Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2015 r. w Gdańsku

sprawy Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o składki

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 marca 2014 r., sygn. akt VI U 485/13

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 1285/14

UZASADNIENIE

PPUH (...) spółka jawna wniosła odwołanie od decyzji ZUS Oddział w B. wniosła odwołanie od dwóch decyzji z dnia 11 grudnia 2012, którymi ustalono, iż latach składkowych od 1 kwietnia 2011 r. do 31 marca 2012 r. oraz składkowym od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. stopę procentową składki na ubezpieczenie społeczne obowiązującą płatnika składek podwyższa się o 50 %. W uzasadnieniu odwołująca się spółka podnosiła, iż podany pierwotnie przez pracownika spółki kod PKD ( (...)) odpowiada strukturze rocznych przychodów firmy (około 80 % całości przychodów stanowi sprzedaż detaliczna ), odpowiada również strukturze zatrudnienia w firmie (nieco ponad 30 osób na około 70 osób zatrudnionych to sprzedawcy lub pracownicy obsługi sprzedaży), wreszcie kod ten był zgodny z kodem, który GUS wskazuje z własnej inicjatywy (zapewne na podstawie sprawozdań F -01) dla firmy za pośrednictwem portalu sprawozdawczego. Tym kierował się pracownik ustalając rodzaj przeważającej działalności i następnie podając dane w deklaracji ZUS IWA za rok 2011r. - dbałością o przedstawienie stanu faktycznego. Prezentując dane pracownik spółki był w pełni przekonany o ich prawdziwości i zgodności. Podany przez pracownika kod nie może być traktowany jako podanie nieprawdziwych danych, ponieważ jest to kod odpowiadający jednej z grup działalności wynikających zarówno z wpisu do KRS jak i w rejestrze Regon. Nawet gdyby przyjąć, iż wybór przeważającej działalności zgodny z zasadą „pierwsze z brzegu” to dane podane przez pracownika można uznać jedynie za „nieprawidłowe” a nie „nieprawdziwe”. Odwołująca potwierdziła, iż jednym z elementów działalności była i jest produkcja wyrobów mięsnych , nie jest to jednak działalność przeważająca. W sytuacji posiadania 14 – tu sklepów firmowych przy ugruntowanej pozycji na rynku jest rzeczą oczywistą, że likwidacja produkcji prowadziłaby jedynie do konieczności zapewnienia sobie towarów handlowych ze źródła zewnętrznego i nie miałaby istotnego wpływu na obroty i kondycję finansową firmy. Gdyby natomiast likwidacji uległa sprzedaż detaliczna, w krótkim czasie mogłoby dojść do całkowitej utraty przychodów i płynności finansowej firmy, co jest dodatkowym argumentem pokazującym , że w chwili obecnej istotę istnienia firmy stanowi sprzedaż detaliczna, a nie produkcja. Przyjęcie zatem stawek ubezpieczeniowych w wysokości odpowiednio 1,73 % i 1,53 % (wynikającej z PKD (...)) prowadzi do poniesienia przez firmę ryzyka ubezpieczeniowego niezgodnego z narażeniami zawodowymi, jakie w rzeczywistości ponoszą pracownicy firmy. Tym bardziej niecelowe i niesprawiedliwe jest wymierzenie płatnikowi sankcji w postaci 50 % zwyżki stawki ubezpieczenia za przedmiotowy okres.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu argumentował, iż w wyniku przeprowadzonej w spółce kontroli ustalono, iż płatnik w informacjach ZUS IWA za lata 2009 -2011 r. wykazał nieprawidłową liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego, ponadto w informacjach ZUS IWA za lata 2010 – 2011 płatnik wskazał nieprawidłowy rodzaj działalności wg (...) zamiast (...). W trakcie kontroli płatnik złożył stosowne korekty dokumentów, w efekcie pozwany ZUS ponownie ustalił wysokość stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe w dwóch latach składkowych w wysokości odpowiednio 1,73% i 1,53 %, w miejsce deklarowanych przez płatnika 1,12% i 1,46%. Pozwany organ rentowy wskazał, iż z załączonej do akt kontroli informacji rejestru REGON wynika, że przeważającym rodzajem działalności odwołującej się spółki wg PKD 2007 jest produkcja wyrobów z mięsa, wyłączając wyroby z mięsa drobiowego – kod (...). Tym samym wskazany przez płatnika za lata 2009 – 2011 rodzaj działalności powinien być zgodny z kodem PKD (...). Podanie przez płatnika innego kodu niż określony w rejestrze REGON jest nieprawidłowe. Płatnik składek nie był bowiem uprawniony do samodzielnego określenia w informacji ZUS IWA kodu przeważającej działalności, który wg niego jest właściwy dla prowadzonej działalności . Jeżeli kwestionuje ustalony dla niego rodzaj działalności podany w rejestrze REGON , powinien podjąć działania zmierzające do zmiany zapisów w rejestrze. Podanie przez płatnika składek rodzaju działalności wg PKD (...), co było niezgodne z rejestrem REGON doprowadziło do zaniżenia składki na ubezpieczenie wypadkowe w kolejnych latach składkowych. Wobec powyższego zakład w oparciu o art. 34 ustawy wypadkowej wymierzył składki w wysokości 2,60 % i 2 , 34 %, podwyższając o 50 % składkę obowiązującą na cały rok składkowy

