Pełny tekst orzeczenia

562/6/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 7 października 2014 r.
Sygn. akt Ts 207/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Leon Kieres,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej B.Ch. w sprawie zgodności:
1) art. 39a ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o administrowaniu obrotem towarowym z zagranicą (Dz. U. Nr 97, poz. 963, ze zm.) z:
– art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
– art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
– art. 10 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 w związku z art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
– art. 9 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 5 ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012);
2) § 4 ust. 2 pkt 1-3 oraz § 7 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie pozwoleń na przywóz konopi z krajów trzecich (Dz. U. Nr 24, poz. 198, ze zm.) z:
– art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
– art. 9 w związku z art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012) i art. 17 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 507/2008 z dnia 6 czerwca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1673/2000 w sprawie wspólnej organizacji rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. Urz. UE L 149 z 7.06.2008),
– art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 lipca 2013 r. (data nadania) B.Ch. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 39a ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o administrowaniu obrotem towarowym z zagranicą (Dz. U. Nr 97, poz. 963, ze zm.; dalej: ustawa o administrowaniu obrotem towarowym) z art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji, art. 9 Konstytucji w związku z art. 5 ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012; dalej: Traktat o UE) oraz art. 10 ust. 1 i art. 45 ust. 1 w związku z art. 178 ust. 1 Konstytucji.
Skarga obejmuje również zarzut niezgodności § 4 ust. 2 pkt 1-3 oraz § 7 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie pozwoleń na przywóz konopi z krajów trzecich (Dz. U. Nr 24, poz. 198, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 2005 r.) z art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, art. 9 w związku z art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji w związku z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012; dalej: Traktat o funkcjonowaniu UE) i art. 17 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 507/2008 z 6 czerwca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1673/2000 w sprawie wspólnej organizacji rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. Urz. UE L 149 z 7.06.2008; dalej: rozporządzenie nr 507/2008). W skardze wniesiono również o zbadanie zgodności § 4 ust. 2 pkt 1-3 oraz § 7 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. z art. 92 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona na tle następującej sprawy. Prezes Agencji Rynku Rolnego (dalej: Prezes ARR) decyzją z 18 maja 2005 r. nadał skarżącemu upoważnienie w zakresie przywozu nasion konopi innych niż siewne, o kodzie CN 1207 99 91. Następnie, zgodnie z wnioskiem, decyzją z 24 czerwca 2009 r. udzielił skarżącemu, prowadzącemu działalność gospodarczą, pozwolenia nr 09-1KO00004 na przywóz nasion konopi innych niż siewne, o kodzie CN 1207 99 91, w ilości 63 000 kg. Zgłoszeniami celnymi z 30 czerwca 2009 r., 13 lipca 2009 r. oraz 7 sierpnia 2009 r. skarżący dokonał przywozu towarów w ilości 62 554 kg, co stanowiło 99,29% ilości określonej w pozwoleniu.
Zgodnie z art. 17 ust. 2 akapit 2 rozporządzenia nr 507/2008 oraz § 4 ust. 2 rozporządzenia z 2005 r. przedsiębiorca, występując z wnioskiem o wydanie pozwolenia, zobowiązał się, że w terminie 12 miesięcy od dnia udzielenia pozwolenia przywiezione nasiona zostaną: uczynione niezdatnymi do siewu; wymieszane z nasionami innymi niż konopie, do celów żywienia zwierząt; wywiezione do kraju trzeciego.
W dniu 29 kwietnia 2010 r. ARR otrzymała pismo skarżącego, informujące, że przewiezione na podstawie pozwolenia o nr 09-1KO00004 nasiona konopi zostały poddane działaniom zgodnie z przeznaczeniem.
Pismem z 25 maja 2010 r. (znak: AZpr-DM-078-106-1718/10) ARR wezwała skarżącego do dostarczenia dokumentów określonych w § 7 ust. 3 rozporządzenia z 2005 r., potwierdzających, że przywiezione nasiona zostały poddane wymaganym działaniom. Skarżący został także poinformowany, że termin dostarczenia tych dokumentów upływa 24 sierpnia 2010 r.
Pismem z 25 maja 2010 r. (znak: AZpr-079-DM-4-1722/10) zlecono Oddziałowi Terenowemu ARR w Krakowie przeprowadzenie kontroli spełnienia przez skarżącego warunków, na jakich nadano mu upoważnienie do przywozu z krajów trzecich nasion konopi innych niż siewne. W wyniku przeprowadzonej 9 czerwca 2010 r. kontroli ustalono, że przywiezione na podstawie powyższego pozwolenia nasiona konopi zostały odsprzedane w formie nieprzetworzonej kolejnym nabywcom jako komponent do wytwarzania pasz dla ptaków. Według ustnego oświadczenia przedstawiciela skarżącego wszyscy nabywcy w momencie zakupu podpisali „Protokoły zmieszania nabytych ziaren konopi z innymi ziarnami w celu wytworzenia paszy dla ptaków”. Kontrolerowi nie przedstawiono żadnych dokumentów.
Prezes ARR postanowieniem z 9 sierpnia 2010 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia wysokości kary pieniężnej w przedmiocie nasion przywiezionych na podstawie pozwolenia z 24 czerwca 2009 r. Organ uznał, że skarżący nie wywiązał się z zobowiązania wynikającego z art. 17 ust. 2 akapit 2 rozporządzenia nr 507/2008 oraz § 4 ust. 2 rozporządzenia z 2005 r. i decyzją z 7 października 2010 r. (nr 005/801/10/pr), na podstawie art. 39a ust. 1-3 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym, ustalił karę pieniężną w wysokości 99 796,80 zł, tj. 60% wartości celnej nasion konopi przywiezionych na podstawie pozwolenia nr 09-1KO00004.
Skarżący wniósł odwołanie od powyższej decyzji, do którego dołączył kserokopie 17 protokołów zawierających daty ich wystawienia od 6 lipca 2009 r. do 5 stycznia 2010 r., w których nabywcy nasion konopi stwierdzają, że ziarna kupują w celu wytworzenia mieszanki paszowej dla ptaków, oraz że w dniu wydania towaru odbiorca w obecności dostawcy (skarżącego) dokonał wymieszania ziaren konopi z innymi wskazanymi nasionami. Skarżący dołączył do odwołania również protokoły strat magazynowych z 29 grudnia 2009 r. oraz 12 kwietnia 2010 r. potwierdzające zniszczenie części nasion konopi w trakcie ich przechowywania.
Po rozpatrzeniu odwołania skarżącego Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z 2 grudnia 2010 r. (znak: RRrro-029/58/5438/10) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Prezesa ARR. Wskazał, że zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia z 2005 r. przedsiębiorca, w terminie 14 miesięcy od dnia udzielenia pozwolenia, powinien przedłożyć Prezesowi ARR dokumenty potwierdzające poddanie nasion konopi wymaganym prawem działaniom. W sprawie skarżącego termin przedłożenia dokumentów upłynął 24 sierpnia 2010 r., natomiast dokumenty – protokoły zmieszania ziaren konopi z innymi ziarnami w celu wytworzenia paszy dla ptaków oraz protokoły strat magazynowych – wpłynęły do ARR 27 października 2010 r. wraz z odwołaniem od decyzji, tj. dwa miesiące po upływie terminu. W decyzji wskazano również, że przedstawione dokumenty pozostają bez wpływu na sprawę.
Skargę na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2 grudnia 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wyrokiem z 5 maja 2011 r. (sygn. akt V SA/Wa 218/11). Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 7 marca 2013 r. (sygn. akt I GSK 1246/11) oddalił skargę kasacyjną. Orzeczenie to doręczono skarżącemu 15 kwietnia 2013 r.
W skardze konstytucyjnej skarżący zarzucił niekonstytucyjność art. 39a ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym oraz § 4 ust. 2 pkt 1-3 oraz § 7 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. Przepisy te dotyczą obowiązków związanych z importem nasion konopi nieprzeznaczonych do siewu, oznaczonych kodem CN 1207 99 91, oraz wysokości kary, jaką Prezes ARR nakłada w przypadku naruszenia tych obowiązków.
Skarżący wskazał, że konieczność uzyskania pozwolenia na import nasion konopi, które nie są przeznaczone do siewu, oraz wykazania określonych dokumentów w wyznaczonym terminie wynika z przepisów prawa unijnego – art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 507/2008 w związku z art. 5 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1673/2000 z 27 lipca 2000 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. Urz. UE L 193 z 29.07.2000; dalej: rozporządzenie nr 1673/2000) – którego odpowiednikiem jest obecnie art. 157 ust. 1 pkt c rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) (Dz. Urz. UE L 299 z 16.11.2007; dalej: rozporządzenie nr 1234/2007). Przepisy te – jak zaznacza skarżący – ograniczają wolność działalności gospodarczej (swobodę działalności importowej) przez wymóg uzyskania pozwolenia na import tego towaru oraz wykazania odpowiednimi dokumentami w określonym terminie, że sprowadzone nasiona nie zostały przeznaczone do siewu.
Skarżący wskazał, że – aby zapewnić respektowanie przez importerów zakazu wykorzystania nasion konopi do siewu oraz wykonanie obowiązku wykazania, że nasiona zostały wykorzystane w sposób dozwolony przez przepisy unijne – państwa członkowskie są uprawnione do określenia kary administracyjnej, która stanowi element systemu ograniczenia zasady wolności działalności gospodarczej importera. Karę tę określają zakwestionowane art. 39a ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym w związku z § 4 ust. 2 pkt 1-3 oraz § 7 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r.
