Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2013 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Iwona Popiołek-Sikora

Protokolant: Katarzyna Wojciechowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2013 roku we W.

z powództwa J. S.

przeciwko (...) S.A. oddział w Polsce

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. oddział w Polsce na rzecz powódki J. S. kwotę 6 497,16 zł (sześć tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych i szesnaście groszy) wraz z ustawowymi odsetkami 11 grudnia 2012 roku;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 525 zł kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powódka J. S. domagała się od strony pozwanej (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. zasądzenia kwoty 6.497,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 22 marca 2012 r. w kolizji drogowej uszkodzony został samochód marki C. (...) nr rej. (...), użytkowany w ramach umowy leasingu przez L. J.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej. W związku z kolizją i koniecznością naprawy samochodu, poszkodowana L. J. w okresie od dnia 18 września 2012 r. do dnia 27 października 2012 r. wynajęła u powódki samochód zastępczy marki F. (...) o nr rej. (...), uzgadniając stawkę dobową w wysokości 240 zł netto plus podatek VAT. Tytułem wynajmu pojazdu zastępczego powódka wystawiła poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 11.967,90 zł. W dniu 29 października 2012 r. poszkodowana przelała na powódkę wierzytelność przysługująca jej względem strony pozwanej. Powódka wskazała, że strona pozwana uznała za zasadny okres jedynie 24 dni wynajmu, obniżyła jednocześnie wysokość stawki dziennej do 90 zł. Ostatecznie strona pozwana wypłaciła więc powódce odszkodowanie w kwocie 2.160 zł.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Strona pozwana przyznała, że ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 22 marca 2012 r. Po zgłoszeniu szkody przeprowadziła postępowanie likwidacyjne i wypłaciła stosowne odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Podniosła jednak, iż sam fakt konieczności pozostawienia do naprawy nieznacznie uszkodzonego pojazdu nie uzasadnia poniesienia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego na okres 40 dni. W ocenie strony pozwanej powódka nie udowodniła jakoby nie było możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu przez poszkodowanego przez cały okres naprawy. Ponadto powódka nie uzasadniła długości czasu naprawy, który jak ustaliła pozwana w znacznej części wynika z powolnej realizacji usługi naprawy pojazdu. Strona pozwana uznała za zasadny okres 24 dni, tj. od 18 września 2012 r. do 11 października 2012 r. Strona pozwana zarzuciła również, iż poszkodowany w wypadku komunikacyjnym byłby bowiem uprawniony do żądania zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w przypadku ich faktycznego poniesienia, ponieważ w tym dopiero momencie następuje strata majątkowa po stronie poszkodowanego. W niniejszym przypadku z żadnego dokumentu znajdującego się w aktach sprawy nie wynika, jakoby poszkodowany poniósł koszty wynajmu pojazdu zastępczego. Z faktury wystawionej w dniu 29 października 2012 r. wynika, że sprzedawca wskazał jako płatnika L. J., która w tym samym dniu miała dokonać cesji wierzytelności, mimo iż poszkodowana nie nabyła uprawnienia do zwrotu kosztów, które miały być przedmiotem cesji, a zatem pozwana może uznać, że do umowy cesji w ogóle nie doszło, co potwierdza brak legitymacji czynnej po stronie powódki. Dodatkowo przedmiotem wynajmu był pojazd wyższej klasy, niż uszkodzony pojazd należący do poszkodowanej, co również ma wpływ na nieuzasadnione zwiększenie kosztów. Niezależnie od powyższych okoliczności, uzasadnione w ocenie pozwanej było również zweryfikowanie stawki za najem pojazdu według stawek pojazdów dostępnych na terenie zamieszkania poszkodowanego w okresie, kiedy miało miejsce zdarzenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 marca 2012 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód osobowy marki C. (...) o numerze rej. (...), z którego na podstawie umowy leasingu korzystała L. J.. Sprawcę kolizji łączyła ze stroną pozwaną (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. umowa OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Poszkodowana zawiadomiła stronę pozwaną o szkodzie. Uszkodzony samochód był jedynym samochodem, jaki posiadała poszkodowana.

