Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V U 727/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Danuta Szykut

Protokolant: st.sek.sąd Sylwia Pławsiuk

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2013 r. w Słupsku na rozprawie

sprawy z odwołania M. G.

od decyzji z dnia 11/03/2013 r. znak: (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. i podejmuje wypłatę należnych ubezpieczonej M. G. świadczeń emerytalnych za okres od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. z ustawowymi odsetkami od poszczególnych miesięcznych świadczeń od 26 dnia każdego miesiąca, poczynając od października 2011r., do dnia zapłaty

UZASADNIENIE

Ubezpieczona M. G. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 11.03.2013r., znak (...) odmawiającej uchylenia decyzji z dnia 13.10.2011r., w części, w jakiej decyzja ta zwiesza, na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, w związku z art. 103 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do emerytury za okres od dnia 01.10.2011r. do dnia 21.11.2012r.

Wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i nakazanie wypłaty emerytury za okres jej zawieszenia tj. od 01.10.2011r. do 21.11.2012r. wraz z ustawowymi odsetkami od każdej zaległej miesięcznej raty.

Pozwany organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Pozwany podniósł, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego ogłoszony został w dniu 22 listopada 2012r. zaś w wyroku Trybunał nie wskazał innej daty utraty mocy prawnej wskazanych w wyroku przepisów, w związku z tym nie ma on zastosowania do przypadającego przed dniem 22 listopada 2012r. okresu zawieszenia emerytury.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona M. G., ur. (...) od dnia 01.03.2009 r. (od miesiąca złożenia wniosku) nabyła prawo do emerytury, które zostało jej przyznane decyzją z dnia 25.03.2009r.

/dowód: akta emerytalne: decyzja z dnia 25.03.2009r. k. 55/

Ubezpieczona pozostawała i pozostaje w zatrudnieniu w (...) K.oraz (...)w K.. /bezsporne nadto dowód: akta emerytalne: zaświadczenie k. 201-202/

Decyzją z dnia 13.10.2011r. organ rentowy wstrzymał wypłatę emerytury z powodu kontynuowania zatrudnienia, w oparciu o art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych.

/dowód: akta sprawy: decyzja z dnia 13.10.2011 r. k. 170/

Wnioskiem z dnia 30.11.2012r. ubezpieczona wniosła o wypłatę należnych świadczeń emerytalnych za okres od 1 października 2011r oraz o wznowienie wypłaty emerytury.

Decyzją z dnia 27.12.2012r. organ rentowy przeliczył i podjął wypłatę emerytury od dnia 22 listopada 2012 roku.

Zaskarżoną decyzją z dnia 11.03.2013r. organ rentowy odmówił wypłaty świadczeń za okres od 01.10.2011 r. do 21.11.2012 r .

/dowód: akta emerytalne: wniosek k. 189, decyzja z dnia 27.12.2012 r. k.196, zaskarżona decyzja k. 210-210v/

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej M. G. zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczona powołała się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku w sprawie sygn. akt K 2/12. Wyrokiem tym TK stwierdził niekonstytucyjność przepisu art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z 2010 r. Nr 40, poz. 224, Nr 134, poz. 903, Nr 205, poz. 1365, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 149, poz. 887, Nr 168, poz. 1001, Nr 187, poz. 1112 i Nr 205, poz. 1203 oraz z 2012 r. poz. 118 i 251), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy.

Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż w porządku prawnym , jaki istniał w naszym kraju i w przepisach emerytalno - rentowych sytuacja dotycząca prawa do emerytury i możliwości bądź braku możliwości kontynuowania zatrudnienia zmieniała się na przestrzeni lat.

Od 1 lipca 2000 r. (data wejścia w życie art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS) nierozwiązanie stosunku pracy powodowało, że prawo do świadczenia mogło zostać ustalone, ale nie mogło zostać zrealizowane ( zostało zawieszone).

Uzasadniając tę zmianę, wskazano, że zasadniczą rolę w ubezpieczeniu społecznym odgrywa powiązanie prawa do świadczenia z brakiem środków utrzymania, a łączenie dochodów z pracy, z jednoczesnym pobieraniem emerytury stawia pracujących emerytów w pozycji uprzywilejowanej, co nie może być oceniane w oderwaniu od poziomu życia społeczeństwa, istniejącego bezrobocia oraz obciążeń pracodawcy i budżetu państwa.

Art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS został uchylony mocą art. 37 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507). Od 8 stycznia 2009 r. treścią ryzyka emerytalnego ponownie było osiągnięcie odpowiedniego wieku.

Uchylenie art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS było konsekwencją realizacji programu „Solidarność pokoleń – działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+” – pakietu działań rządowych zmierzających do zwiększenia zatrudnienia osób po 50. roku życia.

Uchylenie powołanego przepisu miało usunąć jedną z barier aktywności zawodowej tych osób. Zgodnie z art. 45 ustawy z 21 listopada 2008 r. wypłaty zawieszonej emerytury dokonywało się na wniosek osoby zainteresowanej, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych informował osoby, mające w dniu wejścia w życie ustawy zawieszone prawo do emerytury w trybie art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, o warunkach pobierania świadczeń. Ten stan prawny obowiązywał do 31 grudnia 2010 r.

Od 1 stycznia 2011 r. obowiązuje art. 103a, dodany do ustawy o emeryturach i rentach z FUS na podstawie art. 6 pkt 2 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r., znoszący możliwość pobierania emerytury bez rozwiązywania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą, na rzecz którego była wykonywana praca bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS objął wszystkich emerytów, a więc nie tylko tych, którzy prawo do emerytury uzyskają od momentu jego wejścia w życie, ale również tych, którzy przeszli na emeryturę wcześniej. Ci emeryci, którzy nabyli prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., na podstawie art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. mogli ją pobierać bez rozwiązania umowy o pracę jeszcze przez 9 miesięcy od daty wejścia w życie zmiany, czyli do 30 września 2011 r. Jeżeli do tego momentu stosunek pracy nie ustał, wypłata emerytury została przez ZUS wstrzymana, poczynając od 1 października 2011 r.

Należy zwrócić uwagę, że obowiązująca regulacja nie wyłącza możliwości łączenia emerytury z dochodami z pracy zarobkowej, lecz uzależnia wypłatę emerytury od rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą (pracodawcami), u którego dana osoba była zatrudniona bezpośrednio przed złożeniem wniosku o emeryturę. Emeryt może wrócić do pracy do tego samego lub innego pracodawcy ( oczywiście, o ile zostanie zatrudniony) i pobierać zarówno wynagrodzenie, jak i emeryturę.

Trybunał Konstytucyjny uznał, iż ustawodawca odstępując od wcześniej przyjętej polityki , wobec osób, które nabyły prawo do emerytury pod rządami przepisów obowiązujących od 2009, godzi w zasadę zaufania do państwa i prawa , naruszając bezpieczeństwo prawne obywateli.

Osoby, które skutecznie nabyły i realizowały prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 do 31 grudnia 2010 musiały , w związku ze zmianą przepisów, poddać się nowej, mniej korzystnej dla nich treści ryzyka emerytalnego tj. poza wiekiem spełniać warunek rozwiązania stosunku pracy. Gdyby w chwili przejścia na emeryturę osoby te wiedziały, że będą musiały przerwać zatrudnienie, aby uzyskać świadczenie emerytalne, to w chwili osiągnięcia wieku emerytalnego nie podjęłyby decyzji o złożenie wniosku o emeryturę ,lecz kontynuowały nadal zatrudnienie .

Działając w zaufaniu do państwa i stanowionego przez nie prawa podjęły w przeszłości decyzję co do przejścia na emeryturę, gdyby wiedziały, iż nastąpi zmiana stanu prawnego uzależniająca realizację prawa do tego świadczenia od rozwiązania stosunku pracy, ich decyzja mogłaby być inna, bo z perspektywy dokonanej nowelizacji przepisów okazała się dla nich niekorzystna.

W realiach przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż ubezpieczona nabyła prawo do emerytury od 1 marca 2009 roku (czyli po zmianie przepisów, która nastąpiła od 8 stycznia 2009r.) i prawo to było przez nią realizowane do momentu zawieszenia. W dacie nabycia przez ubezpieczoną prawa do emerytury wówczas obowiązujące przepisy nie wymagały zawieszenia wypłaty świadczenia wobec tych emerytów, którym prawo to zostało przyznane.

Oznacza to, iż ubezpieczona wystąpiła o emeryturę i nabyła prawo do emerytury według przepisów obowiązujących po 8 stycznia 2009r., które to przepisy nie uzależniały wypłaty emerytury od rozwiązania stosunku pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego, orzeczenie TK , w którym ubezpieczona upatruje podstawy prawnej swojego roszczenia ma zastosowania do jej sytuacji.

W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny podniósł, że rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę w art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 roku spowodowało, że osoby, które już skutecznie nabyły i zrealizowały prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. musiały, na podstawie art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. w związku z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, poddać się nowej, mniej korzystnej dla nich treści ryzyka emerytalnego. Innymi słowy, ubezpieczeni, którzy prawo do emerytury uzyskali po spełnieniu jedynie warunku osiągnięcia wieku (oraz odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego), musieli ponownie zrealizować swoje prawo do emerytury według nowej treści ryzyka, czyli spełnić także warunek rozwiązania stosunku pracy, aby emeryturę nadal pobierać od 1 października 2011 r. Oznaczało to dla nich, że chcąc nadal pracować i jednocześnie pobierać emeryturę muszą rozwiązać stosunek pracy i raz jeszcze go nawiązać – oczywiście, jeśli znalazły nowego pracodawcę albo dotychczasowy zgodził się ponownie je zatrudnić.

Nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego odnosi się tylko do ubezpieczonych, którzy skutecznie nabyli i od daty nabycia prawa realizowali prawo do emerytury tj. nabyli i realizowali prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.

Ubezpieczona nabyła prawo do emerytury od 1 marca 2009 roku i nie musiała rozwiązać stosunku pracy, gdyż obowiązujące w tej dacie przepisy tego nie wymagały. Oznacza to, iż przytoczony powyżej wyrok Trybunału Konstytucyjnego znajdzie zastosowanie w sprawie, gdyż w myśl powołanego wyroku zawieszenie wypłaty świadczeń emerytalnych dla ubezpieczonej w okresie od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. było oparte na przepisie, który uznany został za sprzeczny z Konstytucją RP, czyli było bezprawne.

Sąd miał na uwadze okoliczność, iż zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji RP orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Zgodnie z ust. 3 orzeczenie Trybunału wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, chyba że Trybunał określi inną datę utraty mocy obowiązującej. Istotna jest jednak dyspozycja ust. 4 powołanego art. 190 Konstytucji, w myśl którego: „4.Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.”

Art. 190 ust. 4 Konstytucji RP wskazuje na wyraźną wolę ustawodawcy, aby sprawa prawomocnie rozstrzygnięta na podstawie przepisu niezgodnego z Konstytucją była rozstrzygnięta w zgodzie z wartościami i zasadami konstytucyjnymi. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych ukształtowało się jednolite stanowisko co do tego, iż przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją nie może być stosowany przez sądy i inne organy w odniesieniu do stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału. Ze stanowiskiem tym Sąd Okręgowy rozpoznający przedmiotowa sprawę w pełni się zgadza. Oznacza to konieczność ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem już niekonstytucyjnego przepisu. Dla przykładu można wskazać na tezę wyroku SN z 21.11.2006r. II PK 42/06, LEX nr 950622, która brzmi: „Uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją przepis prawa nie może być stosowany przez sądy i inne organy w odniesieniu do stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału.” Także wyrok SN z 18.05.2010r. III UK 2/10 OSNP 2011/21-22/278, którego teza brzmi: „Skutkiem utraty domniemania konstytucyjności ustawy w konsekwencji wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku stwierdzającego niezgodność jej przepisu z Konstytucją, jest obowiązek zapewnienia przez sądy orzekające w sprawach, w których przepis ten ma zastosowanie, stanu zgodnego z Konstytucją wynikającego z wyroku Trybunału Konstytucyjnego”.

Zatem należy uznać, iż cel zakładany w art. 190 ust. 4 Konstytucji powinien być realizowany przez wszelkie środki prawne postawione do dyspozycji stronom i sądom, dzięki którym można osiągnąć efekt w postaci ponownego rozstrzygnięcia sprawy, na podstawie stanu prawnego po wyeliminowaniu niekonstytucyjnych przepisów.

W ocenie Sądu Okręgowego w sprawie znajdzie zastosowanie art. 133 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Art. 133 ust.1 stanowi: „W razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1)  od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3; / art. 107 a dotyczy zasad wypłaty renty rodzinnej i nie miałby w sprawie zastosowania/;

2)  za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

W ocenie Sądu, w sprawach w których doszło do zawieszenia wypłaty świadczeń emerytalnych od dnia 1 października 2011r., co do osób, które nabyły prawo do emerytury i je realizowały poczynając od 8 stycznia 2009r. ( czyli w stanie prawnym, który do wypłaty emerytury nie wymagał rozwiązania stosunku pracy) można uznać, iż organ rentowy dopuścił się błędu w rozumieniu przytoczonego powyżej art. 133 ust. 1 pkt 2. Za takim rozumieniem „błędu organu rentowego” opowiedział się także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 marca 2011r. I UK 332/10 (LEX nr 811827) stwierdzając, iż „ za takie przyczyny można uznać wszelkie zaniedbania tego organu, każdą obiektywną wadliwość decyzji, niezależnie od tego czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki, celowego działania organu rentowego, czy też rezultatem niewłaściwych działań pracodawców albo wadliwej techniki legislacyjnej i w konsekwencji niejednoznaczności stanowionych przepisów. Oznacza to, że przedmiotowe pojęcie obejmuje również niedopełnienie obowiązku działania z urzędu na korzyść osób uprawnionych do świadczeń emerytalno – rentowych.” – teza 2 wyroku.

Zdaniem Sądu należy sięgnąć do tegoż przepisu prawnego albowiem do stosowania zasad wypłaty świadczeń zgodnie z dyspozycją art. 133 § 1 pkt 1 i 2 odsyła ust. 2 tegoż przepisu prawnego wskazując, iż przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio również w razie ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości wskutek wznowienia postępowania przed organami odwoławczymi albo wskutek kasacji, z tym że za miesiąc zgłoszenia wniosku przyjmuje się miesiąc wniesienia wniosku o wznowienie postepowania lub o kasację.

Ubezpieczona wprawdzie nie zaskarżyła decyzji wstrzymującej wypłatę świadczeń ale skoro obecnie złożyła wniosek o wypłatę świadczeń wcześniej zawieszonych, których zawieszenie było bezprawne, to należy taką sytuacje traktować jako błąd organu rentowego i podjąć wypłatę tych świadczeń za okres zawieszenia.

W zakresie wypłaty odsetek Sąd miał na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst Dz. U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Powołany art. 118 ust. 1 – 3 brzmi:

Art. 118. 1. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

1a. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

2. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1.

3. Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów.

