Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędzia SR (del.) Marcin Rak

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K. (1) i A. K.

przeciwko A. K. (2)

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 19 marca 2014 r., sygn. akt IV RC 409/13

oddala apelację.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Powódki - małoletnia A. K. (3) i A. K. (1)- wniosły o zasądzenie od pozwanego A. K. (2) alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie na każdą z nich. Ponadto pismem z dnia 25 października 2013 roku wniosła o przyznanie na rzecz małoletniej powódki świadczeń socjalnych przysługujących z tytułu zakupu podręczników i wakacji, które otrzymuje pozwany z zakładu pracy począwszy od dnia wniesienia pozwu. W uzasadnieniu podniosły, że w związku z realizacją obowiązku szkolnego koszty utrzymania 14 letniej powódki znacząco wzrosły. Nadto A. K. (3) często choruje, co wymaga odpowiednich nakładów finansowych. Na uzasadnienie roszczenia A. K. (1) podniosła, że rozwód orzeczony na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 5 grudnia 2005 r. II RC 969/05 pociągnął za sobą istotne pogorszenie jej sytuacji majątkowej.

Pozwany A. K. (2) w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa w części dotyczącej małoletniej powódki A. K. ponad kwotę 550 zł miesięcznie, zaś w części dotyczącej powódki A. K. (1) w całości. W uzasadnieniu podniósł, że kwota 550 zł jest wystarczająca do pokrycia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, kwestionując wskazany przez nią zakres wzrostu tych potrzeb, jak również wskazując, że jego sytuacja majątkowa i zarobkowa nie pozwala na uznanie większej części roszczenia. W odniesieniu do roszczenia powódki A. K. (1) pozwany zakwestionował okoliczność, aby rozwiązanie związku małżeńskiego niosło dla niej istotne pogorszenie sytuacji materialnej. Pozwany wskazał, że powódka jest osobą młodą, zdrową i wykształconą, co daje podstawy do podjęcia pracy zarobkowej.

Wyrokiem z dnia 4 listopada 2013r. Sąd Rejonowy w Rybniku zasądził od pozwanego A. K. (2) na rzecz małoletniej powódki A. K. alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie, począwszy od dnia 22 kwietnia 2013 roku, płatne z góry, do dnia 20 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności każdej raty, do rąk matki małoletniej powódki A. K. (1), a to w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 5 grudnia 2005 roku, sygnatura akt II RC 969/05. Nadto zasądził od pozwanego na rzecz powódki A. K. (1) alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie, począwszy od dnia 27 maja 2013 roku, płatne z góry, do dnia 20 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności każdej raty i upoważnił powódkę A. K. (1) do pobierania świadczeń z Funduszu Socjalnego zakładu pracy pozwanego, przypadających na rzecz małoletniej powódki A. K., a w pozostałym zakresie powództwo oddala. Nadto zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 1.776 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz nakazał pobrać o pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Rybniku) kwotę 689 zł tytułem kosztów postępowania.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że małoletnia powódka A. K. (3) jest córką z małżeństwa A. i A. K. (2). Związek małżeński rodziców małoletniej powódki na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 5 grudnia 2005 r. sygn. II RC 969/05 został rozwiązany przez rozwód. Małżeństwo zostało rozwiązane z winy A. K. (2).

Na podstawie tego samego orzeczenia władza rodzicielska nad małoletnią A. K. powierzona została jej matce A. K. (1), pozostawiając ojcu A. K. (2) prawo współdecydowania o istotnych sprawach. Kosztami wychowania i utrzymania małoletniej powódki Sąd obciążył obojga rodziców, ustalając obowiązek alimentacyjny ojca powódki kwotę 450 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 2 marca 2004 r. sygn. IV RC 1044/03 zasądził na rzecz powódki A. K. (1) od pozwanego A. K. (2) alimenty w kwocie 550 zł miesięcznie. Natomiast wyrok ten został pozbawiony tytułu wykonawczego na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 13 maja 2013 roku sygn. IV RC 268/13.

