Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Nowaczyński

Sędziowie: SO Aleksandra Ratkowska (spr.)

SO Teresa Zawistowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Danuta Gołębiewska

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2014 r. w Elblągu

na rozprawie

sprawy z powództwa I. B.

przeciwko J. D. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Iławie

z dnia 31 stycznia 2014 r. sygn. akt I C 758/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki I. B. na rzecz pozwanej J. D. (1) kwotę 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję;

3.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Iławie na rzecz radcy prawnego J. D. (2) kwotę 1.476 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

\

Sygn. akt I Ca 113/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 31stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy w Iławie w sprawie z powództwa I. B. przeciwko J. D. (1) o zachowek umorzył postępowanie co do kwoty 12.500 zł (punkt I), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (punkt II), zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3.092,04 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt III) oraz zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Iławie na rzecz pełnomocnika procesowego powódki kwotę 2.400 zł powiększoną o podatek VAT tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (punkt IV).

Wskazano, iż powódka domagała się początkowo zasądzenia od pozwanej kwoty 25.000 zł tytułem zachowku oraz kosztów procesu. Jako majątek wchodzący w skład spadku powódka wymieniła lokal mieszkalny położony w I.przy ul. (...)o wartości 150.000 zł, zaś zachowek powódki wynosił (...) tej wartości. W toku postępowania powódka zaliczyła do masy spadkowej jeszcze lokal użytkowy – garaż o wartości 20.000 zł oraz wyposażenie mieszkania i samochód osobowy – F. (...)o łącznej wartości 30.000 zł. Ponadto podniosła, iż domaga się zasądzenia zachowku po spadkodawcach E. K.i H. K. (1). Ostatecznie powódka ograniczała swoje roszczenie do zachowku po babci H. K. (2), cofnęła roszczenie co do kwoty 12.500 zł wraz z zrzeczeniem się tegoż roszczenia, wartość masy spadkowej określiła na kwotę 100.000 zł, zaś wysokość dochodzonego zachowku na 12.500 zł .

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych. Wskazała na błędne wyliczenie wartości zachowku liczonego od zawyżonego udziału powódki, zanegowała wartości poszczególnych składników mających wchodzić w skład masy spadkowej. Zaznaczyła, iż powódka za życia babci nie interesowała się jej losem, a zatem powództwo zasługiwało na oddalenie również w uwagi na art. 5 k.c. Pozwana podniosła, iż samochód F. (...), ani też garaż nie wchodzą w skład masy spadkowej po H. K. (1), albowiem zostały zbyte przez nią po śmierci męża. Przyznała, iż odziedziczyła dwa telewizory łącznej wartości maksymalnie 200 zł , a także lodówkę i pralkę wartości maksymalnie 200 zł.

Sąd pierwszej instancji ustalił, iż Sąd Rejonowy w Iławie postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie I Ns (...)stwierdził, iż spadek po H. K. (1)zmarłej (...)r. w (...)na podstawie testamentu nabyła w całości wnuczka J. D. (1). Spadkodawczyni w chwili śmierci była wdową. Jej mąż E. K.zmarł (...). H. K. (1)z małżeństwa miała dwoje dzieci: córkę G. M. (1)oraz syna M. K.. Syn M. K.zmarł przed swoją matką (...) r. Posiadał dwie córki I. B.oraz J. K.. W skład masy spadkowej po H. K. (1)wchodzi udział w prawie do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność położonego w I.przy ulicy (...), KW nr (...). Ponadto w skład spadku wchodziły ruchomości w postaci dwóch telewizorów , lodówki , pralki, dwóch meblościanek oraz mebli kuchennych , dwóch foteli i dwóch ław. Stosunki pomiędzy powódką, a jej zmarłą babcią miały charakter bardzo ograniczony. Kontakty z babcią zerwały się, gdy powódka miała 10 lat wskutek rozwodu rodziców. Powódka nawiązała ponowne kontakty dopiero po zawarciu związku małżeńskiego i po urodzeniu swoich dzieci. Powódka odwiedzała babcię wraz z mężem . Powódka nie opiekowała się babcią podczas choroby . Opiekę tą sprawowała G. M. (1)oraz pomagała jej pozwana.

