Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Sójka (spr.)

Sędziowie: SSO Wojciech Arczyński

SSO Artur Polut

Protokolant: sekr.sądowy Katarzyna Komosa

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Jerzego Piwko

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2015 roku

sprawy R. N.

oskarżonego o przestępstwo z art. 54 § 1 i 2 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Busku- Zdroju VI Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Kazimierzy Wielkiej

z dnia 4 listopada 2014 roku sygn. akt VI K 62/14

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od oskarżonego R. N. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2020 (dwa tysiące dwadzieścia) złotych tytułem kosztów sądowych należnych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt IXKa 151)15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Busku Zdroju VI Zamiejscowy Wydział Karny w Kazimierzy Wielkiej oskarżonego R. N. uznał za winnego tego, że w dniu 15 grudnia 2013 r. w K. W. w woj. (...) uchylał się od opodatkowania poprzez nieujawnienie właściwemu organowi podatkowemu w osobie Naczelnika Urzędu Celnego w K. przedmiotu i podstawy opodatkowania poprzez posiadanie w samochodzie marki O. (...) nr rej. (...) wyrobów akcyzowych w postaci 8 balików suszu tytoniowego o łącznej wadze 162.80 kg od których nie został zapłacony należny podatek akcyzowy wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 9b ust.1pkt.6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym w kwocie 71.111,00 zł , która jest małej wartości tj. popełnienia przestępstwa skarbowego określonego w art. 54§2kks i za to na podstawie art. 54§2kks i art. 23§1 i §3kks wymierzył mu karę grzywny w rozmiarze 200 stawek dziennych po 100 zł każda stawka . Na podstawie art. 30§2kks i art. 31§5kks orzekł przepadek przedmiotów w postaci 8 bali suszu tytoniowego częściowo zapakowanego w folię z tworzywa sztucznego , opisanych w wykazie dowodów rzeczowych i zarządził ich zniszczenie. Na podstawie art. 30§2kks orzekł przepadek przedmiotu w postaci wagi elektronicznej D. wraz z przewodem zasilającym opisanych w wykazie dowodów rzeczowych . Na podstawie art. 627kpk w zw. z art. 113§1kks zasądził od oskarżonego R. N. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.090,00 zł tytułem kosztów sądowych .

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego , który zarzucił rozstrzygnięciu :

1.  obrazę prawa materialnego a w szczególności:

-art.12 § 1 i 2 k.k.s. oraz arl. 13 § 1 k.k.s. w zw. z art. 53 § 14 k.k.s. poprzez uznanie jako okoliczności obciążających rzekomo znacznej wysokości podatku narażonego na uszczuplenie, w sytuacji gdy sam ustawodawca definiuje kwotę do 336.000,00 złotych jako kwotę małej wartości w rozumieniu ustawy, paradoksalnie ustalenie mniejszej kwoty rzekomo narażonego na uszczuplenie podatku, niż początkowo zarzucanego oskarżonemu, skutkowało dokonaną przez Sąd zmianą kwalifikacji prawnej czynu, nie sposób zatem przyjąć że kwotę tą można określić po tej zmianie jako znaczną zwłaszcza w zakresie w jakim okoliczność ta wpłynęła na wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary;

- art. 9b ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 99a ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym w dacie 15 grudnia 2013 roku) ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 roku nr 3 poz.11 ze zm.) poprzez ich błędną wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż zabezpieczona u oskarżonego substancja liści tytoniu stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem akcyzowym w myśl tego przepisu, gdy tymczasem zgodnie z jego literalną wykładnią opodatkowaniu podlegał jedynie suchy tytoń, a zatem wyrób w którym zawartość wilgotności odgrywa pierwszorzędne znaczenie; Sąd Rejonowy uznał tymczasem, że stopień wilgotności zabezpieczonej przy oskarżonym substancji nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy;

- art. 23§3kks poprzez ustalenie wysokości jednej stawki dziennej na poziomie 100 złotych w sytuacji gdy dochody oskarżonego, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe ograniczone z uwagi na udokumentowany stan zdrowia oskarżonego uzasadniały ustalenia tej stawki na minimalnym poziomie, a nadto przyjęciu jako przesłanek ustalenia ilości stawek możliwości zarobkowych i majątkowych oskarżonego;

2. obrazę przepisów postępowania, a to: art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art.. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., mającą istotny wpływ na treść orzeczenia poprzez:

- rozstrzygnięcie pojawiających się w przedmiotowej sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, w tym zwłaszcza wątpliwości co do wykładni istotnych dla odpowiedzialności oskarżonego przepisów prawa podatkowego;

- dokonanie ustaleń faktycznych z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów, ocenianych w sposób wybiórczy i dowolny.

