Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 897/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSA Maria Iwankiewicz

Sędziowie:

SA Eugeniusz Skotarczak (spr.)

SA Agnieszka Sołtyka

Protokolant:

sekr. sądowy Justyna Kotlicka

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2015 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa Gminy Miasto K. - Zarządu (...) w K.

przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...)
w K.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie

z dnia 25 września 2014 r., sygn. akt I C 212/14

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 135 (sto trzydzieści pięć) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Agnieszka Sołtyka Maria Iwankiewicz Eugeniusz Skotarczak

Sygn. akt I ACa 897/14

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Koszalinie wyrokiem z dnia 25 września 2014 roku po rozpoznaniu sprawy z powództwa Gminy Miasto K. Zarządu (...) w K. przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ulicy (...) w K. o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej oddalił powództwo oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd ustalił, że w dniu 11.03.2014 roku poddano pod głosowanie uchwałę nr (...) Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości przy ulicy (...) w K. w sprawie wyrażenia zgody na wykonanie prac budowlanych w celu zasilenia w energię elektryczną lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku Wspólnoty. Za przyjęciem uchwały głosował jeden właściciel posiadający 17,91 % udziałów we współwłasności nieruchomości. Pozostali współwłaściciele byli albo przeciwko uchwale (60,05 %) albo nie oddali głosu (22,04 %). W § 2 dokumentu stwierdzającego wyniki głosowania stwierdzono, że uchwała nie została podjęta (por. kopie dokumentów k. 14 i 15).

Zdaniem Sądu z powyższego jednoznacznie wynika, że powództwo o uchylenie uchwały nr (...) pozwanej wspólnoty jest bezprzedmiotowe, gdyż uchwała ta, wobec nieuzyskania większości głosów właścicieli lokali, nie została w ogóle podjęta. W myśl art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 24.06.1994 r. o własności lokali, uchwały zapadają większością głosów właścicieli lokali. Zaskarżona uchwała takiej większości bezspornie nie uzyskała. W ocenie sądu nie jest logiczne a przez to uprawnione wnioskowanie, że skoro nie uzyskała większości uchwała o wyrażeniu zgody na wykonanie określonych w niej prac budowlanych to tym samym podjęta została uchwała o niewyrażeniu zgody na wykonanie tych prac. Sąd zwrócił uwagę, że w treści protokołu dokumentującego podejmowanie uchwały nr (...) wpisano informację, że Uchwała nie została podjęta (k. 14, § 2).

Sąd w niniejszej sprawie nie zgodził się z interpretacją podobnego stanu faktycznego dokonaną przez Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 6.04.2011 r. w sprawie I ACa 103/11 (LEX nr 798065) na które to orzeczenie powołała się powódka, gdzie wskazano, że brak większości głosów za uchwałą o wyrażeniu zgody na wykonanie remontu oznacza podjęcie decyzji o odmowie wyrażenia tej zgody. W ocenie Sądu, interpretacja taka jest sprzeczna z treścią powołanego art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali.

Mając powyższe na uwadze, skoro brak jest substratu zaskarżenia, pozew o uchylenie uchwały, która nie została podjęta, zdaniem Sądu podlegał oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 108 §1 kpc oraz art. 98 §1 w zw. z art. 99 kpc w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka.

Zaskarżyła wyrok w całości zarzucając mu:

1)  obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 25 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. j.t. ze zm.) poprzez przyjęcie, że przepis ten ogranicza prawo zaskarżenia uchwał do sądu jedynie do tych, które pozytywnie rozstrzygają dany problem,

2)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, to jest naruszenie przepisu art. 321 kpc poprzez nierozpoznania powództwa co do istoty albowiem Sąd I instancji nie odniósł się do przesłanek zaskarżenia uchwały,

3)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy to jest naruszenie przepisu art. 233 kpc poprzez ustalenie wbrew znajdującym się w aktach sprawy dokumentom, że zaskarżona uchwała nie istnieje.

Wskazując na zarzuty powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania – przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego jako części kosztów procesu.

W odpowiedzi na apelację pozwana wspólnota wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powódki nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia i rozważania Sądu I instancji. Tym samym nie podziela stanowiska apelującej polegającego na twierdzeniu, że Sąd I instancji naruszył art. 25 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali poprzez przyjęcie, że przepis ten ogranicza prawo zaskarżenia uchwał do sądu jedynie do tych, które pozytywnie rozstrzygają ten problem.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska zawartego w orzeczeniach Sądów Apelacyjnych w Lublinie, Gdańsku i Białymstoku powoływanych w pozwie i apelacji przez powódkę, z którego wynika, że na gruncie przepisu art. 25 ustawy o własności istnieje możliwość zaskarżenia tzw. uchwały negatywnej.

Możliwość taka miałaby istnieć wówczas, gdy przy głosowaniu wspólnoty nad określoną uchwałą większość głosów członków wspólnoty – właścicieli lokali głosuje przeciwko podjęciu uchwały o określonej treści.