Wyrokiem z dnia 26 marca 2014r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy - VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w pkt. 1 zmienił zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 11 grudnia 2012r., nr (...) , (...) w ten sposób, iż stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca płatnika składek Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo-Handlowe (...) Spółka Jawna w B. w roku składkowym od 1 kwietnia 2011r. do 31 marca 2012r. oraz od 1 kwietnia 2012r. do 31 marca 2013r. nie ulega podwyższeniu o 50 %; w pkt. 2 zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz Przedsiębiorstwa Produkcyjno Usługowo-Handlowego (...) Spółka Jawna w B. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia i rozważania. Spółka Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe (...) spółka jawna w Ż. zajmuję się produkcją i sprzedażą mięsa. W latach 2003 – 2013 ilość pracowników zatrudnionych w spółce przy sprzedaży mięsa (świadczących pracę na stanowiskach sprzedawców oraz obsługi sprzedaży ) ulegała systematycznemu zwiększaniu od w granicach od 16 – 18 (sprzedawcy) i od 3 – 4 (administracja i obsługa sprzedaży) w roku 2003 r. do 28 – 31 (sprzedawcy) oraz 5 – 8 (administracja i obsługa sprzedaży w 2013 r. W tym samym czasie liczba pracowników zatrudnionych w spółce przy produkcji mięsa (świadczących pracę na stanowiskach produkcyjnych i uczniów) systematycznie zmalała od 12 – 14 (produkcja) i 6-8 (uczniowie) w 2003 r. do 19 -21 (produkcja) i 5 – 8 (uczniowie) w 2013 r. W latach 2010 – 2012 pracownicy produkcji stanowili odpowiednio 18,84, 20,05 i 20,16 % ogółu zatrudnionych w spółce , pracownicy na stanowiskach sprzedawców odpowiednio 27,09, 28,11 i 28,36 % ogółu zatrudnionych, pracownicy obsługi handlowej 4 % ogółu zatrudnionych (pozostali to pracownicy gospodarczy i administracja). Przychód spółki ze sprzedaży detalicznej w latach 2011 – 2013 r. oscylował wokół 75 – 85 % przychodu spółki. W roku 2008 lub 2009 r. pracownik odwołującej się spółki - (...) w deklaracji IWA zmienił figurujący do tej pory kod (...) (produkcja mięsa z wyłączeniem drobiowego) na odpowiadający rzeczywiście dominującej w spółce działalności polegającej na sprzedaży detalicznej mięsa - kod (...). Zmiany takiej spółka nie dokonała w gusowskim rejestrze REGON (tam nadal na pierwszym miejscu figurował kod (...) ). Spółka podała również niewłaściwą liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego - w 2009 73 zamiast 72, w 2010 r. 69 zamiast 74, w 2011 r. 68 zamiast 75. Po kontroli przeprowadzonej przez pracownika ZUS i jego sugestii co do skorygowania kodu z (...) na (...) jako odpowiadający rodzajowi działalności wynikającemu z rejestru REGON, odwołująca dokonała takiej korekty powracając do poprzedniego kodu - (...). Obecnie spółka ponownie wykazuje kod (...) jako odpowiadający przedmiotowi jej działalności dominującej (sprzedaż detaliczna) . Zmiana kodu na powyższy - (...) (ujednolicenie kodu z tym widniejącym w deklaracji IWA) została także wprowadzona w rejestrze REGON. Niewłaściwe podanie ilości osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego nie spowodowało zaniżenia wysokości składek.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy zważył, iż odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( DZ. U. 2002 Nr 199 poz. 1673 z późń. zm. ) jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. Ust. 2 stanowi, że jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zawyżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. W myśl ust. 3 przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatników składek, o których mowa w art. 28 ust. 1 i art. 33 ust. 1 i 2, którzy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, przy czym, jeżeli płatnik składek stwierdzi nieprawidłowość, obowiązany jest on