- czynienie ustaleń w oparciu o nieprzeprowadzone na rozprawie dowody ( odnośnie ilości sklepów leżących na trasie oskarżonego), na które Sąd nie zwracał uwagi stron w toku postępowania, w następstwie czego oskarżony został pozbawiony możliwości ustosunkowania się do nich (ograniczone zostało jego prawo do obrony), podkreślić w tym miejscu należy, iż rozważania Sądu w tym zakresie są całkowicie bezprzedmiotowe skoro Sąd nie ustalił nawet jakich przypraw poszukiwał oskarżony; - całkowicie dowolne, niewyjaśnione w pisemnych motywach orzeczenia ustalenie, że oskarżony był współwłaścicielem pojazdu którym krytycznego dnia poruszał się;

- art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., mającą istotny wpływ na treść orzeczenia poprzez oddalenie w pełni zasadnych wniosków obrońcy oskarżonego zmierzających do ustalenia na jakiej podstawie organ podatkowy uznał, że zabezpieczona u oskarżonego substancja stanowi suchy tytoń w rozumieniu art. 99a ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym (Dz. U. Z 2009 roku Nr 3 poz. U ze zm.) – w ówczesnym brzmieniu tego przepisu oraz wskazanie jako podstawy oddalenia wniosku rzekomy zamiar przedłużenia postępowania w sytuacji gdy wnioski te zgłoszone zostały na pierwszym terminie rozprawy, po którym było jeszcze kilka terminów;

- art. 193 § 1 k.p.k. poprzez stwierdzenie okoliczności wymagających wiedzy specjalnej a jednocześnie w ocenie Sądu mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy w oparciu o bliżej nieokreśloną wiedzę Sądu (nie sygnalizowaną stronom w toku procesu) dotyczącą stopnia przetworzenia liści tytoniu zabezpieczonych w samochodzie, którym podróżował oskarżony,

3. stanowiące następstwo wyżej opisanych uchybień proceduralnych błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, które miały istotny wpływ na jego treść a polegające na

- całkowicie dowolnym i błędnym przyjęciu , że oskarzony posiadał zabezpieczoną substancję w sytuacji gdy korzystał on jedynie z samochodu żony, w którym substancja ta znajdowała się,

- całkowicie dowolnym i błędnym a nadto sprzecznym ze zgromadzonym materiałem dowodowym ustaleniu, że oskarżony był współwłaścicielem pojazdu. w którym został zatrzymany w sytuacji gdy samochód ten stanowił wyłączną własność jego żony co jednoznacznie wynika z wpisów w Dowodzie Rejestracyjnym, które nie zostały skutecznie przez Sąd podważone (dokument urzędowy);

- błędne i dowolne ustalenie, że celem podróży oskarżonego krytycznego dnia były Czechy, gdzie zamierzał sprzedać przewożony ładunek w sytuacji gdy koncepcję tą porzucił nawet organ podatkowy, co skutkowało zmianą zarzutu na etapie postępowania przygotowawczego;

- całkowicie dowolne i niezgodne z rzeczywistością ustalenie wysokości miesięcznych dochodów oskarżonego na poziomie 2000 złotych miesięcznie, gdy w rzeczywistości oskarżony osiąga znacznie niższe dochody;

3 . rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary, polegająca wymierzeniu kar grzywny w absurdalnym jak na okoliczności przedmiotowej sprawy wymiarze aż 200 stawek dziennych grzywny, w sytuacji gdy dyrektywy wymiaru kary i środków karnych (nieprawidłowo zastosowane przez Sąd) uzasadniały wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach jej wymiaru zwłaszcza wobec zmiany kwalifikacji prawnej czynu na łagodniejszy niż w początkowej fazie postępowania przygotowawczego zarzucany oskarżonemu;

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Busku – Zdroju Wydziałowi VI Zamiejscowemu z siedzibą w Kazimierzy Wielkiej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelację obrońcy oskarżonego R. N. należy uznać za oczywiście bezzasadną , co oznacza, że brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutów w niej podniesionych , jak też wniosków końcowych . Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw do uchylenia lub zmiany zaskarżonego wyroku z urzędu.

Kwestionując rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego i formułując zarzuty apelacji odnoszące się do obrazy prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych , skarżący zmierzają do wykazania, iż oskarżony R. N. , nie posiadał wyrobu akcyzowego w postaci suszu tytoniowego , a wręcz korzystając z samochodu żony , nie miał świadomości, że ten susz znajduje się w pojeździe .

