Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt

III AUa 88/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Urszula Kocyłowska

Sędziowie:

SSA Ewa Madera (spr.)

SSA Mirosław Szwagierczak

Protokolant

st.sekr.sądowy Elżbieta Stachowicz

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku J. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o rentę

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 10 grudnia 2012 r. sygn. akt IV U 1076/11

I.  oddala apelację,

II.  odmawia adw. M. T. przyznania od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej wnioskodawcy z urzędu.

Sygn. akt III AUa 88/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 21 lipca 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
odmówił wnioskodawcy J. T. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w uzasadnieniu podając, iż w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku nie udowodnił żadnego okresu ubezpieczenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji J. T. domagał się jej zmiany i przyznania prawa do renty, podnosząc że z uwagi na stan zdrowia nie jest w stanie podjąć zatrudnienia, a dalej wskazał, iż w ostatnim 10 – leciu przed złożeniem wniosku o rentę przebywał w zakładzie karnym i podlegał ubezpieczeniu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego odrzucenie z uwagi na brak sprzeciwu wnioskodawcy od orzeczenia lekarza orzecznika. Postanowieniem z 26 września 2011r. Sąd Okręgowy w Rzeszowie odrzucił odwołanie wskazując, jako podstawę tak zajętego stanowiska art. 477 9 § 3 kpc. 12 marca 2012r. oddalono wniosek o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia i odrzucono zażalenie na postanowienie o odrzuceniu odwołania. Postanowieniem z 27 czerwca 2012r. Sąd Apelacyjny uchylił powyższe orzeczenie i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Rzeszowie, który 16 lipca 2012r. uchylił w trybie art. 359 kpc postanowienie z 26 września 2011r. z uwagi na przywrócenie wnioskodawcy terminu do złożenia sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

Po rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z 10 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie oddalił odwołanie wnioskodawcy.

W pisemnych motywach wydanego rozstrzygnięcia tamtejszy Sąd w pierwszej kolejności przypomniał, iż J. T. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy wystąpił do organu rentowego 25 marca 2011 r. Orzeczeniem z 30 września 2011 r. komisja lekarska ZUS uznała wnioskodawcę za częściowo niezdolnego do pracy stwierdzając, iż nie można ustalić daty powstania tak określonej niezdolności. Weryfikując stanowisko komisji lekarskiej Zakładu w zakresie stanu zdrowia wnioskodawcy Sąd I instancji, opierając się na opini biegłych z zakresu kardiologii i chirurgii, uznając ją za w pełni miarodajny środek dowodowy ustalił, iż dolegliwości związane z przebytym zabiegiem wszczepienia pomostów aortalno – wieńcowych
i niewydolność serca powodują częściową niezdolność wnioskodawcy do pracy, a to od 18 maja 2004r. tj. pierwszej hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych.

Sąd Okręgowy uzyskał informację organu rentowego o posiadanym przez odwołującego stażu ubezpieczeniowym przy uwzględnieniu przyjętej przez biegłych daty powstania niezdolności do pracy. Ostatecznie Sąd I instancji podzielił stanowisko pozwanego Zakładu o niespełnieniu przez J. T. warunków do uzyskania żądanego świadczenia, a to wobec nie wykazania 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10 – leciu poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy. W podstawie prawnej rozstrzygnięcia powołano art. 57 ust. 1 oraz art. 58 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Powyższy wyrok apelacją zaskarżył wnioskodawca, który kwestionując trafność rozstrzygnięcia Sądu I instancji, wskazał na przedłożone do organu świadectwa pracy oraz opłacanie składek i wnosił o przyznanie prawa do świadczenia rentowego.

Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd II instancji zważył, co następuje :

Apelacja wnioskodawcy jest nieuzasadniona i z tej przyczyny podlega oddaleniu. Zaskarżone bowiem rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest orzeczeniem trafnym i odpowiadającym prawu, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują jakiekolwiek przesłanki mogące wyrok ten wzruszyć, w szczególności te, które Sąd II instancji ma na uwadze z urzędu (art. 378 § 1 kpc).

Na wstępie zauważyć należy, iż w sprawach o świadczenia rentowe, w celu ustalenia stanu zdrowia osoby odwołującej się pod kątem zasadności przesłanki warunkującej nabycie prawa do renty, jaką jest niezdolność do pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, daty powstania tej niezdolności oraz jej charakteru, koniecznym jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza lub zespołu biegłych. Jest oczywistym bowiem, że ocena niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, których sąd orzekający nie posiada. Wyznaczeni biegli winni zatem legitymować się specjalizacją adekwatną do schorzeń badanego, wydana zaś przez nich opinia musi spełniać określone kryteria, stanowiące w efekcie o pełnej miarodajności tego dowodu - bliżej o nich w bogatym orzecznictwie Sądu Najwyższego tu między innymi w orzeczeniach z dnia 19 grudnia 1990 r. I PR 148/90 OSP 1991 nr 11-12, poz. 300,14 września 1995 r. II URN 31/95 OSNAP 1996 r., nr 7, poz. 103, czy z dnia 7 listopada 2000r. I CKN 1170/98- OSNC 2001/4/64).

W tym miejscu należy przypomnieć, iż prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem, którego przyznanie jest uzależnione od spełnienia łącznie trzech warunków. Zostały one wymienione w art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 ze zmianami), a są nimi: niezdolność do pracy, posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego oraz powstanie niezdolności do pracy w okresach wymienionych w podanej normie prawa lub w ciągu osiemnastu miesięcy od ustania tych okresów.

Zauważyć przyjdzie, iż w sprawie niekwestionowaną była okoliczność, iż wnioskodawca legitymuje się orzeczeniem o częściowej niezdolności do pracy. Spornym natomiast pozostawała data jej powstania . Kwestia ta jest o tyle istotna, że wpływa ona na spełnienie przez wnioskodawcę pozostałych z wyżej wymienionych warunków, a to wykazania, iż w dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy legitymował się on wymaganym ustawą stażem ubezpieczenia. (art. 58 ustawy emerytalno – rentowej), a dalej iż niezdolność ta powstała przed upływem osiemnastomiesięcznego okresu od ustania ostatniego okresu ubezpieczenia. Data powstania niezdolności wyznaczać będzie bowiem ramy czasowe dziesięciolecia, z którego może być wyłącznie zaliczony okres składkowy i nieskładkowy ( w rozumieniu art. 6 i 7 ustawy emerytalno – rentowej), którego suma stanowić z kolei będzie o spełnieniu bądź niespełnieniu warunku wymienionego w ust 1 pkt. 2 art. 57 tej ustawy, a dalej dacie upływu wspomnianego wyżej osiemnastomiesięcznego okresu.

Kontynuując rozważania wypadnie przypomnieć, iż wsteczne określenie daty niezdolności do pracy – jak to wynika z ugruntowanych poglądów judykatury (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 1996 roku w sprawie sygn. akt II URN 40/95 opublikowany w OSNAPiUS 1996/13/190) – musi być dokonane w oparciu o dokumentację leczenia dotyczącą indywidualnie ubezpieczonego domagającego się przyznania prawa do świadczenia rentowego.

W stanie faktycznym sprawy powołani w sprawie biegli lekarze specjaliści kardiolog i chirurg– kierując się dostępną dokumentacją medyczną przyjęli datę powstania częściowej niezdolności do pracy na 18 maja 2004r. tj. dzień pierwszej hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych. Tutejszy Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje ocenę Sądu Okręgowego, co do wiarygodności omawianego dowodu, a dalej podziela ustalenie, iż skarżący w ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy nie wykazał 5 letniego okresu ubezpieczenia. W tym bowiem okresie legitymuje się on ogólnym stażem ubezpieczenia wynoszącym jedynie 10 miesięcy i 4 dni. Należy podkreślić, że pozwany Zakład uwzględnił całą przedłożoną przez wnioskodawcę dokumentację dotyczącą jego zatrudnienia. Z okoliczności sprawy wynika, że J. T. spełniałby omawiany warunek w sytuacji powstania niezdolności do pracy przed 15 stycznia 1992r., czego jednak nie stwierdzili zarówno lekarze pozwanego Zakładu jak i biegli sądowi. Tym samym zarzut odwołującego nieuwzględnienia w opinii skutków wypadku samochodowego, któremu uległ on w 2000r. pozostaje bez wpływu na ustalenie daty powstania niezdolności do pracy, mogącej skutkować przyznaniem świadczenia.

W świetle poczynionych rozważań, Sąd Apelacyjny w Rzeszowie przyjął, iż nie zachodzą podstawy do podważenia zasadniczego ustalenia jak i oceny prawnej sprawy przyjętej przez Sąd I instancji, iż mimo częściowej niezdolności do pracy J. T. nie spełnia koniecznej przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określonej w art. 57 ust. 1, pkt. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2009r. Nr 153, poz. 1227).

Mając powyższe na uwadze należało orzec jak w pkt I wyroku, na podstawie art. 385 kpc. Stosownie do § 20 rozporządzenia z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 461) wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu powinien zawierać oświadczenie, że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części.
Z powyższego wynika, że aby Skarb Państwa mógł wypłacić wynagrodzenie z określonego wyżej tytułu konieczne jest złożenie oświadczenia o wskazanej treści, gdyż pozwala to określić zakres, w jaki wynagrodzenie musi zostać pokryte przez Skarb Państwa. Brak takiego oświadczenia wywołuje skutki materialnoprawne, polegające na utracie prawa do wynagrodzenia, co miało miejsce w niniejszej sprawie i o czym orzeczono w pkt II wyroku ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z 23 lutego 2012r. V CZ 133/11, jak również postanowienie z 9 września 2011r. III SPP 27/11, post. NSA w Warszawie z 18 czerwca 2008r. I OZ 390/08, post. NSA w Warszawie
z 28 sierpnia 2008r. I OZ 615/08).

(...)

(...)

(...)