ponownie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe we własnym zakresie. Zgodnie z ust. 4 w przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2, płatnik składek zobowiązany jest złożyć brakującą informację lub dokonać korekty nieprawidłowej informacji. Mając powyższe na uwadze, w świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie można byłoby ewentualnie rozważać kwestię podania przez odwołującą się spółkę danych nieprawidłowych, a nie danych nieprawdziwych. Owszem, niewątpliwym uchybieniem spółki jawnej był brak aktualizacji w rejestrze REGON - w sensie pozostawienia na pierwszym miejscu jako dominującej działalności produkcji mięsa – kodu (...) zamiast prawidłowo sprzedaży detalicznej mięsa z kodem (...) w sytuacji, w której w deklaracjach ZUS IWA za lata 2009 – 2011 wskazywano drugi z kodów (sprzedaż mięsa z wyłączeniem drobiowego) , ale po pierwsze kod (...) widniał w rejestrze REGON (tyle że na dalszym miejscu) jako jeden z rodzajów prowadzonej przez spółkę działalności , po drugie natomiast i co ważniejsze to właśnie ten kod odpowiadał rzeczywistej dominującej działalności spółki ( spółka od 75 do 85 % dochodów uzyskuje ze sprzedaży detalicznej mięsa, a nie z jego produkcji). Tym samym nie sposób mówić o celowym wprowadzeniu przez odwołującą organu rentowego w błąd tj. w celu zaniżenia składki wypadkowej, tylko co najwyżej o formalnym uchybieniu (braku zmiany kodu w rejestrze REGON na właściwy) co na skutek złożenia deklaracji ZUS IWA z kodem właściwym - (...) doprowadziło do niezgodności pomiędzy kodem deklarowanym, a tym widniejącym w REGON. A jedynie zawinione zachowanie płatnika kwalifikuje się do subsumcji przepisu art. 34 ustawy wypadkowej. Świadczy o tym nie tylko sam przepis stwierdzający o konieczności opłaty odsetek jedynie za zwłokę, ale także przepis karnoprawny art. 219 k.k., który to statuuje umyślny czyn zabroniony polegający na niedopełnieniu obowiązków związanych z ubezpieczeniami społecznymi. Jeśli zatem płatnik składek przekazał obiektywnie nieprawdziwe dane, będąc przekonanym o ich zgodności z rzeczywistością, odpada podstawa dla naliczenia mu stopy procentowej składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych patrz komentarz S. Samol Oficyna. W zaistniałym stanie rzeczy nie było podstaw nie tylko do stosowania sankcji w postaci podwyższenia składki na ubezpieczenie wypadkowe (bo spółka nie podała nieprawdziwych informacji) ale i w ogóle nie ma podstaw do zmiany wysokości składki w obu okresach składkowych, w pierwszym przypadku z 1,12 % na 1,73 % , w drugim z 1,46% na 1,53 %. Sąd Okręgowy przytoczył fragment uzasadnienia Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 30 stycznia 2013 r. III AUa 1071/13 : „... I tak między innymi stopa procentowa składki jest ustalana w oparciu o dane podawane przez płatnika obrazujące grupę prowadzonej przez niego działalności gospodarczej jak i kategorię ryzyka. Ten ostatni element jak to wynika z art. 30 ust. 4 oraz art. 29 w związku z art. 31 ust. 6 pkt 2 cytowanej ustawy ustala się na podstawie danych PKD ujętych w rejestrze REGON. Taki zapis sposobu ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wskazuje, że organ rentowy kieruje się danymi określonymi przez podmioty realizujące normy zawarte w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej jak i rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (w okresie objętym sporem było to rozporządzenie z dnia 2 marca 2004 r.). Wspomniane normy "prawa statystycznego" opisują szczegółowo sposób ustalenia kodu PKD z uwzględnieniem przeważającej działalności dla określenia której nie jest istotny nie tyle zakres faktycznie prowadzonej działalności co statystyczny przyrost materialny wynikający z poszczególnych przejawów zgłoszonej działalności ... i dalej : „...dane te chociaż podstawowe dla ustalenia stopy procentowej ubezpieczenia wypadkowego