Tymczasem jednak analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego , w powiązaniu z pisemnym uzasadnieniem zaskarżonego wyroku , absolutnie do takich wniosków , jakie podnosi obrońca w apelacji , prowadzić nie mogą . Oskarżony co prawda nie przyznał się do winy , podniósł, iż jedynie jechał po przyprawy korzystając z samochodu żony , jednakże słusznie Sąd Rejonowy uznał te wyjaśnienia jako niewiarygodne , biorąc pod uwagę inne dowody , jak protokół przeszukania pojazdu oraz oględzin suszu tytoniowego , zeznania świadków M. D., D. K. . Z zeznań wskazanych świadków wprost wynika, iż po zatrzymaniu pojazdu oskarżonego do kontroli drogowej , oświadczył im , że jechał z zakupionym wcześniej suszem tytoniowym do Czech, gdzie zamierzał dokonać dalszej odsprzedaży . Świadkowie wskazali , że jeszcze w czasie tych czynności R. N. zmienił wersję zdarzenia i podał , iż korzystał z samochodu żony i nie wiedział skąd wziął się w nim tytoń . Jak słusznie wskazano w pisemnych motywach wyroku nie ma podstaw do kwestionowania zeznań M. D. i D. K. . Funkcjonariusze policji wykonywali swoje obowiązki zawodowe , nie znali oskarżonego , dlatego nie ma racjonalnego uzasadnienia dla uznania, iż fałszywie relacjonowali jego pierwotne tłumaczenie pochodzenia i celu w jakim przewoził susz tytoniowy . W świetle powyższych dowodów , wyjaśnienia oskarżonego o braku świadomości posiadania wyrobu akcyzowego pozostają jedynie nieudolną linią obrony , a za takim wnioskowaniem przemawia dodatkowo protokół przeszukania pojazdu . W tej sytuacji zarzuty obrońcy odnoszące się do nieprzeprowadzenia dowodu na okoliczność sprawdzenia linii obrony R. N. odnośnie ilości sklepów spożywczych położonych na trasie jego przejazdu i ustalenia czy znajdowała się tam przyprawa po którą oskarżony , jak twierdził , pojechał , pozostają pozbawione jakiegokolwiek uzasadnienia i słusznie Sąd Rejonowy uznał , iż taki wniosek dowodowy zmierzał do przedłużenia postępowania . Podobnie odnieść należy się do dywagacji dotyczących właściciela pojazdu , którym poruszał się oskarżony . Przecież sam R. N. wyjaśnił, iż z żoną pozostaje we wspólności majątkowej małżeńskiej , a posiadanie suszu tytoniowego zostało ujawnione w pojeździe , którego był współwłaścicielem.

Nie są zasadne również argumenty obrońcy oskarżonego, iż ujawniony u oskarżonego susz tytoniowy nie był wyrobem akcyzowym w rozumieniu art. 9b ust.1pkt.6 w zw. z art. 99a ust.1 ustawy z dnia 6.12.2008r. o podatku akcyzowym . Zgodnie z brzmieniem tego przepisu obowiązującym w dacie czynu będącego przedmiotem rozpoznania za susz tytoniowy ustawodawca uznawał suchy tytoń nie będący jeszcze wyrobem tytoniowym, przy czym określenia „ susz tytoniowy” i „ suchy tytoń” to określenia przyjęte przez ustawę na potrzeby wyraźnego rozróżnienia poszczególnego etapu i faz przerobu tytoniu . Z suszem mamy do czynienia od momentu zakończenia uprawy , co oznacza, że za taki należy uznać każdą część tytoniu , która nie jest połączona z żywą rośliną , niezależnie od stopnia jej przetworzenia , a zatem określenia „ susz”, czy „ suchy” nie mają związku z wilgotnością , lecz stopniem przetworzenia surowca ( wyrok WSA w Kielcach z dn. 14.11.2013r. ISA/Ke 583)13 lex 1397392, wyrok WSA w Krakowie z dn. 12.12.2013r. ISA/Kr1553/13 lex 1492562). Zatem wbrew wywodom skarżącego słusznie uznał Sąd Rejonowy , że stopień wilgotności zabezpieczonych u oskarżonego substancji nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nie są trafne zarzuty apelacji obrońcy , iż Sąd Rejonowy błędnie ustalił okoliczności rzutujące na wymiar kary , polegający na nienależytym uwzględnieniu przy wymiarze kary sytuacji materialnej R. N. , a w szczególności wysokości osiąganych dochodów , których należyta ocena skutkować winna wymierzeniem kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia . Z argumentami obrońcy oskarżonego nie można się zgodzić .

Z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż wymierzając karę wobec R. N. , Sąd Rejonowy uwzględnił dyrektywy jej wymiaru określone w art. 13kks. Nie ulega wątpliwości, iż biorąc pod uwagę wartość podatku narażonego na uszczuplenie , a także umyślność działania oskarżonego , stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu należy ocenić jako znaczny . Natomiast ustalona przez Sąd Rejonowy sytuacja materialna oskarżonego uwzględniająca wysokość osiąganych przez niego dochodów opierała się na wyjaśnieniach R. N. . Orzeczoną wobec R. N. karę 200 stawek dziennych grzywny po 100 zł każda nie można uznać zatem za karę rażąco surową , skoro wymierzona została w dolnych granicach ustawowego zagrożenia określonego w art. 54§2kks.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 437§1kpk utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 634kpk i art. 627kpk i art. 3 ust1 i art.8 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dn. 23.06.1973r. ( Dz.U. z 1983r. nr 49 poz.223) obciążył oskarżonego kosztami sądowymi za II instancję w wysokości 2020 zł, na którą to kwotę złożyła się opłata od orzeczonej kary grzywny – 2000 złotych oraz 20 zł ryczałtu za doręczenie pism sądowych w postepowaniu odwoławczym .

SSO Wojciech Arczyński SSO Krzysztof Sójka SSO Artur Polut