Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 marca 2014 r., znak: (...)

w sprawie: W. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia(...)r. do dnia (...)r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 792/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 marca 2014 roku (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił przyznania ubezpieczonemu W. S. prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10 marca 2014 r. ustaliła, że powyższy jest zdolny do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył W. S. i wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w skarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony W. S. ukończył szkołę zawodową. Pracował jako blacharz karoseryjny i pomocnik spawacza. Od stycznia 2008 r. do 31 stycznia 2014 r. uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 13 stycznia 2014 r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Pozwany organ rentowy poddał ubezpieczonego badaniu przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS. Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 17 lutego 2014 r. orzekł, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 28 lutego 2017 r. Na skutek zgłoszenia zarzutu wadliwości Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10 marca 2014 r. orzekła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

-okoliczności bezsporne.

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2014 r. dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: diabetolog, neurochirurg, specjalista medycyny pracy.

Biegli lekarze sądowi w wydanej w dniu 28 października 2014 r. opinii sądowo-lekarskiej rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

- stan po operacyjnym usunięciu guza mózgu, leczony operacyjnie z niepełną radioterapią;

- ekwiwalenty padaczkowe pod postacią napadu drętwienia połowy twarzy;

- cukrzyca typu II leczona lekami doustnymi.

Biegli sądowi w opinii wskazali, że badany w 2000 r. operowany był z powodu oponiaka okolicy skroniowej lewej. W ocenie biegłych jest on nadal częściowo niezdolny do pracy z powodu utrzymującego się drętwienia prawej połowy twarzy i znacznego ślinotoku. Biegli dodali, że istnieje również możliwość wystąpienia nagle padaczki. Wskazali, że częściowa niezdolność do pracy istnieje (...)r., a ubezpieczony może wykonywać lekką pracę fizyczną na poziomie zerowym. Wobec powyższego biegli oświadczyli, że nie zgadzają się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS i dysponowali tym samym materiał dowodowym, co organ rentowy w postępowaniu orzeczniczym.

W piśmie procesowym z dnia 2 grudnia 2014 r. organ rentowy wniósł zastrzeżenia do powyższej opinii. Podał, że z opisu badania biegłych sądowych nie wynika istotne upośledzenie sprawności organizmu badanego. Objawy neurologiczne są śladowe. Brak jest nadto dowodu na to, że zgłaszane drętwienia twarzy są ekwiwalentem padaczki. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie ma napadów padaczkowych mięśniowych, a badanie EEG dało wynik prawidłowy. Wobec tak postawionych zarzutów organ rentowy wniósł o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych sądowych.

W dniu 9 grudnia 2014 r. biegli sporządzili uzupełniającą opinię sądowo-lekarską. Podtrzymali w niej w całości uprzednio sporządzoną opinię. Dodali, że od chwili przeprowadzenia operacji w 2000 r. u ubezpieczonego utrzymuje się drętwienie i osłabienie czucia połowy twarzy ze znacznym ślinotokiem. Następnie biegli orzekli, że po przebytej operacji ubezpieczony nie będzie mógł wykonywać pracy dotychczas wykonywanej, tj. blacharza karoseryjnego oraz pomocnika spawacza. Dodali, że w czasie okresu częściowej niezdolności do pracy badany będzie mógł wykonywać lekkie prace fizyczne bez konieczności schylania się i wymuszonej pozycji ciała.

W piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2015 r. organ rentowy wniósł zastrzeżenia do powyższej opinii, które treściowo zbieżne były z zastrzeżeniami zawartymi w piśmie procesowym z dnia 2 grudnia 2014 r.

dowód: opinia sądowo-lekarska wraz z wywiadem i badaniami przedmiotowymi k. 14-15, opinia uzupełniająca k. 32

Sąd zważył, co następuje:

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa stwierdzić należało, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należało, że Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń organu rentowego do uzupełniającej opinii biegłych lekarzy sądowych z dnia 9 grudnia 2014 r. i postanowieniem z dnia 10 marca 2015 r. oddalił wniosek organu rentowego zawarty w piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2015 r. o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lekarzy sądowych. Sąd uznał, że przeprowadzenie powyższego dowodu jest zbędne, gdyż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, tj. opinia sądowo-lekarska z dnia 28 października 2014 r. wraz z uzupełniającą opinią z dnia 9 grudnia 2014 r. jest wystarczający, gdyż wyjaśnia wszystkie fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zastrzeżenia organu rentowego zawarte w piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2015 r. stanowiły zwykłą polemikę ze stanowiskiem biegłych sądowych, która nie została poparta argumentami merytorycznymi oraz dodatkową dokumentacją i jako takie nie zasługiwały na uwzględnienie. Wskazać należy na ugruntowany w orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii, gdyż odmienne stanowisko oznaczałoby przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszystkich możliwych opinii biegłych, aby upewnić się, czy niektórzy z nich nie byli tego samego zdania, co ubezpieczony (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2014 r., III AUa 1098/13, LEX nr 1504455).