w przekonaniu Sądu Apelacyjnego orzekającego w niniejszym składzie mogą zostać podważone w postępowaniu ądowym co wynika chociażby z zapisu art. 473 § 1 k.p.c. stosowanego w sądowym postępowaniu odwoławczym. Podany przepis stanowi, iż w postępowaniu w sprawach z ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów z zeznań świadków jak i z przesłuchania stron. Oznacza to, iż zainteresowana strona może dowodzić fakty stojące w sprzeczności z zapisami zawartymi w zaświadczeniach właściwych instytucji statystycznych. Tego typu dowód płatnik w niniejszym postępowaniu w sposób skuteczny przeprowadził. Należy bowiem za Sądem pierwszej instancji uznać, że wbrew zapisom wynikającym z danych PKD wartych w REGON nie sposób przyjąć całkowicie fikcyjnej działalności jako przeważającej i tym samym decydującej dla określenia stopy składki na ubezpieczenie wypadkowe. Należy w tym miejscu zauważyć, iż także w przepisach kodeksu postępowania administracyjnego - którego stosowanie w postępowaniu ubezpieczeniowym wynika z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zawarte jest unormowanie umożliwiające stronie zgłoszenie dowodów przeciwko treści dokumentów (art. 76 § 3 k.p.a.) jak i obowiązek działania organów z uwzględnieniem nie tylko interesu społecznego lecz także słusznego interesu strony (art. 7 k.p.a.) czy obowiązku działania w sposób w pełni realizującego zasadę zaufania do władz publicznych (art. 8 k.p.a.). Powyższe oznacza, że już na etapie postępowania administracyjnego prawnie możliwe jest ustalenie okoliczności istotnej dla określenia stawki ubezpieczenia z uwzględnieniem rzeczywistego i obiektywnego stanu, a nie tylko statystycznego W niniejszej sprawie organ rentowy nie zdobył się - jeszcze przed wydaniem zaskarżonych decyzji, aby ustalić rzeczywisty rodzaj przeważającej działalności spółki, którym jest sprzedaż mięsa, a nie jego produkcja. Wysokości stóp procentowych na ubezpieczenie wypadkowe w kolejnych dwóch latach składkowych ( 1,73% i 1,53%) organ rentowy ustalił na podstawie błędnie - pochopnie (zresztą na skutek sugestii pracownika ZUS) skorygowanych przez spółkę kodów w deklaracjach ZUS IWA, nie zadając sobie trudu wyjaśnienia początkowej rozbieżności pomiędzy informacjami podawanymi przez spółkę w deklaracjach, a kodem jej działalności widniejącym w rejestrze REGON. W rezultacie wysokości stóp procentowych zostały ustalone przez organ rentowy na zawyżonym poziomie - w sposób nie odpowiadający tak przeważającej , prowadzonej przez spółkę jawną działalności jak i wynikającej stąd kategorii ryzyka z uwagi na przeważający rodzaj działalności spółki - sprzedaż mięsa i powinny były pozostać na dotychczasowym poziomie) . W postępowaniu przed sądem odwołująca się wykazała jednak, iż prawidłowym był pierwotnie podany w deklaracji ZUS IWA kod - (...). Kwestia zbyt małej liczby pracowników wykazanych przez spółkę nie ma w sprawie znaczenia, albowiem zaniżenie ich ilości (poprzez pominięcie pracowników młodocianych ) nie miało wpływu na wysokość stopy procentowej. Na marginesie Sąd Okręgowy zauważył, iż ZUS orzekając o podwyższeniu stóp procentowych na ubezpieczenie wypadkowe o 50 % zaskarżonymi, będącymi przedmiotem niniejszego postępowania decyzjami objął zarówno samo ustalenie wyższych stóp procentowych na poziomie 1,73% i 1,53% jak i następcze ich podwyższenie o 50 % tj. do wysokości odpowiednio 2,60 % i 2 , 34 % ( nie wydano odrębnej decyzji odnośnie właściwej wg organu rentowego stopy procentowej, informując jedynie uprzednio, pisemnie odwołującą o poczynionych w tym zakresie ustaleniach). W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania, Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o przepis art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z przepisem § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002 Nr 163 poz. 1349 z późń. zm.).

