Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2015 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce

z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt I C 1265/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 1.800 (jeden tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

UZASADNIENIE

K. K. wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa (...)kwoty 10.030 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 czerwca 2013 r. Podała, że Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2013 r. oddalił jej zażalenie wniesione, jako wierzyciela egzekucyjnego i zarazem nabywcę zajętego w ramach egzekucji udziału w nieruchomości, na postanowienie Sądu Rejonowego w Bartoszycach o wygaśnięciu skutków przybicia i utracie rękojmi w kwocie 10.030 zł z uwagi na niewykonanie przez nabywcę warunków licytacyjnych tj. niewpłacenia reszty ceny nabycia. Jej zdaniem orzeczenie to zostało wydane z naruszeniem prawa (art. 365 § 1 k.p.c.), gdyż Sądy obu instancji nie uznały zaliczenia przez nią na poczet ceny nabycia stosownej części przysługującej jej wierzytelności alimentacyjnej, pomimo że przedłożony przez nią prawomocny wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r., wydany w sprawie ze skargi pauliańskiej, w sentencji wprost potwierdzał, że należność alimentacyjna stanowiła jej wierzytelność.

Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa. Twierdził, że w okolicznościach sprawy nie może być mowy o zaniechaniach funkcjonariuszy publicznych, a orzeczeniom wydanym w sprawach wskazywanych przez powódkę nie można zarzucić bezprawności. Brak jest też dowodów, że powódka poniosła szkodę w związku z wydaniem postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 12 kwietnia 2013 r., gdyż rzeczywistą przyczyną utraty rękojmi było nieuiszczenie przez nią pozostałej ceny nabycia.

Wyrokiem z dnia 8 lipca 2014 r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Orzeczenie to zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Lidzbarku Warmińskim M. K. prowadził z wniosku K. K. postępowanie egzekucyjne z udziału w wysokości 1/2 w nieruchomości rolnej o pow. 1,2515 ha, położonej w O.. (sygn. (...).

Powódka składając ten wniosek dołączyła do niego postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie zezwalające na wykonanie na obszarze RP orzeczenia Sądu Grodzkiego B. z dnia 23 stycznia 2002 r. (nr sprawy (...)) ustalającego alimenty od A. K. na rzecz małoletniej J. K. w kwocie 510 DM od 1 maja do 30 czerwca 2001 r., od 1 lipca 2001 r. w kwocie 525 DM miesięcznie, a od 1 stycznia 2002 r. w kwocie 268,43 euro miesięcznie. Postanowienie to stanowiło tytuł wykonawczy zasądzonych przez sąd niemiecki alimentów. K. K. złożyła też wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r. wydany w sprawie z jej powództwa przeciwko T. F., na mocy którego w stosunku do powódki została uznana za bezskuteczną umowa sprzedaży udziału 1/2 w nieruchomości położonej w O. zawartej w dniu 19 września 2008 r. w K. przed notariuszem J. K. pomiędzy pozwanym (kupującym) a A. K. (sprzedającym) w celu ochrony wierzytelności powódki: stwierdzonej tytułem wykonawczym w postaci wyroku Sądu Grodzkiego B. - Sąd Rodzinny z dnia 22 stycznia 2002 r. w sprawie numer (...); stwierdzonej postanowieniem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 lipca 2008 r. w sprawie VI RCo 32/03 zasądzającego koszty postępowania w wysokości 857 zł. W pkt 2 wyroku Sąd zasądził od T. F. na rzecz powódki kwotę 2.872 zł tytułem kosztów procesu (sygn. akt I C 28/09).

K. K. złożyła wniosek o przejęcie zajętego udziału w nieruchomości na własność w cenie 100.300 zł. Zarządzeniem z dnia 3 listopada 2011 r. zobowiązano pełnomocnika K. K. do uiszczenia rękojmi w kwocie 10.030 zł i kwota ta została uiszczona. W dniu 15 października 2012 r. udzielono przybicia przysługującego T. F. udziału wynoszącego 1/2 w prawie własności nieruchomości położonej w O., na rzecz K. K.. Zarządzeniem z dnia 26 października 2012 r. wezwano pełnomocnika powódki do wpłacenia na rachunek depozytu sądu kwoty 92.700 zł pod rygorem utraty rękojmi i stwierdzenia skutków przybicia. W dniu 6 listopada 2012 r. komornik przelał na konto depozytu sądowego rękojmię w kwocie 10.030 zł.