dowód: bezsporne; oświadczenie, k. 22

Uszkodzony pojazd został oddany w dniu 18 września 2012 r. do naprawy w autoryzowanej stacji obsługi pojazdów marki C. - (...) sp. z o.o. Oddział B.. W tym samym dniu dokonano oględzin pojazdu oraz sporządzono kosztorys naprawy, który został wysłany stronie pozwanej do akceptacji. Samochód został poszkodowanej wydany w dniu 27 października 2012 r.

dowód: dane k. 16; korespondencja mailowa, k. 17-19; akta szkody nr 12. (...)

W związku z koniecznością naprawy uszkodzonego pojazdu, poszkodowana L. J. wynajęła samochód zastępczy marki F. (...) o nr rej. (...) u powódki J. S., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą „P..com.J. S.”. Ustalono stawkę dobową w wysokości 240 zł netto plus podatek VAT oraz wynagrodzenie w wysokości 50 zł netto plus podatek VAT za podstawienie pojazdu zastępczego do miejsca wskazanego przez poszkodowaneą i wynagrodzenie w wysokości 50 zł netto plus podatek VAT za jego odbiór. Poszkodowana korzystała z najmowanego samochodu w okresie od dnia 18 września 2012 r. do dnia 27 października 2012 r. W dniu 18 września 2012 r. poszkodowana upoważniła powódkę do załatwiania w jej imieniu wszelkich spraw formalnych w szkodzie w zakresie wynajmu auta oraz do odbioru odszkodowania.

dowód: umowa najmu samochodu z dnia 18 września 2012 r., k. 12; upoważnienie, k. 13

W dniu 29 października 2012 r. powódka wstawiła poszkodowanej fakturę VAT nr (...) za wynajem pojazdu zastępczego na kwotę 11.967,90 zł brutto.

dowód: faktura VAT nr (...), k. 15

Pismem z dnia 29 października 2012 r. powódka wezwała stronę pozwaną do wypłaty odszkodowania z tytułu faktury VAT nr (...). W dniu 21 stycznia 2013r. strona pozwana przelała powódce kwotę 750 zł tytułem odszkodowania za wynajem samochodu zastępczego za okres 5 dni, zmniejszając stawkę za dobę najmu do kwoty 150 zł.

dowód: pismo z dnia 29 października 2012 r., k. 14; potwierdzenie przelewu, k. 21

Pełnomocnik powódki, po dokonaniu weryfikacji dobowej stawki za najem samochodu zastępczego i zmniejszeniu jej do kwoty 200 zł pismem z dnia 22 marca 2013 r. wezwał stronę pozwaną do natychmiastowej zapłaty kwoty 7.907,16 zł, wynikającej z nierozliczenia całości szkody komunikacyjnej stanowiącej równowartość kosztów wynajmu samochodu zastępczego w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. W odpowiedzi strona pozwana w piśmie z dnia 30 kwietnia 2013 r. poinformowała powódkę, że po ponownej analizie przeprowadzonego procesu likwidacji szkody uznała czynsz w łącznej kwocie 2.160 zł za 24 dniowy wynajem pojazdu zastępczego, oraz stawkę dobową 90 zł. W dniu 18 lutego 2013 r. strona pozwana wpłaciła powódce kwotę 1.342,74 zł.

dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty, k. 24-26; odpowiedź na wezwanie, k. 11; potwierdzenie przelewu, k. 20

Poszkodowana L. J. scedowała na powódkę J. S. wierzytelność, czyli wszystkie prawa przysługujące jej, w związku ze szkodą powstałą w dniu 22 marca 2012 r., z tytułu OC sprawcy posiadającego polisę w towarzystwie ubezpieczeniowym strony pozwanej, która to szkoda została zarejestrowana pod nr 12. (...), celem zaspokojenie wierzytelności Cesjonariusza z tytułu wynajmu samochodu na czas naprawy samochodu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...) w okresie od dnia 18 września 2012 r. do dnia 27 października 2012 r. w wysokości 11.967,90 zł.

dowód: umowa cesji wierzytelności, k. 23

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Bezsporne w niniejszej sprawie były zarówno okoliczności kolizji z dnia 22 marca 2012 r., do której doszło z winy sprawcy kierującego pojazdem ubezpieczonym z tytułu OC u strony pozwanej, jak i fakt odpowiedzialności strony pozwanej za szkodę powstałą w pojeździe poszkodowanej. Kwestię sporną stanowiła natomiast długość okresu potrzebnego do naprawy uszkodzonego pojazdu oraz związany z tym okres najmu samochodu zastępczego, a także zasadność obciążenia ubezpieczyciela kosztami najmowanego pojazdu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustalając stan faktyczny Sąd oparł się przedłożonych przez strony dokumentach, a zwłaszcza umowie przelewu wierzytelności z dnia 29 października 2012 r., kontrakcie wynajmu auta i fakturze VAT nr (...), których wiarygodność nie budziła wątpliwości.

Legitymacja powódki do występowania w niniejszym procesie jest uzasadniona treścią art. 509 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowi przepis art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t.), zgodnie, z treścią którego z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy). Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym (art. 36 ust. 1 ustawy).

Wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Do rozstrzygnięcia o odszkodowaniu ubezpieczeniowym przy ubezpieczaniu OC koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych reguł Kodeksu cywilnego odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSP 2002, z. 7-8, poz. 103, czy uchwałę z dnia 21 marca 2003 r., III CZP 6/03, OSNC 2004, z. 1, poz. 4). Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. np. uzasadnienia wyroku z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl. czy wyroku z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl.).

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego uszkodzenia, ale również zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

W ocenie Sądu wydatki poniesione przez poszkodowaną w związku z wynajmowaniem pojazdu zastępczego w okresie, w którym nie mogła korzystać z własnego pojazdu stanowią szkodę pozostającą w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałą kolizją. Do czasu zakończenia naprawy pojazdu poszkodowana zmuszona była korzystać z wynajmowanego pojazdu, co uznać należy za prawidłowe zachowanie zmierzające wręcz do ograniczenia skutków szkody, zważywszy na fakt, że zawieszając lub ograniczając prowadzoną działalność gospodarczą do czasu ukończenia naprawy pojazdu, poszkodowana zwiększyłaby powstałą szkodę o utracone korzyści w postaci spodziewanego dochodu, którego wartość z dużym prawdopodobieństwem przewyższałaby wydatki poniesione na wynajem pojazdu zastępczego (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 marca 2003r., sygn. IV CKN 1916/00).

Skoro przed wypadkiem poszkodowana korzystała ze swojego samochodu, brak jest podstaw do uznania, iż w czasie jego naprawy nie może również korzystać z samochodu na koszt ubezpieczyciela. Stan ten nie doprowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanej, ponieważ pozwoli jej jedynie na funkcjonowanie w zakresie, w jakim miało to miejsce przed wypadkiem.

Odnosząc się do zarzutu strony pozwanej, dotyczącym niewykazania przez powódkę okresu koniecznego do naprawy uszkodzonego samochodu, wskazać należy, że jest on bezzasadny. Na dowód okresu naprawy pojazdu poszkodowanej powódka przedstawiła bowiem oświadczenie pracownika (...) sp. z o.o. Oddział B., z którego w sposób jednoznaczny wynika, kiedy samochód został przyjęty do serwisu, jakie podjęto czynności, oraz kiedy został wydany poszkodowanej. Jeżeli strona pozwana podnosi twierdzenia odmienne, powinna je udowodnić. Samo negowanie twierdzeń powódki nie może bowiem prowadzić do uznania ich za nieprawdziwie. Zwłaszcza, gdy znajdują odzwierciedlenie w przedłożonych dokumentach. Stosowanie zaś do art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Strona pozwana na poparcie swoich twierdzeń nie przedstawiła jednak żadnych dowodów.

Powódka przedłożyła oświadczenie (...) sp. z o.o., z którego wynika okres, w jakim uszkodzony samochód był w warsztacie. Poszkodowana nie mogła więc nim dysponować, co wiązało się z koniecznością wynajęcia samochodu od powódki. W ocenie Sądu wysokość należnego odszkodowania należy obliczać przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności faktycznych sprawy, a nie jedynie stwierdzenia, że zgodnie z wyliczeniami strony pozwanej naprawa pojazdu poszkodowanej powinna zająć 24 dni. Poszkodowana oddała pojazd do autoryzowanego warsztatu, który niezwłocznie przystąpił do wyceny szkody, zawiadamiając o tym stronę pozwaną, w toku naprawy nie występowały również nieuzasadnione przestoje, które wydłużyłyby jej czas. Poszkodowana dochowała zatem należytej staranności oddając samochód do serwisu i korespondując ze stroną pozwaną, a wynajęcie przez nią pojazdu na okres naprawy było uzasadnione. Ostatecznie podnieść również wypada, że fakt, iż poszkodowana „fizycznie” nie uiściła kwoty za wynajem, ale dokonała przelewu wierzytelności o jej zapłatę, ma znaczenie jedynie dla określenia podmiotu, któremu strona pozwana winna zapłacić przedmiotową należność.

W ocenie Sądu nietrafne są również zarzuty strony pozwanej odnoszące się do niepodejmowania przez poszkodowaną czynności zmierzających do minimalizacji szkody. Poszkodowana oddała pojazd do autoryzowanego serwisu, a więc podmiotu profesjonalnego, od którego mogła oczekiwać obsługi wysokiej jakości. Sporządzenie kosztorysu i przesłanie go stronie pozwanej nastąpiło natomiast już w pierwszym dniu oddania pojazdu do warsztatu. W działaniu omawianego podmiotu nie można zatem dopatrzeć się opieszałości, a wydłużenie okresu naprawy przedmiotowego samochodu, było konsekwencją kwestionowania przez stronę pozwaną kosztorysu naprawy i koniecznością dokonania dodatkowych oględzin.

W ocenie Sądu stawka najmu obowiązująca u powódki nie odbiega od cen stosowanych na rynku. Poszkodowanej przysługiwał wybór wynajmującego, z którym zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego, a dodatkowo nie miała ona obowiązku poszukiwania kontrahenta, który oferuje swoje usługi najtaniej (por. uchwala Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99). W konsekwencji powództwo jest uzasadnione w całości.

Mając na uwadze powyższe, w punkcie I wyroku Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 6.497,16 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą wypłaconą przez stronę pozwaną a rzeczywistym kosztem najmu samochodu zastępczego w okresie od dnia 18 września 2012 r. do dnia 27 października 2012 r.

Okres, od którego zasądzone zostały odsetki od całości dochodzonego roszczenia wynika z uregulowań art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie natomiast z przepisem art. 817 § 1 k.c., jeżeli nie umówiono się inaczej, zakład ubezpieczeń obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Termin zapłaty, wskazany w wezwaniu z dnia 29 października 2012 r., upłynął w dniu 10 grudnia 2012 r., a zatem strona pozwana od dnia następnego pozostawała w opóźnieniu.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd wydał na podstawie przepisu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Strona pozwana jako strona przegrywająca proces jest więc zobowiązana do zwrotu w całości przeciwnikowi procesowemu tych wszystkich kosztów, które poniósł on dla celowego dochodzenia obrony swych praw przed Sądem. Na poniesione przez powódkę koszty składa się opłata sądowa od pozwu w wysokości 325 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200 zł, ustalone w oparciu o§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490).