Małoletnia powódka A. K. (3) w chwili wydania poprzedniego orzeczenia dotyczącego świadczeń alimentacyjnych miała 6 lat. Matka małoletniej powódki i zarazem powódka w momencie orzeczenia rozwodu nie pracowała, zajmowała się domem i dzieckiem. Uczyła się ona w liceum ogólnokształcącym. Pozwany zatrudniony był w KWK (...) i zarabiał około 1800 zł miesięcznie.

Obecnie powódka ma 14 lat i jest uczennicą pierwszej klasy gimnazjum.

Powódki mieszkają z bratem i matką A. K. (1). Koszty związane z utrzymaniem mieszkania wynoszą: czynsz 700 zł, w tym wliczona jest woda, prąd 60 zł co dwa miesiące, gaz 165,66 zł co dwa miesiące, Internet 45,90 zł oraz opłaty radiowo telewizyjne 201 zł w skali roku. Miesięcznie opłaty te wynoszą 890 zł, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi ok. 225 zł.

Na koszty utrzymania małoletniej powódki składają się wydatki: wyżywienie - 500 zł, zakup odzieży od 100 do 200 zł w zależności od pory roku, zakup środków czystości 100 zł, zakup kosmetyków związanych z higieną osobistą 50 zł; zakup książek do szkoły 540 zł rocznie; zakup przyborów szkolnych 250 zł rocznie, ubezpieczenie i rada rodziców 150 zł rocznie; wycieczki szkolne, wyjścia do kina 300 zł rocznie; telefon 25 zł miesięcznie; kieszonkowe 80 zł miesięcznie.

Powódka z powodu częstych chorób, w tym z powodu alergii, małoletniej powódki, wyjeżdża nad morze, co kosztuje 1500 zł na jedną osobę. Małoletnia powódka raz w roku przechodzi kurację odpornościową, co kosztuje około 80 zł oraz szczepiona jest na grypę co kosztuje 50 zł. Korzysta również co 6 miesięcy z usług stomatologa, u którego wizyta kosztuje 100 zł.

Miesięczny koszt utrzymania powódki oscyluje w granicach 1350 zł.

Powódka A. K. (1) jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna. Powódka uzupełnia wykształcenie i kontynuuje studia (...) stopnia na (...) Wyższej Szkole Handlowej im. (...) w K.. Powódka od samego początku zajmowała się córką, nigdy nie była aktywna zawodowo. Od jakiegoś czasu zdobywa wykształcenie, celem podniesienia swojej atrakcyjności zawodowej i podjęcia w przyszłości pracy zarobkowej. Powódka może liczyć na wsparcie finansowe rodziny, lecz ma ono charakter wyłącznie doraźny. Nie posiada innych źródeł dochodów, nie ubiega się również o pomoc socjalną.

Zgodnie z informacją uzyskaną z Powiatowego Urzędu Pracy w R. i Ż., Sąd ustalił, iż nie posiadają one ofert pracy dla osób z zawodu technik administracji, jak i dla osób bez zawodu. Powiatowy Urząd Pracy w G. w odpowiedzi na zapytanie o oferty pracy dla kobiet w wieku 35 lat z zawodu technik administracji lub bez zawodu, nadesłała informację, że na dzień 19 czerwca 2013 r. dysponuje ofertami na stanowiskach :pracownik biura obsługi klienta, pracownik biura zarządu, specjalista do spraw sprzedaży, sprzątacza i sprzedawca. Wobec czego możliwości zarobkowe i majątkowe powódki ocenić należy na kwotę najniższego miesięcznego wynagrodzenia.

Na koszty utrzymania powódki składają się wydatki: wyżywienie 400 zł, zakup odzieży - 100 – 200 zł, środki czystości, kosmetyki - 150 zł, doładowanie telefonu - 50 zł; wakacje 1500 zł na które jedzie wraz z córką.