W piśmie z dnia 14 listopada 2012 r. K. K. oświadczyła, że zaliczyła na poczet ceny nabycia wierzytelność w kwocie 90.270 zł.

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy w Bartoszycach stwierdził wygaśnięcie skutków przybicia udziału wynoszącego 1/2 w prawie własności nieruchomości położonej w O. i utratę rękojmi w kwocie 10.030 zł (sygn. akt VI Co 7/13). Uznał, że K. K. nie może zaliczyć na poczet ceny nieruchomości, wierzytelności jaka przysługuje jej małoletniej córce w stosunku do dłużnika z tytułu roszczeń alimentacyjnych. K. K. nie przedstawiła też zgody sądu opiekuńczego na zaliczenie wierzytelności alimentacyjnej na poczet ceny, zgodnie z art. 968 § 2 k.p.c.

W wyniku rozpoznania zażalenia wniesionego przez powódkę na powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy w Olsztynie, postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2013 r., oddalił zażalenie K. K. (sygn. akt IX Cz 258/13). W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 968 k.p.c. potrącenia mogła ona dokonać tylko praw, które przysługiwały jej wyłącznie. Tymczasem przedstawiła do potrącenia wierzytelność z tytułu alimentów służącą jej córce J. K.. Z wyroku Sądu Grodzkiego B. - Sąd Rodzinny z dnia 22 stycznia 2002 r. wynikało bowiem, że alimenty od A. K. zasądzone były na rzecz dziecka stron J. K., urodzonej w dniu (...)

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd doszedł do przekonania, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazał, że pełnomocnik powódki K. K., składając w jej imieniu wniosek egzekucyjny, spowodował, że całe postępowanie dotknięte jest wadą bowiem K. K. nie była przedstawicielem ustawowym córki, o czym organ egzekucyjny dowiedział się gdy został złożony wyrok sądu niemieckiego w sprawie VI Co 7/13 wraz z zażaleniem wierzycielki na postanowienie Sądu Rejonowego w Bartoszycach z dnia 17 stycznia 2013 r. Sąd wyraził ocenę że wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu był skuteczny jedynie pomiędzy stronami tego postępowania, tj. K. K. i T. F.. Nie uczynił on zaś z powódki wierzycielki z należności alimentacyjnych służących jej córce. Ponadto był on wadliwy, gdyż uwzględnił powództwo osoby niemającej legitymacji materialnej. W dacie jego wydania J. K. miała już 21 lat i nie mogła być reprezentowana przez matkę, jako przedstawiciela ustawowego. W ocenie Sądu, znaczenie w sprawie miał charakter prawny świadczenia, a nie treść wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu, gdyż ten nie wywołał skutku w postaci nabycia przez powódkę jakiejkolwiek wierzytelności, a wyłącznie stwierdzał bezskuteczność wobec niej umowy sprzedaży części nieruchomości.

Sąd zwrócił też uwagę, że polskie organy egzekucyjne stosują art. 968 § 1 k.p.c., a zatem nabywca wierzytelności mógł zaliczyć na poczet ceny jedynie własną wierzytelność. Dlatego też powódka nie mogła zaliczyć wierzytelności córki na poczet ceny nabycia.

Uznał też, że powódka wpłacając kaucję w postępowaniu wadliwie przez siebie zainicjowanym, działała niejako na własne ryzyko i sama powinna ponosić konsekwencje takiego działania. Wiedziała bowiem, że nie jest przedstawicielem ustawowym córki, ani też nie powoływała się na udzielone je pełnomocnictwo. Zatem to nie orzeczenia wskazane przez powódkę były wadliwe, ale całe postępowanie zainicjowane przez nią samą. Także utrata rękojmi została spowodowana przez powódkę, która zainicjowała i uczestniczyła w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym nienależących do niej wierzytelności.

