Pełny tekst orzeczenia

Sygn. aktI.Ca 118/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2015r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Mirosław Krzysztof Derda

Sędziowie:

SSO Cezary Olszewski (spr.)

SSO Joanna Walczuk

Protokolant:

st. sekr. sąd. Ewa Andryszczyk

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2015 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. N.

przeciwko B. N.

o zmianę orzeczenia alimentacyjnego

na skutek apelacji pozwanego B. N.

od wyroku Sądu Rejonowego w Augustowie

z dnia 19 stycznia 2015r., sygn. akt III RC 185/14

oddala apelację.

Sygn. akt: I. Ca. 118/15

UZASADNIENIE

Powódka M. P. wystąpiła z pozwem przeciwko B. N., w którym domagała się podwyższenia alimentów z kwoty po 400 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. akt: III. RC. 185/14 Sąd Rejonowy w Augustowie: alimenty ustalone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie I C 1013/11 od pozwanego B. N. na rzecz powódki M. N. w kwocie po 400,00 złotych miesięcznie, podwyższył do kwoty po 550,00 złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności każdej raty, poczynając od dnia 11 września 2014 r. do rąk powódki; zwolnił pozwanego od ponoszenia opłat w sprawie przejmując je na rachunek Skarbu Państwa oraz wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności i klauzulę wykonalności na rzecz powódki przeciwko pozwanemu.

W świetle ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy wynika, że prawomocnym wyrokiem z dnia 6 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach zasądził alimenty od pozwanego na rzecz powódki w kwocie po 400 zł miesięcznie. Wówczas powódka miała 16 lat i uczyła się w I klasie liceum ogólnokształcącego. Szkołę gimnazjalną ukończyła z wyróżnieniem. Uczęszczała na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego. Matka powódki miała wtedy 37 lat i pracowała jako kierownik sklepu za wynagrodzeniem w wysokości 1.265 zł miesięcznie. Z majątku posiadała dom, który stanowi współwłasność z pozwanym. Natomiast pozwany miał 46 lat, z zawodu technik mechanizator rolnictwa. Pracował na stacji S. w A., gdzie zarabiał 1.220 zł miesięcznie. Posiadał uprawnienia do szkolenia kierowców z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz motorniczych.

Aktualnie powódka ukończyła 18 lat. Uczy się w klasie III maturalnej Liceum Ogólnokształcącego w A.. Uczy się bardzo dobrze i po skończeniu szkoły chciałaby studiować. Korzysta z korepetycji z matematyki, których koszt wynosi 200 zł miesięcznie. Powódka przygotowuje się do studniówki, której koszt to 400 zł plus zakup ubrania. Matka powódki wzięła w pracy pożyczkę i sfinansowała jej kurs prawa jazdy, którego koszt wyniósł 1.300zł kurs i sfinansowała badanie w wysokości 100 zł. Powódka jest pod opieką okulisty, ma problem z jednym z okiem i być może potrzebny będzie zabieg. Jej miesięczny koszt utrzymania matka oceniła na kwotę około 1.300 zł. Oprócz powódki jej matka nie mam innych dzieci na utrzymaniu. Ma 40 lat, z zawodu jest sprzedawcą i nadal pracuje w sklepie, gdzie zarabia średnio ok. 1.300 zł. Z tej kwoty jest jeszcze potrącana pożyczka po 100 zł miesięcznie. Ponadto matka powódki jest zadłużona u swoich rodziców na około 2.000 zł. Jest zdrowa. Na opłaty miesięczne związane z utrzymaniem domu przeznacza około 500 zł. Z kolei pozwany ma 48 lat i jest osobą bezrobotną. Utrzymuje się z prac dorywczych świadczonych w gospodarstwach rolnych w okolicach A.. Z tego tytułu otrzymuje dochód w wysokości 1.000- 1.200 zł miesięcznie. Pozwany posiada 23-letni staż pracy. Wcześniej pracował w Stacji Paliw S. do grudnia 2013 r. Oprócz powódki nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Jest zdrowy. Z majątku posiada na współwłasność z matką powódki dom, z którego otrzymał eksmisje. Posiada także samochód R. (...) rok prod. 2001 r. Wynajmuje mieszkanie, za które płaci 300 zł miesięcznie plus media około 70 zł. Jest zadłużony u rodziców na kwotę około 2.000zł, które pożyczył na zapłatę alimentów. Oprócz alimentów pozwany nic nie przekazuje córce. Zwrócił tylko równowartość wykupionej 1 godziny nauki jazdy tj. 50 zł. W listopadzie 2014 r. wyłożył 600 zł na wymianę opon do samochodu. Na swoje wyżywienie wydatkuje 500-600 zł. Aktualnie nie posiada ważnych badań lekarskich uprawniających do prowadzenia kursu nauki jazdy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy na gruncie art. 138 k.r.o. zważył, że po stronie powódki od ostatniej sprawy ustalającej wysokość alimentów nastąpiła zmiana uzasadniająca podwyższenie na jej rzecz alimentów. Zmiana ta jest spowodowana wzrostem jej kosztów utrzymania związanych z intensywnym dorastaniem, rozwojem, nauką w klasie maturalnej i zamiarem podjęcia studiów. W konsekwencji Sąd ten uznał, że miesięczny koszt utrzymania powódki wynosi 1.300 zł. Uwzględniając więc fakt, że do utrzymania dzieci są zobligowani obydwoje rodzice, Sąd I instancji podwyższył wysokość dotychczasowych alimentów o kwotę 150 zł. W ocenie Sądu Rejonowego, kwota 550 zł miesięcznie pozwoli powódce na pokrycie niezbędnych kosztów swego utrzymania w okresie nauki w szkole średniej, a następnie na studiach i jest adekwatna do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego.

Rygor natychmiastowej wykonalności i klauzulę wykonalności Sąd Rejonowy nadał wyrokowi w pkt I na podstawie art. 333 § 1 ust. 1 k.p.c. i art. 1082 k.p.c., zaś o kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 108 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany B. N. zarzucając Sądowi Rejonowemu naruszenie:

1)  art. 210 § 2 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 3 w zw. z 227 k.p.c. poprzez niepouczenie pozwanego występującego bez pełnomocnika o treści art. 167 i 217 k.p.c.,

2)  art. 232 k.p.c. poprzez przyznanie prymatu wiarygodności zeznaniom pełnomocnika powódki pomimo nieprzedstawienia dowodów na poparcie zgłaszanych okoliczności, przyjętych za podstawę orzeczenia, a jednocześnie odmówieniu takiego prymatu zeznaniom pozwanego, co skutkowało błędami w ustaleniach faktycznych;

3)  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, brak odniesienia się do przedstawionych przez pozwanego dowodów, tj.: zaświadczenia z Urzędu Pracy o pozostawaniu bezrobotnym bez prawa do zasiłku, wydruku z (...), co skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego;

4)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wskazania, w uzasadnieniu dowodów na których Sąd I instancji się oparł wydając orzeczenie i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej;

5)  naruszenie art. 135 § 1 k.r.o. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd, iż usprawiedliwione potrzeby powódki oraz zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego uzasadniają podwyższenie alimentów;

6)  naruszenie art. 138 k.r.o. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd, iż nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca podwyższenie świadczenia alimentacyjnego należnych od pozwanego na rzecz powódki.

Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i pozbawienie wyroku rygoru natychmiastowej wykonalności i klauzuli wykonalności, zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu za II instancję, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, właściwie oceniając przy tym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Z treści zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd I instancji wyprowadził właściwe ustalenia i wnioski, w oparciu o które prawidłowo zastosował normy prawa materialnego, zaś sposób procedowania w sprawie odpowiadał wymogom określonym w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, tym samym Sąd II instancji w całej rozciągłości przyjmuje ustalenia i wnioski Sądu I instancji jako własne.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia art. 210 § 2 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 3 w zw. z art. 227 k.p.c. Wprawdzie Sąd Rejonowy w toku niniejszego postępowania nie przywołał wprost treści art. 162, 207, 217, 229 i 230, k.p.c., niemniej jednak pozwany został pouczony o możliwości złożenia odpowiedzi na pozew, złożenia oświadczenia o nieuznaniu żądania lub uznaniu go w części. Dodatkowo został pouczony o możliwości wskazania w odpowiedzi na pozew zwięzłego stanu faktycznego i powołaniu dowodów, wypowiedzeniu się co do twierdzeń strony przeciwnej i dowodów przez nią powołanych (k. 8). W konsekwencji stwierdzić należy, że pozwany miał możliwość podjęcia właściwej obrony procesowej.

