Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2015 r.

Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2015 r. w Mińsku Mazowieckim

na rozprawie

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko Miastu M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Miasta M. na rzecz powódki E. B. kwotę 53.962,89 złotych (pięćdziesiąt trzy tysiące dziewięćset sześćdziesiąt dwa złote i osiemdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego Miasta M. na rzecz powódki E. B. kwotę 5.250 złotych (pięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617 złotych (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III.  nakazuje pobrać od pozwanego Miasta M. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w M.) kwotę 1.066 złotych (jeden tysiąc sześćdziesiąt sześć złotych) tytułem opłaty od rozszerzonego powództwa, której powódka nie uiściła.

Sygnatura akt I C 1938/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 roku grudnia 2014 roku powódka E. B. wniosła o zasądzenie od pozwanego Miasta M. kwoty 32 643,74 zł wraz z odsetkami od dnia 1 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu podniosła że w ramach działalności gospodarczej prowadzi na terenie miasta M. dwa przedszkola, to jest przedszkole K.oraz przedszkole K.. Zgodne z przepisami ustawy o systemie oświaty dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia
w wysokości nie mniejszej niż 75 % ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia z tym, że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego
w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji. Powódka na podstawie tych przepisów otrzymywała dotacje dla uczniów uczęszczających do dwóch prowadzonych przez nią niepublicznych przedszkoli wypłacaną z budżetu Miasta M., zgodnie z wyliczeniami dokonanymi w rocznym rozliczeniu dotacji za rok 2012.

Do przedszkoli prowadzonych przez powódkę uczęszczało łącznie 403 dzieci,
w okresie dwunastu miesięcy, wyliczonych jako faktyczna liczba uczniów
w poszczególnych miesiącach. Jak uzasadniała powódka dotacja w roku 2012 ustalona została przez Miasto M. w kwocie 551,06 zł miesięcznie na każdego ucznia przedszkola niepublicznego. W ocenie powódki sposób kalkulacji dotacji przez pozwanego w roku 2012 był sprzeczny z ustawą. Z treści uzasadnienia wynikało, że praktyka pozwanego polega na uwzględnianiu przy obliczaniu kosztu przypadającego na jednego ucznia w przedszkolach publicznych, także oddziałów przedszkolnych
w szkołach podstawowych czyli tzw. zerówek, co jest oczywiście sprzeczne z literalną jak i celowościową wykładnią przepisów ustawy. Jak uzasadniała powódka jako wydatki budżetowe pozwany przyjął kwoty rzeczywiście wydatkowane w roku 2012 przez jednostki budżetowe, to jest przedszkola publiczne oraz oddziały przedszkolne
w trzech publicznych szkołach podstawowych. Z uzasadnienia wynikało, że dotacja wyliczana przez pozwanego jest błędna z trzech powodów:

1.  jako podstawę wydatków przyjęto wydatki wg wykonania budżetu a nie jako wydatki ustalone w budżecie danej gminy,

2.  do wydatków przyjęto wydatki ponoszone na oddziały przedszkolne
w szkołach podstawowych a nie tylko na przedszkola publiczne prowadzone przez pozwanego,

3.  wydatki przyjęto w niepełnej wysokości, zaniżonej w stosunku do budżetu oraz informacji jednostek budżetowych o wykonaniu budżetu.

W treści pozwu powódka przedstawiła szczegółowy sposób wyliczenia prawidłowej według niej wysokości dotacji za rok 2012 zawierający kwoty wydatków całkowitych oraz wydatków bieżących ponoszonych na utrzymanie wszystkich przedszkoli miejskich.

Z wyliczeń przedstawionych przez powódkę wynikało, że dotacja na jednego ucznia przedszkola niepublicznego w mieście M. w roku 2012 powinna wynosić 636,47 złotych, w związku z czym wypłacona dotacja była niższa o 85 zł i 41 gr miesięcznie dla każdego ucznia w przedszkolu niepublicznym.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie kosztów postępowania. Jak podniósł pozwany spór między stronami dotyczy faktycznej metody ustalenia podstawy naliczenia dotacji dla niepublicznego przedszkola czyli wysokości i rodzaju przyjętych do podstawy wyliczenia dotacji w 2012 roku w budżecie pozwanego wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach pozwanego w przeliczeniu na jednego ucznia. W ocenie pozwanego do podstawy naliczenia dotacji pozwany zasadnie przyjął wydatki bieżące ustalone w budżecie 2012 roku wg faktycznego wykonania na dzień 31 grudnia 2012 roku. W ocenie pozwanego do obliczenia wysokości dotacji należy również doliczać koszty utrzymania oddziałów przedszkolnych a nie tylko przedszkoli. Jednocześnie pozwany wskazał, że w przypadku zastosowania sposobu obliczenia dotacji zgodnie ze stanowiskiem powódki dotacja ta winna wynosić 634,37 zł, a nie jak wskazała powódka 636,47 zł miesięcznie na jednego ucznia. Pismem z dnia 25 lutego 2015 roku powódka rozszerzyła powództwo do kwoty 53 962 zł 89 gr.