W podsumowaniu Sąd wskazał, że w sprawie nie zaistniały przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa, o których mowa w art. 417 k.c., albowiem szkoda po stronie powódki nie została spowodowana przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu powierzonej funkcjonariuszowi czynności. Dodał też, że niezgodność z prawem rodząca odpowiedzialność Skarbu Państwa musi polegać na oczywistej, rażącej obrazie prawa. Nie jest nią zaś wybór jednej z możliwych interpretacji prawa. Orzeczeniem niezgodnym z prawem w rozumieniu art. 424 ¹ k.p.c. w związku z art. 417 § 2 k.c. jest tylko takie, które jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej. Sąd uznał także, że nie zachodziły przesłanki do uwzględnienia powództwa w oparciu o reżim odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, wpłacenie rękojmi było bowiem kolejną czynnością w toku postępowania egzekucyjnego.

O kosztach procesu postanowił zgodnie z art. 98 k.p.c. i art. 11 ust. 3 ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...).

Apelację od tego wyroku wniosła powódka, która zarzuciła Sądowi I instancji naruszenie:

-art 527 § 1 k.c. i art. 531 § 1 k.c. przez wadliwe przyjęcie, że wyrok wydany wskutek wniesienia skargi pauliańskiej ma charakter deklaratywny;

-art. 417 § 1 k.c. przez przyjęcie, że za utratę rękojmi w kwocie 10.030 zł nie odpowiada pozwany, lecz ona sama;

-art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 i 2 k.c. przez przyjęcia, że wierzycielem w sprawie egzekucyjnej Kmp 43/10 i VI Co 7/13 nie była ona, lecz jej córka J. K.;

-art. 233 § 1 k.p.c. przez nierzetelną ocenę zgromadzonych w sprawie dokumentów;

-art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 776 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że nie przedstawiła ona tytułu wykonawczego, na podstawie którego byłaby uprawniona do prowadzenia postępowania egzekucyjnego;

-art. 365 § 1 k.p.c. przez dokonanie własnych materialnoprawnych ustaleń, sprzecznych z sentencją prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r.;

rt. 379 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez błędne przyjęcie (przy założeniu, iż wierzycielem w sprawie egzekucyjnej Kmp 43/10 i VI Co 7/13 jest J. K.), że nie zachodzi nieważność postępowania egzekucyjnego;

-art. 328 § 2 k.p.c. przez zawarcie w uzasadnieniu wyroku sprzecznej ze sobą argumentacji dotyczącej związania wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu oraz nieważności postępowania egzekucyjnego.

Wnosiła o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa albo jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny jest sądem, który ponownie merytorycznie rozpoznaje sprawę, mając na względzie materiał dowodowy zgromadzony przed sądem I i II instancji. W niniejszej sprawie postępowanie dowodowe przeprowadzone przez Sąd Okręgowy nie było uzupełniane, a zatem w oparciu o dowody zebrane przez ten Sąd należało zbadać, przy uwzględnieniu podniesionych w apelacji zarzutów prawa procesowego, a także prawa materialnego mogącego mieć w sprawie zastosowanie, czy dochodzone pozwem roszczenie zasługuje na uwzględnienie.

Strona powodowa jako podstawę faktyczną żądania zasądzenia od Skarbu Państwa kwoty 10.030 zł powoływała postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie IX Cz 258/13, którym to oddalono zażalenie powódki na postanowienie Sądu Rejonowego w Bartoszycach VI Zamiejscowy Wydział w L. z dnia 17 stycznia 2013 r. o wygaśnięciu skutków przybicia i utracie rękojmi w kwocie 10.030 zł z uwagi na niewykonanie przez nabywcę warunków licytacyjnych, tj. niewpłacenie reszty ceny. Twierdziła, że Sądy obu instancji bezpodstawnie nie uznały zaliczenia przez nią na poczet ceny nabycia udziału we własności nieruchomości jej wierzytelności alimentacyjnej dochodzonej na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 lipca 2008 r. w sprawie VI RCo 32/08, zezwalającego na wykonanie na obszarze RP wyroku Sądu Grodzkiego B. z 22 stycznia 2002 r. Żądając zasądzenia tej kwoty przywołała treść art. 417 ¹ § 2 w zw. z art. 417 § 1 k.c. oraz art. 424 ^1b w zw. z art. 424 ¹ i 767 ⁴ § 2 i 3 k.p.c. Jako alternatywną podstawę prawną wskazała przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu - podnosiła, że przy założeniu, że wierzycielem nie była ona ale jej pełnoletnia córka J. K., to okoliczność ta, w powiązaniu z tym, iż nie dysponowała pełnomocnictwem od córki, czyniła nieważnym postępowanie egzekucyjne w sprawie Kmp 43/10 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bartoszycach M. K..