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013, r. poz. 1440 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt. 2 ustawy uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie między innymi pięć lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej (art. 58 ust. 1 i 2 ustawy).

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd dokonując oceny stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy miał na względzie opinię biegłych lekarzy sądowych z dnia 28 października 2014 r. wraz z uzupełniającą opinią z dnia 9 grudnia 2014 r. Opinia biegłych sądowych, tak jak każdy inny dowód, podlega ocenie sądu orzekającego co do jej zupełności i zgodności z wymaganiami formalnymi, jak i co do jej mocy przekonywującej. Jeżeli jeden z tych punktów widzenia nie nasunie Sądowi zastrzeżeń, to opinia biegłych sądowych może stanowić uzasadnioną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1974r. I CR 100/74 niepublikowany). Sąd jest powołany do kontrolowania logicznego biegu przesłanek opinii i do sprawdzenia jej wyników w oparciu o materiał dowodowy sprawy. Skoro jednak biegły wydaje opinię o takich dziedzinach życia, które wymagają wiadomości szczególnych, Sąd nie może postąpić z opinią biegłego w ten sposób, aby zastąpić pewne wnioski z tej opinii swoimi ustaleniami, opartymi nie na konkretnych faktach, lecz na rozumowaniu, które w oderwaniu od wiadomości fachowych może z łatwością przekształcić się w dowolność. Dlatego też opinia biegłych może być analizowana i oceniana jedynie w zakresie jej fachowości, rzetelności i poprawności wnioskowania, a nie z pozycji wartościowania poglądów. Odmienne ustalenia mogą być w tej mierze dokonywane tylko na podstawie opinii innych biegłych, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987r. II URN 228/87 PiZS 1988/7/62). Trzeba zaznaczyć, iż przyjęcie opinii biegłego może nastąpić tylko przy spełnieniu podstawowych warunków, takich jak jasność, wewnętrzna niesprzeczność oraz naukowe i logiczne uzasadnienie, ścisły związek z realiami danej sprawy, a także nie naruszanie reguł proceduralnych przy jej uzyskiwaniu.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że sporządzona w sprawie opinia sądowo-lekarska spełniała wszystkie powyższe kryteria i zasługiwała na przyjęcie jej za wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji stanu zdrowia W. S. oraz oceny stopnia jego niezdolności do pracy. Opinia została sporządzona po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, zaś opisy stanu narządów i układów ubezpieczonego świadczą o tym, że badania przeprowadzono rzetelnie. Opinia została wydana przez specjalistów z dziedzin medycyny adekwatnych do schorzeń ubezpieczonego. Biegli lekarze sądowi przekonywująco uzasadnili swoje stanowisko, a logiczne wnioski zawarte w opinii oparte były na starannej ocenie dokumentacji lekarskiej i wynikach badań przedmiotowych. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wniosków biegłych i dlatego przyjął ich opinię za podstawę rozstrzygnięcia. Przy wydawaniu przedmiotowej opinii biegli mieli na uwadze wszystkie niezbędne dane, których istnienie i ocena wynika z treści art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Analiza tych danych pozwoliła biegłym lekarzom sądowym na uznanie ubezpieczonego za osobę nadal okresowo częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 w/w ustawy.

W swojej opinii biegli sądowi wskazali, że częściowa niezdolność do pracy wynika z powodu utrzymującego się drętwienia prawej połowy twarzy i znacznego ślinotoku w związku z operacyjnym usunięciu guza mózgu w 2000 r. Biegli dodali, że istnieje również możliwość wystąpienia nagle padaczki. Ubezpieczony może wykonywać lekką pracę fizyczną na poziomie zerowym bez konieczności schylania się i wymuszonej pozycji ciała

Zarówno Komisja Lekarska ZUS, jak i zespół biegłych lekarzy sądowych dokonali własnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jego zdolności do pracy, przy czym ci ostatni dostrzegli, dysponując takim samym materiałem dowodowym, co organ rentowy, znacznie większy stopień nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejących u ubezpieczonego schorzeń, które powodują nadal jego okresową częściową niezdolność do pracy.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z treścią art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając W. S. prawo do dalszej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia(...)r. do dnia(...)r.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy, zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, gdyż dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczony uzyskał prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie były dowody, do których organ rentowy nie mógłby się wcześniej ustosunkować a jedynie sama odmienna, niż przyjęli to biegli sądowi, ocena stanu zdrowia ubezpieczonego dokonana przez organ w trakcie postępowania orzeczniczego. Wobec tego wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek