spółdzielni (statutu z 26 maja 2006 r.).

Jeśli chodzi o zarzuty dotyczące zwoływania i zawiadamiania o zwołaniu Zebrań Grup Członkowskich, to podkreślił Sąd, że powódka przyznała w pozwie, że 20 stycznia 2012 r. pojawiła się na tablicy ogłoszeń w budynku przy ul. (...) informacja z dnia 12 stycznia 2012 r. przedstawiająca porządek obrad grupy członkowskiej w dniu 14 lutego 2012 r. Zatem w tym przypadku zawiadomienie należy uznać za prawidłowe. To samo dotyczy ogłoszenia w Gazecie (...).

Dodał Sąd Okręgowy, że powódka, uzupełniając zarzuty pozwu podniosła cały szereg zarzutów do brzmienia kolejnych paragrafów statutu. Zdaniem sądu, zważywszy, że powódka zaskarżyła jedynie uchwałę nr (...) zarzuty dotyczące zmian § 10 statutu, które to zmiany wprowadzono uchwałą, której powódka nie zaskarżyła, nie mogą przynieść pożądanych skutków w niniejszym postępowaniu. To samo dotyczyło § 16 statutu oraz jego paragrafów 13, 24, 28, 30,36,58,63,108,126, 128,177,186.

Wskazał Sąd , że w dniach 22-23 marca 2012 r. Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. podjęło cały szereg uchwał w przedmiocie zmiany statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.. Uchwały dotyczące zmiany § 10 to uchwała nr (...) i (...), zmiany § 13 statutu - uchwały nr (...), § 16 (...), § (...), §30 (...), §58 (...) §63 (...). Uchwały te nie zostały jednak przez powódkę zaskarżone. To one dotyczą merytorycznych zmian w statucie, podczas gdy powódka w niniejszym procesie kwestionuje – jak zauważył Sąd Okręgowy, jedynie uchwałę nakazującą sporządzenie jednolitego tekstu statutu i zastąpienia w statucie Spółdzielni Zebrania Przedstawicieli Walnym Zgromadzeniem.

Ostatecznie Sąd doszedł do wniosku, że skoro zaskarżona uchwała nr (...) jest zgodna z prawem, nie narusza niczyich interesów, a sposób jej podjęcia oraz organ, który ją podejmował, nie budzą żadnych zastrzeżeń co do zgodności ze statutem obowiązującym w dacie podejmowania uchwały, Sąd nie dopatrzył się podstaw do stwierdzenia nieważności, ustalenia nieistnienia czy uchylenia uchwały. Zresztą w przypadku żądania stwierdzenia nieważności uchwały powództwo podlegało oddaleniu także w związku z brakiem interesu prawnego, o którym mowa w art. 189 k.p.c., jako, że powódce służyło roszczenie dalej idące, aniżeli roszczenie ustalenia - roszczenie przysługujące powódce na podstawie art. 42 ust 6 w związku z art. 9 ust 2 z dnia 14 czerwca 2007r o zmianie ustawy o spółdzielniach

O kosztach Sąd orzekł mając na uwadze przepis art. 98 k.p.c. w związku z przepisem § 10 ust 1 punkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Apelację od powyższego wyroku złożyła powódka. Zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

1. art. 8 ³ ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych poprzez jego niezastosowanie, skutkujące przyjęciem, iż „niedopełnienie obowiązku dostosowania statutu (pozwanej) do wprowadzonych ustawowo zmian ze względu na treść art. 9 ust. 2 ustawy zmieniającej z dnia 14 czerwca 2007 r nie powoduje utraty przez zebranie przedstawicieli statusu organu", mimo iż przed zwołaniem Zebrania Przedstawicieli zwołano legalne i niezaskarżone Walne Zgromadzenie, które zgodnie z obligatoryjnie obowiązującą ustawą nie mogło być już zastąpione przez Zebranie Przedstawicieli;

