Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2014 r.

Sąd Rejonowy w Suwałkach IV. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2014 r. w Suwałkach na rozprawie

sprawy z powództwa A. L. (1)

przeciwko Zespołowi Szkół w S.

odszkodowanie za naruszenie zasad równouprawnienia

I.  Zasądza od pozwanego Zespołu Szkół w S. na rzecz powódki A. L. (1) kwotę 1.680,00 zł (jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem odszkodowania za naruszenie zasad równouprawnienia w zatrudnieniu.

II.  Zasądza od pozwanego Zespołu Szkół w S. na rzecz powódki A. L. (1) kwotę 450,00 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

III.  Nakazuje pobrać od pozwanego Zespołu Szkół w S. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Suwałkach) kwotę 84,00 zł (osiemdziesiąt cztery złote 00/100) tytułem opłaty sądowej, od której powódka była zwolniona.

UZASADNIENIE

A. L. (1) w pozwie wniesionym przeciwko Zespołowi Szkół w S. domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 1.680,00 zł tytułem odszkodowania za naruszenie wobec niej zasad równego traktowania w zatrudnieniu oraz zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Wskazała, iż dnia 01 września 2006r. została zatrudniona w pozwanym Zespole Szkół na stanowisku nauczyciela języka angielskiego. Pracodawca rokrocznie, aż do września 2013r. zawierał z nią umowy na czas określony, na okres jednego roku. Sukcesywnie obniżał również wymiar czasu pracy z 18 godzin tygodniowo w latach 2006-2008, do 13 godzin w 2009r., 10 godzin w 2010r. i ostatecznie do 6 godzin tygodniowo w latach 2011-2013r. W tym samym czasie – w latach 2011-2013 - pracodawca innym nauczycielom języka angielskiego zatrudnionym na czas nieokreślony zapewnił nie tylko 18 godzin tygodniowo ale dodatkowo przydzielał godziny ponadwymiarowe.

Zdaniem powódki powyższa sytuacja stanowi naruszenie przez pracodawcę zasad równego traktowania w zatrudnieniu (art.18 ^3a k.p.), bowiem zróżnicował on warunki jej zatrudnienia, jako pracownika zatrudnionego na czas określony z pracownikami zatrudnionymi na czas nieokreślony.

Pozwany Zespół Szkół w S. w odpowiedzi na pozew wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Argumentował, iż niższy wymiar czasu pracy powódki w Zespole Szkół w S. wynikał z tego, iż była ona zatrudniona również w innych placówka – w Szkole Podstawowej w B. począwszy od dnia 01 września 2006r. oraz w Zespole Szkół w K. od dnia 01 września 2011r. Łączny wymiar godzin realizowanych przez powódkę we wszystkich tych placówkach znacznie przekraczał wymiar całego etatu.

Zdaniem pozwanego takie zatrudnienie było dla powódki korzystne albowiem uprawniało do dodatków wynikających z Karty Nauczyciela w każdym z zakładów pracy i w każdym korzystała ona z dodatków socjalnych. Ponadto pozostawała zatrudniona w Publicznej Szkole Podstawowej w B. na czas nieokreślony w wymiarze czasu pracy – 15/22 etatu, który to wymiar w poszczególnych latach ulegał zwiększeniu.

Sąd Pracy ustalił, co następuje:

A. L. (1) w dniu 1 wrzenia 2006r. rozpoczęła pracę w Zespole (...) w S. na stanowisku nauczyciela języka angielskiego na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony do dnia 31 sierpnia 2007r., w wymiarze 18 godzin tygodniowo. W kolejnych latach – do dnia 1 września 2013r. – rokrocznie pracodawca zawierał z A. L. (1) kolejne umowy o pracę na czas określony jednego roku, na stanowisku nauczyciela języka angielskiego. W latach 2006-2009 A. L. (2) pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy – 18 godzin tygodniowo. Począwszy od dnia 1 września 2009r. wymiar jej czasu pracy był sukcesywnie obniżany – do 13/18 w roku szkolnym 2009/2010, 10/18 w roku szkolnym 2010/2011 i 6/18 w latach 2011/2012 - 2013/2014 (dowód: umowy o pracę k.1, 11, 34a, 48, 55, 64, 74, 87 części B akt osobowych powódki, arkusze organizacyjne Zespołu Szkół w S. k.91-194).

Z dniem 19 sierpnia 2013r. A. L. (1) uzyskała stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego (dowód: akt nadania stopnia awansu zawodowego k.86 części B akt osobowych powódki).

Z dniem 1 września 2006r. A. L. (1), przychylając się do propozycji organu prowadzącego – Gminy S., rozpoczęła również pracę w Szkole Podstawowej w B. na stanowisku nauczyciela języka angielskiego, którą wykonywała na podstawie umów zawartych na czas określony do dnia 31 sierpnia 2011r., a począwszy od dnia 1 września 2011r. na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony. Wymiar czasu pracy A. L. (1) w Szkole Podstawowej w B., która to szkoła z dniem 1 września 2011r. przejęta została przez Społeczno – (...) Stowarzyszenie Pomocy (...) w Ł., kształtował się następująco: 2006/2007 – 11/18, 2007/2008 – 12/18, 2008/2009 – 13/18, 2009/2010 – 14/18, 2010/2011 – 14/18, 2011/2012 – 15/22, 2012/2013 – 15/22, 2013/2014 – 15/22 (dowód: umowa przekazania szkoły k.35-39, zeznania powódki k.501-502, umowy o pracę wraz z aneksami k.2, 19, 40, 83, 89, 101 części B akt osobowych powódki ze Szkoły Podstawowej w B.).

Ograniczenie wymiaru czasu pracy do 6 godzin tygodniowo w Zespole Szkół w S. wymusił na A. L. (1) poszukiwanie innych miejsc zatrudnienia i dlatego począwszy od dnia 1 września 2011r. podjęła ona pracę w Zespole (...) w K. w wymiarze 14/18, kontynuując ją w kolejnych latach na podstawie umów o pracę zawartych na czas określony, w wymiarze 3/18 w roku szkolnym 2012/2013 i 2013/2014 (dowód: zeznania powódki k.501-502, umowy o pracę k.11, 16, 24 części B akt osobowych powódki z Zespołu Szkół w K.).

W dacie zatrudnienia A. L. (1) w Zespole Szkół w S. na stanowisku nauczyciela języka angielskiego, na podstawie umowy zawartej na czas określony pozostawała zatrudniona L. S. (1) w pełnym wymiarze czasu pracy. W dniu 27 sierpnia 2007r. pracodawca zawarł z L. S. (1) umową o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 18 godzin tygodniowo. Wymiar czasu pracy L. S. (1) w latach 2011-2014 kształtował się następująco: 2011/2012 – 23,5 godzin tygodniowo, 2012/2013 – 22 godziny tygodniowo, 2013/2014 – 20 godzin tygodniowo. W czasie zatrudnienia w Zespole Szkół w S. L. S. (1) przez okres około 4 lat prowadziła również własną szkołę językową i świadczyła w niej pracę (dowód: umowy o pracę k.1, 34, 42 części B akt osobowych L. S. (1), arkusze organizacyjne Zespołu Szkół w S. k.91-194, zeznania świadka L. S. (1) k.454-454v).

Z dniem 1 września 2009r. w Zespole Szkół w S. została zatrudniona A. S. na podstawie umowy o pracę na czas określony w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku nauczyciela języka rosyjskiego i języka angielskiego. Następnie z dniem 1 września 2010r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony. Wymiar czasu pracy A. S. w latach 2011-2014 kształtował się następująco: 2011/2012 – 22 godziny tygodniowo, 2012/2013 – 20 godzin tygodniowo, 2013/2014 – 21 godzin tygodniowo. W okresie od 01 października 2008r. do 30 września 2010r. A. S. pozostawał również zatrudniona w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w S.. W roku akademickim 2008/2009 jej pensum dydaktyczne wynosiło 480 godzin, a w roku 2009/2010 – 520 godzin. (dowód: umowy o pracę k.4, 18 części B akt osobowych A. S., arkusze organizacyjne Zespołu Szkół w S. k.91-194, zeznania świadka A. S. k.277-278v, informacja z (...) w S. k.446).

L. S. (1) oraz A. S. w okresie od 01 września 2012r. do 30 czerwca 2014r., w ramach projektu „PO KL+9.1.2=lepsza szkoła” w Zespole Szkół w S. zrealizowały 256 godzin języka angielskiego, za co otrzymały wynagrodzenie w wysokości po 15.104,00 zł (dowód: specyfikacja warunków zamówienia wraz z załącznikami k.412-445).

Sąd Pracy zważył, co następuje:

Zgodnie z art.11 ³ kodeksu pracy, określającym jedną z podstawowych zasad prawa pracy, jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy - jest niedopuszczalna.

Przejawem dyskryminacji w zatrudnieniu jest nierówne traktowanie pracownika w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (art.18 ^3a §1 kodeksu pracy).