Sąd pierwszej instancji odnosząc się do przepisu art. 991 § 1 i 2 k.c. podkreślił, iż powódka była w kręgu osób uprawnionych do zachowku po babci H. K. (1), a konfiguracja podmiotowa osób uprawnionych do dziedziczenia po zmarłej nakazywała przyjąć, iż przysługujące powódce prawo do zachowku wynosiłoby (...)udziału, który by dziedziczyła, co dawało (...) wartości masy spadkowej. Wskazał Sąd a quo, iż to na powódce spoczywał obowiązek wskazania dowodów potwierdzających skład masy spadkowej, wartość poszczególnych składników spadku, tak aby możliwe było ustalenie wysokości zachowku przypadającego powódce, zwłaszcza że powódka w toku całego postępowania była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. W ocenie Sądu pierwszej instancji powódka nie zaoferowała żadnego dowodu na potwierdzenie podawanych przez siebie twierdzeń co do wartości masy spadkowej, tj. lokalu mieszkalnego oszacowanego na 150.000 zł, garażu, którego wartości określono na 20.000 zł oraz ruchomości – samochodu marki F. (...)oraz wyposażenia mieszkania o łącznej wartości 30.000 zł. Powódka nie zgłosiła wniosków dowodowych, za pomocą których podawane przez nią wartości mogły zostać pozytywnie zweryfikowane, a skład masy spadkowej ustalony. Sąd a quo nie znalazł podstaw dla przyjęcia, iż w skład masy spadkowej wchodził lokal użytkowy – garaż oraz samochód marki F. (...), gdyż ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że zmarła H. K. (1)nie posiadała prawa jazdy, samochód oraz garaż zostały przez nią zbyte po śmierci małżonka. Podkreślono, że pomimo okoliczności potwierdzenia przez pozwaną, iż w skład masy spadkowej wchodzą dwa telewizory oraz pralka i lodówka, a ponadto na podstawie zeznań świadków M. M. (1)i G. M. (2)przyjęto, iż masę spadkową stanowią także dwie meblościanki, meble kuchenne, dwa fotele i dwie ławy, to jednakże brak było możliwości ustalenia wartości tych przedmiotów. Taki stan rzeczy, w ocenie Sądu a quo , nie pozwalał ustalić w sposób jednoznaczny składu spadku oraz jego wartości, a co za tym idzie wysokości dochodzonego zachowku. Sąd pominął dowód z zeznań świadka A. K., która w sposób prawidłowy została wezwana na rozprawę, jednakże nie stawiała się na przesłuchanie pomimo określenia przez Sąd ostatecznego terminu dla tej czynności.

Za skuteczne Sąd pierwszej instancji uznał cofnięcie pozwu przez powódkę co do kwoty 12.500 zł z jednoczesnym zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 223 ust.1 ustawa o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 r. (Dz.U. Nr 19, poz. 145) przy zastosowaniu § 6 pkt.5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( DZ.U. 2013 , poz. 490 j.t.).

Powódka wniosła apelację od tego wyroku , zaskarżając go w części oddalającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach procesu (pkt II i III)

Skarżącą podniosła zarzut naruszenia prawa materialnego:

- art. 991 § 1 i 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji nieprzyznanie powódce należnej jej wartości połowy udziału spadkowego, który by jej przypadł w dziedziczeniu ustawowym po spadkodawczyni H. K. (1);

- art. 6 k.c. na skutek uznania, iż powódka nie udowodniła wysokości dochodzonego roszczenia;

- art. 5 k.c. k.c. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji tego uznanie, iż powódce nie należy się we wskazanej wysokości zachowek;

W ocenie powódki Sąd pierwszej instancji dopuścił się również naruszenia następujących przepisów postępowania;

- art. 232 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji tego błędne zastosowanie, w szczególności poprzez uznanie, że to strony są wyłącznym dysponentem postępowania i one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik;