W tym miejscu należy wskazać na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007r. sygn. akt P 11/07 w którym Trybunał wyjaśnił wątpliwości na tle interpretacji art. 118 ust. 1 a przytoczonego powyżej. Trybunał orzekł, iż art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy, jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji. W uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjny wskazał, iż termin do wydania decyzji przez organ rentowy powinien być liczony od dnia doręczenia wyroku sądu tylko wtedy, gdy ustalenie prawa do świadczenia dopiero w postępowaniu sądowym nie było następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność organ rentowy. W przeciwnym wypadku, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy (np. błędna interpretacja przepisów, zaniechanie podjęcia określonych działań z urzędu, błędne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS w sprawie niezdolności do pracy), termin ten będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia. A więc z powyższego wynika, iż termin określony w art. 118 ust. 1a ww. ustawy jest terminem ostatecznym, natomiast w zależności od okoliczności sprawy może on być wcześniejszy.

Z kolei z treści art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( jednolity tekst Dz. U. z 2009r., Nr 205, poz. 1585 ) wynika, że:” Jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.”

Niezbędne jest zwrócenie uwagi na fakt, że organ rentowy w zakresie podejmowanych przez niego czynności uznawany jest za profesjonalistę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest bowiem jednostką organizacyjną wyspecjalizowaną w przedmiocie przyznawania praw do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W tym zakresie korzysta z pomocy osób posiadających niezbędną wiedzę i kwalifikacje medyczne, jak i prawne. Jednocześnie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pełni nałożone na ten organ zadania z zakresu administracji publicznej pozostające w związku z przyznawaniem i wypłacaniem świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego. Ponosi pełną odpowiedzialność za prawidłowość i terminowość wypłacania tychże świadczeń. Wszelkie kwestie z tym związane powinny być rozpatrywane pod kątem ochrony praw ubezpieczonych.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego należy przyjąć, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za niewypłacenie świadczenia emerytalnego w spornym okresie. Wysokość tego świadczenia była znana. Ustalony był także termin płatności emerytury - w decyzji przyznającej prawo do emerytury został on ustalony na 25. dzień każdego miesiąca. Zatem ubezpieczona ma prawo do odsetek poczynając od 26.dnia każdego miesiąca.

Okres za który należą się odsetki wynika z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1999r. Nr 12, poz. 104). W myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń – do dnia wypłaty. Ten przepis prawny jest podstawą zasądzenia odsetek do dnia zapłaty świadczenia emerytalnego. Data początkowa odsetek od poszczególnych miesięcznych świadczeń wynika z § 2 ust. 4 powołanego rozporządzenia, w myśl którego, okres opóźnienia w wypłaceniu świadczeń okresowych liczy się od dnia następującego po ustalonym terminie ich płatności.

Z przyczyn natury faktycznej i prawnej omówionych powyżej Sąd uznał odwołanie ubezpieczonej za uzasadnione i w oparciu o art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i podjął wypłatę emerytury na rzecz ubezpieczonej M. G. należnej za okres od dnia 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. wraz z ustawowymi odsetkami od poszczególnych miesięcznych świadczeń, od 26. dnia każdego miesiąca, do dnia zapłaty, poczynając od października 2011 r., o czym orzeczono w sentencji wyroku.

Jedynie na marginesie wyjaśnić należy, iż Sąd w wyroku odnosi się do przedmiotu rozstrzygnięcia objętego zaskarżoną decyzją, a także wnioskiem ubezpieczonego. Z tych przyczyn Sąd nie mógł zmienić zaskarżonej decyzji w ten sposób, że zobowiązać organ rentowy do wydania decyzji podejmującej wypłatę emerytury bądź nakazującej wypłatę świadczeń. Takie rozstrzygnięcie stanowiłoby rażące naruszenie art. 477 14k.p.c., patrz wyrok Sądu najwyższego z dnia 10 maja 1996r. II URN 1/96 , OSNP 1996/21/324, którego teza brzmi: Zobowiązanie organu rentowego do wydania decyzji określonej treści, zawarte w sentencji wyroku, stanowi rażące naruszenie art. 477 14 k.p.c.