Dyskryminacją jest nieusprawiedliwione obiektywnymi powodami gorsze traktowanie pracownika ze względu na niezwiązane z wykonywaną pracą cechy lub właściwości dotyczące go osobiście i istotne ze społecznego punktu widzenia, przykładowo wymienione w art. 18 ^3a § 1 k.p., bądź ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2012r., II PK 82/12).

Zdaniem Sądu powódka w sprawie niniejszej uprawdopodobniła, iż będąc zatrudniona w pozwanym Zespole Szkół na podstawie umów o pracę na czas określony, począwszy od września 2011r. była nierówno traktowana w przydziale ilości godzin lekcyjnych w porównaniu do innych nauczycieli języka angielskiego zatrudnionych na czas nieokreślony. Pozwany pracodawca, na którego przeszedł ciężar dowodu w sprawie – wobec uprawdopodobnienia okoliczności dyskryminacji – nie udowodnił, iż nierówne traktowanie powódki było obiektywnie usprawiedliwione i nie wynikało z przyczyn pozwalających na przypisanie mu działania dyskryminującego pracownika.

Jak wynika z dowodów ujawnionych w sprawie powódka A. L. (1) była jedną z trzech nauczycielek języka angielskiego zatrudnioną w Zespole Szkół w S., i począwszy od dnia 1 września 2006r. do dnia 31 sierpnia 2014r. była rokrocznie zatrudniania na podstawie kolejnych umów o pracę na czas określony. Tymczasem pozostałe dwie nauczycielki języka angielskiego – L. S. (1) - po upływie dwóch lat zatrudnienia na czas określony, zaś A. S. – po roku zatrudnienia na czas określony – zostały zatrudnione na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. A. S. została zatrudniona na czas nieokreślony pomimo niższego stopnia awansu zawodowego – nauczyciela kontraktowego, natomiast zarówno powódka jak i L. S. (1) uzyskały stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.

Wymiar zatrudnienia powódki w latach 2006-2009 wynosił 18 godzin tygodniowo, zaś od września 2009r. sukcesywnie ulegał obniżeniu do 13 godzin w roku szkolnym 2009/2010, 10 godzin w roku szkolnym 2010/2011 i 6 godzin począwszy od roku szkolnego 2011/2013 do końca roku szkolnego 2013/2014.

Zdaniem Sądu, wobec nie udowodnienia przez pracodawcę, iż istniały jakiekolwiek obiektywne przesłanki do corocznego obniżania powódce wymiaru czasu pracy do 6 godzin tygodniowo począwszy od dnia 1 września 2011r., uznać należało, w okolicznościach ujawnionych w sprawie, iż wynikał z faktu zatrudniania powódki na czas określony i dowolnego kształtowania przez pracodawcę warunków zatrudnienia nauczycielowi, który nie miał żadnego wypływu na proponowany mu wymiar czasu pracy.

Oceniając postawę pozwanego pracodawcy Sąd miał na uwadze obowiązki nałożone na niego przez przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz.2014.191 t.j.) i nie znalazł podstaw do uznania, iż przydzielenie powódce wyższego wymiaru godzin doprowadziłoby do naruszenia tych przepisów przez pracodawcę.

Obowiązkiem pracodawcy w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy jest zapewnienie, określonej w przepisach art. 42 Karty Nauczyciela ilości godzin zajęć dydaktycznych, która dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów wynosi 18 godzin tygodniowo.

Z arkuszy organizacyjnych pozwanego Zespołu Szkół za lata 2011/2012 -2013/2014 wynika, iż pracodawca dysponował taką ilością godzin, dzięki której mógł zapewnić L. S. (1) oraz A. S., które pozostawały zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy na czas nieokreślony, pensum w wysokości 18 godzi i jednocześnie przydzielić powódce co najmniej 10 godzin, które realizowała w roku szkolnym 2009/2010.

Tymczasem pracodawca na rok szkolny 2011/2012 obniżył powódce wymiar czasu pracy do 6/18 i jednocześnie przydzielił pozostałym nauczycielom języka angielskiego godziny ponadwymiarowe: L. S. (1) – 5,5 godzin ponadwymiarowych tygodniowo, zaś A. S. – 4 godziny tygodniowo. Taka praktyka utrzymywała się zarówno w roku szkolnym 2012/2013, w którym powódce przydzielono ogółem 6 godzin tygodniowo, natomiast L. S. (1) – dodatkowo 4 godziny ponadwymiarowe i A. S. – dodatkowo 2 godziny ponadwymiarowe, jak i w 2013/2014 – powódce przydzielono - 6 godzin tygodniowo, L. S. (1) – 20 godzin (w tym 2 godziny ponadwymiarowe) oraz A. S. – 21 godzin (w tym 3 godziny ponadwymiarowe).

Pracodawca w procesie niniejszym, w żaden sposób nie udowodnił, iż przydzielenie innym nauczycielom języka angielskiego godzin ponadwymiarowych i obniżenie wymiaru czasu pracy powódki było podyktowane wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania. Zgodnie bowiem z art.35 ust. 1 Kary Nauczyciela w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.

Działań pracodawcy wobec powódki nie może również usprawiedliwiać fakt zatrudnienia powódki w innych zakładach pracy. Jak chodzi o zatrudnienie powódki w Zespole Szkół w K., to pracodawca prezentując swoje stanowisko w sprawie, pominął fakt, iż nastąpiło to dopiero po obniżeniu powódce wymiaru czasu pracy do sześciu tygodniowo i wynikało z potrzeby uzyskania dodatkowego źródła dochodu. W dacie ustalania wymiar czasu pracy powódce na rok szkolny 2011/2012 pozwany pracodawca nie mógł mieć wiedzy o zatrudnieniu powódki w Zespole Szkół w K. albowiem nastąpiło ono w dniu 1 września 2011r.

Zatrudnienie powódki w Szkole Podstawowej w B. nastąpiło jednocześnie z jej zatrudnieniem w Zespole Szkół w S.. Przez okres trzech lat, od 1 września 2006r. do 31 sierpnia 2009r. powódka pracowała jednocześnie w Zespole Szkół w S. w pełnym wymierz czasu pracy oraz w Szkole Podstawowej w B. w wymiarze: 11/18 etatu w roku 2006/2007, 12/18 etatu w roku 2007/2008, 13/18 etatu w roku 2008/2009. Zatrudnienie powódki w innej szkole nie stanowiło dla pozwanego pracodawcy żadnych przeszkód w przydzielaniu powódce pełnego wymiaru czasu pracy tj. 18 godzin tygodniowo. Powódka pracę w Szkole Podstawowej w B. kontynuowała i w latach 2009/2010 – 2010/2011 pracowała w wymiarze 14/18, co również nie kolidowała z jej pracą w pozwanym Zespole Szkół w wymiarze 13/18 (rok szkolny 2009/2010) oraz 10/18 (rok szkolny 2010/2011).

W tych okolicznościach Sąd nie podzielił argumentacji pozwanego, iż wymiar zatrudnienia w innych placówkach miał wypływ na ilość godzin przyznawanych powódce od września 2011r. Podkreślenia wymaga fakt, który wynika wprost z informacji złożonych przez pozwanego (k.63), iż od roku szkolnego 2011/2012, to jest od momentu przejęcia Szkoły Podstawowej w B. przez Społeczno – (...) Stowarzyszenie Pomocy (...) w Ł., nie posiadał on wiedzy co do wymiaru czasu pracy powódki w tej placówce.

Zdaniem Sądu założenie, iż o ilości godzin przyznawanych poszczególnym nauczycielom języka angielskiego w Zespole Szkół w S., decydował fakt dodatkowego zatrudnienia, nie usprawiedliwia działań pracodawcy. Działanie pracodawcy przy przyjęciu takich kryteriów jest również dyskryminujące wobec powódki albowiem pozostałe nauczycielki języka angielskiego - L. S. (2) oraz A. S. realizowały dodatkowe godziny języka angielskiego, w wymiarze 256 w okresie od 01.09.2012r. do 30.06.2014r., w ramach projektu „PO KL+9.1.2=lepsza szkoła”, a pomimo to pracodawca przydzielał im godziny ponadwymiarowe.

Uwzględniając wszystko powyższe Sąd uznał, iż pracodawca począwszy od września 2011r. dyskryminował powódkę, różnicują warunki jej zatrudnienia, jako pracownika zatrudnionego na czas określony z pracownikami zatrudnionymi na czas nieokreślony i na podstawie art. 18 ^3d kodeksu pracy zasądził na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości dochodzonej pozwem (pkt I. wyroku).

W przedmiocie kosztów procesu orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z §11 ust. 1 pkt 2 w zw. z §6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

Zważywszy na fakt, że pozwany przegrał proces Sąd, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 90, poz.594 ze zm.) obciążył go opłatą sądową w wysokości 84,00 zł od uiszczenia, której powódka była zwolniona

SSR Alicja Wiśniewska