- art. 242 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie, w szczególności poprzez przyjęcie, iż przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka A. K. napotkało przeszkody o nieokreślonym czasie trwania, co w konsekwencji skutkowało uniemożliwieniem powódce udowodnienia składu masy spadkowej i jej wartości;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i ich ocenę w sposób dowolny, w szczególności poprzez uznanie za nieudowodnioną okoliczności składu masy spadkowej, kiedy nie było sporne, iż w jej skład wchodził udział 1/2 części w prawie do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, ponadto dwóch telewizorów, pralki, lodówki, dwóch meblościanek, mebli kuchennych, dwóch foteli i dwóch ław. Jako minimalną wartość masy spadkowej Sąd powinien przyjąć tę potwierdzoną przez pozwaną i w tym zakresie uwzględnić powództwo (ruchomości: dwa telewizory o łącznej wartości 200 zł, lodówka i pralka o łącznej wartości 200 zł), jako minimalną wartość mieszkania Sąd a quo winien przyjąć przynajmniej 18.000 zł - gdyż wynika ona z dokumentu Zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w I.Nr PZ-(...) (...));

- art. 229 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy pozwana przyznała szereg faktów dotyczących zarówno składu masy spadkowej, jak i wartości niektórych z jej elementów;

- art. 158 § 1 i 2 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie, to jest niezamieszczenie w protokole informacji, jakie dowody Sąd dopuścił;

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie poprzez niewskazanie przyczyn pominięcia lub odmowy wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom powódki na okoliczności wskazane w pozwie;

Powódka domagała się uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy oraz zasądzenia od pozwanej kosztów postępowania według norm prawem przepisanych za obie instancje.

W uzasadnieniu apelacji powódka stwierdziła, iż Sąd słusznie ustalił , iż w skład masy spadkowej weszło: prawo do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, położonego w I.przy ul. (...)w wysokości (...)części, dla którego jest prowadzona księga wieczysta (...)przez Sąd Rejonowy w Iławie, ponadto ruchomości dwa telewizory, lodówka, pralka, dwie meblościanki oraz meble kuchenne, dwa fotele i dwie ławy. Podkreśliła powódka jednocześnie, że wartość niektórych ruchomości przyznała sama pozwana - dwa telewizory miały wartość 200 zł, lodówka i pralka łączną wartość 200 zł. Odnośnie wartości lokalu mieszkalnego powódka podkreśliła, iż Sąd pierwszej instancji w tym zakresie powinien posiłkować się danymi wynikającymi z dokumentu – Zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w I.Nr PZ-(...) (...) i określić tę wartość minimalnie na 18.000 zł. Zatem w ocenie powódki w tych okolicznościach, pomimo przyznania przez pozwaną wartości niektórych przedmiotów wchodzących w skład masy spadkowej, oddalenie przez Sąd pierwszej instancji powództwa w całości nie było uzasadnione. Zdaniem powódki Sąd Rejonowy w Iławie bezzasadnie pominął dowód z zeznań świadka A. K., co miało oczywisty wpływ na niemożność udowodnienia składu masy spadkowej, jak i jej wartości. Niezasadnie odmówiono wiarygodności zeznaniom skarżącej, tak co do składu masy spadkowej, jak i jej wartości.

Pozwana w odpowiedzi na apelację powódki domagała się jej oddalenia oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki, jako bezzasadna, nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia, jak również dokonał trafnej oceny zebranego materiału dowodowego, którą to ocenę Sąd odwoławczy podziela, przyjmując za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

Podnoszenie przez powódkę zarzutu odnoszącego się do naruszenia prawa materialnego, tj. art. 991 § 1 i 2 k.c., jako najdalej idącego, byłoby uzasadnione jedynie w sytuacji, kiedy żądanie pozwu zostałoby prawidłowo wykazane, tak co do zasady, jak i wysokości. Dopiero w przypadku, gdyby ustalenia, które na tej podstawie zapadły nie odpowiadałyby normom prawa materialnego regulującym instytucję zachowku, wówczas można by mówić o skuteczności zarzutów podnoszonych w apelacji. Sąd odwoławczy aprobuje stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż w okolicznościach przedmiotowej sprawy powódka nie podołała obowiązkowi wykazania okoliczności, z których wywodziła skutki prawne. Jej bierność dowodowa w kwestii dowiedzenia zarówno przedmiotów wchodzących w skład masy spadkowej, jak również ich wartości, skutkowała zasadnym rozstrzygnięciem Sądu pierwszej instancji, co do oddalenia powództwa w zakresie, w jakim postępowanie nie zostało umorzone.