2. art. 8 ^{( 3)} ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i art. 59 § 1 ustawy Prawo Spółdzielcze poprzez ich niezastosowanie skutkujące uznaniem Walnego Zgromadzenia członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) za „organ nieistniejący", podczas gdy Walne Zgromadzenie jest we wszystkich spółdzielniach organem obligatoryjnym, a tylko w niektórych przypadkach ustawowych, nie dotyczących spółdzielni mieszkaniowych, warunkowo dopuszczono jego zastąpienie przez organ fakultatywny jakim jest Zebranie Przedstawicieli;

3. art. 8 ³ ust. 6, 7, 10, 11, 12, 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych poprzez ich niezastosowanie skutkujące przyjęciem, iż procedura wyłożenia projektów i podjęcia uchwał była prawidłowa, podczas, gdy z dowodów załączonych do akt sprawy jednoznacznie wynika, iż bez względu na to, która procedura podejmowania uchwał, tj. dotyczącą Walnego Zgromadzenia czy Zebrania Przedstawicieli będzie rozpatrywana, to członkowie spółdzielni w żadnym przypadku nie mieli możliwości zapoznania się ze 125 projektami uchwał przed zebraniem i zgłaszania do nich poprawek, gdyż projekty nie zostały wyłożone w siedzibie spółdzielni w celu zapoznania się z nimi przez członków lub, w przypadku procedury zwołania Zebrania Przedstawicieli, projekty uchwał nigdy nie zostały doręczone przedstawicielom;

4. art. 9 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U.2007.125.873) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że pozwana w ustalonym stanie faktycznym, tj. po zwołaniu organu obligatoryjnego jakim jest Walne Zgromadzenie, mogła wbrew ustawie, w czasie późniejszym, zastąpić Walne Zgromadzenie organem fakultatywnym, jakim jest Zebranie Przedstawicieli.

5. art. 42 § 2 u.p.s. poprzez jego niezastosowanie, skutkujące odmową przez Sąd kontroli tekstu jednolitego statutu będącego przedmiotem skarżonej uchwały pod kątem unieważnienia zapisów sprzecznych z przepisami prawa bezwzględnie obowiązującymi, a więc odmową wyeliminowania z obrotu prawnego, zgodnie z żądaniem pozwu i obowiązkiem Sadu „z urzędu", zapisów uchwały dotkniętych bezwzględną i względną nieważnością.

6. art. 58 § 1 i § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, skutkujące przyjęciem iż skarżona uchwała została podjęta w sposób ważny z prawnego punktu widzenia, podczas gdy działania pozwanej miały na celu obejście ustawy prowadzące do zmiany niewygodnych dla zarządu zmian w statucie przyjętych przez Walne Zgromadzenie, które mogły skutkować utratą pełnej kontroli zarządu nad organami spółdzielni. W rezultacie skutkowało to podjęciem ok. 125 uchwał w sprawie zmiany statutu i regulaminów utworzonych na jego podstawie, co przy zaskarżeniu tekstu jednolitego, zdaniem Sądu I instancji wiąże się z obowiązkowym skarżeniem wszystkich uchwał, a więc opłatą ok. 25 000 zł za pozew w sprawie zaskarżenia tekstu jednolitego statutu spółdzielni, co jest absolutnie niedopuszczalne z punktu widzenia zasad współżycia społecznego i konstytucyjnego prawa obywateli do sądu;

7. art. 58 §1 k.c. w zw. z art. 42 §2 u.p.s. poprzez ich niezastosowanie skutkujące przyjęciem, iż skarżona uchwała nr (...) (k. 365) nie jest sprzeczna z ustawą, podczas gdy w skarżonej uchwale występuje typowa przesłanka sprzeczności materialnej z ustawą tj. niezgodność treści uchwały z normami ustawowymi, objawiająca się tym, że organem który podjął uchwałę jest Zebranie Przedstawicieli, a wskazaną w uchwale podstawą prawną jej podjęcia jest art. 8 ^{( 3)} u.s.m., który zakazuje zastępowania Walnego Zgromadzenia Zebraniem Przedstawicieli;