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy, zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 1999, poz.1673 ze zm.). Powołując się na podaną podstawę apelacji, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpatrzenia. W uzasadnieniu skarżący podał, iż nie podziela stanowiska Sądu Okręgowego wyrażonego w uzasadnieniu wyroku. Przesłankami wystawienia decyzji ustalającej podwyższenie stopy procentowej składki jest nie przekazanie danych lub przekazanie nieprawdziwych danych do ustalenia stopy procentowej składki w informacji ZUS IWA (art. 34 ust. 1 powołanej wyżej ustawy), natomiast w przypadku płatników zobowiązanych do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na dany rok składkowy - nieprawidłowe ustalenie liczby ubezpieczonych lub grupy działalności (art. 34 ust.3). W odniesieniu do art. 34 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzez „nieprawidłowe określenie liczby ubezpieczonych lub grupy działalności” należy uznawać nie tylko podanie stopy procentowej obowiązującej dla innej grupy działalności niż właściwa dla danego płatnika, ale również podanie stopy procentowej spoza zakresu określonego w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. W takiej sytuacji wskazanie błędnej stopy procentowej oznacza, iż nie nastąpiło prawidłowe ustalenie grupy działalności. Ponadto zarówno Sąd jak i powodowa spółka nie kwestionują podania nieprawidłowej liczby pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego.

