Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 lutego 2012 roku powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej V. (...) w W. kwoty 6 102,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 sierpnia 2011 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych uzasadniając, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne jej na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanej jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody, obejmujące koszt wynajmu auta zastępczego (pozew k. 2-9).

W dniu 14 lutego 2012 roku tut. Sąd, działając w sprawie o sygn. akt XV GNc 819/12, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu (k. 45).

Sprzeciwem od nakazu zapłaty z dnia 15 marca 2012 roku pozwana (...) spółka akcyjna V. (...) w W. zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W pierwszej kolejności pozwana podniosła zarzut braku legitymacji czynnej powódki z uwagi na brak istotnych elementów umowy najmu, o których mowa w art. 659 § 1 k.c. Zdaniem pozwanej z treści umowy najmu (...) nie wynika, jaki podmiot jest wynajmującym, ponieważ w formularzu wskazano jedynie najemcę, a Ogólne Warunki (...) nie stanowiły integralnej części umowy najmu. Nadto ważność umowy najmu była kwestionowana przez pozwaną z uwagi na brak określenia wysokości czynszu czy też wskazania podstaw do ustalenia wysokości czynszu. Pozwana wskazała również, że stawka z cennika odbiega od stawki z faktury VAT. Pozwana podniosła także zarzut nieważności umowy cesji z uwagi na brak dostatecznego oznaczenia zindywidualizowania przedmiotu cesji. Sporną kwestią w niniejszej sprawie pozostawała także konieczność najmu pojazdu zastępczego, czas najmu oraz wysokość kosztów wynajmu pojazdu marki V. (...). Pozwana zakwestionowała również zgłoszone żądanie zasądzenia odsetek od dochodzonej kwoty od dani 26 sierpnia 2011 roku, w sytuacji nie udokumentowania przez powódkę zgłoszonych roszczeń (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 49-56).

W piśmie procesowym z dnia 12 czerwca 2012 roku powódka podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie, jednocześnie wskazując sposób obliczania stawki czynszu najmu (pismo, k. 73-80)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 maja 2011 roku wskutek kolizji drogowej uległ uszkodzeniu pojazd marki M. (...) o nr rejestracyjnym (...), będący własnością (...) sp. z o.o. w W., a użytkowany przez Z. S., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...). Sprawca kolizji ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej V. (...) z siedzibą w W..

(okoliczności bezsporne, nadto: oświadczenie sprawcy szkody, k.12; zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, k. 10)

Uszkodzony pojazd został oddany do zakładu naprawczego prowadzonego przez (...) sp. z o.o. we W. ( (...)) w dniu 9 maja 2011 roku. Naprawa została zakończona w dniu 7 czerwca 2011 roku i w tym samym dniu poszkodowany odebrał pojazd z warsztatu.

(dowód: arkusz naprawy pojazdu k. 13; dokumentacja zakładu naprawczego – k. 89-113)

W okresie, gdy wyżej opisany pojazd znajdował się w zakładzie naprawczym, tj. od dnia 11 maja 2011 roku do dnia 7 czerwca 2011 roku (przez 27 dni) poszkodowany Z. S. użytkował pojazd zastępczy marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynajęty od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na podstawie umowy najmu (...) nr (...) z dnia 11 maja 2011 roku.

(dowód: umowa najmu (...) wraz ze szczegółowymi warunkami - k. 14,15; aneks nr (...) z dnia 11 maja 2011 roku do umowy najmu (...) k. 16; oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń – k. 19; cennik – k. 23; control card - k. 18; pełnomocnictwo dla Ł. M. - k. 20)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 11 maja 2011 roku poszkodowany Z. S. przelał na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. pojazdu zastępczego, przysługującą mu w związku z wyżej opisaną szkodą komunikacyjną.

(dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 11 maja 2011 roku – k. 21; pełnomocnictwo dla pracownika - k. 20)

Z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego marki V. (...) na okres 27 dni w dniu 18 lipca 2011 roku powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 6 102,00 zł netto (7 505,46 złotych brutto).

(dowód: faktura VAT – k. 22)

Pismem z dnia 19 lipca 2011 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wezwała (...) spółkę akcyjną V. (...) w W. do zapłaty kwoty 6 102,00 zł netto z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone w dniu 26 lipca 2011 roku.

(dowód: pismo z dnia 19 lipca 2011 roku - k. 24-27; zwrotne potwierdzenie odbioru k. 28)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na twierdzeniach przyznanych przez drugą stronę (niespornych) oraz dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, jak również na dokumentach zawartych w aktach szkody oraz przesłanych przez zakład naprawczy.

Postanowieniem z dnia 18 lutego 2014 roku pominięto wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wysokości stawki dziennej wynajęcia pojazdu zastępczego porównywalnej klasy do wynajętego przez poszkodowanego pojazdu wedle cen obowiązujących na terenie miasta W. oraz uzasadnionego i niezbędnego czasu naprawy uszkodzonego pojazdu M. (...) o nr rej. (...), biorąc pod uwagę zakres uszkodzeń w przedmiotowym pojeździe w związku ze zdarzeniem z dnia 9 maja 2011 roku.