Przyjęcie tego stanowiska jest przede wszystkim sprzeczne z treścią art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali, z którego jednoznacznie wynika, że uchwały zapadają większością głosów właścicieli lokali.

Istotą zatem podjęcia określonej uchwały jest konieczność uzyskania większości głosów głosujących.

Skoro niespornym jest, że uchwała nr (...) z dnia 11.03.2014 roku uzyskała jedynie głos jednego właściciela posiadającego 17,91% udziałów (powódki) we współwłasności nieruchomości, to oznacza, że uchwała taka nie została podjęta, co potwierdza protokół głosowania nad tą uchwałą (k. – 14-15).

Tym samym za bezzasadny należy uznać zarzut powódki naruszenia art. 233 kpc polegającego na błędnym ustaleniu wbrew znajdującym się w aktach sprawy dokumentom, że zaskarżona uchwała nie istnieje.

Skoro większość głosujących właścicieli lokali była przeciw podjęciu uchwały (...) w sprawie wyrażenia zgody na wykonanie prac budowlanych w celu zasilenia w energię elektryczną lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku wspólnoty to znaczy, że taka uchwała nie została podjęta. Nie znaczy to jednak, że została podjęta tzw. uchwała negatywna o braku wyrażenia zgody na powyższe prace, gdyż nie uchwała o takiej treści była przedmiotem głosowania.

W niniejszej sprawie zasadnie Sąd I instancji ustalił, że wobec braku substratu zaskarżenia (braku uchwały o treści wskazywanej przez apelującą) powództwo o uchylenie uchwały należało oddalić jako sprzeczne z treścią art. 25 ust. 1 (brak uchwały) oraz art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali (brak większości głosów za uchwałą nr (...)).

W tej sytuacji wbrew zarzutom apelującej należy mówić o uchwale nieistniejącej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.02.2006 r. I CK 336/05, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6.03.2012 r. I ACa 961/11).

Zgodnie z treścią powyższych orzeczeń uchyleniu podlegać może jedynie uchwała podjęta, a więc taka, za którą głosowała większość właścicieli lokali, co w niniejszej sprawie (a jest to okoliczność niesporna), nie miało miejsca.

Sąd Apelacyjny rozumie intencje, którymi kierowały się Sądy Apelacyjne w Białymstoku, Gdańsku i Lublinie przy wydawaniu orzeczeń powoływanych przez powódkę, jak i przez nią samą, na co wskazuje w apelacji.

Nie można bowiem wykluczyć sytuacji w której właściciele lokali nie wyrażą zgody na podjęcie uchwały o określonej treści np. z powodów pozamerytorycznych lub sprzecznych z obiektywnym interesem wspólnoty.

Na gruncie ustawy o własności lokali brak jest jednak podstaw do interpretacji przepisów wskazywanej przez powódkę, niezależnie od przyczyn dla których pozwana wspólnota odmówiła podjęcia uchwały nr (...).

W związku z powyższym wskazać należy, że przyjęcie pozytywnej interpretacji przepisu art. 25 o własności lokali w stosunku do tzw. negatywnej uchwały nr (...) nie byłoby dla powódki żadnym istotnym merytorycznym rozwiązaniem, gdyż w przypadku uchylenia takiej uchwały (przeciwnej wykonania określonych prac remontowych) powódka znajdzie się niejako w pozycji wyjściowej, gdyż takie uchylenie nie pozwoli nadal na wykonywanie tych prac. Uchyliłoby bowiem jedynie brak zgody nie dając jednak zgody na jej dokonanie.

Podkreślić tutaj należy charakter powództwa o uchylenie uchwały wspólnoty (art. 25 ustawy o własności lokali).

Powództwo takie bowiem ma na celu wyłącznie uchylenie podjętej uchwały tj. zniweczenie stosunków prawnych wynikających z tej uchwały, a jego przedmiotem nie jest natomiast zobowiązanie pozwanej wspólnoty do określonego zachowania, w szczególności Sąd nie może w wyroku zobowiązywać wspólnoty do podjęcia uchwały o określonej treści, czy wymóc na niej w żaden inny sposób podjęcia w przyszłości uchwały o treści zgodnej z żądaniem powoda. Podobne stanowisko przyjął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 lutego 2001 roku, sygn. akt V CZ 4/01.

Za bezzasadny należy uznać również zarzut naruszenia art. 321 kpc poprzez nierozpoznanie istoty sprawy, gdyż Sąd I instancji ustalając brak podjęcia uchwały, która miałaby być uchylona, istotę sprawy rozpoznał.

W tej sytuacji mając powyższe rozważania na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację powódki jako bezzasadną na podstawie art. 385 kpc.

Orzeczenie o kosztach Sąd Apelacyjny oparł na podstawie art. 98 § 1 kpc w związku z § 10 ust.1 pkt 1 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

SSA E.Skotarczak SSA M.Iwankiewicz SSA A.Sołtyka