A odpowiedzi na apelację PPUH (...) spółka jawna wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od Organu rentowego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest zasadna i jako taka zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że celem postępowania apelacyjnego jest ponowne rozpoznanie sprawy pod względem faktycznym i prawnym, a ponieważ ocena zarzutów odnoszących się do naruszenia prawa materialnego może być dokonana jedynie na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego sprawy, to w pierwszej zwrócić należy uwagę, iż apelujący sformułował żadnych zarzutów co do ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego.

Mając na uwadze, że apelujący w istocie nie zakwestionował żadnych faktów ustalonych przez Sąd Okręgowy, Sąd Apelacyjny zaakceptował w całości ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji, traktując je jak własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNP 1999, nr 24, poz. 776).

Przechodząc z kolei do omówienia oceny materialno-prawnej, wstępnie wskazać należy, iż w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy kierując się błędnym zapatrywaniem prawnym wyrażonym w orzecznictwie dokonał równie błędnej subsumpcji ustalonego stanu faktycznego.

Przypomnieć można, iż stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych /Dz.U.2009.167.1322, dalej: ustawa wypadkowa/ zwyżką stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe skutkuje nie każde zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, a jedynie te spowodowane przez płatnika składek nie przekazaniem danych lub przekazaniem nieprawdziwych danych, o których mowa w art. 31 ustawy.

W myśl art. 31 przywołanej ustawy, dane o których mowa w art. 34, to wskaźniki częstości: poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem; poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich; zatrudnionych w warunkach zagrożenia, które płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w informacji zawierającej w szczególności: dane identyfikacyjne płatnika składek, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych; rodzaj działalności według PKD; liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego; adres płatnika składek.

Bezspornie płatnik stosownie do ciążącego na nim obowiązku przekazał na druku ZUS IWA wskazane wyżej dane. Istota sporu sprowadza się zaś do oceny, czy wskazując w drukach ZUS IWA za lata 2009-2011 w rubryce rodzaj działalności według PKD – kod (...) (sprzedaż detaliczna), płatnik podał nieprawdziwe dane w rozumieniu art. 34 ustawy wypadkowej.

Zwrócić należy uwagę, iż Sąd Okręgowy kierując się zapatrywaniem wyrażonym w uzasadnieniu Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 30 stycznia 2013 r., sygn. akt III AUa 1071/13, przyjął, że prawidłowość określenia w druku ZUS IWA rodzaju działalności według PKD podlega weryfikacji w postępowaniu odwoławczym z rzeczywistym stanem faktycznym. Konsekwentnie Sąd I instancji po przeprowadzaniu postępowania dowodowego w tym zakresie uznał, że rzeczywisty rodzaj przeważającej działalności spółki to sprzedaż mięsa, a tym samym prawidłowym był pierwotnie wskazany w druku ZUS IWA kod (...).

W ocenie Sądu Apelacyjnego nieprawidłowym jest zapatrywanie Sądu Okręgowego o możliwości weryfikacji, zarówno przez organ rentowy a następnie przez Sąd w postępowaniu odwoławczym, klasyfikacji działalności według PKD.

Uszło bowiem uwadze Sądu Okręgowego, iż przywołanych wyżej przepisów ustawy wypadkowej nie można odczytywać w oderwaniu od pozostałych przepisów tej ustawy.

W szczególności zaś zwrócić należy uwagę, że zgodnie z art. 28 ust. 2 stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek, z zastrzeżeniem art. 33.

W myśl zaś art. 29 ust. 1 płatnik składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, literalna treść przywołanego art. 29 ust. 1 ustawy wypadkowej, wobec podkreślonego wyżej zapisu „rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON” nakazuje przyjąć, iż podaniem nieprawdziwych danych w rozumieniu art. 34 będzie wskazanie w druku ZUS IWA zarówno obiektywnie prawidłowego, jak i nieprawidłowego rodzaju działalności według PKD, jeżeli będzie inny niż ujęty w rejestrze REGON. Przyjęcie odmiennego zapatrywania pozbawiałoby całkowicie znaczenia zapis „ujętego w REGON” a taka wykładnia jest nieuprawniona.

Wyjaśnić w tym miejscu można, iż pojęcie "rejestr REGON" oznacza krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, natomiast "rodzaj działalności według PKD" to rodzaj przeważającej działalności prowadzonej przez płatnika zakodowanej według Polskiej Klasyfikacji Działalności w rejestrze REGON. Szczegóły dotyczące PKD zawiera wprowadzone na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Wskazany w art. 28 ust. 2 ustawy wypadkowej zapis sposobu ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wskazuje, że organ rentowy winien kierować się danymi wskazywanymi przez płatnika w druku ZUS IWA korespondującymi z danymi ujawnionymi w rejestrze REGON, a więc określonymi przez podmioty realizujące normy zawarte w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej /Dz.U.2012.591/ jak i rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności / Dz.U.2007.251.1885 /.