Należy wskazać, że zarządzeniem z dnia 15 maja 2012 roku zobowiązano pełnomocnika pozwanej do uiszczenia kwoty 800 złotych tytułem zaliczki na koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w terminie 7 dni pod rygorem pominięcia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego (k. 66). Zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi pozwanej w dniu 28 maja 2013 roku (k. 70). Pozwana uiściła zaliczkę na poczet sporządzenia opinii biegłego w kwocie 800 złotych w dniu 18 października 2013 roku (k. 133), zatem po upływie wyznaczonego terminu.

Zgodnie z art. 1304 § 1, 2 i 5 k.p.c. strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd. Jeżeli więcej niż jedna strona wnosi o podjęcie czynności, sąd zobowiązuje każdą stronę, która z czynności wywodzi skutki prawne, do uiszczenia zaliczki w równych częściach lub w innym stosunku według swego uznania. Przewodniczący wzywa stronę zobowiązaną do wniesienia zaliczki, aby w wyznaczonym terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie zapłaciła oznaczoną kwotę. Jeżeli strona mieszka lub ma siedzibę za granicą, wyznaczony termin nie może być krótszy niż miesiąc. W razie nieuiszczenia zaliczki sąd pominie czynność połączoną z wydatkami.

Ponieważ pozwana nie uiściła w zakreślonym terminie zaliczki na koszty związane z opinią biegłego należało, na podstawie art. 1304 § 5 k.p.c. pominąć zgłoszony wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W przedmiotowym procesie pozwana nie kwestionowała okoliczności faktycznych zdarzenia oraz swojej odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa podniosła zarzut brak legitymacji czynnej powódki. Sporną kwestią pozostawała także konieczność najmu pojazdu zastępczego, czas najmu oraz wysokość kosztów wynajmu pojazdu marki V. (...). Pozwana zakwestionowała również zgłoszone żądanie zasądzenia odsetek od dochodzonej kwoty od dnia 26 sierpnia 2011 roku, w sytuacji nie udokumentowania przez powódkę zgłoszonych roszczeń.

Zarzut braku legitymacji czynnej nie zasługiwał na uwzględnienie. Pozwana wywodziła, iż z treści umowy najmu (...) nie wynika, jaki podmiot jest wynajmującym, ponieważ w formularzu wskazano jedynie najemcę, a Ogólne Warunki (...) nie stanowiły integralnej części umowy najmu. Nadto ważność umowy najmu była kwestionowana przez pozwaną z uwagi na brak określenia wysokości czynszu czy też wskazania podstaw do ustalenia wysokości czynszu. Pozwana podniosła także, że stawka z cennika odbiega od stawki z faktury VAT.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, iż opisana w pozwie umowa najmu jest nieważna. W punkcie 34. Szczegółowych warunków (...) znajduje się oświadczenie najemcy, iż zapoznał się z warunkami Umowy Najmu (...), przez co należy rozumieć Umowę najmu (...) nr (...) – Ogólne Warunki (...). Nie sposób zgodzić się z twierdzeniem pozwanej, że z treści umowy najmu (...) nie wynika, jaki podmiot jest wynajmującym, gdyż zgodnie z § I.2 Ogólnych Warunków (...) wynajmującym jest (...) sp. z o.o., co także wynika ze Szczegółowych Warunkach (...). Umowa najmu została nadto podpisana przez Ł. M. – pracownika powodowej spółki, którego umocowanie do zawarcia w imieniu spółki ww. umowy wykazano przedkładając stosowne pełnomocnictwo (k. 20).

Pomiędzy powódką a poszkodowanym została zawarta umowa najmu określająca: przedmiot najmu, czas trwania umowy oraz stawkę czynszu. Przedmiot najmu został określony w pkt 29. Szczegółowych Warunków (...), gdzie wskazano, iż chodzi o samochód marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...) (k. 15). Czas trwania umowy zdefiniowano w § III.1 Ogólnych Warunków (...), gdzie wskazano, że wynajmujący wynajmuje auto zastępcze na czas naprawy uszkodzonego pojazdu (nie dłużej niż na 14 dni kalendarzowych) (k. 14). Aneksem nr (...) z dnia 11 maja 2011 roku strony zmieniły określony w § III.1 Ogólnych Warunków (...) czas trwania najmu pojazdu zastępczego, postanawiając, iż nie może być on dłuższy niż 30 dni kalendarzowych (k. 16). Wysokość czynszu została określona poprzez odwołanie zawarte w punkcie 31. Szczegółowych Warunków (...) do cennika Programu (...) Zastępcze (k. 15), jak również w § XIII.2 Ogólnych Warunków (...) do aktualnych stawek najmu. W treści umowy najmu poszkodowany stwierdził jednoznacznie, iż znane są mu aktualne stawki czynszu najmu stosowane przez powódkę, a brak jest jakichkolwiek dowodów na nieprawdziwość tego oświadczenia. Wbrew twierdzeniom pozwanej do akt sprawy został załączony cennik będący podstawą ustalenia czynszu najmu pojazdu zastępczego (cennik (...), k. 23), zaś powódka w piśmie procesowym z dnia 12 czerwca 2012 roku wskazała sposób obliczania stawki czynszu najmu, które to obliczenia zgadzają się ze stawką czynszu najmu wskazaną na fakturze VAT (k. 75).