Nie można pomijać okoliczności, iż powódka była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, co nakazywało przyjęcie, iż znane mu były obowiązujące przepisy procedury cywilnej w kontekście dowodzenia faktów istotnych z punktu widzenia interesu prawnego mandanta. Podnoszone w apelacji zarzuty skarżącej, co do konieczności działania Sądu z urzędu (zarzucanego braku inicjatywy Sądu) w kwestii ustalenia rzeczywistej wartości masy spadkowej, jako punktu wyjścia do czynienia dalszych ustaleń dotyczących wysokości roszczenia przysługującego powódce tytułem zachowku – były całkowicie dowolne. Na Sądzie nie spoczywał bowiem obowiązek gromadzenia materiału dowodowego z urzędu. Prawidłowo podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, iż zasada kontradyktoryjności obowiązująca w polskim systemie prawa procesowego, zwłaszcza w przypadku zastępstwa strony przez profesjonalnego pełnomocnika, zmuszała stronę do podjęcia takich czynności, które będą zmierzać do wykazania zasadności dochodzonego powództwa. W tej sprawie nie miało to miejsca.

Sąd Okręgowy w Elblągu nie podziela zarzutów skarżącej co do okoliczności rzekomego przyznania przez stronę pozwaną w toku procesu wartości niektórych składników majątkowych wchodzących w skład masy spadkowej. Pozwana od samego początku postępowania, konsekwentnie kwestionowała wartość składników wchodzących w skład masy spadkowej po H. K. (1), podawaną przez powódkę. Bezzasadnie zakłada również skarżąca, iż wartoścć udziału w lokalu mieszkalnym położonym w I.przy ul. (...)powinna zostać ustalona przez Sąd pierwszej instancji w oparciu o dokument w postaci zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w I.nr PZ-(...) (...), określającego tę wartość na 18.000 zł. Dokument ten został wygenerowany jedynie na potrzeby toczącego się innego postępowania – tj. administracyjnego, dotyczącego ustalenia J. D. (1)wysokości podatku od spadu po E. K.i nie mógł stanowić miarodajnego dowodu dla czynienia ustaleń w przedmiotowej sprawie.

Nie można nie zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, iż skarżąca zobowiązana była zarówno do wykazania istnienia poszczególnych składników majątkowych, które wskazywała, jak również ich wartości – na dzień orzekania przez Sąd pierwszej instancji. W tym kontekście posiłkowanie się treścią dokumentu z dnia 14 lutego 2005 r. sporządzonego w toku postępowania administracyjnego nie mogło być utożsamiane z udowodnieniem wysokości wartości (...) udziału w prawie do lokalu mieszkalnego. Inne wartości nie zostały przez stronę pozwana w żadnej mierze przyznane – wręcz przeciwnie – pozwana podkreślała zły stan użytkowy lokalu mieszkalnego, co wymuszało konieczność przeprowadzenia jego generalnego remontu i miało oczywisty wpływ na jego znacznie niższą wartość od tej deklarowanej przez powódkę.

W takim przypadku zachodziła konieczność przeprowadzania dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy w zakresie szacowania nieruchomości celem wykazania wartości lokalu mieszkalnego, przy czym , jak już podkreślono, Sąd pierwszej instancji nie był w żadnej mierze zobligowany do prowadzenia postępowania dowodowego tym zakresie z urzędu, w zastępstwie powódki reprezentowanej przez radcę prawnego.