Pozbawienie organu rentowego, jak Sądu ubezpieczeń społecznych, możliwości weryfikacji danych ujawnionych w rejestrze REGON z rzeczywistym stanem faktycznym, pozornie tylko jest wnioskiem nieakceptowalnym.

Zwrócić bowiem należy uwagę, iż stosownie do treści art. 30 ustawy o statystyce publicznej, podmioty gospodarki narodowej są obowiązane do: 1) posiadania numeru identyfikacyjnego krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w rozdziale 6, i posługiwania się nim przy przekazywaniu informacji wykorzystywanych dla celów statystycznych; 2) stosowania w prowadzonej ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości standardów klasyfikacyjnych ustalonych na podstawie art. 40; 3) przekazania jednorazowo, przekazywania systematycznie lub okresowo, nieodpłatnie informacji i danych statystycznych dotyczących prowadzonej działalności i jej wyników w formach i terminach oraz według zasad metodologicznych określonych szczegółowo w programie badań statystycznych statystyki publicznej oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 31.

Nie można mieć wątpliwości, iż płatnik jest podmiotem gospodarki narodowej w rozumieniu przepisów ustawy o statystyce publicznej, gdyż zgodnie z art. 2 pkt. 11 użyte w ustawie określenia oznaczają - podmiot gospodarki narodowej - osobę prawną, jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Nałożone na niego w art. 30 pkt. 2 i 3 obowiązki w założeniu bez wątpienia służyć mają zachowaniu aktualności zgłaszanych danych i jednolitości stosowanej kwalifikacji prowadzonej działalności.

Przyjęcie zapatrywania Sądu Okręgowego o możliwości weryfikacji w postępowaniu odwoławczym prawidłowości określenia w druku ZUS IWA rodzaju działalności według PKD z rzeczywistym stanem faktycznym prowadziłoby do sanowania sytuacji, kiedy inna kwalifikacja PKD przyjęta zostałaby w postępowaniu przed organem rentowym a inna ujawniona w rejestrze REGON, co sprzeczne wydaje się być ze wskazanymi wyżej normami "prawa statystycznego", które opisują szczegółowo sposób ustalenia kodu PKD z uwzględnieniem przeważającej działalności.

Sąd Apelacyjny oczywiście dostrzega, iż wynik przeprowadzonego przez Sąd Okręgowy postępowania daje podstawę do przyjęcia, iż ujawniony w spornym okresie w rejestrze REGON kod działalności obiektywnie niezgodny jest z rzeczywistym stanem, gdyż przeważającą w spornym okresie była sprzedaż a nie produkcja. Nie można jednak tracić z pola widzenia, iż to płatnik zaniedbał swoich obowiązków wynikających z prawa statystycznego i nie doprowadził do zmiany danych w rejestrze REGON. W takiej sytuacji, wskazywanie w druku ZUS IWA danych obiektywnie prawdziwych ale niezgodnych z danymi w rejestrze stanowi najlżejszą odmianę zawinienia /culpa levissima/, która jednakże daje podstawę do stwierdzenia odpowiedzialności płatnika za zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, spowodowane przekazaniem nieprawdziwych danych, o których mowa w art. 31 ustawy, i w konsekwencji musi skutkować zwyżką stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych /Dz.U.2009.167.1322/.

Podsumowując, w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji pomimo prawidłowych ustaleń faktycznych dokonał błędnej ich oceny materialnoprawnej, wymagającej ingerencji instancyjnej, co trafnie zarzucił organ rentowy w wywiedzionej apelacji.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.