Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2015 r. w Lublinie

sprawy B. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wnioskodawczyni B. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 3 grudnia 2014 r. sygn. akt IV U 835/13

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 74/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 maja 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił B. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, że u wymienionej nie stwierdzono niezdolności do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła B. J. wnosząc o jej zmianę i ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskazała, że w 2009r. rozpoznano u niej tętniaka tętnicy ocznej lewej i tętnicy szyjnej lewej. Ponadto zdiagnozowano u niej m.in. zaburzenia rytmu serca, dyskopatię szyjną, wadę rozwojową kręgosłupa szyjnego, cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, wole tarczycy, niedoczynność tarczycy. Wieloletnie leczenie nie przyniosło poprawy. Zmiany chorobowe są trwałe, a lokalizacja tętniaka nie kwalifikuje jej do leczenia operacyjnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2014 roku Sąd Okręgowy w Siedlcach oddalił odwołanie.

Podstawą wyroku były następujące ustalenia:

B. J. do 31 marca 2013r. uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 14 marca 2013r. ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. o ustalenie prawa do renty na dalszy okres. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Komisja Lekarska ZUS, w orzeczeniu z 10 maja 2013r. ustaliła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

Wnioskodawczyni ma 43 lata i wykształcenie wyższe ekonomiczne. Przed ustaleniem prawa do renty w 2010r., prowadziła własną działalność gospodarczą w zakresie wyrobu i sprzedaży obuwia oraz w zakresie handlu, ponadto pracowała jako księgowa i nauczyciel. Obecnie ubezpieczona prowadzi działalność gospodarczą w formie biura rachunkowego.

Sąd ustalił na podstawie opinii biegłych: ortopedy, neurologa, specjalisty chirurgii naczyniowej, neurochirurga i kardiologa, że w 2008r. zdiagnozowano u ubezpieczonej tętniaka lewej tętnicy szyjnej w okolicy odejścia tętnicy ocznej o wielkości 2 na 3 milimetry, ponadto cierpi ona na bóle głowy typu naczyniowego i napięciowego, zmiany dyskopatyczno-zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego z nawracającym zespołem bólowym, nadciśnienie tętnicze II wg (...) i napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie. Schorzenia te aktualnie nie powodują u ubezpieczonej niezdolności do pracy. Zdiagnozowany u ubezpieczonej tętniak nie wykazuje cech progresji i brak informacji, aby nastąpiło krwawienie z tętniaka. W przypadku niewielkich niepękniętych tętniaków wewnątrzczaszkowych konieczne jest wykonywanie kontrolnych badań naczyniowych w celu oceny wielkości tętniaka, a następnie ocena neurochirurgiczna odnośnie dalszego postępowania ,tj. leczenie operacyjne, embolizacja tętniaka lub dalsza obserwacja. Konieczne jest również utrzymywanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi. Niewielki tętniak wewnątrzczaszkowy nie jest przeciwwskazaniem do wykonywania przez ubezpieczoną pracy zawodowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Przeciwwskazana jest natomiast ciężka praca fizyczna, której ubezpieczona nie wykonuje. W 2014r. ubezpieczona przebyła migotanie przedsionków, które zostało umiarowione farmakologicznie. Aktualne wartości ciśnienia tętniczego są znormalizowane. Badanie (...) kręgosłupa szyjnego z 2009r. obrazuje zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne, bez uszkodzenia korzeni nerwowych, rdzeń szyjny nie wykazuje zmian ogniskowych. W badaniu przedmiotowym funkcja statyczno-dynamiczna kręgosłupa pozostaje w normie, nie stwierdzono zespołu korzeniowego i objawów ubytkowych, chód jest prawidłowy i sprawny. Z opinii biegłego okulisty wynika, że u ubezpieczonej występują pojedyncze ubytki w polu widzenia. Bardzo dobrze widzi na oboje oczu w dal i do bliży. Stan narządu wzroku nie sprowadza u ubezpieczonej niezdolności do pracy.

Sąd uznał, że odwołanie B. J. nie jest zasadne.

