Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 1063/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2015r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Elżbieta Matyasik

Sędzia SO Gabriela Sobczyk (spr.)

Sędzia SO Andrzej Dyrda

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w K.

przeciwko K. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju

z dnia 9 maja 2014 r., sygn. akt I C 1604/13

oddala apelację.

SSO Andrzej Dyrda SSO Elżbieta Matyasik SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 maja 2014 r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju zasądził od pozwanego K. P. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K. kwotę 3.534,27 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym od dnia 27 czerwca 2013r.; umorzył postępowanie w zakresie żądania kwoty 809,52 zł, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Nadto zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 50,72 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. wystąpił o zasądzenie od pozwanego K. P. kwoty 11.114.91 złotych wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredyty lombardowego Narodowego Banku Polskiego liczonymi od kwoty 3.534,27 złotych od dnia 27 czerwca 2013 do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, za wyjątkiem kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż na mocy umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 7 czerwca 2013 roku z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą we W. nabył wierzytelność względem pozwanego powstałą na skutek niewywiązywania się przez niego z przewidzianego umową z poprzednikiem prawnym powoda obowiązku regulowania rat otrzymanego kredytu. Z uzasadnienia wskazano, że pozwany w dniu 12 listopada 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę kredytu o numerze (...), którą bank wypowiedział w związku z nieuregulowaniem przez pozwanego zaległości w terminie.

Nakazem zapłaty z dnia 1 sierpnia 2013 roku, wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W dniu 22 sierpnia 2013 r. pozwany K. P. wniósł sprzeciw od wydanego przeciwko niemu nakazu zapłaty. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podał, że kwota wskazana w nakazie zapłaty objęta została już tytułem wykonawczym na rzecz pierwotnego wierzyciela - Euro Banku i jest już egzekwowana w drodze egzekucji sądowej.

Sąd Rejonowy Lublinie postanowieniem wydanym w dniu 16 września 2013 r. stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu przez pozwanego i utratę mocy nakazu zapłaty w całości, po czym przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju.

W piśmie z dnia 31 marca 2014 r. strona powodowa cofnęła powództwo w zakresie odsetek karnych co do kwoty 809,52 zł w związku z odnotowaniem wpłat wyegzekwowanych od pozwanego, a przekazanych przez poprzedniego wierzyciela.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 12 listopada 2007 r. pozwany K. P. zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę pożyczki nr (...). Umową przelewu z dnia 7 czerwca 2013 r. powód nabył wierzytelność względem pozwanego od (...) Bank S.A. z siedzibą we W..

Pismami z dnia 10 czerwca 2013 r. (...) Bank S.A. z siedzibą we W. przesłała pozwanemu przesądowe wezwanie do zapłaty oraz zawiadomił o dokonanej cesji wierzytelności na rzecz powoda.

Po wytoczeniu powództwa została powodowi przekazana przez poprzedniego wierzyciela kwota 809,52 złotych, która została zaksięgowana przez stronę powodową na poczet zadłużenia w zakresie odsetek karnych.

W tym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał na treść art. 720§1kc, a po analizie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż roszczenie strony powodowej mogło zostać uwzględnione jedynie częściowo, na skutek niewykazania go w całości co do wysokości. Jak wynikało bowiem z treści pozwu oraz złożonych w sprawie pism procesowych, strona powodowa dochodziła nabytej od pierwotnego wierzyciela pozwanego wierzytelności w kwocie 11.114,91 zł wskazując, iż na przedmiotową kwotę składały się: kwota kapitału w wysokości 3.534,27 zł oraz odsetki karne naliczone przez tegoż wierzyciela przed datą cesji w kwocie 7.580,64 zł.

Rozważając w pierwszej kolejności legitymację strony powodowej do dochodzenia roszczenia Sąd Rejonowy miał na względzie przepis art. 509 (...) "http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)".c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W niniejszej sprawie powódka wykazała, że istotnie wstąpiła w prawa pierwotnego wierzyciela pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą we W..

Sąd Rejonowy wskazał, że materiał zgromadzony w sprawie potwierdza istnienie zobowiązania pozwanego w zakresie kapitału. Na poparcie swojego żądania strona powodowa przedłożyła umowę pożyczki z dnia 12 listopada 2007 r., z której wynika, iż powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 15.409,85 zł. Przedstawione przez stronę powodową dokumenty jednoznacznie potwierdzają zarówno fakt zawarcia umowy pożyczki, jak i jej niespłacenia. Sąd Rejonowy w pełni dał im wiarę, chociażby wobec nieprzedstawienia przez pozwanego dowodów przeciwnych, które by zwalniały go z zobowiązania wobec powoda. Pozwany w złożonym sprzeciwie od nakazu zapłaty podał, iż dochodzona od niego należność jest już egzekwowana przez komornika sądowego na podstawie wcześniej wystawionego tytułu wykonawczego. W ocenie Sądu Rejonowego trudno jest nadać walor dowodowy oświadczeniu pozwanego w przypadku, gdy będąc obciążony ciężarem dowodu, nie wykazał w jakim zakresie roszczenie będące przedmiotem niniejszego postępowania zostało przez niego spełnione. Trzeba mieć przy tym na względzie, że roszczenie powoda obejmuje jedynie część kapitału udzielonej pożyczki.

Powództwo w ocenie Sądu Rejonowego nie zasługiwało jednak na uwzględnienie w zakresie żądania odsetek karnych ze względu na to, iż wysokość roszczenia w tym zakresie nie została udowodniona.

Sąd Rejonowy wywiódł, że podstawę rozstrzygnięcia Sądu stanowi zawsze całokształt przedstawionego przez strony materiału dowodowego. Jest to konsekwencja przepisu art. 6 (...) "http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)".c., według którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne oraz z art. 232 (...) "http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)".p.c., który wskazuje, że to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ocena przedłożonych dowodów pozostawiona jest przy tym swobodzie Sądu – Sąd dokonuje bowiem oceny według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 (...) "http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= (...)".p.c.).

Odnosząc te wywody do niniejszej sprawy Sąd Rejonowy wskazał, że na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania okoliczności faktycznych uzasadniających zasądzenie na jej rzecz dochodzonej tytułem odsetek karnych kwoty (art. 6 k.c.). Obowiązkowi temu, w ocenie Sądu, strona powodowa nie sprostała. Brak bowiem w aktach sprawy jakiegokolwiek dokumentu rachunkowego, z którego wynikałby sposób wyliczenia kwoty odsetek za opóźnienie, tj. od jakiej kwoty odsetki te zostały naliczone, za jaki okres oraz jaka była ich wysokość. Powyższych okoliczności nie sposób było również wyprowadzić z załączonej do pozwu umowy pożyczki. Obowiązkiem strony powodowej było bowiem przedłożenie dokumentów wykazujących, iż wierzytelność ta powstała po stronie zbywcy w określonej w pozwie wysokości. Z tych względów Sąd Rejonowy oddalił powództwo w zakresie skapitalizowanych odsetek.

O odsetkach Sąd Rejonowy rozstrzygnął w myśl art. 481 § 1 kc zasądzając je zgodnie z żądaniem od dnia wniesienia pozwu. Wobec treści oświadczenia powoda o częściowym cofnięciu pozwu, Sąd Rejonowy w pkt II wyroku umorzył postępowanie co do kwoty 809,52 zł. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdziału (art. 100 kpc).

Apelację od tego rozstrzygnięcia w części oddalającej powództwo złożył powód, wnosząc o jego zmianę i zasądzenie odsetek skapitalizowanych w kwocie 6771,12 zł oraz zasądzenie kosztów za obie instancje. Jednocześnie wniósł o przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści apelacji, wskazując że nie było możliwe powołanie tych faktów i dowodów przed Sądem I instancji, z uwagi na konieczność ich pozyskania od poprzedniego wierzyciela, (...) Bank SA we W., wskazał ponadto, że pozwany na etapie przesądowym nie składał zarzutów w tym zakresie. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie art. 233§1kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz błąd w ustaleniach faktycznych, w tym w szczególności poprzez uznanie, że powód nie udowodnił wysokości dochodzonej należności w zakresie odsetek karnych pomimo, że z załączonych do pozwu dokumentów wynikało, z jakiego tytułu i w jakiej wysokości objęta została nim należność. Zarzucił ponadto naruszenie art. 230 kpc poprzez przyjęcie za nieudowodnione twierdzenia powoda, w szczególności w zakresie podstawy oraz wysokości dochodzonej należności w sytuacji, gdy pozwany nie kwestionował tych twierdzeń.

W uzasadnieniu wskazał, że poprzednik powoda wszczął przeciwko pozwanemu postępowanie egzekucyjne prowadzone w oparciu o bankowy tytuł wykonawczy i wniósł o zobowiązanie komornika A. M. do przedstawienia akt postępowania egzekucyjnego KM 2394/11 na okoliczność wysokości dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia, (odsetek karnych), a także istnienia wierzytelności (...) Bank SA w momencie dokonywania cesji pomiędzy tym bankiem a powodem. Wskazał, że wysokość wierzytelności wskazuje umowa przelewu. Nadto Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju wydał w dniu 19 sierpnia 2010 r. postanowienie, którym nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu o nr (...) wystawionemu dniu 20 marca 2010r. stwierdzającemu wymagalne zadłużenie pozwanego z tytułu umowy pożyczki o nr PG\ (...). Wskazał, że wobec zawarcia umowy cesji postępowanie egzekucyjne w związku z wnioskiem poprzedniego wierzyciela zostało umorzone. Powód wystąpił o zapłatę niewyegzekwowanej części. Wskazał, że podstawa naliczenia odsetek karnych wynika z §9 ust.2 umowy pożyczki i wynosi czterokrotność stopy kredytu lombardowego. W apelacji powód zawarł zestawienie sposobu naliczenia odsetek karnych. Zarzucił, że w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez komornika A. M. pozwany nie kwestionował ani wysokości ani zasadności naliczenia odsetek.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał właściwych ustaleń faktycznych, nie były one kwestionowane w apelacji i te ustalenia Sąd Okręgowy podziela i czyni własnymi.

Zarzuty naruszenia art. 233§1kpc oraz art. 230 kpc zaware w apelacji odnosiły się do tej części dochodzonego roszczenia, które Sąd Rejonowy uznał za nieudowodnione.

Zarzuty te uznać należy za niezasadne. Wskazać należy, że poza umową pożyczki- euro pożyczki na karcie VISA - powód nie przedstawił żadnych dokumentów źródłowych. Zarówno wezwanie do zapłaty, umowa przelewu, jak i zawiadomienie o przelewie dołączone do pozwu są dokumentami o charakterze wtórnym i jako takie stanowią one określone oświadczenia powoda lub jego poprzednika prawnego, jednak nie stanowią dowodu na istnienie zobowiązania pozwanego w określonej wysokości.

Jakkolwiek podstawa do obliczenia odsetek karnych znajduje się w §2 pkt 9 umowy pożyczki, jednak wskazanie samej stopy oprocentowania bez przedstawienia kwot oraz okresów, za jaki zostały naliczone odsetki karne oraz wykazania, że w tym okresie istniały podstawy do ich naliczenia nie pozwala na zweryfikowanie prawidłowego wyliczenia skapitalizowanych odsetek karnych.

Na podstawie zaoferowanego przez powoda materiału sprawy nie było możliwe uznanie, że wykazał on swe roszczenie w tym zakresie co do wysokości. Konstatacja zatem Sądu Rejonowego o niesprostaniu przez powoda ciążącemu na nim obowiązkowi dowodowemu jest prawidłowa.

Nie można podzielić przy tym argumentacji powoda o niezasadnym niezastosowaniu przez Sąd Rejonowy art. 230 kpc. Zgodnie z tym przepisem, gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach Sąd mając na uwadze wyniki całej rozprawy może uznać te fakty za przyznane, a zatem nie wymagające dowodu.

W ocenie Sądu Okręgowego zastosowanie tego przepisu w sprawie nie było możliwe. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty zanegował roszczenie powoda w ogólności, zaś na rozprawie w dniu 9 maja 2014r. wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, że ma zobowiązanie odnośnie (...) SA, jednak nie zna dokładnej jego wysokości.

Pozwany zatem wypowiedział się co do roszczenia powoda o tyle, że nie potwierdził prawidłowości jego wysokości, w tym prawidłowości obliczenia odsetek karnych. Obowiązkiem powoda w tym stanie sprawy było zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych.

Nieporozumieniem jest powoływanie się na milczenie powoda przed procesem. Nie może ono być podstawą dla uznania, że roszczenie jest bezsporne. Skoro zaś w procesie pozwany wniósł o oddalenie powództwa i nie przyznał go w zakresie jego wysokości, zatem powód obowiązany był tę okoliczność jako sporną dowieść. Obowiązek dowodowy i potrzeba powołania dowodów w tym zakresie istniały zatem już w czasie trwania postępowania przed Sądem I instancji, a powód obowiązkowi temu nie sprostał.

Toczenie sprawy pod nieobecność strony powodowej (przy jej prawidłowym zawiadomieniu o rozprawie) jest wyborem powoda i to on ponosi konsekwencje tego stanu rzeczy.

Ponadto nie sposób uznać trafności argumentu apelacji, że niemożliwe było wcześniejsze powołanie dowodów wobec konieczności uzyskania niezbędnych informacji od poprzedniego wierzyciela. Powód będąc fachowym podmiotem zajmującym się obrotem wierzytelnościami, powinien należycie przygotować się do postępowania sądowego, gromadząc zawczasu konieczny materiał dowodowy. Brak udzielenia przez poprzedniego wierzyciela pełnych informacji dotyczących przelanych wierzytelności nie może obciążać pozwanego, a nadto nie może prowadzić do usprawiedliwienia postawy procesowej powoda, który w postępowaniu przed Sądem I instancji przedstawił niepełny materiał dowody.

W tych okolicznościach powołane w apelacji wnioski dowodowe uznać należało za spóźnione. Jako takie z mocy art. 381kpc podlegały one oddaleniu.

Uznając zatem trafność rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego i niezasadność zarzutów apelacyjnych, apelację jako bezzasadną oddalono na podstawie art. 385 kpc.

SSO Andrzej Dyrda SSO Elżbieta Matyasik SSO Gabriela Sobczyk