W uzasadnieniu pisma powódka podniosła, że podstawa obliczenia dotacji powinna także uwzględniać wydatki na wyżywienie uczniów w przedszkolach publicznych pokrywane z dochodów wpływających na wydzielone rachunki dochodów prowadzone przez publiczne przedszkola w M.. Wobec powyższego dokonała korekty wysokości dotacji żądając obliczenia dotacji w kwocie 687 zł 68 gr na jednego ucznia na miesiąc.

Na rozprawie w dniu 3 marca 2015 roku strony podtrzymywały swoje twierdzenia zawarte w pismach procesowych. Na rozprawie w dniu 8 maja 2015 roku pełnomocnik pozwanego podtrzymał stanowisko zawarte w pismach procesowych, pełnomocnik powódki w rozprawie nie uczestniczył.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi na terenie miasta M. dwa przedszkola prywatne K. oraz K..

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą powódka korzysta z dotacji wypłacanej z budżetu Miasta M.. W roku 2012 do obu przedszkoli powódki uczęszczało łącznie 403 dzieci.

W roku 2012 Miasto M. ustaliło wysokość dotacji na jednego ucznia przedszkola niepublicznego w kwocie 551 zł 6 gr.

Na terenie miasta M. łącznie prowadzonych jest 6 przedszkoli publicznych. W roku 2012 do przedszkoli publicznych łącznie uczęszczało 893 dzieci.

Zgodnie z rocznymi sprawozdaniami RB-28s kwota wydatków całkowitych oraz wydatków bieżących ponoszonych na utrzymanie wszystkich przedszkoli miejskich
w roku 2012 wyniosła 9 093 895 zł. Zgodnie z rocznym sprawozdaniem RB- 34s kwota planowanych wydatków na wyżywienie we wszystkich przedszkolach publicznych wynosiła 731 763 zł 19 gr. Łączna kwota wydatków planowanych we wszystkich sześciu przedszkolach publicznych na terenie miasta M. w roku 2012 wyniosła 9 825 658,19 zł.

Planowany koszt utrzymania jednego ucznia w przedszkolu publicznym wynosił 11 002 zł 98 gr rocznie, a koszt miesięczny 916 zł 92 gr. Dotacja w wysokości 75 % wynosić powinna 687,68 zł.

Roczna dotacja należna powódce dla 249 uczniów przedszkola K. powinna wynosić 171 232 zł 32 gr. Pozwany wypłacił dla tego przedszkola dotację
w kwocie 137 565 zł 93 gr. Niedopłata dotacji wyniosła 33 666,39 zł.

Roczna dotacja należna powódce dla 155 uczniów przedszkola K. powinna wynosić 106 590 zł 40 gr. Pozwany wypłacił dla tego przedszkola dotację
w wysokości 86.293,90 zł. Niedopłata dotacji wyniosła 20 296 zł 50 gr.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, który pomiędzy stronami był bezsporny.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie w całości.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że spór pomiędzy stronami miał charakter sporu związanego z interpretacją prawa i w toku całego postępowania nie były kwestionowane przedstawione przez strony dowody z dokumentów, jak również kwoty wskazywane przez stronę powodową jako kwoty stanowiące wydatki na przedszkola publiczne na terenie miasta M.. Nie była również kwestionowana liczba przedszkoli publicznych, liczba uczniów uczęszczająca do tych przedszkoli, jak również liczba uczniów uczęszczających do przedszkoli prowadzonych przez powódkę.

Kwestie sporne istniejące pomiędzy stronami można podzielić na trzy grupy:

- po pierwsze: czy kwota dotacji dla przedszkoli prywatnych powinna wynikać
z kwoty zaplanowanej w budżecie na przedszkola publiczne czy też z kwoty wydatkowanej na przedszkola publiczne,

- po drugie: czy do obliczenia wysokości dotacji należy przyjąć wydatki tylko
w przedszkolach publicznych czy też w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych,

- po trzecie: czy kwotę dotacji należy obliczać uwzględniając planowane wydatki związane z wyżywieniem uczniów w przedszkolach, które to wyżywienie finansowane jest z wpłat od rodziców na wyodrębnione rachunki.