Sąd wskazał, że zgodnie z art.57 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia, przy czym ostatniego wymogu nie stosuje do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. W myśl art.12 ust.1, 2 i 3 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania ubezpieczonej od decyzji organu rentowego odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wymagało ustalenia czy u ubezpieczonej istnieje częściowa lub całkowita niezdolność do pracy. Sporządzone na tę okoliczność opinie ,tj. opinia biegłego ortopedy, neurologa i chirurga naczyniowego (k.12-13), opinia biegłego neurochirurga i kardiologa (k.44-45) i opinia biegłego okulisty (k.33-34) dały podstawy do ustalenia, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do pracy. W złożonych opiniach biegli rozpoznali u ubezpieczonej schorzenia neurologiczne przede wszystkim pod postacią tętniaka lewej tętnicy szyjnej w okolicy odejścia tętnicy ocznej , a także zmiany dyskopatyczno-zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego z nawracającym zespołem bólowym oraz schorzenia kardiologiczne w postaci nadciśnienia tętniczego II wg (...) i napadowego migotania przedsionków w wywiadzie. Biegli stwierdzili, że stan zaawansowania tych schorzeń nie powoduje u ubezpieczonej niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Analizując powyższe opinie biegłych Sąd doszedł do przekonania, że stanowią one wiarygodne dowody w sprawie, gdyż wydane zostały przez lekarzy - specjalistów z zakresu schorzeń występujących u ubezpieczonej, a ponadto poprzedzone były analizą dokumentacji medycznej ubezpieczonej i jej badaniem. Opinie są spójne i należycie uzasadnione. Ubezpieczona nie zgodziła się z ustaleniami biegłych, ale nie zgłosiła umotywowanych zastrzeżeń do opinii.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477.14§1 k.p.c odwołanie ubezpieczonej oddalił.

Apelację od powyższego wyroku wniosła B. J. zarzucając:

- błąd w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na treść wyroku polegające na stwierdzeniu, że ubezpieczona jest zdolna do pracy pomimo , że na podstawie wyników badań znajdujących się w aktach sprawy na które powoływali się biegli inna komisja lekarska przyznała ubezpieczonej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy do dnia 31 marca 2013 roku, oraz, że schorzenia stwierdzone u ubezpieczonej, którym towarzyszą silne bóle głowy wraz z krwotokami z nosa pozwalają jej na wykonywanie pracy zgodnie z kwalifikacjami;

- przepisów prawa materialnego, w szczególności art. 12 ust 1 i 3 , 13 w związku z art. 57 ust 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227) poprzez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że ubezpieczonej nie należy się świadczenie rentowe z tytułu częściowej niezdolności do pracy;

- naruszenie przepisów prawa procesowego mających istotny wpływ na wynik rozstrzygnięcia;

- art. 328 § 1 k.p.c. wskutek nie wskazania podstawy prawnej rozstrzygnięcia, faktów które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, co powoduje, że treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I instancji uniemożliwia dokonanie kontroli instancyjnej orzeczenia;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną a nie swobodną zasadę oceny dowodów, i wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że ubezpieczona jest zdolna do pracy . Skarżący wskazuje, że sąd nie zastosował art. 286 k.p.c. i nie zażądał ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie mimo zastrzeżeń złożonych przez ubezpieczoną.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę wyroku i

- ustalenie ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy

- dopuszczenie dowodu z opinii innej komisji lekarskiej na okoliczność niezdolności ubezpieczonej do pracy

- zasądzenie od organu na rzecz ubezpieczonej kosztów postepowania, w tym ewentualnych kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

- ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i aprobuje argumentacje prawną przedstawioną w motywach zaskarżonego orzeczenia.

Postawione w apelacji zarzuty nie są trafne. Przepis art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późniejszymi zmianami), definiuje pojęcie niezdolności do pracy. Ustalenia o braku u wnioskodawczyni niezdolności do pracy Sąd Okręgowy dokonał zgodnie z wymogami określonymi w art. 13 ust. 1, nakazującym uwzględnienie przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Z treści opinii biegłych podzielonych przez Sąd wynika, że wskazane cyt. przepisami kryteria zostały uwzględnione.

