Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...)Fundusz (...)we W. wniósł o zasądzenie od Z. K. i J. K. solidarnie kwoty 45.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że dochodzone roszczenie wynika z umowy kredytowej zawartej w dniu 28 kwietnia 1997 r. Wierzytelność na dzień 20 grudnia 2012 r. wynosi łącznie 142.624,83 zł, jednakże w niniejszej sprawie powód zaznaczył, że domaga się zapłaty jedynie części tej kwoty.

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani w sprzeciwie od powyższego nakazu wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu podnosząc zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda oraz przedawnienia roszczenia, albowiem kredyt dotyczył działalności gospodarczej, zatem w stosunku do niego miał zastosowanie trzyletni termin przewidziany w art. 118 k.c. Nadto wskazali, że z treści pozwu nie wynika w jaki sposób wysokość zobowiązania została wyliczona.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 45.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty z tym zastrzeżeniem, że pozwani w toku postępowania egzekucyjnego mogą powoływać się na ograniczenie ich odpowiedzialności do nieruchomości objętej księgą wieczystą KW Nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Mogilnie (punkt 1) oraz zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2.980 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 2).

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach prawnych:

W dniu 28 kwietnia 1997 r. doszło do zawarcia umowy pomiędzy (...) S.A., a pozwanym J. K., zgodnie którą (...) udzielił pozwanemu odnawialny kredyt w kwocie 45.000 zł na okres od 29 kwietnia 1997 r. do 28 kwietnia 1998 r. Kredyt przeznaczony był na pokrycie wymagalnych zobowiązań kredytobiorcy wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej. Aneksem z dnia 27 kwietnia 1999 r. zmieniono numer linii kredytowej. Poręczycielem wekslowym udzielonego kredytu była pozwana Z. K..

Spłata wierzytelności z powyższej umowy została zabezpieczona hipoteką umowną zwykłą na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Inowrocławiu Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Mogilnie prowadzi księgę wieczystą KW Nr (...), będącej w użytkowaniu wieczystym pozwanych.

Pismem z dnia 26 lipca 1999 r. (...) S.A. wypowiedział powyższą umowę z racji braku spłaty. Pozwany przyjął wskazane pismo w dniu 28 lipca 1999 r.

W dniu 9 czerwca 2009 r. powód nabył od (...) S.A. pakiet wierzytelności, w tym przedmiotową wierzytelność. W następstwie tego powód został ujawniony jako nowy wierzyciel w księdze wieczystej.

Wierzytelność pozwanych na dzień 20 grudnia 2012 r. wynosiła łącznie 142.624,83 zł, w tym należność główna kwocie 19.769,70 zł i odsetki 122.855,13 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone dowody z dokumentów.

Przechodząc do rozważań Sąd wskazał, że fakt istnienia wierzytelności, a także jej skutecznego nabycia przez powoda od poprzednika prawnego, w świetle zebranych w sprawie dowodów, nie budzi żadnych wątpliwości, co potwierdza legitymację procesową czynną powoda. Wbrew twierdzeniom pozwanych zbycie wierzytelności przez Bank nie wymagało ich zgody, albowiem do umów kredytowych zawartych przed dniem 1 lipca 2004 r. w myśl art. 92c ustawy – Prawo bankowe zgoda taka nie była potrzebna. Nadto zmiana wierzyciela została ujawniona w księdze wieczystej nieruchomości obciążonej hipoteką, o czym pozwani musieli zostać powiadomieni.

Sąd wskazał, że wobec okoliczności, iż umowa kredytowa została wypowiedziana 26 lipca 1999 r. uzasadnione jest stwierdzenie, że w dacie dokonania cesji przedmiotowa wierzytelność była już przedawniona (3 lata). Jednakże z uwagi na fakt, że wierzytelność pozwanych była zabezpieczona hipoteką, do oceny skuteczności zarzutu przedawnienia ma zastosowanie art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, z którego wynika, że przedawnienie wierzytelności nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Zatem wystąpienie przedawnienia ogranicza możliwość prowadzenia egzekucji do przedmiotu hipoteki. Upływ powyższego terminu przekształca istniejącą odpowiedzialność osobistą w odpowiedzialność rzeczową. W sprawie natomiast doszło także do skutecznego przeniesienia wierzytelności hipotecznej na powoda.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 720 § 1 k.c. w zw. z art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece orzekł jak w punkcie 1 wyroku. O kosztach procesu zaś Sąd postanowił w myśl art. 98 k.p.c.