Pozwana podniosła także zarzut nieważności umowy cesji z uwagi na brak dostatecznego oznaczenia, zindywidualizowania przedmiotu cesji. Należy jednak stwierdzić, że dopuszczalne jest również cedowanie wierzytelności przyszłych (por. uchwala SN z dnia 19 września 1997 r., sygn. akt III CZP 45/97, OSNC 1998/2/22). Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Strony stosunku prawnego, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 92). W ocenie Sądu przedmiotowa wierzytelność była dostatecznie zindywidualizowana – poprzez wskazanie stosunku najmu, daty likwidowanej szkody i określenia zakładu ubezpieczeń, które to informacje bez żadnych wątpliwości identyfikują przedmiot umowy.

Powyższe rozważania dowodzą, iż zarówno umowa najmu, jak i cesji wierzytelności zostały ważnie i skutecznie zawarte, a co za tym idzie (...) sp. z o.o. w P. posiada legitymację procesową czynną do występowania w niniejszej sprawie.

Szkoda może polegać m.in. na pozbawieniu uprawnionego możliwości korzystania z rzeczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08.09.2004 r., sygn. akt IV CK 672/03, LEX nr 146324). W tym kontekście ponoszenie kosztów najmu pojazdu zastępczego pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, a powód może żądać od pozwanego zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych w okresie potrzebnym na naprawę jego samochodu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 roku, II CK 494/03, Biuletyn Sądu Najwyższego oraz z dnia 26 listopada 2002 roku, V CKN 1397/2000, niepubl.).

Odnośnie zarzutu pozwanej kwestionującego zasadność najmu pojazdu zastępczego, stwierdzić należy, iż konieczność wynajmu pojazdu zastępczego powstaje, gdy poszkodowany nie ma możliwości posługiwać się dotychczasowym pojazdem, bez względu na to w jakich celach korzysta z pojazdu – czy w celach prywatnych czy też w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej lub zawodowej. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 5/11, Biul. SN 2011/11/5) z zasady proporcjonalności może jednak wynikać zbędność najmu pojazdu zastępczego, jeżeli właściciel nie używał samochodu albo dysponuje innym samochodem nadającym się do wykorzystania. Podkreślenia zatem wymaga fakt, iż z różnicy kilometrów wskazanych w karcie kontroli (k. 18), wynika, że poszkodowany korzystał z wynajętego pojazdu zastępczego.

Pozwana podnosząc, że czas naprawy uszkodzonego pojazdu był zbyt długi oraz że przyjęta przez strony umowy najmu stawka czynszu przewyższa stawki występujące na rynku lokalnym - winna była te okoliczności zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu wynikającą z art. 6 k.c. wykazać.

Wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z uwagi na nieuiszczenie w terminie zaliczki na podstawie art. 1304 § 5 k.p.c. został pominięty, zaś pozwana nie zgłosiła w tym zakresie innych wniosków dowodowych na te okoliczności. W konsekwencji pozwana nie udowodniła, aby czas trwania najmu przekraczał czasu koniecznego i uzasadnionego czas naprawy, a przyjęta w umowie stawka przekraczała stawki występujące na rynku lokalnym.

Mając na uwadze powyższe, uzasadnione okazało się ostatecznie popierane przez powódkę roszczenie. Co za tym idzie Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 6 102,00 zł.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze fakt,
że wezwanie zostało doręczone pozwanej w dniu 26 lipca 2011 roku uzasadnione było żądanie odsetek ustawowych od dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych – art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349). Na koszty te, poniesione przez powódkę składają się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 306 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 1 200 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

Zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. 2010, Nr 90, poz. 594 ze zm.), Sąd z urzędu zwraca stronie różnicę między opłatą pobraną od strony a opłatą należną, zaś na podstawie art. 84 ust. 1 ww. ustawy - Sąd z urzędu zwraca stronie wszelkie należności z tytułu wydatków, stanowiące różnicę między kosztami pobranymi od strony a kosztami należnymi. Na mocy ust. 2 ww. artykułu, przepisy art. 80-82 stosuje się odpowiednio do zwrotu zaliczki. Mając powyższe na uwadze, na podstawie wskazanych przepisów, Sąd nakazał zwrócić pozwanej kwotę 1.000 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.