Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Roger Michalczyk - sprawozdawca

Sędziowie SO Danuta Flinik

SO Mariola Urbańska - Trzecka

Protokolant st.sekr.sądowy Justyna Bobak

przy udziale Jerzego Koźmińskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 3 czerwca 2015 r.

sprawy J. R. s. A. i C. ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwo z art. 157 § 2 k.k. w zb. z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 5 marca 2015 r. sygn. akt XI K 436/14

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. H. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

sygn. akt IV Ka 390/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 5 marca 2015r., sygn. akt XI K 436/14 uznano oskarżonego J. R. za winnego tego, że:

I.  w lipcu 2014r. w B. w mieszkaniu przy ul. (...) spowodował obrażenia ciała D. O. w postaci przecięć ręki prawej i lewej nożem kuchennym i nożem do tapet, jednocześnie grożąc mu pozbawieniem życia, co wzbudziło u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę spełnienia gróźb, jednocześnie naruszając prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała pokrzywdzonego na okres do 7 dni, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu w okresie od 26.09.2007r. do 16.04.2008r. i od 20.08.2009r. do 29.12.2009r. kary 11 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tucholi z dnia 21.08.2007r., sygn. akt II K 192/07 za czyn z art. 157§1 kk, tj. przestępstwa z art. 157§2 kk w zb. z art. 190§1 kk w zw. z art. 11§2 w zw. z art. 64§1 kk i za to przy zastosowaniu art. 11§3 kk na podstawie art. 157§2 kk wymierzono jemu karę roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności

II.  w dniu 8 września 2014r. w B. na ul. (...) działając w celu wymuszenia od D. O. zwrotu wierzytelności, stosował wobec niego przemoc zakładając pasek od spodni na szyję i ciągnąc go po ziemi oraz bijąc go i kopiąc po całym ciele, żądając jednocześnie oddania skradzionych B. W. rzeczy w postaci telefonu komórkowego i pieniędzy w kwocie około 47 zł., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu w okresie od 26.09.2007r. do 16.04.2008r. i od 20.08.2009r. do 29.12.2009r. kary 11 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tucholi z dnia 21.08.2007r., sygn. akt II K 192/07 za czyn z art. 157§1 kk z użyciem przemocy, tj. przestępstwa z art. 191§2 kk w zw. z art. 64§1 kk i za to na podstawie art. 191§2 kk wymierzono jemu karę roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 kk i art. 86§1 kk orzeczono następnie karę łączną 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności. W orzeczeniu zawarto ponadto rozstrzygnięcia o zaliczeniu okresu tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej kary łącznej, powództwie cywilnym, przepadku i kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku, w części dotyczącej orzeczenia o karze złożył obrońca oskarżonego. Na podstawie art. 438 pkt 4 kpk wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kar jednostkowych orzeczonych za przypisane oskarżonemu czyny i kary łącznej w wymiarze 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności, tym samym bez możliwości warunkowego zawieszenia jej wykonania, poprzez wymierzenie kar nadmiernie surowych w stosunku do stopnia winy, społecznej szkodliwości czynów zarzucanych oskarżonemu oraz zachwianiem relacji celów prewencji generalnej i szczególnej, jakie kara powinna spełniać. Domagał się zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonych kar jednostkowych za poszczególne przypisane oskarżonemu przestępstwa poprzez orzeczenie za przypisany oskarżonemu czyn I – kary łagodniejszego rodzaju, natomiast za czyn II – kary łagodniejszej, a w konsekwencji o zmianę orzeczonej kary łącznej w wymiarze nie przekraczającym dwóch lat pozbawienia wolności, połączenie kar w oparciu o zasadę pełnej absorpcji oraz warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej kary łącznej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja była bezzasadna w stopniu oczywistym.

Rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w powołanym wyżej przepisie zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. W przepisie tym nie chodzi bowiem
o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnice ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco”- niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1995r. sygn. akt II KRN 198/94 OSP 1995 Nr 6 poz. 18). Zarzut rażącej niewspółmierności kary nie wymaga wskazania nowych, nieustalonych przez sąd okoliczności, a polegać może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je
w stopniu niedostatecznym lub niewłaściwym.