Koszty powódki związane z edukacją wynoszą: 487 zł miesięcznie tytułem czesnego; opłata wakacyjna 550 zł; zakup pomocy naukowych - 100-200 zł w skali roku; dojazd do szkoły - 160 - 200 zł miesięcznie.

U powódki zdiagnozowano zwyrodnienie w stawach międzykręgowych, co powoduje, że musi zażywać leki przeciwbólowe, co kosztuje około 50 – 100 zł miesięcznie. Miesięczny koszt utrzymania powódki to kwota 1800 – 1900 zł wraz z kosztami utrzymania mieszkania.

Pozwany podobnie, jak w chwili wydania ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów jest zatrudniony na KWK (...). Jego dochód netto z uwzględnieniem dodatkowych składników wynagrodzenia wynosi 5168,29 zł miesięcznie. Nadto pozwany otrzymuje kartki żywnościowe za przepracowaną dniówkę.

Pozwany w dniu 22 października 2011 roku zawarł związek małżeński z A. C., z którego to związku urodził się małoletni M. K., który ma niespełna rok. Wraz z pozwanym mieszka dwóch synów żony z pierwszego małżeństwa, na które zostały zasądzone alimenty w łącznej kwocie 950 zł miesięcznie. Wynagrodzenie pozwanego jest jedynym źródłem dochodów rodziny, bowiem jego żona pozostaje na urlopie wychowawczym i nie otrzymuje żadnego zasiłku.

Opłaty za użytkowanie mieszkania zajmowanego przez pozwanego i jego rodzinę wynoszą: czynsz - 600 zł; prąd i gaz 200 zł, 70 zł Internet, 70-80 zł opłata za telefon.

Łącznie opłaty te wynoszą 950 zł, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi ok. 190 zł.

Pozostałe koszty jakie ponosi pozwany w związku z utrzymaniem siebie i rodziny wynoszą: wyżywienie pozwanego i jego żony około 1200 zł; zakup środków czystości i kosmetyków dla pozwanego i jego żony 300 zł miesięcznie; koszty utrzymania małoletniego syna pozwanego M. to około 700-750 zł miesięcznie, składają się na to: koszty zakupu kosmetyków 30 zł, zakup pampersów 150 zł, wyżywienie 450 zł, kupno zabawek 30 zł oraz zakup odzieży 50 – 60 zł; na utrzymanie synów swojej żony pozwany wydaje 1000 zł miesięcznie, po 500 zł na rzecz każdego z nich; dojazd do pracy pozwanego 450 zł miesięcznie; miesięczny koszt leczenia pozwanego to kwota 100 zł miesięcznie, albowiem pozwany choruje na gardło, nerki i kręgosłup.

Miesięczny koszt utrzymania pozwanego to kwota ok. 1500 zł wraz z kosztami utrzymania mieszkania, żony pozwanego ok. 1000 zł, małoletniego M. 900 – 1000 zł miesięcznie wraz z kosztami utrzymania mieszkania.

Pozwany od 2008 r. nie utrzymuje kontaktów z małoletnią powódką. W żaden sposób nie czyni osobistych starań o jej utrzymanie i wychowanie.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy wskazał, że materialno - prawną podstawę rozpoznania żądania pozwu odnośnie powódki A. K. (1) stanowią przepisy art. 60 § 2 k.r.o. i art. 135 § 1 k.r.o, zaś odnośnie mał. A. K. art. 133 k.r.o., art. 135 § 1 i 2 k.r.o. oraz art.138 k.r.o.

Przytaczając treść art. 60 § 2 k.r.o. i przesłanki obowiązku alimentacyjnego ustanowionego na tej podstawie prawnej, Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany na mocy wyroku rozwodowego Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 5 grudnia 2005 r. sygn. II RC 969/05 pozwany został uznany za wyłącznie winnego. W ocenie Sądu powódka wykazała, że jej sytuacja ekonomiczna bezpośrednio po orzeczeniu rozwodu uległa istotnemu pogorszeniu, gdyż powódka pozostała bez środków do życia. Sąd Rejonowy uznał, że jej poświęcenie w życie rodzinne sprawiło, że będąc w małżeństwie nie podejmowała pracy, a w związku z dobrymi zarobkami powoda, nie musiała martwić się o zaspokajanie własnych potrzeb. Rozpad pożycia małżeńskiego w skutek, którego orzeczono rozwód sprawił, że musiała zacząć troszczyć się o środki na własne utrzymanie. Sąd wskazał, że powódka ukończyła już studia I stopnia, a obecnie jest w trakcie studiów magisterskich. W jej utrzymaniu pomaga jej brat i matka. W ocenie Sądu porównanie sytuacji materialnej powódki z przed rozwodu i obecnie wskazuje jednoznacznie na istotne jej pogorszenie. Sąd zwrócił uwagę, że gdyby nie postawa pozwanego przez którą nastąpiło rozwiązanie małżeństwa powódka korzystałaby z wynagrodzenia pozwanego, które obecnie wynosi ponad 5.000 zł.

Sąd wskazał, że dochód pozwanego (netto) wynosi 5.168,29 zł miesięcznie, a jego usprawiedliwione wydatki to kwota 3.500 zł, na którą to kwotę składają się wydatki związane z utrzymaniem pozwanego, jego obecnej żony i małoletniego syna M.. Sąd uznał jako nieusprawiedliwione wydatki ponoszone na synów swojej żony w łącznej kwocie 1.000 zł miesięcznie oraz pokrywanie za nich kosztów utrzymania mieszkania, gdyż wobec tych osób nie ciąży na pozwanym obowiązek alimentacyjny.

Sąd ustalił możliwości zarobkowe powódki A. K. (1) Sąd w wysokości miesięcznego najniższego wynagrodzenia, a jej miesięczny koszt utrzymania na kwotę 1800 – 1900 zł. Wobec takich ustaleń, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki alimenty w kwocie 800 zł, uznając, iż kwota ta z uwzględnieniem jej możliwości zarobkowych pozwoli powódce na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb.

Odnośnie ustalenia alimentów na rzecz małoletniej A., Sąd miał na uwadze przepisy art. 133 k.r.o., art. 135 § 1 i 2 k.r.o. oraz art.138 k.r.o. Przytaczając ich treść oraz przesłanki do podwyższenia obowiązku alimentacyjnego, Sąd Rejonowy wskazał, że powódka A. K. (4) ma obecnie 14 lat. Zabezpieczenie jej uzasadnionych potrzeb uzależnione jest od możliwości zarobkowych i majątkowych jej rodziców. Sąd zwrócił uwagę, że matka powódki realizuje swój obowiązek poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie powódki, a pozwany w żaden sposób nie wypełnia obowiązku alimentacyjnego w ten sposób, gdyż pozwany od 2008 roku nie utrzymuje kontaktu z córką i nie jest zainteresowany jej losem. Sąd jednakże uznał, że pomimo, iż matka powódki nie łoży na jej utrzymanie, to ma możliwości zarobkowe by zaspokoić część potrzeb powódki w sposób finansowy. Usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej powódki Sąd Rejonowy ustalił na kwotę około 1.350 zł.

Wobec powyższego, uwzględniając możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego, wysokość jego usprawiedliwianych wydatków na nowo założoną rodzinę, całkowity brak kontaktu z powódką, Sąd ustalił obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec powódki na kwotę 800 zł miesięcznie, która to kwota nie stanowi nadmiernego obciążenia w budżecie nowo założonej rodziny, albowiem dochód pozwanego wystarcza na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb rodziny, nawet przy ustaleniu alimentów na rzecz byłej zony pozwanego.

Sąd Rejonowy, mając na uwadze fakt funkcjonowania w kopalniach tzw. Fundusz Socjalny (z którego wypłacane są dofinansowania do wypoczynku dzieci, na zakup książek), upoważnił matkę małoletniej powódki do odbioru świadczeń z funduszu socjalnego zakładu pracy pozwanego A. K. (2). Sąd w części oddalił powództwo, albowiem strona powodowa żądała takiego upoważnienia od dnia wniesienia pozwu 4 kwietnia 2013 roku, albowiem świadczenia takie przypadają za dany rok kalendarzowy i nie możliwe jest uzyskanie takich świadczeń za 2013 rok.

Sąd zasądził alimenty omyłkowo od dnia 22 kwietnia 2013 roku a nie od dnia 4 kwietnia 2013 roku (tj. od dnia złożenia pozwu), równocześnie oddalając żądanie alimentów od dnia 1 stycznia 2013 roku, gdyż strona powodowa nie wykazała, aby za ten okres potrzeby uprawnionych nie zostały zaspokojone. W odniesieniu do powódki A. S. Rejonowy zwrócił uwagę, że w tym okresie otrzymywała ona od pozwanego świadczenia wynikające z wyroku ze sprawy IV RC 1044/03 w kwocie w kwocie 550 zł miesięcznie, który to wyrok został pozbawiony tytułu wykonawczego na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 13 maja 2013 roku sygn. IV RC 268/13.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., a o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając.

Apelację od tego orzeczenia wniósł pozwany zaskarżając go w części, tj. w zakresie, w jakim Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki A. K. (1) alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie począwszy od dnia 27 maja 2013r. Orzeczenie temu zarzucił: a) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu za podstawę orzeczenia okoliczności faktycznych odnoszących się do sytuacji pozwanego, a nie znajdujących uzasadnienia w zgromadzonym materiale dowodowym; b) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na pominięciu faktów odnoszących się do istotnej poprawy sytuacji materialnej uprawnionej A. K. (1). Nadto zarzucił także naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 135 § 1 k.r.o. poprzez nadmierne obciążenie powoda obowiązkiem alimentacyjnym względem jego dzieci oraz względem byłej żony, pomimo istotnej dysproporcji wysokości dochodów rodzin pozwanego i powódek na korzyść powódki A. K. (1) oraz art. 138 k.r.o. poprzez przyjęcie, że od daty ostatniego orzeczenia w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego zaszła istotna zmiana okoliczności uzasadniająca orzeczenie o obowiązku alimentacyjnym pozwanego wobec powódki A. K. (1), podczas gdy od daty orzeczenia rozwodu stron do daty wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie brak było przesłanek dla istnienia obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powódki A. K. (1), przy jednoczesnym braku zmian w sytuacji faktycznej, uzasadniających odmienne orzeczenie w tym przedmiocie.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w stosunku do A. K. (1), a nadto adekwatne do takiego rozstrzygnięcia, orzeczenie o kosztach procesu, względnie uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie powódki przyjmując podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne.

Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Zgodnie z art. 60 § 2 k.r.o. jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Celem jakiemu służy roszczenie oparte na art. 60 § 2 k.r.o. jest zapobieżenie sytuacji, w której rozwód miałby spowodować pogorszenie w istotny sposób sytuacji materialnej małżonka niewinnego w porównaniu do sytuacji, w której znajdowałby się w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie. Zakres, w jakim to ma nastąpić, określa z jednej strony stopień pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego, a z drugiej strony zasady słuszności, które określają jaki w konkretnej sprawie zakres przyczynienia się małżonka winnego może być uznany za "odpowiedni". Z reguły będzie on się znajdował pomiędzy granicą, poniżej której leży niedostatek, a granicą, której przekroczenie byłoby zrównaniem stopy życiowej obojga rozwiedzionych małżonków (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 września 2009r., I ACa 565/09).

Obowiązek alimentacyjny ustalony na tej podstawie, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 15 lipca 2004r. (I ACa 375/04), nie daje małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym, to jednak udziela mu uprawnienia do bardziej dostatniego życia poprzez przyczynienie się w odpowiednim zakresie do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb, chociażby nie znajdował się on w niedostatku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 lipca 2004r., I ACa 375/04).

Kryterium oceny zasadności takiego roszczenia stanowi porównanie sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie (teza XIII uchwały Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987r., III CZP 91/86). Nadto, przy porównaniu sytuacji materialnej małżonka niewinnego należy badać nie tylko stan rzeczywisty, który istniał przed rozwodem, ale i uwzględniać jego uprawnienia do korzystania z wkładu drugiego małżonka w zaspokajanie potrzeb rodziny (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1998r., III CKN 880/98).

Mając na względzie powyższe należało przyjąć, że wspólny dochód stron w czasie orzekania rozwodu wynosił łącznie około 1.800 zł netto (jedynie pozwany uzyskiwał dochód z tytułu zatrudnienia w KWK (...) w wysokości około 1.800 zł miesięcznie, podczas gdy powódka A. K. (1) zajmowała się domem i dzieckiem oraz uczyła się w liceum ogólnokształcącym).

W chwili obecnej, łączny (hipotetyczny w ramach kryteriów wynikających z art. 60 § 2 k.r.o.) stron wynosi około 5.000 zł (pozwany z tytułu zatrudnienia w KWK (...) uzyskuje wynagrodzenie (netto oraz po uwzględnieniu dodatkowych składników wynagrodzenia) w kwocie około 5.168,29 zł miesięcznie).

Dokonując porównania tych wartości jednoznaczne i oczywiste jest, że dochód ten uległ znacznemu podwyższeniu. W porównaniu do chwili orzekania w przedmiocie rozwiązania małżeństwa stron, wzrósł on niemal trzykrotnie. Tym stwierdzenie Sądu Rejonowego, iż po orzeczeniu rozwodu rzeczywista sytuacja materialna powódki uległa znacznemu pogorszeniu, była uzasadniona.

Samo jednak pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego po orzeczeniu rozwodu nie stanowi wystarczającej przesłanki do ustanowienia obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 60 § 2 k.r.o. Niezbędnym do uwzględnienia tego roszczenia jest ustalenie, że to właśnie rozwód pociągał za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Innymi słowy, ujawnienie się zatem tych skutków (istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego) może uzasadniać uwzględnienie powództwa na podstawie art. 60 § 2 k.r.o. ale tylko wówczas, jeśli zostanie ustalone, że wspomniane skutki są następstwem rozwodu, a nie zostały spowodowane innymi przyczynami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 1999r., I CKN 356/99).

Takie okoliczności zostały również wykazane przez powódkę. Powódka, zarówno w chwili orzekania rozwodu, jak również obecnie, dokształca się oraz opiekuje się małoletnią córką stron. Niewątpliwie powódka, gdyby nie nastąpiło rozwiązanie związku małżeńskiego, mogłaby się bardziej skoncentrować na wychowaniu dziecka, jak również swoim rozwojem intelektualnym powódka, który w przyszłości, może wpłynąć na polepszenie sytuacji majątkowej i zarobkowej. Wskazać przy tym należy, że wskazane powyżej okoliczności występowały zarówno w chwili orzekania rozwodu, jak również mają miejsce obecnie. Niemniej jednak, Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że w chwili wyrokowania powódka posiadała możliwości zarobkowe, które zostały ustalone w wysokości minimalnego wynagrodzenia. Przy wskazanej powyżej wysokości dochodów pozwanego, nie powodują one znaczącej zmiany w sytuacji majątkowej powódki, a tym bardziej nie powodują bezzasadności ustalenia wobec niej obowiązku alimentacyjnego w oparciu o art. 60 § 2 k.r.o. Zasądzona przez Sąd Rejonowy kwota mieści się natomiast w możliwościach majątkowych i zarobkowych pozwanego, oraz uwzględnia zarówno koszty utrzymania powódki, jak również jej możliwości zarobkowe.

Z tych względów apelacja pozwanego podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda