Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa J. G.

przeciwko H. S.

o ochronę dóbr osobistych

I.  zobowiązuje pozwanego H. S. do złożenia na piśmie, w dwóch egzemplarzach oświadczenia o następującej treści:

OŚWIADCZENIE

„Ja H. S. oświadczam, że dokonana przeze mnie ocena robót geodezyjnych, wykonanych przez Przedsiębiorstwo Usług (...) i Geodezyjnych (...) J. G. w B. na podstawie umowy nr (...)/Ds./ (...), zawartej z Elektrownią (...) S.A. i w oparciu o zlecenie nr 77, wyrażona w protokole odbioru robót geodezyjnych z dnia 4 stycznia 2008 roku jest błędna, a sformułowania wedle których pomiary odcinka R1 – RP 102 nie zostały wykonane w terenie, dzienniki pomiarowe utworzono z kombinacji danych z różnych wcześniej wykonanych zleceń i wskazane dzienniki zostały sfałszowane, nie są prawdziwe. Wyrażam ubolewanie i przepraszam Pana J. G. za sformułowanie powyższych krzywdzących ocen, które naruszają jego dobre imię, godność i cześć.

H. S., inżynier, specjalista techniczny do spraw geodezji w E. B..”;

II.  zobowiązuje pozwanego H. S. do doręczenia jednego egzemplarza wskazanego w punkcie pierwszym oświadczenia do (...) S.A. Oddział Elektrownia (...) w R. ((...)-(...) B. 5, R., ulica (...)) a drugiego na adres powoda J. G. ((...)-(...) B., Osiedle (...)) – w terminie siedmiu dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

III.  zasądza od pozwanego H. S. na rzecz powoda J. G. kwotę 4.611,99 (cztery tysiące sześćset jedenaście 99/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  ściąga od pozwanego H. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 1.577,05 (jeden tysiąc pięćset siedemdziesiąt siedem 05/100) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Na oryginale właściwy podpis

UZASADNIENIE

Powód J. G. wnosił o zobowiązanie pozwanego H. S. do złożenia na piśmie w dwóch egzemplarzach oświadczenia następującej treści: „Ja H. S. oświadczam, że dokonana przeze mnie ocena robót geodezyjnych, wykonanych przez J. G. – Przedsiębiorstwo Usług (...) i Geodezyjnych (...) w B. na podstawie umowy nr (...)/Ds./ (...) i w oparciu o zlecenie nr 77, wyrażona w protokóle odbioru robót geodezyjnych z dnia 4 stycznia 2008 roku jest błędna, a sformułowania, wedle których w terenie, dzienniki pomiarowe utworzono z kombinacji danych z różnych wcześniej wykonanych zleceń i wskazane dzienniki zostały sfałszowane, nie są prawdziwe. Wyrażam ubolewanie i przepraszam J. G. za sformułowanie powyższych krzywdzących ocen, które naruszają jego dobre imię, godność i cześć”.

Nadto powód domagał się zobowiązania pozwanego do doręczenia jednego egzemplarza tego oświadczenia do (...) Elektrownia (...), a drugiego – na adres powoda.

W piśmie procesowym, złożonym w trakcie rozprawy w dniu 14 października 2013 roku powód sprecyzował żądanie w punkcie pierwszym w ten sposób, że wnosił o zobowiązanie pozwanego do złożenia na piśmie w dwóch egzemplarzach oświadczenia następującej treści: „Ja H. S. oświadczam, że dokonania przeze mnie ocena robót geodezyjnych, wykonanych przez Przedsiębiorstwo Usług (...) i Geodezyjnych (...) J. S. (1) w B. na podstawie umowy nr (...)/Ds./2007, zawartej z Elektrownią (...) S.A. i w oparciu o zlecenie nr 77, wyrażona w protokóle odbioru robót geodezyjnych z dnia 4 stycznia 2008r., jest błędna, a sformułowania, wedle których pomiary odcinka R1- (...) nie zostały wykonane w terenie, dzienniki pomiarowe utworzono w kombinacji danych z różnych wcześniej zleceń i wskazane dzienniki zostały sfałszowane, nie są prawdziwe. Wyrażam ubolewanie i przepraszam Pana J. G. za sformułowanie powyższych, krzywdzących ocen, które naruszają jego dobre imię, godność i cześć. H. S., Inżynier, Specjalista techniczny ds. geodezji w Elektrowni (...)”.