Skarżący zarzuca niekonstytucyjność art. 39a ust. 2 w związku z art. 39a ust. 1 i 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym, w zakresie, w jakim regulacja ta ustanawia karę administracyjną w sztywnej wysokości – 60% wartości celnej przywiezionych nasion konopi, objętych pozwoleniem na przywóz towarów rolno-spożywczych – wyłączając tym samym możliwość różnicowania przez Prezesa ARR wysokości tej kary w zależności od okoliczności sprawy.
Skarżący zauważył, że celem regulacji prawnych dotyczących organizacji rynków konopi w Unii Europejskiej jest zapewnienie, by nasiona konopi oznaczone kodem CN 1207 99 91 nie były wykorzystywane do nielegalnego siewu. Nałożenie zatem na importera kary – mimo wykazania, że nasiona nie zostały przeznaczone do siewu – w tej samej wysokości, co kara przewidziana za niewykonanie tego obowiązku narusza zasadę proporcjonalności, a w rezultacie w sposób nadmierny i nieproporcjonalny ogranicza wolność działalności gospodarczej (art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji).
Stały i bardzo wysoki wymiar kary za niewykonanie obowiązków, których charakter, cel i powaga istotnie się od siebie różnią, jest sprzeczny – w ocenie skarżącego – również z zasadą rzetelnej legislacji (art. 2 Konstytucji) oraz zasadą proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Istnieje bowiem niewątpliwie różnica między naruszeniem przepisów, polegającym na wykorzystywaniu nasion konopi do nielegalnego siewu, a sytuacją w której nasiona te są wykorzystywane zgodnie z celem regulacji unijnej, przy braku wykazania tego faktu w przewidzianej formie lub określonym terminie (uchybienie o charakterze formalnym). Brak możliwości „niuansowania odpowiedzialności w konkretnej sprawie”, wynikający z automatyzmu i sztywności przewidzianej sankcji, jest zatem niezgodny z zasadą rzetelnej legislacji oraz zasadą proporcjonalności.
Skarżący wskazał również, że skoro art. 39a ust. 1 i 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym został wydany w celu wykonania art. 17a ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 245/2001 z 5 lutego 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1673/2000 w sprawie wspólnej organizacji rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. Urz. WE L 35 z 6.2.2001, ze zm.) – obecnie art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 507/2008 – to musi być zgodny nie tylko z zasadą proporcjonalności określoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji, ale również z zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 5 ust. 4 Traktatu o UE. Skarżący podkreślił przy tym, że „ustawodawstwo wspólnotowe dokonuje rozróżnienia pomiędzy zobowiązaniem głównym, którego spełnienie jest konieczne dla osiągnięcia zamierzonego celu, a zobowiązaniem drugorzędnym, zasadniczo o charakterze administracyjnym, nie może ono, bez naruszenia zasady proporcjonalności, sankcjonować uchybienia wypełnienia zobowiązania drugorzędnego tak dotkliwie, jak uchybienia dotyczącego zobowiązania głównego”. Zaskarżony art. 39a ust. 1 i 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym nie przewiduje natomiast żadnego zróżnicowania, co przesądza o jego niezgodności z art. 9 Konstytucji w związku z art. 5 ust. 4 Traktatu o UE.
Ponadto, zdaniem skarżącego, art. 39a ust. 2 w związku z art. 39a ust. 1 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym, wprowadzając karę w sztywnej wysokości, narusza również art. 10 ust. 1, art. 45 ust. 1 w związku z art. 178 ust. 1 Konstytucji. Określenie przez polskiego ustawodawcę wysokości kary na poziomie 60% wartości celnej przywiezionych nasion konopi oznacza, że władza wykonawcza oraz władza sądownicza sprawowane są w rzeczywistości przez ustawodawcę. Prezes ARR, jako organ wydający decyzję o nałożeniu sankcji finansowej na importera, nie ma możliwości odnieść się do określonej sytuacji i dostosować do niej wysokość nakładanej kary. W ocenie skarżącego „niedopuszczalne jest, by w państwie prawa kara całkowicie abstrahowała od okoliczności sprawy”. Brak możliwości uwzględnienia okoliczności indywidualizujących dany przypadek przy ustalaniu wysokości kary powoduje – zdaniem skarżącego – że decyzja Prezesa ARR nie ma charakteru indywidualnego rozstrzygnięcia, a sądy administracyjne nie sprawują realnej kontroli takich rozstrzygnięć.