Zgodnie z treścią art. 90 ust. 2b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U.2004.256.2572 z późn. zm. dalej zwaną ustawą) dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75 % ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji.
W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego.

W ocenie Sądu Rejonowego powyższy przepis należy intepretować w ten sposób, że dotacja jest wyliczana od kwot zaplanowanych w budżecie gminy, a nie kwot rzeczywiście wydatkowanych. O powyższym świadczy sformułowanie „dotacje
w wysokości ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących”. Powyższe jednoznacznie stwierdza, że dotacja powinna wynikać z wydatków zaplanowanych a nie wydatków rzeczywiście poniesionych, jak twierdził pozwany. Należy również zaznaczyć, że ustawodawca zobowiązał właściciela przedszkola do przedstawienia organowi właściwemu do udzielania dotacji planowanej liczby uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. Skoro właściciel przedszkola musi podać powyższe dane już do dnia 30 września roku poprzedzającego udzielenie dotacji organ gminy ma odpowiedni czas na przygotowanie właściwego zestawienia wydatków. Należy również zaznaczyć, że właściciel przedszkola uprawnionego do dotacji musi posiadać odpowiednią wiedzę o jej wysokości jeszcze przed zakończeniem roku budżetowego (a więc przed wykonaniem budżetu) aby właściwie przygotować własny budżet i wprowadzić opłaty na odpowiednim poziomie. Ustalenie wysokości dotacji
z uwzględnieniem wydatków rzeczywiście ponoszonych na przedszkole w danym roku powodowałoby, że właściciel przedszkola nie posiadałby wiedzy jaką dotację otrzyma
w danym roku i w jaki sposób ma zaplanować własny budżet. Należy również zaznaczyć, że podobną interpretację przepisu art. 90 ust. 2b ustawy zaprezentował również Sąd Okręgowy w Siedlcach w wyroku z dnia 12 czerwca 2014 r. sygn.. akt IC 1520/13 oraz Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 27 stycznia 2015 r. sygn.. akt IACa 679/14.

Sąd Rejonowy podziela również stanowisko strony powodowej co do sposobu interpretacji zapisów ustawy w zakresie kręgu placówek, których utrzymanie przez organy gminy ma wpływ na wysokość dotacji. Jak podnosiła strona powodowa kwota dotacji powinna być liczona tylko w powiązaniu z przedszkolami publicznymi, a nie również
z oddziałami przedszkolnymi. Już w samym przepisie art. 90 ust. 2 b ustawodawca rozróżnia sposób liczenia dotacji przy rozróżnieniu ucznia oraz ucznia niepełnosprawnego.

Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że dotacje na każdego ucznia zależą od wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia,
z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Sam ustawodawca wskazał, że dotacja na ucznia ma być liczona od wydatków ponoszonych
w przedszkolach. Inna sytuacja ma miejsce jeżeli chodzi o ucznia niepełnosprawnego – wtedy dotacja winna być liczona w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Również
z przepisu art. 14 ust. 1 zdanie 2 ustawy wynika, że wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach oraz w innych formach wychowania przedszkolnego.

Powyższe jednoznacznie wskazuje, że ustawodawca rozróżnia przedszkola i oddziały przedszkolne.

Sąd podzielił również stanowisko powódki, że do kwoty, od której zależy wysokość dotacji należy również doliczać koszty wyżywienia dzieci w przedszkolach publicznych finansowane z odrębnego rachunku.

W ocenie Sądu Rejonowego decydujące znaczenie mają planowane koszty utrzymania ucznia w przedszkolu państwowym, a skoro zawierają one w sobie również koszty wyżywienia dziecka to nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy fakt późniejszego finansowania tego składnika utrzymania przedszkola publicznego
z innych źródeł w szczególności z wyodrębnionego rachunku, na który wpłaty są dokonywane przez rodziców. Jak już wcześniej zaznaczono, skoro wysokość dotacji zależy od planowanych wydatków, a nie wydatków zrealizowanych, bez znaczenia pozostaje źródło finansowania tego wydatku.