Apelację od wyroku złożyli pozwani zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną i jednostronną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i pominięcie faktu, że w dacie umowy cesji przedmiotowa wierzytelność była już przedawniona oraz art. 227 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchania w charakterze świadków J. L. i M. W., na okoliczność ustalenia istnienia w dacie przelewu spornej wierzytelności i sprzedaży powodowi wierzytelności przedawnionej. Nadto pozwani podnieśli zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 77 i 79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w zw. z art. 319 k.p.c. Wskazując na powyższe wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Jednocześnie pozwani domagali się zasądzenia na ich rzecz kosztów procesu za obie instancje.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 § 1 k.p.c., które to ustalenia Sąd odwoławczy w całości akceptuje i przyjmuje za podstawę także własnego rozstrzygnięcia. Na aprobatę zasługuje również ocena prawna roszczenia powoda dokonana przez Sąd pierwszej instancji.

Zupełnie chybiony jest zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisu prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. Abstrahując od całkowitej gołosłowności argumentacji przedstawionej na jego poparcie, która stanowi niczym nieuzasadnioną polemikę z rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego, wskazać należy, że w istocie zarzut ten jest niezrozumiały, albowiem poczynione w sprawie ustalenia przez Sąd pierwszej instancji nie były sporne pomiędzy stronami, poczynając od faktu zawarcia umowy kredytowej, jej zabezpieczenia hipotecznego, po okoliczność, że w dacie cesji wierzytelność była przedawniona, a także, że powód został wpisany w księdze wieczystej w miejsce pierwotnego wierzyciela po zawarciu umowy przelewu jako uprawniony z hipoteki umownej opiewającej na kwotę 45.000 zł. Wobec tego powyższy zarzut, w sytuacji niekwestionowania przez pozwanych powyższych faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, nie mógł przynieść pozytywnego efektu. Sąd Rejonowy nadał właściwe znaczenie okoliczności przedawnienia roszczenia, jednakże z uwagi na skuteczne przeniesienie wierzytelności hipotecznej na powoda, prawidłowo wskazał, że odpowiedzialność pozwanych winna być ograniczona tylko do nieruchomości, którą hipoteka ta zabezpiecza.

Z tych samych względów nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 227 k.p.c., albowiem wnioski dowodowe o przesłuchanie wskazanych przez pozwanych osób w charakterze świadków zostały zgłoszone na okoliczności niesporne, które nadto mają swoje potwierdzenie w złożonych w sprawie dokumentach. Słusznie zatem Sąd Rejonowy oddalił je uznając, że są one zupełnie nieprzydatne w sprawie.

Całkowicie nietrafiony okazał się również zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego w postaci art. 77 i 79 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity – Dz. U. 2013 r., poz. 707 ze zm. – dalej: „u.k.w.h.”) w zw. z art. 319 k.p.c. Wskazać należy, że kwestionowanie wpisu w księdze wieczystej powoda jako wierzyciela hipotecznego nie mogło odnieść jakiegokolwiek skutku prawnego w tym postępowaniu. Pozwani jako uczestnicy postępowania o wpis mieli taką możliwość we właściwym postępowaniu wieczystoksięgowym, jednakże z niej nie skorzystali nie została bowiem złożona apelacja od dokonanego w dniu 22 lutego 2012r. / odpis Kw nr (...) k.114 i 128 akt niniejszej sprawy/.

Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazuje, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą jedynie skutki w sferze obligacyjnej. Jeżeli zatem dojdzie do przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, to wierzyciel hipoteczny – czyli powód – jest uprawniony do zaspokojenia się z nieruchomości obciążonej. W przypadku przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką wierzyciel hipoteczny może zaspokoić się z nieruchomości obciążonej niezależnie od tego czy jej właścicielem jest też dłużnik osobisty, czy tylko rzeczowy, co wynika wprost z art. 77 u.k.w.h. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21.11.2013 r., I ACa 593/13, LEX nr 140285 czy postanowienie Sądu Najwyższego w sprawie II CSK 282/11/.

Oznacza to, że przedawnienie roszczenia w stosunku do dłużnika osobistego, jeżeli roszczenie zostało wcześniej zabezpieczone hipoteką umowną, podlega ochronie hipotecznej a zatem powód mógł skutecznie domagać się od pozwanych –dłużników rzeczowych zasądzenia kwoty 45000 złotych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę1.200 zł (§ 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – t.j. Dz. U. 2013 r., 490).