Odnosząc się do zarzutu kwestionującego poprawność sądowej oceny dowodów z opinii biegłych lekarzy sądowych podnieść należy, że w sprawie, której przedmiotem jest prawo do renty z ubezpieczenia społecznego, warunkująca powstanie tego prawa ocena niezdolności do pracy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń ubezpieczonego. W rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy w celu ustalenia, czy występujące u wnioskodawczyni schorzenia czynią ją niezdolną do pracy, przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach adekwatnych do jej schorzeń.

Sąd pierwszej instancji dokonując oceny dowodów z opinii biegłych lekarzy sądowych, nie naruszył kryteriów tej oceny , określonych w art. 233 § 1 k.p.c.

Sporządzone opinie, tj. opinia biegłego ortopedy, neurologa i chirurga naczyniowego (k.12-13), opinia biegłego neurochirurga i kardiologa (k.44-45) i opinia biegłego okulisty (k.33-34) dały podstawy do ustalenia, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do pracy.

Wbrew twierdzeniom apelującej z opinii tych jednoznacznie wynika, że zdiagnozowane u wnioskodawczyni schorzenia nie są przeszkodą w wykonywaniu pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Powyższe stanowisko zostało przez opiniujących szczegółowo umotywowane, a przedstawiona przez biegłych argumentacja jest zgodna z zasadami logiki. Wszystko to sprawia, że ocena biegłych sądowych odnośnie stanu zdrowia wnioskodawczyni nie budzi wątpliwości, zaś apelująca nie zdołał podważyć jej trafności.

Opinia została przekonująco uzasadniona, zaś apelujący nie wykazał żadnych wadliwości zarówno w samych opiniach, jak też w sądowej ocenie tych dowodów. Przeświadczenie odwołującego, że wbrew opiniom biegłych, jest niezdolny do pracy, nie stanowi w tym względzie wystarczającego argumentu.

W toku procesu wnioskodawczyni nie przedstawiała zarzutów merytorycznych do opinii, zmierzających do zakwestionowania jej wartości. Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego, uznał sprawę za dostatecznie wyjaśnioną bez konieczności uzupełniania opinii, czy też powoływania dodatkowych dowodów. Skoro Sąd uzyskał od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania to nie zachodziła potrzeba żądania ponowienia lub uzupełnienia tego dowodu ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., II UKN96/99, OSNAPiUS 2000 nr.23 poz. 869 ; z dnia 6 marca 1997r. II UKN 23/97,OSNAPiUS1997nr 23, poz.476, ; z dnia 21 maja 1997r, II UKN 131/97, OSNAPiUS 1998 nr 3, poz.100 ).

Z powyższych względów sąd Apelacyjny także nie znalazł podstaw do prowadzenia dalszego postepowania dowodowego, co skutkowało oddaleniem wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych.

Bez wpływu na powyższą ocenę pozostaje również dokumentacja medyczna przedłożona przez pełnomocnika ubezpieczonej w postępowaniu apelacyjnym. Dokumentacja ta (zwolnienia lekarskie, wyniki badań, karty informacyjne pochodzą z okresu od stycznia 2015 do marca 2015 roku). Stwierdzić należy, że wszelkie dokumenty obrazujące stan zdrowia ubezpieczonej po dacie zaskarżonej decyzji ze względu na specyfikę postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie mogą weryfikować oceny jej stanu zdrowia z daty wydania decyzji to treść decyzji wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a także zakres wniesionego odwołania wyznacza przedmiot sporu. Warunki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do tej renty sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005/3/43). W razie zmiany okoliczności, pogorszenia stany u zdrowia wnioskodawczyni może składać ponownie wniosek o ustalenie prawa do renty.

W tym stanie rzeczy, wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy, zatem apelacja podlega oddaleniu.

Z tych względów, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 KPC orzekł jak w sentencji.