Miarą surowości kary nie jest jej ilościowy wymiar, ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej dla danego przestępstwa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 31 sierpnia 2005r. II AKa 167/05 KZS 2005/9/28). Nadto zgodnie ze stanowiskiem ugruntowanym w orzecznictwie i aprobowanym w doktrynie oceniając współmierność kary nie można poprzestać na jednym tylko elemencie, czy też niektórych tylko elementach kar wymierzonych sprawcy przestępstwa, lecz uwzględniać należy sumę zastosowanych kar, a więc ogół dolegliwości, jakie orzeczono wobec sprawcy (por. m.in. wyrok 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1973 r.
V KRN 595/72 OSNKW 1973/12/154, wyrok Sądu Najwyższego z dnia
14 listopada 1986r. III KR 320/86 OSNPG 1987/10/131, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 stycznia 2001 r. II Akr 309/95 Prok. i Pr. 1996/12/24, a także m.in. Stanisław Zabłocki w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Dom Wydawniczy ABC 1998r. – tom II str. 462 - 464).

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić wówczas, gdy sankcja, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW
7-8/1985, poz. 60). Niewspółmierność zachodzi zatem wtedy, gdy suma zastosowanych kar zarówno zasadniczych, jak i dodatkowych wymierzonych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznego niebezpieczeństwa tego czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
10 lipca 1974 r. V KRN 60/74 OSNKW 1974/11/213).

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut rażącej niewspółmierności kary podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego nie był zasadny. Oskarżony dopuścił się dwóch poważnych przestępstw o znacznym stopniu społecznej szkodliwości. Dopuścił się ich w warunkach określonych w art. 64§1 kk. Oskarżony był już wcześniej 5 razy karany, w tym za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu z art. 157§1 kk, 157§2 kk, 157§3 kk. Kolejny raz dopuścił się przestępstwa posługując się nożem, czy innym ostrym narzędziem. Wbrew argumentacji zawartej w apelacji stwierdzić należy, że poziom rozwoju intelektualnego oskarżonego, czy jego stan psychiczny nie miały wpływu na ocenę zachowania oskarżonego. Oskarżony był badany przez biegłych psychiatrów, którzy nie dopatrzyli się jakichkolwiek przesłanek wskazujących na stwierdzenie, iż oskarżony działał w warunkach określonych w art. 31§1, czy 31§2 kk. Częściowe przyznanie się oskarżonego, czy pojednanie z pokrzywdzonym, w tych okolicznościach nie dają podstaw do obniżania kar jednostkowych i kary łącznej, jak chciałby skarżący. Podobnie, zdaniem sądu odwoławczego, ocenić należy deklaracje dotyczące chęci zmiany dotychczasowego życia, czy woli podjęcia leczenia odwykowego przez oskarżonego. Nie są to okoliczności, które miałyby przemawiać za łagodzeniem kar orzeczonych wobec oskarżonego. Dodać należy, że w świetle zeznań kuratora sprawującego dozór wobec oskarżonego w sprawie XVI K 812/14, przesłuchanego przed sądem odwoławczym trudno mówić o rzeczywistej woli oskarżonego dotyczącej zmiany dotychczasowego sposobu życia. Kurator zeznał, iż nie zauważyła u oskarżonego inicjatywy w poszukiwaniu zatrudnienia, czy leczeniu choroby alkoholowej. Stwierdzenie braku podstaw do obniżania kar jednostkowych, a w dalszej części kary łącznej czyni bezprzedmiotowymi argumenty zawarte w apelacji dotyczące podstaw do ewentualnego warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Dodać jedynie należy, iż oskarżony swoją postawą wykazał, iż nie spełnia zasadniczej przesłanki do warunkowego zawieszenia wykonania kary określonego w art. 69§1 kk, a mianowicie nie daje gwarancji przestrzegania porządku prawnego w przypadku wymierzenia jemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. W tych okolicznościach, sąd odwoławczy nie znajdując jakichkolwiek powodów do uwzględnienia apelacji, zaskarżony wyrok jako słuszny utrzymał w mocy.

O kosztach sądowych Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., a o wynagrodzeniu obrońcy za obronę z urzędu na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1348).