Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 27 lutego 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Monika Biała

Protokolant:Agnieszka Komar

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. C.

przeciwko (...) Spółka (...)

- o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 155,27 zł ( sto pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia siedem groszy);

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  koszty procesu stosunkowo rozdziela na podstawie art. 100 kpc uznając, iż powodowi należy się 11 % kosztów zaś stronie pozwanej 89 % kosztów, przy czym szczegółowe rozliczenie w tym zakresie pozostawia Referendarzowi Sądowemu, zgodnie z zasada wynikająca z art. 108 § zd. 2 kpc.

UZASADNIENIE

J. C. wniósł o zasądzenie od (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. kwoty 1.400 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości należącej do powoda w okresie od 18.01.2008r. do 31.05.2011r. oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Spółka wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Pozwana podniosła, że powód początkowo domagał się zasądzenia wynagrodzenia za okres od 01.06.2001r. do 31.05.2011r. Późniejsze ograniczenie okresu, za który żądano zapłaty nie spowodowało zmniejszenia wysokości dochodzonej kwoty, co wskazuje na to, że powód określił należne mu wynagrodzenie w sposób dowolny, nie uzasadniając jego wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. C. jest właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę nr (...), położonej w miejscowości W., Gmina S., powiat (...), województwo (...), o pow. 0,2376 ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta (...).

Nieruchomość została nabyta przez powoda na podstawie umowy z dnia 09.11.2000r. od Skarbu Państwa- Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.

(dowód: odpis księgi wieczystej (...)- k. 12- 15,

akt notarialny- k. 16- 19)

Przez tą nieruchomość przechodzi należący od 18.01.2008r. do (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. gazociąg 250 DN.

(dowód: mapa- k. 58- 59,

zestawienie stanu majątkowego (...) S.A.- k. 60,

akty notarialne- k. 61- 75,

zdjęcia- k. 76- 77)

W okresie od 18.01.2008r. do 31.05.2011r. strona pozwana korzystała z nieruchomości powoda w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu.

Strony nie zawarły umowy w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu, na podstawie której Spółka mogłaby korzystać z nieruchomości powoda w zakresie umożliwiającym eksploatację i utrzymanie przedmiotowego gazociągu. Umowa taka nie została również zawarta pomiędzy poprzednikami prawnymi stron.

Do ustanowienia służebności nie doszło również na podstawie innych zdarzeń prawnych (np. orzeczenia Sądu).

(dowód: bezsporne)

W związku z korzystaniem przez stronę pozwaną z przedmiotowej nieruchomości we wskazanym okresie powodowi należy się wynagrodzenie w wysokości 155,27 zł.

Ustalając szerokość i powierzchnię strefy kontrolowanej oparto się na Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 30.07.2001r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe, zgodnie z którym dla gazociągów podwyższonego ciśnienia o średnicy DN powyżej 150 do 300 strefa kontrolowana ma szerokość 6 m (po 3 m z od osi gazociągu); ponieważ odcinek gazociągu przechodzący przez działkę (...) m ma długość 42 m, powierzchnia strefy kontrolowanej wynosi 252 m kw. (6 m x 42 m). Część nieruchomości eksploatowana w związku z przedmiotowym gazociągiem zgodnie z właściwym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego leży w obszarze (...)- tereny użytków rolnych- uprawy polowe. W związku ze wskazanym charakterem spornej nieruchomości, przebiegający przez nią gazociąg w niewielkim stopniu ogranicza możliwość korzystania z działki przez jej właściciela. Zasadne było więc przyjęcie współczynnika współkorzystania w wysokości 50%.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości R. I. O.- k. 129- 146, 177, 222)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 140 kc w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

W myśl art. 224 § 1 i k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Stosownie do art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Zgodnie z art. 230 k.c. przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

W myśl art. 305 ¹ k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Stosownie do art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Zgodnie z art. 352 § 1 i 2 k.c. kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.

Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.

W niniejszej sprawie powód udowodnił, że jest właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę nr (...), położonej w miejscowości W., Gmina S., powiat (...), województwo (...), o pow. 0,2376 ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta (...). Przez tą nieruchomość przechodzi należący początkowo do (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. gazociąg 250 DN. Od 18.01.2008r. urządzenia przesyłowe należą do (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W.. Strony nie zawarły umowy w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu, na podstawie której Spółka mogłaby korzystać z nieruchomości powoda w zakresie umożliwiającym eksploatację i utrzymanie przedmiotowego gazociągu. Do ustanowienia służebności nie doszło również na podstawie innych zdarzeń prawnych (np. orzeczenia Sądu). Spółka nie podniosła zarzutu zasiedzenia przedmiotowej służebności; nie wykazała również, że do takiego zasiedzenia doszło, przedkładając stosowne orzeczenie Sądu. W tym kontekście należało uznać, że w okresie od 18.01.2008r. do 31.05.2011r. strona pozwana korzystała z nieruchomości powoda w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu; była więc posiadaczem tej służebności. Niewątpliwie korzystając z nieruchomości powoda strona pozwana znajdowała się w złej wierze. Wszak nie zawierała żadnych umów odnośnie ustanowienia przedmiotowej służebności; na podstawie umowy z dnia 18.01.2008r. doszło natomiast do nabycia przez nią m. in. urządzeń przesyłowych znajdujących się na spornej działce, a nie samej nieruchomości. W tym kontekście należało uznać, że powodowi należało się wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przez stronę pozwaną w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu.

Na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości R. I. O. Sąd ustalił, że w związku z korzystaniem przez stronę pozwaną z przedmiotowej nieruchomości we wskazanym okresie powodowi należy się wynagrodzenie w wysokości 155,27 zł.

W ocenie Sądu opinia biegłego jest prawidłowa i rzetelna, a wyprowadzone w niej wnioski są logiczne i wyczerpująco uzasadnione. Strona pozwana nie zgłosiła wobec tej opinii żadnych zarzutów. Powód natomiast, w piśmie procesowym z dnia 21.12.2012r., zarzucił, że biegła niewłaściwie określiła szerokość i powierzchnię strefy kontrolowanej gazociągu, przyjmując, iż są to odpowiednio- 3 m i 252 m kw.; ustalenia te pozostają w sprzeczności z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi C., N., W., D., S., Ł.i Słotno, ustalonego uchwałą nr XXXI/263/05 Rady Miejskiej w (...) z dnia 29.12.2005r. Powód zarzucił również, iż część działki, z której korzysta pozwana Spółka, kwalifikuje się do zabudowy zagrodowej, natomiast biegła błędnie uznała, że stanowi ona grunty orne. W konsekwencji biegła w sposób niewłaściwy przyjęła współczynnik współkorzystania przez stronę pozwaną z nieruchomości powoda, ustalając go w wysokości 0,5, podczas gdy winien on mieć wartość zbliżoną do 1; wszak grunt budowlany, obciążony siecią gazową, powodującą zakaz zabudowy, z gospodarczego punktu widzenia jest dla właściciela bezużyteczny. W opinii uzupełniającej z dnia 20.09.2012r. biegła odniosła się do zarzutów powoda, wskazując, że ustalając szerokość i powierzchnię strefy kontrolowanej oparła się na Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 30.07.2001r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe, zgodnie z którym dla gazociągów podwyższonego ciśnienia o średnicy DN powyżej 150 do 300 strefa kontrolowana ma szerokość 6 m (po 3 m z od osi gazociągu); ponieważ odcinek gazociągu przechodzący przez działkę (...)m ma długość 42 m, powierzchnia strefy kontrolowanej wynosi 252 m kw. (6 m x 42 m). Biegła wskazała również, iż część nieruchomości eksploatowana w związku z przedmiotowym gazociągiem zgodnie z właściwym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego leży w obszarze (...)- tereny użytków rolnych- uprawy polowe. W związku ze wskazanym charakterem spornej nieruchomości, przebiegający przez nią gazociąg w niewielkim stopniu ogranicza możliwość korzystania z działki przez jej właściciela. Zasadne było więc przyjęcie współczynnika współkorzystania w wysokości 50%. Sąd uznał zatem, że biegła w sposób przekonujący wyjaśniła wątpliwości zgłoszone przez powoda, który zresztą nie zgłaszał zarzutów do opinii uzupełniającej.

Sąd zwraca uwagę, że powód nie uzasadnił, dlaczego żąda wynagrodzenia w wysokości 1.400 zł. Należało zatem uznać, iż kwota ta została określona w sposób zupełnie dowolny, w szczególności biorąc pod uwagę, że skrócenie przez powoda okresu, za który domagał się zapłaty, nie wpłynęło na obniżenie wysokości dochodzonej należności. W tym kontekście jedyną podstawą do ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości musiała być opinia biegłego.

Sąd orzekł o kosztach na podstawie art. 100 k.p.c. Ponieważ powództwo zostało uwzględnione w 11% powodowi należał się zwrot 11% poniesionych kosztów, natomiast stronie pozwanej- 89%. Jednocześnie szczegółowe wyliczenie kosztów procesu na podstawie art. 108 par. 1 zd. 2 k.p.c. pozostawiono referendarzowi sądowemu.