Co prawda pisemne motywy zaskarżonego wyroku nie są najbardziej przejrzyste, tym niemniej pozwalają prześledzić tok rozumowania Sądu I instancji. Sąd ten przedstawił przebieg postępowań sądowych toczących się z udziałem powódki oraz postępowania w sprawie Kmp 43/10 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bartoszycach M. K.. Zacytował też motywy orzeczeń sądowych w sprawach, w których występowała K. K..

Właściwie Sąd Okręgowy ustalił, kto był wnioskodawcą (wierzycielem) w sprawie Kmp 43/10 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bartoszycach i jakie dokumenty zostały dołączone do wniosku. Na podstawie tego wniosku zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne zgodnie ze sposobem w nim wskazanym. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 804 k.p.c. organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Do wniosku dołączono postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 lipca 2008 r. w sprawie VI RCo 32/08, zezwalające na wykonanie na obszarze RP wyroku Sądu Grodzkiego B. z 22 stycznia 2002 r., mocą którego zostały zasądzone od A. K. alimenty na rzecz małoletniej J. K. w określonych kwotach. W punkcie II tego postanowienia zasądzono od A. K. na rzecz K. K. kwotę 857 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania procesowego. Wraz z tytułem wykonawczym w postaci tego postanowienia do wniosku egzekucyjnego dołączono wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r., z powództwa K. K. przeciwko T. F. o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, na mocy którego to w stosunku do powódki została uznana za bezskuteczną umowa sprzedaży udziału 1/2 we własności nieruchomości położonej w O., zawartej w dniu 19 września 2008 r. w K. przed notariuszem J. K., pomiędzy pozwanym (kupującym) a A. K. (sprzedającym) w celu ochrony wierzytelności powódki: stwierdzonej tytułem wykonawczym w postaci wyroku Sądu Grodzkiego B. - z dnia 22 stycznia 2002 r. w sprawie numer (...); stwierdzonej postanowieniem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 lipca 2008 r. w sprawie VI RCo 32/03 zasądzającego koszty postępowania w wysokości 857 zł, a w pkt 2 tego wyroku Sąd zasądził od T. F. na rzecz powódki kwotę 2.872 zł tytułem kosztów procesu. Powyższe dokumenty dowodzą, że powódka miała także własne wierzytelności względem A. K. i T. F. z tytułu zasądzonych od tych osób kosztów procesu. W oparciu o wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r. powódka była uprawniona do wnioskowania o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w odniesieniu do udziału we własności nieruchomości.