Co do składników majątkowych w postaci samochodu osobowego marki F. (...) oraz lokalu użytkowego – garażu, powódka nie wykazała, aby mogły one zostać zaliczone do masy spadkowej stanowiącej punkt wyjścia do obliczenia zachowku. W tym zakresie sama powódka nie była w stanie wskazać, czy samochód oraz garaż zostały sprzedane za życia H. K. (1), czy też już po jej śmierci. Świadek J. K. zawnioskowana przez powódkę w zeznaniach wskazała na okoliczność prawdopodobnej sprzedaży samochodu i garażu przez H. K. (1). Z treści zeznań świadka M. M. (2) wynikało zaś, iż po śmierci E. K. H. K. (1) sprzedała zarówno garaż, jak i samochód F. (...). Sąd pierwszej instancji doszedł zatem do prawidłowych wniosków przyjmując, iż te składniki nie wchodziły w skład masy spadkowej po zmarłej H. K. (1), powódka zaś nie zaoferowała innych dowodów dla przyjęcia stanowiska odmiennego.

Ostatecznie zatem w sprawie można było przyjąć, iż wykazane zostały składniki masy spadkowej po zmarłej H. T.w postaci prawa do lokalu, jak i pewnych ruchomości, istnienia których strona pozwana nie negowała. Jednak te okoliczności pozostają bez wpływu na ustalenie Sądu pierwszej instancji, iż strona powodowa nie wykazała wartości tych przedmiotów, a zatem nie można było poddać ocenie zgłoszonego przez powódkę roszczenia. Nie można również pominąć okoliczności, iż skład spadku oraz udział w nim powódki były błędnie określone, czego skutkiem było między innymi przyjęcie, iż w skład masy majątkowej wchodzi całe prawo do lokalu, kiedy to spadkodawczyni była jego współwłaścicielką w udziale (...). Nawet sama okoliczność przyznania przez pozwaną przynależności określonych składników do masy spadkowej nie mogła prowadzić do konstatacji, iż jednocześnie strona pozwana przyznała ich wartość. Pozwana wskazała jedynie na wartości maksymalne poszczególnych składników majątkowych, określając je na 200 zł w odniesieniu do mebli, jak również 200 zł w kontekście wartości telewizorów. Jednakże konsekwentne kwestionowanie wartości całej masy spadkowej przez pozwaną od samego początku postępowania skutkować musiało stwierdzeniem, iż podana przez nią kwota łączna 400 zł dla wymienionych ruchomości nie była miarodajna dla czynienia ustaleń przez Sąd pierwszej instancji. Skarżąca była bierna w kwestii powołania dowodów mogących potwierdzić zajmowane przez nią stanowisko procesowe, w związku z czym musiała liczyć się również w negatywnymi konsekwencjami w postaci oddalenia powództwa z uwagi na niewykazanie wartości masy spadkowej, od której uzależniona była również wysokość dochodzonego przez nią zachowku.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy nie znajduje podstawy dla podzielenia zarzutu skarżącej, iż Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy. Nierozpoznanie istoty sprawy dotyczy niezbadania roszczenia będącego podstawą powództwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2014 r., II PK 129/13, System Informacji Prawnej Lex Omega nr 1441272). Oceny, czy sąd pierwszej instancji rozpoznał istotę sprawy, dokonuje się na podstawie analizy żądań pozwu (wniosku) i przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, nie zaś na podstawie ewentualnych wad postępowania wyjaśniającego, czy błędów w związku z subsumcją ustalonych faktów pod normę materialnoprawną. Przez pojęcie "nierozpoznania istoty sprawy" w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. należy rozumieć nierozstrzygnięcie o żądaniu stron, czyli niezałatwienie przedmiotu sporu. Wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna tego zwrotu pozwala na przyjęcie, że wszelkie inne wady rozstrzygnięcia, dotyczące naruszeń prawa materialnego, czy też procesowego, nie uzasadniają uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. , III CZ 57/13, System Informacji Prawnej Lex Omega nr 1422039).

Apelacja powódki nie zasługiwała na uwzględnienie w żadnym zakresie, co skutkowało jej oddaleniem na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za drugą instancję, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490 j.t.).

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, których zwrot przysługiwał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Iławie, rozstrzygnięto na podstawie § 2 ust 1 i 3 oraz § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490 j.t.).