Podobne stanowisko zaprezentował Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 27 stycznia 2015 r. sygn.. akt IACa 679/14, którym zmienił wyrok Sądu Okręgowego
w S. w sprawie IC 1520/13 i orzekł, że do kwoty, od której należy liczyć dotację zalicza się również kwotę zaplanowanych wydatków na wyżywienie (uzasadnienie wyroku) oraz Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 marca 2013 r. sygn.. akt II GSK 2404/11, w którym stwierdził, że kwota wydatków stanowiąca podstawę obliczenia dotacji o jakiej mowa w art. 90 ust. 2b u.s.o., to ogólna kwota wydatków zaplanowanych w budżecie jako tych, które są ponoszone na utrzymanie jednego ucznia
w przedszkolu publicznym. Kwota ta nie podlega pomniejszeniu o sumy stanowiące równowartość dochodów przeznaczonych na pokrycie danego wydatku.

W pełni aprobując treść powyższych orzeczeń Sąd Rejonowy stoi na stanowisku, że kwota dotacji winna być liczona na podstawie planowanych wydatków przedszkoli publicznych, bez uwzględnienia oddziałów przedszkolnych, przy czym w skład planowanych wydatków należy doliczyć również kwotę planowanych wydatków na wyżywienie.

Z bezspornego materiału dowodowego wynikało, że w roku 2012 do dwóch przedszkoli powódki uczęszczało 403 uczniów oraz że powódka otrzymała dotację w wysokości 551,06 złotych na każdego ucznia, tj. kwotę 223.859,83 złotych.

Bezsporne również pozostawało to, że w roku 2012 do przedszkoli publicznych uczęszczało 893 dzieci, a zaplanowane wydatki wynosiły 9.825.658,19 złotych (zestawienie k. 111). Z obliczeń matematycznych jednoznacznie wynika, że miesięczny koszt utrzymania jednego dziecka w przedszkolu publicznym wynosił w roku 2012 - 916,92 złotych, w związku z czym dotacja winna wynosić 687,68 złotych (75% z 916,92 złotych).

Tym samym powódce przysługiwała dotacja na 249 uczniów przedszkola K.
w wysokości 171.232,32 złotych oraz na 155 uczniów przedszkola K.
w wysokości 106.590,40 złotych. Łączna dotacja jaka przysługiwała powódce w roku 2012 wynosiła 277.822,72 złotych. Z uwagi, że powódka otrzymała dotację w kwocie 223.859,83 złotych powództwo co do kwoty 53 962,89 złotych zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Jak wynika z treści art. 90 ust 3c ustawy dotacje, o których mowa w ust. 1a-3a, przekazywane są na rachunek bankowy szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub zespołu szkół lub placówek w 12 częściach w terminie
do ostatniego dnia każdego miesiąca, z tym że część za grudzień jest przekazywana
w terminie do dnia 15 grudnia. Natomiast w myśl art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik
opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Skoro dotacja winna być wypłacana w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca to należało uznać, że pozwana opóźniała się ze spełnieniem świadczenia. Z uwagi, że powódka żądała odsetek od dnia 1 stycznia 2013 r., a więc
w terminie późniejszym niż wymagalność roszczenia, odsetki należało zasądzić zgodnie
z żądaniem.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie
z którym strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty procesu poniesione przez powódkę składały się opłata w kwocie 1633 ,00 zł., opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 złotych obliczone zgodnie z § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349, z późn. zm.).

Ponadto Sąd nakazał pobrać od pozwanego kwotę 1.066 złotych tytułem opłaty od rozszerzonego powództwa, której powódka nie uiściła.

Powyższe wynika z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zgodnie, z którym kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Brak obowiązku uiszczenia opłaty od rozszerzonego powództwa wynika z treści art. 130 ³ § 2 k.p.c. zgodnie, z którym jeżeli obowiązek uiszczenia lub uzupełnienia opłaty powstał na skutek rozszerzenia lub innej zmiany żądania, z innych przyczyn niż wymienione w § 1, albo po wysłaniu odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron - po wysłaniu zawiadomienia o terminie posiedzenia, przewodniczący wzywa zobowiązanego do uiszczenia należnej opłaty w terminie tygodnia, a jeżeli mieszka on lub ma siedzibę za granicą i nie ma w kraju przedstawiciela - w terminie nie krótszym od miesiąca. W razie bezskutecznego upływu terminu, sąd prowadzi sprawę bez wstrzymywania biegu postępowania, a o obowiązku uiszczenia opłaty orzeka
w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.