Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 71/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2014r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Paweł Rysiński (spr.)

Sędziowie: SA – Małgorzata Mojkowska

SA – Ewa Plawgo

Protokolant: – st. sekr. sąd. Anna Grajber

przy udziale Prokuratora Elżbiety Kozakiewicz-Jackowskiej

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014 r.

sprawy

1) K. P. (1)

2) M. O. (1)

oskarżonych z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 3 października 2013 r. sygn. akt VIII K 238/12

zmienia wyrok w zaskarżonej części tj. wobec oskarżonych K. P. (1) i M. O. (1) w ten sposób, że:

I.1. rozwiązuje orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności wymierzonej na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. oskarżonemu K. P. (1);

2. przyjmując za podstawę wymiaru kary za czyn przypisany mu w pkt XII wyroku przepisy art. 19 § 2 k.k. w zw. z art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 60 § 1 k.k. i art. 60 § 6 pkt 2 k.k. orzeczoną wobec K. P. (1) karę pozbawienia wolności łagodzi do 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy;

3. w pozostałej zaskarżonej części wyrok wobec K. P. (1) utrzymuje w mocy;

4. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeka wobec K. P. (1) jedną łączną karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet, na podstawie art. 63 § 1 k.k., okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 13 marca 2008 r. do dnia 10 kwietnia 2009 r.;

II.1. przyjmując za podstawę wymiaru kary za czyn przypisany M. O. (1) w pkt XVIII wyroku przepisy art. 19 § 2 k.k. w zw. z art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 60 § 1 k.k. i art. 60 § 6 pkt 2 k.k. orzeczoną wobec M. O. (1) karę pozbawienia wolności łagodzi do 1 (jednego) roku;

2. w pozostałej zaskarżonej części wyrok wobec M. O. (1) utrzymuje w mocy;

3. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. i art. 72 § 1 pkt 5 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na 2 (dwuletni) okres próby, zobowiązując oskarżonego do powstrzymania się od używania środków odurzających;

4. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej grzywny zalicza M. O. (1) okres tymczasowego aresztowania od dnia 24 listopada do dnia 28 grudnia 2008 r., uznając grzywnę za wykonaną w całości;

III. zasądza na rzecz Skarbu Państwa opłaty za obie instancje od kary pozbawienia wolności w kwocie 300 (trzysta) zł od K. P. (1) i w kwocie 180 (sto osiemdziesiąt) zł od M. O. (1); zwalnia oskarżonych od ponoszenia wydatków należnych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa;

IV. zasądza na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. O. (2) kwotę 738 zł (w tym VAT) z tytułu zwrotu kosztów obrony
z urzędu oskarżonego K. P. (1) przed Sądem odwoławczym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 października 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie skazał K. P. (1) i M. O. (1) za udzielenie pomocy do popełnienia przestępstwa z art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii na kary po 3 lata pozbawienia wolności i grzywnę. Nadto K. P. skazał za czyn z art. 56 ust. 1 ww. ustawy w zw. z art. 12 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę. Uniewinnił go od czynów zarzucanych mu w pkt 2, 3 i 5 aktu oskarżenia.
M. O. skazał nadto za czyn z art. 59 ust. 3 ww. ustawy na karę grzywny, wymierzając mu karę łączną grzywny (pkt XX wyroku), a
K. P. łączne kary pozbawienia wolności i grzywny
(pkt XV wyroku). Tym samym wyrokiem Sąd Okręgowy za przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii skazał A. S. (1) i A. O.. W tej części sprawy wyrok nie został zaskarżony (wyrok
k. 2286 – 91 t. XII akt).

Apelacje w sprawie wnieśli jedynie obrońcy oskarżonych
K. P. i M. O..

Obrońca K. P. zaskarżył wyrok w części skazującej za czyn przypisany w pkt XII wyroku. Zarzucił orzeczeniu obrazę przepisów postępowania, a to art. 4, 7 i 410 k.p.k. przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów i oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie o okoliczności przemawiające na niekorzyść oskarżonego z pominięciem tych, które świadczyły na jego korzyść; nadto – błąd w ustaleniach faktycznych, a to przypisanie mu czynu zarzucanego mimo braku ku temu wystarczających dowodów.

W konkluzji apelujący wniósł o uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie (k. 12 apelacji) o nadzwyczajne złagodzenie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności i warunkowe zawieszenie jej wykonania (k. 2408 – 2419 t. XIII akt).

Obrońca osk. M. O. zaskarżył wyrok jedynie w odniesieniu do skazania za czyn przypisany w pkt XVIII wyroku – wnosząc o uniewinnienie oskarżonego od jego popełnienia, a w konsekwencji korektę orzeczonej kary łącznej grzywny, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej część i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zarzucił orzeczeniu obrazę przepisów postępowania, a to:

1. przez naruszenie zasady prawdy materialnej określonej w art. 2 § 2 k.p.k. i dokonanie ustaleń niezgodnych, z rzeczywistym stanem faktycznym przez niesłuszne przyjęcie, że M. O. (1) wynajął mieszkanie przy ul. (...) w tym celu, ażeby udzielić pomocy w produkcji narkotyków i akceptował tam produkcję;

2. przez naruszenie zasady obiektywizmu (bezstronności) zawartej w
art. 4 k.p.k. przez uwzględnienie okoliczności tylko na niekorzyść oskarżonego pomimo, że nie istnieje żaden obiektywny dowód świadczący o zamiarze wynajęcia mieszkania pod produkcję narkotyków bądź akceptację tam takiej produkcji a relacje współoskarżonych różnią się w sposób zdecydowany;

3. przez dokonanie wielu ustaleń dowolnych, sprzecznych ze sobą w różnych częściach uzasadnienia wyroku i przyjęcie, że wyjaśnienia M. O. (1) są wiarygodne z wyjątkiem takich, które pozostają w sprzeczności z wyjaśnieniami innych oskarżonych co stanowi naruszenie art. 7 k.p.k.;

4. przez niesłuszne wyłączenie do odrębnego rozpoznania, sprawy głównego oskarżonego - M. B., który był producentem narkotyków i pominięcie przesłuchania go w charakterze świadka pomimo żądań obrońców, jeżeli nie na rozprawie to w innych warunkach co było niezbędne i stanowi rażące naruszenie postępowania art. 167, 170 § 2 k.p.k. art 392 § 1 i 424 § 1 i 2 k.p.k.;

5. przez naruszenie zasady domniemania niewinności (art. 5 § 2 k.p.k.)

i przyjęcie nie dających się usunąć wątpliwości wyłącznie na niekorzyść oskarżonego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Obie apelacje tak w części stawiającej zarzuty obrazy przepisów postępowania, jak i apelacja obrońcy K. P. w odniesieniu do zarzutu błędów w ustaleniach faktycznych okazały się bezzasadne i to w sposób na tyle oczywisty, że w tym zakresie wskazać wystarczy, co następuje. Sąd pierwszej instancji nie przypisał oskarżonym nielegalnego wytwarzania środków psychotropowych – jak im to zarzucano w akcie oskarżenia – a ułatwienie popełnienia takiego czynu przez inną ustaloną osobę (M. B., którego sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania). Ustalił przy tym, że pomoc osk. K. P. polegała na „znalezieniu do wynajęcia” mieszkania w którym odbywała się produkcja amfetaminy i przekazywaniu M. B. pieniędzy na zakup przyrządów i odczynników chemicznych, które otrzymywał od A. S., a które pochodziły ze sprzedaży przez nią amfetaminy już wytworzonej.

Pomoc do popełnienia przestępstwa udzielona przez M. O. ograniczała się natomiast do wynajęcia sprawcom mieszkania, w którym wytwarzano amfetaminę, przy czym, jak ustalił sąd, oskarżony wiedzę o tym, że w jego mieszkaniu M. B. produkuje amfetaminę zdobył nie w trakcie zawierania umowy, a później, po czym stan ten zaakceptował.

Tak ograniczone – w porównaniu z zarzutami aktu oskarżenia – ustalenia faktyczne wyznaczające zakres czynów przypisanych obu oskarżonym znajdują pełne potwierdzenie dowodowe w wyjaśnieniach złożonych przez obu oskarżonych na rozprawie przed sądem pierwszej instancji.

I tak oskarżony K. P. wyjaśnił (k. 1978 i n. t. XI akt), że był obecny 3 -5 razy w mieszkaniu przy ul. (...), gdzie M. B. wytwarzał amfetaminę, sam nie brał udziału w tym procederze. Przyznał, że przekazywał A. S. wytworzony narkotyk, a ta przekazywała mu pieniądze z jego sprzedaży, które oddawał M. B. na zakup odczynników. Przyznał też, że otrzymywał od B. amfetaminę na własne potrzeby.

Oskarżony M. O. wyjaśnił natomiast, że na prośbę
K. P. udostępnił A. S. i M. B. mieszkanie przy
ul. (...). Początkowo nie wiedział, że będzie w nim wytwarzana amfetamina. Bywając w mieszkaniu spotykał w nim B. i P.. Nie widział przyrządów i odczynników, czuł natomiast zapach narkotyków. Co jakiś czas dostawał do B. po 5g amfetaminy (k. 1978v – 1979). Potwierdził wyjaśnienia ze śledztwa z k. 154 – 5 w których stwierdził nie tylko, że będąc w mieszkaniu zorientował się, iż jest w nim wytwarzana amfetamina, ale również, że 3 – 4 razy przyjął amfetaminę jako zapłatę za wynajęcie mieszkania (k. 1997v). Wyjaśnił nadto: „mało mnie interesowało dla kogo i po co wynajmowane jest mieszkanie, bo dostawałem za to amfetaminę i taki układ mi pasował” – k. 1980v.

Już te tylko wyjaśnienia obu oskarżonych – niekwestionowane przez strony we wniesionych środkach odwoławczych – w całej rozciągłości potwierdzają ustalenia faktyczne, jakich prawidłowo dokonał sąd pierwszej instancji. W tym stanie rzeczy zarzuty obu apelacji sugerujące wadliwą, bo dowolną ocenę dowodów w żadnym razie nie mogły być uznane za zasadne, podobnie jak zarzut błędu w ustaleniach zawarty w apelacji obrońcy
osk. K. P..

Zasadny natomiast okazał się zarzut niezastosowania wobec oskarżonego K. P. dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary po myśli art. 19 § 2 k.k.

Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił należycie, że rola tego oskarżonego w popełnionym przestępstwie była jedynie pomocnicza, stopień zawinienia po jego stronie nieporównanie mniejszy od zawinienia
M. B. i A. S.. Nie wziął również pod rozwagę Sąd, że od czasu popełnienia przestępstwa minęło ponad 6 lat w czasie których oskarżony wyszedł z uzależnienia.

Te same względy przemawiały za zmianą orzeczenia na korzyść
M. O. zwłaszcza, że jego rola w przestępstwie i stopień zawinienia były oczywiście mniejsze niż osk. K. P..

Z tych powodów Sąd Apelacyjny zmienił podstawę wymiaru kary pozbawienia wolności wobec osk. P. (w myśl art. 435 k.p.k. – wobec M. O.) i w oparciu o przepisy art. 19 § 2 k.k. i art. 60 § 1 k.k. i art. 60 § 6 pkt 2 k.k. orzeczone kary pozbawienia wolności za czyny zaskarżone apelacjami złagodził:

- osk. K. P. do 1 roku i 6 miesięcy (orzekając stosowanie o karze łącznej);

- osk. M. O. do 1 roku, której wykonanie wobec tego oskarżanego nadto warunkowo zawiesił na 2 letni okres próby uznając, że cele kary wobec tego oskarżonego zostaną osiągnięte mimo jej niewykonania.

W pozostałej części wyrok w zaskarżonej części sąd odwoławczy utrzymał w mocy, orzekając nadto stosownie o zaliczeniu tymczasowego aresztowania obu oskarżonych, o kosztach i opłatach.