8. art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie, objawiające się przyjęciem, iż pozwana nie nadużywa prawa podmiotowego, mimo, iż wbrew ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych pozwana doprowadziła do zmiany woli najwyższego organu spółdzielni, tj. Walnego Zgromadzenia wyrażonej w przyjętych w 2009 roku zmianach statutu, co było sprzeczne ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem prawa i zasadami współżycia społecznego;

Wskazała nadto na obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

1. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na: - wskazaniu w części uzasadnienia wyroku opisującej stan faktyczny, iż bezspornym jest że Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) obradowało w dniach 15-16-17-18 grudnia 2009 roku i podjęło Uchwałę nr (...) w sprawie uchwalenia Regulaminu Walnego Zgromadzenia (k. 486), a następnie pominięciu istotnych dowodów występujących w sprawie, tj. uchwał Walnego Zgromadzenia z 2009 r wskazujących na istnienie i funkcjonowanie w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) Walnego Zgromadzenia (k. 427, 453-459), oraz tworzeniu wniosków wbrew zasadom prawidłowego rozumowania stwierdzających, iż Walne Zgromadzenie w S.M. (...) jest organem nieistniejącym (k.: 492, 493, 496);

- bezpodstawnym przyjęciu bez wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, iż z dokumentów załączonych przez strony do akt sprawy wynika, że procedura podjęcia skarżonej uchwały była zgodna z prawem, podczas gdy z zebranych w Sądzie I instancji dowodów załączonych przez strony do akt sprawy jednoznacznie wynika, że procedura podjęcia skarżonej uchwały naruszała przepisy, gdyż projektów 125 uchwał nigdy nie wyłożono i członkowie nie mieli żadnych możliwości zgłaszania poprawek do projektów przed zebraniami (k.: 203-207, 214-218, 225-258, k. 261-262, 315) zaś z projektami 125 uchwał członkowie mogli się spotkać po raz pierwszy podczas ich głosowania przez Zebranie Przedstawicieli w dniu 23 marca 2012 r, a więc po przerwie w obradach zarządzonej w dniu 22 marca 2012 r.

- bezpodstawnym przyjęciu wbrew zapisom skarżonej uchwały, iż zarzut naruszenia obligatoryjnego trybu podejmowania uchwał określonego w art. 8 ³ ust. 6-13 u.s.m. jest nieuzasadniony, gdyż nie znajduje on w niniejszej sprawie zastosowania, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika fakt przeciwny, tj. w treści skarżonej uchwały jako podstawę prawną jej podjęcia jednoznacznie wskazano m.in. art. 8 ³ u.s.m. i art. 38 § 1 pkt. 10 u.p.s. (k. 365), a nie art. 9 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, na którym swe rozważania oparł Sąd I Instancji, naruszając zasady logicznego myślenia.

2. art. 217 §1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 224 k.p.c. poprzez odrzucenie wniosku pozwanej o przesłuchanie świadków, uniemożliwiające powódce wykazanie nieprawidłowości w przeprowadzeniu procedury, skarżonej w niniejszej sprawie Uchwały Zebrania Przedstawicieli nr (...) z dnia 22 marca 2012 r, skutkujące zamknięciem rozprawy po 14 minutach od jej rozpoczęcia bez wyjaśnienia wszystkich istotnych w sprawie okoliczności (k. 473-474);

3. art. 217 § 1 k.p.c. mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez niedopuszczenie wniosku powódki o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków na okoliczność prawidłowości zwołania i przebiegu Walnego Zgromadzenia w 2009 r, oraz podjętych przez ten organ i niezaskarżonych przez nikogo uchwał, co uniemożliwiło wykazanie bezprawności działań pozwanej, a także naruszyło podstawowe zasady procesu cywilnego jak: zasada dyspozycyjności, zasada ustności i zasada bezpośredniości;

4. art. 217 § 2 k.p.c. poprzez niezasadne w okolicznościach sprawy pominięcie środka dowodowego powołanego przez powódkę, wnioskującą o załączenie do akt sprawy dokumentów potwierdzających działania pozwanej niezgodne z prawem i zasadami współżycia społecznego jak np. uchwała potwierdzająca zabronione w art. 1 ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych odnoszenie przez spółdzielnię korzyści majątkowych kosztem członków np. z zawyżonych opłat za wydawanie kserokopii dokumentów.

5. art. 328 §2 k.p.c. poprzez:

-niedostateczne wyjaśnienie dlaczego Sąd I Instancji uznał, iż powódka jako pełnoprawny członek spółdzielni, którego prawa i obowiązki reguluje statut spółdzielni nie ma interesu prawnego w unieważnieniu zapisów statutu, niezgodnych z przepisami prawa lub zasadami współżycia społecznego i naruszających prawa członków;

-niedostateczne wyjaśnienie dlaczego Sąd I Instancji uznał, iż nie przeprowadzone jeszcze dowody nie mają mocy dowodowej w niniejszej sprawie;

-nie wskazanie podstawy prawnej, w oparciu o którą Sąd I Instancji w uzasadnieniu wyroku kilkakrotnie stwierdził, iż Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) to „organ nieistniejący";

-pominięcie w uzasadnieniu wyroku odniesienia się do zarzutu dotyczącego §16 ust. 2 statutu (k. 361) nakazującego członkom zgłaszającym wniosek o udostępnienie kopii dokumentów wskazanie celu uzyskania kopii, wskazanego przez powódkę w pkt. 3 uzupełnienia z dnia 30 maja 2012 roku uzasadnienia pozwu;

-wskazanie błędnej podstawy prawnej w zarzucie powódki do §63 ust. 7 statutu (k. 483), jako sprzecznego z art. 8 ust. 5 u.s.m., podczas gdy powódka wskazała w pkt. 10 pisma z dnia 30 maja 2012 roku, iż §63 ust. 7 statutu jest sprzeczny z art. 8 ³ ust. 5 u.s.m. (k. 363).

-wskazanie jako poprawnego sposobu zawiadomienia członków o Zebraniu Przedstawicieli ogłoszenia w prasie z dnia 29 listopada 2012 r (k. 486), podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż ogłoszenie ukazało się 29 lutego 2012 r (k. 260) co spowodowało nierozpoznanie istoty sprawy prowadzące do wydania niekorzystnego dla skarżącej wyroku.

Podnosząc powyższe zarzuty apelująca wniosła o uchylenie i zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa z dnia 25 kwietnia 2012 r., ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania na swoją rzecz.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja powódki nie zasługiwała na uwzględnienie.

Pierwszoplanową dla oceny zaskarżenia pozostaje kwestia kognicji Sądu Apelacyjnego zakreślonej roszczeniem strony inicjującej proces.

Dlatego też tytułem przypomnienia wskazać trzeba, że powództwem jest żądanie urzeczywistnienia w konkretnym wypadku oznaczonej normy prawnej przez wydanie orzeczenia sądowego określonej treści, stosownie do zindywidualizowanych okoliczności faktycznych. Stanowi ono formę uzewnętrznienia roszczenia tak wobec Sądu, jak i przeciwnika, statuując zakres zawiśnięcia sporu, rozstrzygnięcia, zaskarżenia, a ostatecznie powagi rzeczy osądzonej w sprawie. U podstaw procesu leży zatem wyartykułowana w przepisie 187 § 1 k.p.c. reguła dokładnego określenia żądania oraz przytoczenia uzasadniających go okoliczności faktycznych. Z kolei korelatem powinności powoda jest szczególny obowiązek Sądu, który - związany żądaniem zgłoszonym w powództwie (ne eat iudex petita partium), nie może wbrew temu żądaniu orzec o czymś jakościowo i podmiotowo innym (art. 321 k.p.c.). Doniosłość problematyki powództwa i brzemienne następstwa jego przekształcenia zrozumiałym czynią sformalizowany i ograniczony sposób jego zmiany w toku postępowania, zarówno co do przedmiotu (art. 193 k.p.c), jak i podmiotu (art. 194 k.p.c. i nstp.). W takim przypadku modyfikacji ulega bowiem tak przedmiot rozpoznania, jak i rozstrzygnięcia sądu w procesie cywilnym. Zważywszy zaś, że celem postępowania apelacyjnego jest w istocie kontrola zasadności i legalności orzeczenia Sądu pierwszej instancji w granicach uformowanego już żądania zasadniczo zgłaszanie przed drugą instancją zarzutów apelacyjnych ponad ustalony zakres rozpoznania sprawy nie jest dopuszczalne (vide art. 383 k.p.c.), a takie, jak wynika wprost z apelacji, podnosi skarżąca.

Przenosząc powyżej przedstawiony - w sposób syntetyczny – stan prawny do realiów niniejszej sprawy stwierdzić trzeba, że powództwo rozpoznawane przez Sąd Okręgowy obejmowało wyłącznie stwierdzenie ustalenie nieistnienia, nieważności bądź uchylenia uchwały numer (...) Zebrania grup członkowskich z 22-23 marca 2012 roku dotyczącej ujednolicenia treści i ustalenia tekstów jednolitych Statutu Spółdzielni, regulaminu Walnego Zgromadzenia oraz regulaminu Rady Nadzorczej. Podkreślić należy, że powódka nie zaskarżyła merytorycznych zmian w statucie, do których odnosiły się zupełnie inne uchwały aniżeli ta, jaką kwestionowała wnosząc pozew w niniejszej sprawie. O ile zatem powódka obecnie zarzuca Sądowi Okręgowemu, iż nie uwzględnił z urzędu zapisów uchwał dotkniętych bezwzględną i względną nieważnością, to w istocie kieruje ten zarzut w kierunku własnej osoby (vide zarzut apelacji nr 5, k. 506). Sąd rozpoznający powództwo jest bowiem powodowany zakresem zaskarżenia formułowanym wyłącznie przez powódkę i to na niej spoczywa obowiązek określenia powództwa w taki sposób, aby najpełniej odpowiadało ono jej intencjom i woli zaskarżenia – w jej ocenie, niewłaściwych czynności spółdzielni mieszkaniowej. Symptomatyczne jest, że powódka nie wskazuje podstawy prawnej, w oparciu o jaką Sąd Okręgowy miałby z urzędu wyeliminować z obrotu prawnego merytoryczne zapisy statutu, powstałe w oparciu o inne uchwały aniżeli ta, którą zaskarżyła powódka. Sąd Apelacyjny także jej nie dostrzega, wskazując posiłkowo, że zasadniczo wyłącznym sposobem weryfikacji uchwały jest jej zaskarżenie w trybie art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 roku prawo spółdzielcze, a skarżąca nawet nie twierdziła, aby niezaskarżone uchwały stanowiły prejudykat dla rozpoznania instancyjnie kontrolowanej sprawy. Sformułowane na użytek niniejszego postępowania zarzuty skarżącej jakoby konieczność zaskarżenia wszystkich uchwał tamuje jej prawo do Sądu w związku z bardzo wysoką opłatą okazały się nietrafne. Niewątpliwie decyzja o tym, które uchwały – w subiektywnym przekonaniu członka spółdzielni, są wadliwe, należy do powoda. Powinien on zatem objąć zaskarżeniem tylko te uchwały, których powstanie i merytoryczna treść budzą uzasadnione wątpliwości. Uznając zatem, że żadna ze 125 uchwał nie jest prawidłowa powódka mogła zaskarżyć je wszystkie, jednocześnie składając wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, o ile nie jest w stanie ponieść ich bez uszczerbku utrzymania dla siebie lub swojej rodziny.

Skoro zatem skarżąca nie skorzystała z przysługujących jej praw, Sąd Apelacyjny nie dostrzega, aby w takiej sytuacji jej prawo do Sądu zostało naruszone. Z drugiej strony powódka powinna liczyć się z tym, że każda czynność przedsięwzięta przed Sądem rodzi określone koszty. Zważywszy, że zaskarżenie obejmowałoby aż 125 uchwał koszt postępowania w ich przedmiocie też byłby wysoki, adekwatny do zakresu rozpoznania sprawy.