W zakresie punktu drugiego żądania pozwu powód domaga się zobowiązania pozwanego do doręczenia jednego egzemplarza oświadczenia do (...) S.A. Oddział Elektrownia (...) w R., a drugiego – na adres powoda, w terminie siedmiu dni od dnia uprawomocnienia się wyroku (pismo procesowe k. 354-355 akt sprawy).

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. G., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usług (...) i Geodezyjnych (...) w B., jako lider utworzonego w tym celu konsorcjum przedsiębiorstw, zawarł z (...) S.A. w B. (obecnie (...) S.A Oddział Elektrownia (...)) w dniu 24 stycznia 2007 roku umowę nr (...) (przy czym używane było oznaczenie (...)), w oparciu o którą miały być wykonywanie różnego rodzaju roboty geodezyjne na rzecz zamawiającej elektrowni (dowód: § 1 wskazanej umowy kserokopia umowy k. 12-18 akt sprawy). Warunki techniczne wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych określił załącznik nr 1 do tej umowy (kserokopia załącznika. 19 akt sprawy).

Jedną z takich robót był pomiar niwelacji precyzyjnej, określony w szczegółowym zleceniu nr (...) do wskazanej umowy jako cykliczny pomiar osiadań reperów usytuowanych na składowisku żużla i popiołu (...) metodą niwelacji precyzyjnej.

Prace te zostały wykonane przez przedsiębiorstwo powoda. Rezultaty robót ujęto w operacie pomiarowym. Operat pomiarowy powód przekazał zamawiającemu wraz z podpisanym przez powoda jako wykonawcy protokołem odbioru robót geodezyjnych. Przedstawiony przez powoda operat pomiarowy z wykonania pomiarów, objętych zleceniem nr 77, został zwrócony przez zamawiającego z adnotacją o nie dokonaniu odbioru z uwagi na brak dzienników pomiarowych i brak danych w formie elektronicznej.

Na odwrocie protokółu odbioru robót geodezyjnych pozwany m. in. umieścił następujący zapis … „Stwierdzono, iż pomiary na odcinku R1- (...) nie zostały wykonane w terenie. Dzienniki zostały utworzone z kombinacji danych z różnych wcześniej wykonanych zleceń (dzienniki zostały sfałszowane)…” (kserokopia protokółu odbioru robót geodezyjnych k. 21 akt spraw).

Elektrownia (...) zanegowała całość prac wykonanych przez firmę powoda w ramach zlecenia nr (...) i nie zapłaciła za te prace (dowód: kserokopia pisma (...) Elektrowni (...) z 10 kwietnia 2008r. k. 28 akt sprawy).

O tych zastrzeżeniach zamawiający zawiadomił także drugiego wykonawcę – (...) Spółkę z o.o. z siedzibą w K. (dowód: kserokopia pisma z 28.01.2008r. k. 22 akt sprawy).

Z opinii biegłego geodety J. S. (2) wynika, że zlecona praca geodezyjna wykonana pod kierownictwem powoda, została wykonana prawidłowo. Wykonane przez J. G. zlecenie nr (...) zachowuje kryteria techniczne określone w przepisach obowiązujących wówczas instrukcji, spełnia również wymogi Zarządzenia Prezesa Zarządu – Dyrektora Generalnego Elektrowni (...) S.A. nr (...) z dnia 4.11.2004r. w sprawie postępowania z dokumentacją techniczną geodezyjno-kartograficzną i geodezyjną w Elektrowni (...) S.A. (kserokopia zarządzenia k. 314-315 akt sprawy).

Dokumentacja przedmiotowej pracy geodezyjnej świadczy o zgodnym ze sztuką geodezyjną wykonaniu zleconej pracy, zastosowaniu właściwej metodologii i uzyskaniu określonych przepisami kryteriów dokładnościowych (dowody: opinie biegłego geodety J. S. (2) k. 193-202 akt sprawy, k. 307 akt sprawy, płyta z nagraniem rozprawy z 12 kwietnia 2013r. k. 310 akt sprawy, zapis na płycie od trzeciej do czterdziestej minuty rozprawy, uzupełniająca pisemna opinia biegłego geodety J. S. (2) k. 333-336 akt sprawy).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy, na podstawie zeznań świadków M. G., A. G. i P. O. oraz trzech opinii biegłego geodety J. S. (2) z uprawnieniami z zakresu „geodezyjna obsługa inwestycji” – specjalizacja i uprawnienie wyrażone numerem „844”. Sąd pominął dowód z opinii sporządzonych przez biegłego J. L., gdyż w toku postępowania okazało się, że biegły ten nie ma uprawnień z zakresu geodezyjnej obsługi inwestycji - specjalizacja i uprawnienie wyrażone numerem „844”.