Analiza akt sprawy Kmp 43/10 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bartoszycach pozwala na postawienie wniosku, iż podejmowane były w sprawie czynności zmierzające do skutecznego przeprowadzenia egzekucji z udziału we własnosci nieruchomości. W dniu 13 października 2011 r. pełnomocnik powódki (K. K. była współwłaścicielem licytowanej nieruchomości z udziałem w wysokości 1/2) złożył oświadczenie o przejęciu ułamkowej części nieruchomości za cenę 100.300 zł, stosownie do art. 958 § 1 k.p.c. w zw. z art. 1004 k.p.c. Twierdził jednakże, iż powódka nie ma obowiązku wpłacać rękojmi. Wobec niewpłacenia kwoty 10.030 zł postanowieniem z dnia 18 listopada 2011 r. Sąd Rejonowy w Bartoszycach VI Zamiejscowy Wydział w L. odmówił K. K. przybicia własności. W kolejnym wniosku - z dnia 11 lipca 2012 r. - wierzyciel wnioskował o przejęcie ułamkowej części nieruchomości za cenę 100.300 zł, stosownie do art. 958 § 1 k.p.c. w zw. z art. 1004 k.p.c. Bez wzywania do wpłacenia rękojmi w dniu 13 lipca 2012 r. została wpłacona na konto komornika kwota 10.000 zł, a 16 lipca 2012 r. kwota 30 zł (k. 46-49 akt VI Co 7/13 Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim). Wywarło to skutek w postaci udzielenia przybicia udziału w nieruchomości na rzecz powódki za kwotę 103.000 zł - postanowienie z dnia 15 października 2012 r. W odpowiedzi na wezwanie Sądu o wpłacenie kwoty 92.700 zł jako reszty ceny pełnomocnik powódki (wierzycielki) wnioskował o zaliczenie na poczet ceny nabycia, w oparciu o art. 968 § 1 k.p.c. wierzytelności alimentacyjnej - „stosowną część dochodzonej w niniejszym postępowaniu wierzytelności pieniężnej, odpowiadającej w przeliczeniu na walutę polską według aktualnego średniego kursu euro (art. 783 § 1 k.p.c.)”. Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2013 r. stwierdzono wygaśnięcie skutków przybicia oraz utratę rękojmi.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Rejonowy w Bartoszycach VI Zamiejscowy Wydział w L. L. i Sąd Okręgowy w Olsztynie słusznie uznali, że wierzytelność zgłoszona przez powódkę celem zaliczenie jej na poczet nabycia udziału we własności nieruchomości nie była wierzytelnością, do której przysługiwał jej tytuł prawny. Wierzytelność ta przysługiwała jej córce J. K. - była wierzytelnością alimentacyjną tej osoby względem jej ojca A. K.. Podmiotem uprawnionym, któremu przysługiwała wierzytelność alimentacyjna w kwocie równoważnej przynajmniej reszcie ceny - 90.270 zł, była cały czas J. K. (w okresie małoletniości, jak i po uzyskaniu pełnoletności). Powódka nie nabyła tej wierzytelności od córki w formie umowy przelewu - wierzytelność ta ma charakter osobisty (na istnienie takiej umowy nawet się nie powoływała się), nie przedstawiła też - jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy - zgody sądu opiekuńczego na zaliczenie tej wierzytelności na poczet ceny (nie zostały więc spełnione kryteria określone art. 968 § 2 k.p.c.). W takiej sytuacji, wobec niewykonania przez powódkę w terminie warunków licytacyjnych co do zapłaty ceny, nabywca utracił rękojmię a skutki przybicia wygasły. Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy w Olsztynie, wydając w dniu 12 kwietnia 2013 r. w sprawie IX Cz 258/13 postanowienie o oddaleniu zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego w Bartoszycach VI Zamiejscowy Wydział w L. o wygaśnięciu skutków przybicia i utracie rękojmi w kwocie 10.030 zł, z uwagi na niewykonanie przez nabywcę warunków licytacyjnych, nie działał bezprawnie. Nie zostały więc spełnione przesłanki uzasadniające odpowiedzialność Skarbu Państwa z art. 417 ¹ § 2 w zw. z art. 417 § 1 k.c. Właściwie zatem Sąd I instancji oddalił powództwo.

Sąd Apelacyjny uznał za słuszne jedynie pokrótce ustosunkować się do zarzutów podnoszonych w apelacji.

W pierwszym rzędzie należało się odnieść do zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego.

Zupełnie bezpodstawny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zauważyć należy, że szerzej nie został on umotywowany, nie wykazano w czym skarżący upatruje braku rzetelnej oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Nie ma zatem potrzeby szerszego wypowiadania się na temat jego zasadności.

Bezpodstawny jest także zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w odniesieniu do kwestii powiązanych z wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu oraz nieważności postępowania egzekucyjnego - szersza argumentacja dotycząca tak sformułowanego zarzuty nie została także zaprezentowana.