Wbrew twierdzeniom pozwanego, nie można podzielić jego zarzutu, iż Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Uzasadnienie orzeczenia spełniało bowiem wszystkie wymogi stawiane przez w/w przepis w tym zawierało wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, m. in. ustalenie faktów, które uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, w związku z czym uzasadnienie rozstrzygnięcia nie uniemożliwiało dokonania kontroli instancyjnej rozstrzygnięcia.

Nie sposób jest też podzielić zarzutu skarżącego dotyczącego naruszenia art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty - co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące. W konsekwencji stwierdzić należy, że jeżeli powództwo w niniejszej sprawie zostało wniesione dnia 11 września 2014 r., to tym samym Sąd I instancji w orzeczeniu kończącym sprawę uprawniony był ustalić termin ich płatności od tej daty.

Nie nastąpiło również naruszenie normy prawnej zawartej w art. 135 k.r.o. w kontekście oceny możliwości zarobkowych pozwanego i zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej do alimentów M. N.. Sąd Rejonowy trafnie wyważył wypadkową z jednej strony usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej do alimentacji i z drugiej strony rzeczywistych możliwości zarobkowych pozwanego.

Przesłanką uwzględnienia powództwa opartego na art. 138 k.r.o. jest zmiana stosunków polegająca na zmniejszeniu się lub zwiększeniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego lub też zmniejszeniu bądź zwiększeniu potrzeb osób uprawnionych.

Należy stwierdzić, że od wydania wyroku zasądzającego alimenty wzrosły usprawiedliwione potrzeby powódki, skutkujące zmianą obowiązku alimentacyjnego po stronie pozwanego w postaci podwyższenia alimentów z kwoty 400 zł miesięcznie do kwoty 550 zł. Powyższa kwota, mimo iż, pozwany pozostaje aktualnie bez stałej pracy, uwzględnia jego możliwości zarobkowe, czyli dochody, jakie uzyskiwałby pozwany, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. W niniejszej sprawie nie jest o tyle istotna jego aktualna sytuacja majątkowa i zarobkowa, lecz właśnie to, jaka ta sytuacja mogłaby być, gdyby wykorzystał wszelkie sposoby na osiągnięcie możliwie wysokiego pułapu zarobków i posiadanego majątku. Nie sposób jest bowiem pominąć, że pozwany jest osobą w sile wieku i zdrową. Posiada kwalifikacje do prowadzenia kursu prawa jazdy, na który cały czas utrzymuje się popyt.

Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska pozwanego, iż zasądzona na rzecz powódki kwota 550 zł jest wyższa niż usprawiedliwione jej potrzeby. Bezpodstawne jest twierdzenie, iż Sąd Rejonowy poczynił ustalenia, z których wynika, że miesięczny koszt utrzymania M. N. wynosi 1.300 zł miesięcznie. Bezsprzecznie sytuacja, w jakiej znajdowała się powódka, spowodowała większe koszty zaspokojenia jej usprawiedliwionych potrzeb. Składały się na to przede wszystkim osiągnięty przez nią wiek, który generował większe wydatki na odzież, obuwie, wyżywienie, kosmetyki, ale też wydatki związane z podnoszeniem jej wiedzy poprzez udział w płatnych dodatkowych zajęciach w związku z egzaminem maturalnym, czy też udział w balu przedmaturalnym.

Reasumując powyższe, w ocenie Sądu Okręgowego, całokształt materiału dowodowego jednoznacznie wskazuje, iż zasądzona kwota 550,00 zł pozwoli na zaspokojenie podstawowych potrzeb powódki. Podkreślić należy, że posiadanie dzieci wiąże się z wydatkami dla obojga rodziców, a nie tylko dla jednego, tego bardziej zamożnego. Nie oznacza to bynajmniej, iż wszystkie zwiększone koszty utrzymania powódki zostały przerzucone na pozwanego. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż obciążą one również i w odpowiednim stopniu jej matkę.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelacją jako bezzasadną.