Przechodząc zatem do merytorycznej oceny zgłoszonego powództwa należało wskazać, że żądanie powódki obejmujące wyłącznie uchwałę numer (...) nie zasługiwało na uwzględnienie. W przekonaniu Sądu Apelacyjnego ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy były prawidłowe, a rozważania prawne odpowiadały prawu, co nakazuje wydany w tej sprawie wyrok ten uznać za słuszny. Natomiast zarzuty powódki stanowią powielenie tez prezentowanych przez nią podczas postępowania rozpoznawczego przed pierwszą instancją, które zostały wyczerpująco zweryfikowane w pisemnym uzasadnieniu do zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Pierwszoplanowym argumentem mającym - w zamierzeniu skarżącej prowadzić do uwzględnienia jej roszczenia był brak legitymacji Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.. Skarżąca nadała temu zdarzeniu rangę tak wielkiej wagi, że zarzuty apelacji numer 1, 2, 4 oraz 7 odnosiły się wyłącznie do tego naruszenia. Znamiennie jednak powódka w ogóle nie odniosła się do brzmienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2012 roku w sprawie za sygn. akt III CZP 84/11, z której wynikało, że zebranie przedstawicieli członków spółdzielni mieszkaniowej, która nie dopełniła w terminie obowiązków przewidzianych w art. 9 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 125, poz. 873 ze zm.), pozostało organem spółdzielni na podstawie dotychczasowego statutu, co samoczynnie czyni bezzasadnymi podniesione przez nią w tej mierze zarzuty apelacyjne. Powódka bez oparcia w przepisach prawa i jego wykładni niezasadnie przyjmuje, że skoro doszło do zwołania Walnego Zgromadzenia Spółdzielni w 2009r, to tym samym doszło do ukonstytuowania się tego organu, w ten sposób, że zwołanie Zebrania Przedstawicieli, nie jest już dopuszczalne. Tymczasem jasny i jednoznaczny charakter ma art. 9 ust. 2 u.zm.u.s.m. Wyłącza on zarówno możliwość uznania od dnia 31 grudnia 2007 r. zebrania przedstawicieli za organ nieistniejący w spółdzielniach mieszkaniowych, jak również uchwał takiego zebrania za nieważne (z powołaniem się na art. 8 ^{( 3)} u.s.m.), jeśli organ taki występował w spółdzielni w dniu wejścia w życie ustawy (dnia 31 lipca 2007 r.). Tylko w przypadku spółdzielni mieszkaniowych powstałych po tym dniu zebranie przedstawicieli musiałoby być uznane za organ nieistniejący. Niewątpliwe zaś ważnie działające, legitymowane Zebranie Przedstawicieli zastępuje Walne Zgromadzenie do czasu - jak wskazano to w wyżej powołanej uchwale Sądu Najwyższego i w art. 9 ust. 2 u.zm.u.s.m., dokonania stosownych zmian w statucie spółdzielni. Żaden zaś przepis prawa nie przewiduje - jak niezasadnie przyjmuje to powódka, że poprzez samo zwołanie Walnego Zgromadzenia, a zatem poprzez czynność faktyczną, wywołane zostają skutki prawne w postaci utraty legitymacji czynnej przez Zebranie Przedstawicieli. Taka hipoteza jest niedopuszczalna z uwagi na dysfunkcję, jaka wówczas wystąpiłaby w statucie, z którego wynikałoby, że organem spółdzielni jest Zebranie Przedstawicieli, a stanem faktycznym, w którym organem byłoby Walne Zgromadzenie. Powyższe zaś wprost prowadzić by musiało do naruszenia art. 12a oraz art. 35 § 1 pkt 4) ustawy Prawo spółdzielcze.