Jeżeli natomiast chodzi o zarzut naruszenia art. 365 § 1 k.p.c. to wypada zwrócić uwagę, że z wywodu prawnego Sądu Okręgowego wynika, że uznał on, iż wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu nie przyznał powódce żadnej wierzytelności, co należy rozumieć w ten sposób, że wyrok ze skargi paulińskiej jedynie stwierdza istnienie wierzytelności podlegającej ochronie, a nie powoduje, że na skutek wydania wyroku wierzytelność powstaje. Skutkiem rozpoznania skargi pauliańskiej jest uzyskanie wyroku o charakterze konstytutywnym, zmieniającym stosunek istniejący ale między dłużnikiem a osobą trzecią poprzez ubezskutecznienie czynności dokonanej między tymi osobami, uprawniający skuteczną ochronę wierzyciela. Wyrok ze skargi pauliańskiej nie tworzy nowej wierzytelności po stronie podmiotu dochodzącego ochrony prawnej. Wyrok Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r., jak słusznie ocenił Sąd I instancji, nie uczynił z powódki wierzyciela wierzytelności alimentacyjnej - wierzycielem tym była cały czas jej córka.

Słusznie w odpowiedzi na apelację podnoszono, że powódka skorzystała z ochrony przewidzianej wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r. i wszczęła stosowne postępowanie egzekucyjne. Zauważyć jedynie należy, że z treści postanowienia Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 lipca 2008 r. w sprawie VI RCo 32/08 wynika, że przysługiwała jej względem A. K. wierzytelność z tytułu kosztów procesu (o czym była mowa powyżej). Z wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 4 maja 2009 r. przysługiwała jej wierzytelność z tytułu kosztów procesu w stosunku do T. F.. Jeszcze raz należy podkreślić, że podstawą faktyczną powództwa nie był fakt uniemożliwienia prowadzenia egzekucji z wykorzystaniem wyroku wydanego na skutek skargi pauliańskiej, ale wydanie postanowienia, którym odmówiono zaliczenia na poczet ceny przybicia wierzytelności, która przysługiwała J. K.. W takiej sytuacji prawnej Sąd Okręgowy oddalając powództwo nie dopuścił się naruszenia art. 365 § 1 k.p.c.

Jeżeli natomiast chodzi o fakt dołączenia do wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, skierowanego do udziału we własności nieruchomości rolnej położonej w O., tytułu wykonawczego, to jak wskazywano wraz z wnioskiem przedstawiono określone dokumenty W oparciu o nie mogło się toczyć postępowanie egzekucyjne i toczyło się. Jednakże nie oznacza to, iż powódka była wierzycielem w odniesieniu do wierzytelności alimentacyjnej i mogła skutecznie wnioskować o jej zaliczenie na poczet ceny nabycia nieruchomości. Wyrażenie przez Sąd Okręgowy odmiennej oceny prawnej, w odniesieniu do osoby, która winna wszcząć postępowanie egzekucyjne, nie mogło przełożyć się na treść ostatecznego rozstrzygnięcia.

Jako wierzyciel w sprawie występowała powódka. W takiej sytuacji trudno przyjąć, iż postępowanie egzekucyjne dotknięte było nieważnością.

Jeżeli natomiast chodzi o zarzuty naruszenia prawa materialnego to do naruszenia art. 527 § 1 i art. 531 § 1 k.c. odniesiono się omawiając zarzuty naruszenia prawa procesowego. Przedstawiono także argumenty na rzecz bezpodstawności roszczenia o zapłatę, opartego o treść art. 417 § 1 k.c. Jeżeli natomiast chodzi o zarzut naruszenia art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 i 2 k.c. to jest on zupełnie bezpodstawny. Kwota dochodzona pozwem została wpłacona przez pełnomocnika powódki w związku z jego wnioskiem o przejęcie na własność przez wierzyciela udziału w nieruchomości. Nie można zatem mówić o tym, iż była ona nienależna. Nieuiszczenie ceny stało się przyczyną utraty rękojmi.

Reasumując, zaskarżony wyrok, mimo częściowo błędnej argumentacji prawnej, odpowiada prawu i w związku z tym nie zachodziły podstawy do jego zmiany w kierunku wnioskowanym przez skarżącą (art. 385 k.p.c.).

Konsekwencją oddalenia powództwa było obciążenie strony powodowej kosztami zastępstwa prawnego należnymi pozwanemu według stawki minimalnej (art. 98 k.p.c.).