Sąd oddalił wnioski pełnomocnika pozwanego o przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków T. R., L. P. i J. P. na okoliczności jak wyglądały odbiory prac geodezyjnych oraz jakie były procedury odbioru tego typu prac geodezyjnych z uwagi na to, że okoliczności te nie mają wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Istota sporu sprowadza się do tego czy pomiary zostały wykonane w terminie, czy prace geodezyjne zlecone powodowi zostały wykonane dobrze czy źle i czy powód dopuścił się fałszerstwa. Te okoliczności sprawy Sąd ustalił przy pomocy opinii biegłych.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego językoznawcy na okoliczność, czy użyte przez pozwanego sformułowanie „dzienniki zostały utworzone z kombinacji danych z różnych wcześniej wykonanych zleceń, dzienniki zostały sfałszowane” w świetle niniejszej sprawy jest nieprawdziwe, a nadto czy w jakikolwiek sposób narusza ono dobro osobiste powoda uznając przeprowadzenie tego dowodu za niedopuszczalne. Okoliczności te musi rozstrzygnąć Sąd, bez odwoływania się do opinii biegłych.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanego o zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie do czasu prawomocnego zakończenia sprawy VGC 277/13 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z powództwa J. G. (...) Przedsiębiorstwo Usług (...) i Geodezyjnych w B. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę (k. 361 odwrót akt sprawy) uznając, że uwzględnienie tego wniosku jedynie przedłużyłoby postępowanie w niniejszej sprawie a rozstrzygnięcie jakie zapadnie w sprawie V GC 277/13 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim nie ma i nie może mieć istotnego wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie został złożony tuż przed zakończeniem postępowania w niniejszej sprawie, gdy postępowanie dowodowe zostało już praktycznie zakończone. Przedmiotem oceny w niniejszej sprawie jest ocena czy pozwany, przy ocenie prac geodezyjnych wykonanych przez powoda, naruszył czy też nie naruszył dobra osobiste powoda. Natomiast spór przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim dotyczy zagadnienia czy i w jakim zakresie powód wykonał dzieło w zakresie robót geodezyjnych. Tak więc, zdaniem Sądu meriti, różne są zakresy sporów w obu tych sprawach.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego geodety uznając przeprowadzenie tego dowodu za zbędny w realiach niniejszej sprawy.

Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy. Strona zgłaszająca tego typu wniosek powinna je wykazać.

Dla dokonania oceny zgłoszonego wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego istotne znaczenie ma również treść opinii już w sprawie złożonych przez biegłego lub biegłych.

Opinia biegłego stanowi dowód weryfikujący określone w sprawie fakty, w oparciu o wiadomości specjalne dotyczące określonej dziedziny nauki. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz odróżniają ją szczególne kryteria stosowane w ramach dokonania tej oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków.

Jeżeli opinia wyznaczonego biegłego jest kategoryczna i w sposób przekonujący wyjaśnia wszystkie okoliczności wymagające wiadomości specjalnych wniosek strony nie może być uznany za uzasadniony (patrz: m. in. postanowienie SN z dnia 07.11.2000r. I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64 oraz orzeczenia SN z dnia 17 grudnia 1999r. UKN 273/99, OSNAP 2001/8/284, z dnia 04 sierpnia 1999r., I PKN 20/99, OSNAP 2000/22/807).

W ramach dopuszczonego dowodu z opinii biegłego geodety J. S. (2) wyjaśnione zostały wszystkie zastrzeżenia zgłaszane przez pozwanego w zakresie oceny pracy geodezyjnej – pomiar kontrolny osiadań metodą niwelacji precyzyjnej II klasy – reperów składowiska popiołu B.-L., obiekt: Elektrownia (...), zlecenie 77.

Biegły ten sporządził w sprawie trzy opinie. Opinie te są kategoryczne, logiczne i w sposób przekonywujący wyjaśniają wszystkie okoliczności, w niniejszej sprawie, wymagające wiadomości specjalnych.

Sąd uznał, że sporządzone trzy opinie przez tego biegłego są wystarczającym materiałem dowodowym do wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd zważył co następuje:

Kodeks cywilny nie zawiera definicji dóbr osobistych i ogranicza się do stwierdzenia w art. 23, że dobrami osobistymi człowieka są w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Należy się uznać, że dobra osobiste to pewne wartości związane ściśle z jednostką ludzką, to pewne indywidualne wartości świata uczuć, stanu zdrowia psychicznego człowieka, to dobro niemajątkowe.

Na tle treści art. 23 k.c. należy uznać, że prawu polskiemu obce jest jakieś jedno dobro osobiste, istnieje bowiem tyle różnych praw osobistych, ile jest dóbr osobistych korzystających z ich ochrony.

W doktrynie panuje zgoda co do tego, że do najważniejszych dóbr osobistych wymienionych w art. 23 k.c. należy cześć jako wartość właściwa każdemu człowiekowi.

Cześć człowieka obejmuje dwa aspekty: dobre imię (cześć zewnętrzna) i godność (cześć wewnętrzna).

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka (art. 30 Konstytucji RP). Konkretyzuje się w poczuciu własnej wartości człowieka i oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.10.1971r. II CR 445/71 (OSNCP 1972, zeszyt 4, poz. 77) wypowiedział się, że … „cześć, dobre imię człowieka, dobra sława człowieka są pojęciami obejmującymi wszystkie dziedziny jego życia osobistego, zawodowego i społecznego”…

Naruszenie czci może więc nastąpić zarówno przez pomówienie o ujemne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności.

Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 czerwca 1980r. w sprawie IV CR 182/80 (OSNC 1981, poz. 203) przyjmując, że … „naruszenie dobrego imienia polega na pomówieniu innej osoby o takie postępowanie lub właściwości, które mogą ją poniżyć w opinii publicznej albo narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego zawodu”…

Ochrona czci przysługuje każdemu człowiekowi. Sąd Najwyższy w wyroku z 21 marca 2007r. I CSK 292/06/LEX nr 308 851) wypowiedział się … „godności osobistej, jako wewnętrznego przekonania człowieka o swoim moralnym i etycznym nieposzlakowaniu oraz czci, jako wyrazu pozytywnego ustosunkowania się innych ludzi do wartości osobistej i społecznej określonej jednostki, człowiek ze swego życia nie może utracić”…

Naruszenie czci może nastąpić zarówno publicznie jak i prywatnie, w wypowiedzi ustnej lub pisemnej albo przekazanej innym nośnikiem informacji, może nastąpić w wywiadzie, felietonie lub innej publikacji prasowej, książce, orzeczeniu sądowym, piśmie procesowym, liście, rozmowie, blogu, komentarzu internetowym, motywach oceny na świadectwie szkolnym, opinii o pracowniku (patrz: wyrok SN z 6 grudnia (...)., (...) 370/71, OSNC 1973, nr 7-6, poz. 141, postanowienie SN z dnia 16 marca 2000r. I PKN 673/99, OSNAP 2001, nr 15, poz. 491, wyrok SN z dnia 19 października 2000r. IIICKN 866/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 61).

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w niniejszym składzie podziela cytowane powyżej poglądy.

W myśl uregulowań zawartych w art. 23 i 24 k.c. każdej osobie fizycznej służy ochrona jej dóbr osobistych. Naruszenia dobra osobistego, rozumianego jako prawa podmiotowe osoby fizycznej, dopuszcza się każdy, kto w takie dobro chronione konkretną normą prawną lub zasadami współżycia społecznego godzi w sposób bezprawny. Obowiązkiem każdego jest zatem powstrzymywanie się od działań naruszających dobra osobiste, czemu towarzyszą uprawnienia pokrzywdzonego do żądania zaniechania tych naruszeń względnie usunięcia ich skutków.

W konsekwencji na pokrzywdzonym ciąży jedynie obowiązek wykazania, że jego dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszone.

Natomiast sprawca, dążąc do uwolnienia się od odpowiedzialności, powinien udowodnić, iż jego działanie nie miało cech bezprawności.

Brak bezprawności działania nie oznacza wprawdzie braku zagrożenia lub naruszenia dobra osobistego, niemniej jednak wyłącza odpowiedzialność tego, kto wykazał, że nie działał bezprawnie.

Zagrożenie lub naruszenie dobra osobistego mogłoby być uznane za pozbawione cech bezprawności tylko w okolicznościach wyjątkowych.

Sąd Najwyższy, w wyroku z 16 stycznia 1976r. (...) 692/75 (OSNCP 1976, nr 11 poz. 251) wyjaśnił, że przy ocenie naruszenia czci należy mieć na uwadze nie tylko subiektywne odczucia osoby żądającej ochrony prawnej, ale także obiektywną reakcję opinii społeczeństwa.

Stanowisko swoje Sąd Najwyższy podtrzymał w wielu kolejnych orzeczeniach – np. w wyroku z 26.10.2001r. I CKN 195/01 (Lex nr 53 107) oraz w wyroku z 05 kwietnia 2002 roku, II CKN 953/00 (Lex 55 098).

Analizując materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że powództwo jest zasadne.

Z opinii biegłego geodety J. S. (2) wynika, że zarzut pozwanego pod adresem powoda, że „dzienniki zostały sfałszowane” jest nieprawdziwy.

Z opinii tego biegłego wynika, że zapisy dziennika pomiaru niwelacji wchodzącego w skład operatu do zlecenia nr 77 należy uznać za prawdziwe. Przepisy instrukcji G-2 stanowią o adaptacji do aktualnych pomiarów sieci, w zakresie osnów wysokościowych klasy II, III i IV, pomiarów dawnych, które odpowiadają pod względem charakterystyki dokładnościowej w momencie pomiaru oraz w zakresie rodzaju i lokalizacji znaków wysokościowych wymaganiom instrukcji (dowód: fragment uzupełniającej opinii biegłego geodety J. S. (2) z sierpnia 2013 roku k. 335 akt sprawy).

…” Należy uznać, że zapisy dziennika pomiaru niwelacji znajdującego się w operacie ze zlecenia nr 77 także co do czasu wykonania tych pomiarów są prawdziwe”… (fragment uzupełniającej opinii biegłego geodety J. S. (2) z sierpnia 2013 roku k. 336 akt sprawy).

…” Wykonane przez powoda zlecenie Nr 77 (2007 zachowuje kryteria techniczne określone przepisami obowiązujących wówczas instrukcji; spełnia również wymogi Zarządzenia Prezesa Zarządu Dyrektora Generalnego Elektrowni (...) S.A. Nr (...) z dnia 4.11.2004r.”… (fragment uzupełniającej opinii biegłego geodety J. S. (2) z sierpnia 2013r. k. 336 akt sprawy).

…” Dokumentacja przedmiotowej pracy geodezyjnej świadczy o zgodnym ze sztuką geodezyjną wykonaniu zleconej umową (...) pracy, zastosowania właściwej metodologii i uzyskaniu określonych przepisami kryteriów dokładnościowych…” (fragment uzupełniającej opinii biegłego geodety J. S. (2) z sierpnia 2013roku k. 336 akt sprawy). Twierdzenia te są jednoznaczne i wskazują, że powód w sposób prawidłowy wykonał umowę o dzieło. Ponieważ pozwany H. S. wpisem w protokóle odbioru robót geodezyjnych z 04 stycznia 2008 roku (k. 21 odwrót akt sprawy naruszył dobra osobiste powoda tj. dobre imię, godność i cześć dlatego na podstawie art. 24 § 1 k.c. uwzględniono powództwo, przez zobowiązanie pozwanego do złożenia stosownego oświadczenia oraz doręczenia go powodowi i pracodawcy pozwanego.

Pozwany przegrał proces. W tej sytuacji w oparciu o przepis art. 98 k.p.c. zasądzono od niego na rzecz powoda kwotę 4.611,99 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na kwotę tę składają się następujące wydatki:

600 zł. - opłata od pozwu k. 9

17 zł. - opłata od pełnomocnictwa k. 11

2.000 zł. - zaliczka powoda na czynności biegłego k. 216

1.274,99 zł. – zaliczka powoda na czynności biegłego k. 235

720 zł. - podwójna minimalna stawka za czynności

pełnomocnika

4.611,99 złotych

Za pozwanego Skarb Państwa poniósł wydatki w sprawie w kwocie 1.577,05 złotych.

Na kwotę tę składają się następujące wydatki:

60,04 zł. - wynagrodzenie dla biegłego J.

S. za wydanie ustnej uzupełniającej

opinii w trakcie rozprawy w dniu 12.04.2013r.

255,75 zł. – zwrot kosztów dojazdu biegłego J.

S. na rozprawę w dniu 12.04.2013r.

1.261,26 zł. – wynagrodzenie biegłego J. S. (2)

za wydanie pisemnej uzupełniającej opinii

(postanowienie k. 341 akt sprawy).

1.577,05 zł.

Kwotę 1.577,05 złotych nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o przepis art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

SSO B.Ż./w.k. dnia 25.11.2013r.