Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2011 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2011 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...)

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie

z dnia 15 listopada 2010 r., sygn. akt I C 1363/10

oddala apelację.

Sygn. akt V Ca 2375/11

UZASADNIENIE

M. K. wniósł pozew przeciwko (...) o pozbawienie wykonalności w całości tytułu wykonawczego - to jest wyroku z dnia 30 sierpnia 2007 roku w sprawie o sygnaturze akt I C 764/07, wskazując że Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) - I. G. wszczął na wniosek pozwanego egzekucję zmierzającą do wydania lokalu mieszkalnego numer (...), położonego przy ul. (...) w W..

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2010 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 1363/10 Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie oddalił powództwo oraz orzekł o kosztach postępowania.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia i rozważania:

Postanowieniem z dnia 22 stycznia 2008 roku M. K. został ustanowiony opiekunem prawnym dla ubezwłasnowolnionej Z. D. (1).

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) I. G. wszczął na podstawie art.1046 k.p.c. egzekucję świadczenia niepieniężnego, to jest wydania i opróżnienia lokalu. Jednocześnie wezwał on powoda do stawienia się w swej kancelarii celem złożenia wyjaśnień odnośnie jego sytuacji rodzinnej i majątkowej.

Wyrokiem (zaocznym wobec Z. D. (1)) z dnia 30 sierpnia 2007 roku w sprawie z powództwa (...) nakazano Z. D. (1) i M. K. opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w W. przy ul.(...).

Wyrok ten stał się prawomocny wobec M. K. z dniem 22 września 2007 roku.

W dniu 8 kwietnia 2008 roku po rozpoznaniu sprzeciwu od wyroku zaocznego uchylono wobec Z. D. (1) wyrok zaoczny nakazujący w stosunku do niej eksmisję i oddalono w tej części żądanie pozwu. Orzeczenie powyższe stało się prawomocne z dniem 30 października 2008 roku.

Sąd rejonowy wskazał, że komornik sądowy wszczął na wniosek pozwanego egzekucję świadczenia niepieniężnego zmierzającą do wydania lokalu mieszkalnego, co oznacza, że właściciel lokalu podjął działania prowadzące do odzyskania swej własności. W pozwie wywodzono, że egzekucja jest prowadzona nieprawidłowo, bowiem wyrok zaoczny z dnia 30 sierpnia 2007 roku (będący wobec powoda tytułem wykonawczym) oparto na fakcie, że Z. D. (1) nie przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego, tymczasem powód wywodzi swe obecne prawo do przebywania w tym mieszkaniu z faktu, że jest jej synem. W sprawie zaś I C 764/07 orzekały po dacie wydania wyroku zaocznego sądy dwóch instancji, które ustaliły, że Z. D. (2) przysługuje prawo najmu wyżej wymienionego lokalu mieszkalnego. Zdaniem pełnomocnika powoda powyższe powoduje, że M. K. ma prawo do przebywania w powyższym lokalu. Wyrokiem zaocznym z dnia 30 sierpnia 2007 roku w sprawie z powództwa (...) nakazano Z. D. (1) i M. K. opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego, wyrok ten stał się prawomocny wobec M. K. z dniem 22 września 2007 roku, natomiast w stosunku do Z. D. (1) - (z uwagi na sprzeciw od wyroku zaocznego) powództwo podlegało prawomocnie oddaleniu. Sąd rejonowy wskazał, że powód opierał prawo do przebywania w lokalu w dalszym ciągu na woli najemcy - swej matki Z. D. (1). Wydanie więc powyższych orzeczeń, oddalających powództwo wobec niej w sprawie o eksmisję, jest - jak się zdaje, w ocenie strony powodowej - tym zdarzeniem, które powoduje że w niniejszej sprawie, świadczenie polegające na żądaniu wydania lokalu nie może być egzekwowane.

Zdaniem Sądu I instancji uwzględnienie żądania pozwu w sposób postulowany przez pełnomocnika powoda prowadziłoby faktycznie do nieuzasadnionego wzruszenia prawomocności wyroku z dnia 30 sierpnia 2007 roku, wobec którego M. K. nie złożył apelacji. Sąd rejonowy podkreślił, że powyższe orzeczenie stało się prawomocne wobec powoda z dniem 22 września 2007 roku - i zdaniem sądu, po tej dacie nie zaistniała żadna okoliczność uzasadniająca pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. W ocenie sądu rejonowego żądanie powoda zmierza faktycznie do obejścia przepisów o zaskarżaniu orzeczeń powziętych przez sądy I instancji środkami odwoławczymi wskazanymi w przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Sąd I instancji zauważył, że w wyniku ewentualnego pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego powód uzyskałby w istocie efekt podobny do tego, który powstaje w wyniku orzeczenia sądu II instancji oddalającego powództwo, które pierwotnie zostało uwzględnione. Niniejszy pozew zastępuje w ocenie sądu rejonowego apelację, zaś z analizy akt o sygnaturze I C 764/07 wyciągnąć można wniosek, że wszelkie argumenty w tamtym postępowaniu dotyczące opieki i zarządu nad chorą (...) Z. D. (1) i wywodzenia swego prawa do przebywania w tym lokalu od prawa najemcy, zostały powielone w niniejszej sprawie.

Prowadzenie natomiast egzekucji w niniejszej sprawie i przypadku powinno zdaniem sądu I instancji zostać przedmiotem nie tyle sprawy o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, ile skargi na czynności komornika sądowego. Sąd rejonowy zauważył, że ustaleniu też i takich okoliczności służy wezwanie powoda do stawienia się w kancelarii komorniczej, celem złożenia wyjaśnień odnośnie jego sytuacji rodzinnej i majątkowej - czynność ta prowadzi w efekcie do ustalenia faktu, że M. K. jest opiekunem swej matki i jako taka osoba może przebywać w przedmiotowym lokalu.

Z powyższych względów sąd rejonowy oddalił powództwo, orzekając o kosztach postępowania w oparciu o treść art.98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, skarżąc orzeczenie w całości i zarzucając brak odniesienia się przez sąd do kwestii, czy wydanie po powstaniu objętego sporem tytułu wykonawczego prawomocnych wyroków ustalających, iż matka powoda ma tytuł prawny do zajmowania lokalu oraz prawomocnego postanowienia o ustanowieniu powoda opiekunem matki Z. D. (1) są zdarzeniami powodującymi, iż pozwany utracił prawo do żądania, aby powód opuścił przedmiotowy lokal.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania.

Rozpoznając sprawę w granicach zaskarżenia, sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie, zaś zawarte w niej zarzuty są w ocenie sądu pozbawione podstaw prawnych. Sąd rejonowy prawidłowo ustalił okoliczności faktyczne tej sprawy i ustalenia te sąd odwoławczy przyjmuje za własne.

W ocenie sądu okręgowego nie zostały spełnione przesłanki z art.840 §1 pkt.2 k.p.c., który stanowi, że można żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Tytułem wykonawczym w niniejszej sprawie jest wyrok eksmisyjny przeciwko powodowi zapadły w sprawie I C 764/11, natomiast okoliczności, które powód powołuje jako przesłankę pozbawienia wykonalności, dotyczą innego orzeczenia, w innej sprawie i przy innej osobie pozwanej. Fakt, iż sądy I i II instancji przesądziły, że Z. D. (1) przysługuje prawo najmu do lokalu mieszkalnego, nie może być uznany za zdarzenie z art.840 §1 pkt.2 k.p.c. uzasadniające pozbawienie wykonalności wyroku nakazującego eksmisję M. K.. Ustalenia te dotyczą innych postępowań sądowych i innej osoby.

Bezsporne jest, iż w sprawie I C 764/11 zapadł wyrok eksmisyjny przeciwko M. K., po przeprowadzeniu postępowania dowodowego ustalono, iż powodowi nie przysługuje tytuł prawny do spornego lokalu, nie jest jego najemcą. Wyrok powyższy dotyczył tylko i wyłącznie jego sfery praw majątkowych. Te ustalenia w żaden sposób nie zostały zmienione, poprzez ustalenie, że Z. D. (1) przysługuje prawo najmu do spornego lokalu.

Podnieść nadto należy, iż bez znaczenia jest fakt, iż Z. D. (1) została ubezwłasnowolniona całkowicie postanowieniem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 18 września 2007 roku (k.80 akt I C 764/07), a jej opiekunem prawnym został syn M. K. (postanowienie Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 22 stycznia 2008 roku), a także, iż w chwili obecnej przebywa ona w Domu Opieki Społecznej w L..

Podkreślić należy, iż M. K. występuje w niniejszej sprawie niejako w podwójnej roli - z jednej strony jako odrębny podmiot wraz z przysługującymi mu prawami majątkowymi i tej strefy dotyczył wyrok eksmisyjny, z drugiej strony jako syn, a jednocześnie opiekun prawny Z. D. (1), obowiązany z mocy prawa do sprawowania pieczy nad majątkiem ubezwłasnowolnionej matki. Wyrok eksmisyjny dotyczył tylko i wyłącznie przysługujących mu praw. Wyrok eksmisyjny przesądził, iż M. K. nie jest najemcą przedmiotowego lokalu i nie ma do niego tytułu prawnego. Jego uprawnienie do przebywania w niniejszym lokalu wynika z faktu, iż jest synem najemczyni i jednocześnie jej opiekunem prawnym, co oznacza, iż może z tego lokalu korzystać dopóty, dopóki jego matka będzie miała tytuł prawny do lokalu, ale nie jako najemca, lecz opiekun, członek rodziny. Z chwilą, gdy jej uprawnienia do lokalu wygasną (w następstwie rozwiązania umowy najmu bądź śmierci), wówczas M. K. utraci prawo do przebywania w niniejszym lokalu. Pozbawienie wyroku eksmisyjnego wykonalności spowodowałoby zatarcie tego rozróżnienia i nieuzasadnioną ingerencję w sferę praw majątkowych powoda, przyznając mu uprawnienia, których nie posiada. (...) jako właściciel przedmiotowego lokalu utraciłby możliwość odzyskania swej własności z chwilą, gdy prawa przysługujące Z. D. (1) wygasną.

W ocenie sądu okręgowego sąd I instancji prawidłowo ustalił, iż nie zostały spełnione przesłanki z art.840 §1 pkt.2 k.p.c., nie ma zatem podstaw do pozbawienia wykonalności wyroku eksmisyjnego zapadłego przeciwko M. K.. Zarzuty podniesione w apelacji są zatem nietrafione.

Z tych wszystkich względów sąd okręgowy na podstawie art.385 k.p.c. oddalił wniesioną w tej sprawie apelację jako bezzasadną.