Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Maziarczyk - Kotwica

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2015 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy K. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania K. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 9 stycznia 2015 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy K. K. prawo do emerytury, począwszy od 1 grudnia 2014 r.

Sygn. akt III U 140/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 29 kwietnia 2015 r.

Decyzją z dnia 9 stycznia 2015 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy K. K. prawa do emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony okres pracy w szczególnych warunkach od dnia 13 września 1972 r. do 31 grudnia 1990 r. z uwagi na fakt, że świadectwo pracy zostało wydane przez inny podmiot, niż ten, w którym wnioskodawca pracował w szczególnych warunkach. Brak danych, czy Spółdzielnia Usług (...) jest następcą prawnym po (...) Zakład Budowlano (...) w L., czy nowym podmiotem powstałym na bazie byłego zakładu. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 10 dni; składkowe – 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni; uzupełniające - rola – 1 miesiąca i 15 dni; łącznie – 25 lat, 7 miesięcy i 27 dni.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył w dniu 21 stycznia 2015 r. wnioskodawca K. K..

Na uzasadnienie swojego stanowiska wnioskodawca podał,
że pracował od 13 września 1972 r. do 31 grudnia 1990 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, przy pracach kamieniarskich na stanowisku brukarza i była to praca w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie z przyczyn, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Przemyślu ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. K., ur. dnia (...),
w dniu 12 grudnia 2014 r. złożył wniosek o emeryturę, oświadczając
w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

W aktach emerytalnych wnioskodawcy zalega dokumentacja poświadczająca przebieg zatrudnienia, w tym w szczególności: świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 1990 r. wystawione przez (...) Zakład Budowlano- (...) w L., z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w tym zakładzie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy od 13 września 1972 r. do 31 grudnia 1990 r., na stanowisku brukarza, przy czym zaznaczono, że wnioskodawca od 14 maja 1990 r. do 31 grudnia 1990 r. przebywał na kontrakcie zagranicznym; świadectwo pracy
z dnia 4 stycznia 1991 r. wystawione przez (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w R., z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w (...) od 27 maja 1990 r. do 31 grudnia 1990 r., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku murarza, a dodatkowo korzystał z urlopu dewizowego od 2 stycznia 1991 r. do 15 stycznia 1991 r.; świadectwo z dnia 5 maja 1999 r. wystawione przez likwidatora Spółdzielni Usług (...)
w L. w likwidacji, z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w (...) Zakład Budowlano- (...) w L. od dnia 13 września 1972 r. do dnia 31 grudnia 1990 r.,
i w tym okresie stale, i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kamieniarskie na stanowisku brukarza, wymienionym w wykazie A, dział V, poz. 10, pkt 3 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa
i (...) z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy podlegających ministrowi budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach emerytalnych dokumentacji, ZUS decyzją z dnia 9 stycznia 2015 r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, ponieważ nie został wystarczającą udowodniony okres pracy w szczególnych warunkach.

ZUS przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 10 dni; składkowe – 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni; uzupełniające - rola – 1 miesiąca i 15 dni; łącznie – 25 lat, 7 miesięcy i 27 dni.

Dowód – akta emerytalne wnioskodawcy:

- wniosek o emeryturę z dnia 12.12.2014 r.,

- świadectwa pracy,

- zaskarżona decyzja ZUS z dnia 9.01.2015 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony w Wojewódzkim Związku Gminnych Spółdzielni (...) w Zakładzie Budowlano- (...) w L. w okresie od 13 września 1972 r. do 31 grudnia 1990 r. Pracował on przy produkcji trylinki, a później przy układaniu chodników, krawężników, płyt drogowych jako brukarz-betoniarz. Trylinka układana była w lasach – w N., C., H.. Do jego obowiązków zasadniczo należało położenie chodnika, jego wybrukowanie.

Wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W trakcie zatrudnienia w tym zakładzie pracy wnioskodawca pracował na budowie eksportowej w Czechosłowacji w okresie od 27 maja 1990 r. do 31 grudnia 1990 r., jako betoniarz.

Dowód:

- dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) Zakład Budowlano- (...) w L.,

- zeznania świadka Z. W.,

- zeznania świadka A. K.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych wnioskodawcy oraz
w aktach osobowych wnioskodawcy, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków Z. W. i A. K. oraz wnioskodawcy K. K., jako logicznym, spójnym, wzajemnie się uzupełniającym. Wynika z nich jednoznacznie, w jakim charakterze, w jakich warunkach i przy jakich pracach był zatrudniony wnioskodawca w spornym okresie pracy w (...) Zakład Budowlano (...) w L..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy K. K. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U.
z 2013, poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego
w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat -
dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8,
poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia,
czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Poza sporem pozostaje w przedmiotowej sprawie, że wnioskodawca K. K. w dniu (...) r. ukończył 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a ponadto wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca był zatrudniony w szczególnych warunkach w Wojewódzkim Związku Gminnych Spółdzielni (...) Zakład Budowlano (...) w L. w okresie od 13 września 1972 r. do 13 maja 1990 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku betoniarza
i brukarza.

Do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych Sąd nie zaliczył wnioskodawcy okresu pracy na budowie eksportowej w Czechosłowacji, bowiem brak jest dokumentacji z tego okresu zatrudnienia.

Wskazane wyżej stanowiska wymienione zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, Dziale V –
„W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, poz. 4 – „Prace zbrojarskie i betoniarskie”, poz. 10 – „Prace kamieniarskie” oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy podległych ministrowi budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach w wykazie A, Dziale V, poz. 4, pkt 3 – „betoniarz”, poz. 10, pkt 3 – „brukarz”.

Należy mieć na uwadze, że w postępowaniu przed sądami pracy
i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi,
że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza,
że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty
oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych,
a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia 1 grudnia 2014 r., a więc od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożył wniosek o świadczenie emerytalne.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.