W kontekście wyżej zarysowanego stanu nie można, zdaniem Sądu Apelacyjnego, postepowania spółdzielni postrzegać – jak kategoryzuje to powódka, w ramach nadużycia prawa (vide art. 5 k.c., zarzut nr 8), rzekomo polegającego na zmianie woli najwyższego organu spółdzielni, jakim - jej zdaniem, było Walne Zgromadzenie. Zarzut ten wywodzi się bowiem z wadliwie przyjętej tezy, że Walne Zgromadzenie, które obradowało w 2009 roku było ukonstytuowane. Tymczasem, jak wyżej opisano, wówczas jedynym legitymowanym do stanowienia prawa w spółdzielni było Zebranie Przedstawicieli. Dopiero wraz z konstytutywnym wpisem zmian w statucie, który zdelegitymizował Zebranie Przedstawicieli, a jako najwyższy organ spółdzielni powołał Walne Zgromadzenie, nastąpiła zamiana organu stanowiącego w spółdzielni. Taka sytuacja nastąpiła jednak bezspornie dopiero po wydaniu zaskarżonej uchwały, a więc w maju 2012 roku. Stąd też zarzut nadużycia prawa nie zasługiwał na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutów natury formalnej Sąd Apelacyjny wskazuje, że poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne uznaje za prawidłowe.

Pierwszoplanowe zarzuty dotyczące koncentracji materiału dowodowego, a osadzone na naruszeniu art. 217 § 1 i 2 k.p.c. (vide zarzut nr. 2, 3 i 4), które miało mieć wpływ na ocenę materiału dowodowego sprawy i ostateczny jej wynik, okazały się nietrafione. Zarzut naruszenia art. 217 § 1 k.p.c. (vide zarzut nr 3) ulega samoczynnej dyskwalifikacji, albowiem jego dyspozycja, a zatem i sankcja w postaci niekorzystnego rozstrzygnięcia kierowana jest zasadniczo do strony, co oznacza, że przepis ten nie może być źródłem naruszeń sądu. Niezależnie do powyższego samo zwołanie i przebieg Walnego Zgromadzenia w 2009 roku zostało wykazane za pomocą dokumentów, których prawidłowości strona powodowa nie zakwestionowała. Po drugie, przydatność takiego dowodu dla rozstrzygnięcia powództwa należałoby ocenić ujemnie z uwagi na to, że niezależnie od zwołania i przebiegu Walnego Zgromadzenia jedynym ukonstytuowanym wówczas organem w spółdzielni mieszkaniowej – jak wynika z niekwestionowanych przez skarżącą sekwencji zmian w statucie, było wówczas Zebranie Przedstawicieli. Podobny wniosek należałoby wysnuć odnośnie zarzutu pominięcia dokumentów, świadczących w mniemaniu powódki o niezgodnych z prawem i zasadami współżycia społecznego działaniach spółdzielni (vide zarzut nr 4). Skuteczność tego rodzaju zarzutu wymaga jego ukierunkowania na związek pomiędzy żądaniem pozwu a dowodami w tym znaczeniu, że wynik postepowania mógłby być inny, gdyby dowody te zostały przeprowadzone. Tymczasem powódka nawet nie podjęła polemiki tego rodzaju, koncentrując się na wszechstronnej krytyce działań spółdzielni mieszkaniowej (polegającej – jej zdaniem, między innymi na czerpaniu korzyści majątkowej z opłat za kserokopie dokumentów), niezależnie od granic zaskarżenia, którymi tak ona, jak i Sąd byli przecież związani. W tym zatem znaczeniu zarzut ten okazał się chybiony.

Reasumując tę część rozważań Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że koncentracja materiału procesowego była należyta, odpowiadająca potrzebie oceny normatywnych przesłanek powództwa o uchylenie uchwały numer (...). Sąd odwoławczy nie dostrzega także wad konstruowanych przez powódkę na płaszczyźnie art. 233 § 1 k.p.c. w ocenie materiału procesowego zgromadzonego w tej sprawie Już pobieżna analiza szeregu uwag skoncentrowanych w ramach zarzutu nr 1 wskazuje, że skarżąca nie skonkretyzowała, jakie niespójności bądź uchybienia dostrzegała we wnioskowaniu przyczynowo – skutkowym, które na potrzeby rozstrzygnięcia przedstawił Sąd Okręgowy w swym pisemnym uzasadnieniu. Ponadto, zwalczanie przez skarżącą koncepcji Sądu o nieistnieniu Walnego Zgromadzenia wynika z zasadniczej i poddanej już uprzedniej krytyce, tezy apelacji, jakoby ukonstytuowanie organu mogło nastąpić wskutek czynności faktycznej, a nie odpowiednich zmian w statucie spółdzielni. Także zarzut niewłaściwej procedury podjęcia zaskarżonej uchwały okazał się niesłuszny. Po pierwsze, powódka przetransferowała ten zarzut na płaszczyznę uchwalania wszystkich 125 uchwał, co w obliczu wyżej opisanego związania zakresem zaskarżenia wyłącznie do jednej uchwały jest jego istotną wadą. Po drugie, nie wykazała, aby projekt uchwały nr (...) nie został wyłożony do wglądu i dyskusji przed Zebraniami Przedstawicieli. Po trzecie, nie wskazała, jaki - jej zdaniem, istnieje związek pomiędzy opisanym wyżej rzekomym naruszeniem (abstrahując od jego istnienia) a skutkiem w postaci nieważności, stwierdzenia nieistnienia bądź uchylenia uchwały, o czym rzeczowo pisał Sąd Okręgowy w swym uzasadnieniu. Niezależnie od powyższego, już z załączonego przez powódkę do pozwu dowodu nr 4 (tom I, k. 14) wynika, że projekty statutu i regulaminów Spółdzielni zostały wyłożone do wglądu w jej siedzibie, a powódka sama w treści pozwu przyznała, że porządek obrad o wyżej opisanej treści pojawił się na tablicy ogłoszeń budynku przy ulicy (...) w S.. Potwierdza to załączona do akt fotografia tablicy ogłoszeń w tym budynku (vide tom II, k. 208). Skarżąca nie kwestionowała, że informacja o zebraniu została też ogłoszona w Gazecie (...) (vide tom II, k. 260). Tezie, jakoby członkowie spółdzielni nie mieli możliwości zgłaszania zarzutów przed zebraniami wprost przeczy protokół z zebrania nr 1, z którego wynika, że na tym zebraniu uwagi - między innymi powódki, zostały odczytane i należycie omówione.

Dla wyczerpania całości argumentacji Sąd Apelacyjny nie dostrzega aby sporządzone przez Sąd Okręgowy uzasadnienie naruszało dyspozycję normy z art. 328 § 2 k.p.c., albowiem Sąd szczegółowo odniósł się do wszystkich zarzutów sformułowanych przez powódkę na użytek toczącego się postępowania, o czym symptomatycznie świadczy wielopłaszczyznowość oraz złożoność zarzutów sformułowanych przez nią w apelacji. Nadto w sposób precyzyjny i rzeczowy Sąd ten wyjaśnił podstawy swej decyzji co do braku po stronie powódki interesu prawnego, o którym mowa w art. 189 k.p.c. w zakresie żądania ustalenia nieważności czy nieistnienia zaskarżonej uchwały (...). Argumentację tę Sąd Apelacyjny podziela, wskazując nadto, że powództwo o ustalenie i powództwo o uchylenie uchwały oparte o treść art. 42 pr.sp. są wobec siebie konkurencyjne i skoro powódka wytoczyła w ustawowym terminie powództwo o uchylenie uchwały, to nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie, o którym mowa w art. 189 k.p.c.

Rację ma przy tym skarżąca, że Sąd Okręgowy wskazał, że ogłoszenie w prasie informujące o Zebraniu Przedstawicieli ukazało się 29 listopada 2012r (k.486), zamiast 29 lutego 2012r, ale to jest oczywistą omyłką, która nie ma wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Mając na uwadze powyższe, na zasadzie art. 385 k.p.c., apelację, jako oczywiście bezzasadną należało oddalić, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 108 1 k.p.c. ustalając wysokość tych kosztów w oparciu o § 10 pkt 1) w związku z § 12 ust. 1 pkt 2) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

A. Sołtyka I. Wiszniewska H. Zarzeczna