W skardze konstytucyjnej sformułowano również zarzut niekonstytucyjności § 4 ust. 2 pkt 1-3 oraz § 7 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. W ocenie skarżącego wynikające z tych przepisów wyłączenie możliwości „wykazania faktu wykonania obowiązku za pomocą protokołów zmieszania ziaren konopi z innymi ziarnami i protokołów strat oraz wyłączenie możliwości dokonania zmieszania ziaren przez inny podmiot niż importer, stanowi nadmierne i nieuzasadnione w świetle art. 22 Konstytucji ograniczenie wolności działalności gospodarczej”. Skarżący zarzuca zatem niezgodność z Konstytucją przepisów rozporządzenia z 2005 r. w zakresie, w jakim określają zamknięty katalog „odpowiednich dokumentów”, o których mowa w art. 17 ust. 2 akapit 2 rozporządzenia nr 507/2008, oraz nakładają obowiązek dokonania działań przewidzianych we wskazanym przepisie rozporządzenia nr 507/2008 bezpośrednio przez importera.
Skarżący podniósł, że zakwestionowane przepisy rozporządzenia nr 507/2008 naruszają art. 9 w związku z art. 91 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Z art. 288 tego Traktatu wynika bowiem absolutny zakaz implementacji rozporządzeń, a także zakaz ich modyfikacji przez przepisy prawa krajowego. Tymczasem zakwestionowane przepisy rozporządzenia z 2005 r. mają inną treść niż rozporządzenie unijne. Skarżący wskazał, że art. 17 ust. 2 akapit 2 rozporządzenia nr 507/2008 zawiera wymóg „umieszczenia warunku wykluczenia wykorzystywania do siewu”, § 4 ust. 2 pkt 1 oraz § 7 rozporządzenia z 2005 r. posługują się natomiast pojęciem „uczynienia niezdatnymi do siewu”. Ponadto rozporządzenie unijne nie wyklucza spełnienia przewidzianych w nim warunków przez osoby trzecie (inne niż importer), podczas gdy stosowana przez organy i sądy jednolita wykładnia dopuszcza poddanie nasion konopi określonym czynnościom jedynie osobiście przez importera.
Skarżący zarzucił również, że upoważnienie zawarte w art. 8g ustawy o administrowaniu obrotem towarowym, na podstawie którego Minister Gospodarki i Pracy wydał rozporządzenie z 2005 r., jest zbyt ogólnikowe i nie zawiera wytycznych dotyczących treści rozporządzenia, określa jedynie zakres spraw przekazanych do uregulowania. W przekonaniu skarżącego zakwestionowane przepisy rozporządzenia z 2005 r. zostały wydane niezgodnie z delegacją ustawową, co przesądza o ich niezgodności z art. 91 ust. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna stanowi nadzwyczajny środek ochrony konstytucyjnych praw lub wolności, którego rozpatrzenie zostało uwarunkowane spełnieniem szeregu przesłanek wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i z przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Na etapie wstępnej kontroli skargi Trybunał Konstytucyjny bada, czy wniesiony środek prawny spełnia wszystkie przewidziane prawem wymogi oraz czy wysunięte w nim zarzuty nie są oczywiście bezzasadne.
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub inny organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK skarga powinna zawierać wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone. Obowiązek precyzyjnego wskazania przez skarżącego naruszonych praw lub wolności wynika wprost z zasady wyrażonej w art. 66 ustawy o TK, zgodnie z którą Trybunał, orzekając, jest związany granicami wnoszonej skargi. Konsekwencją tego unormowania jest, z jednej strony – nałożenie na skarżącego obowiązku szczegółowego przedstawienia wzorca kontroli kwestionowanych przepisów, z drugiej zaś – niemożność zastąpienia w tym zakresie skarżącego przez działający z własnej inicjatywy Trybunał Konstytucyjny. Należy jednocześnie podkreślić, że prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku polega nie tylko na wskazaniu przepisów konstytucyjnych – w ocenie skarżącego – naruszonych kwestionowaną regulacją, ale również na uprawdopodobnieniu postawionych zarzutów niekonstytucyjności.
Rozpoznawana skarga nie spełnia powyższych wymogów, co przesądza o konieczności odmowy nadania jej dalszego biegu.
Istotą zarzutów podniesionych w skardze konstytucyjnej jest kwestia obowiązków związanych z procedurą importu nasion konopi o kodzie CN 1207 99 91 oraz wysokość kar, jakie mogą zostać nałożone na importera w przypadku niedopełnienia tych obowiązków. W pierwszej kolejności Trybunał postanowił odnieść się zatem do procedury importu tych nasion.
Rynek konopi regulowany jest przez przepisy prawa wspólnotowego. Zgodnie z art. 5 ust. 2 tiret trzecie rozporządzenia nr 1673/2000, do treści którego odwołuje się art. 17 rozporządzenia nr 507/2008 (obecna regulacja – art. 189 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady [UE] nr 1308/2013 z 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające Rady [EWG] nr 922/72, [EWG] nr 234/79, [WE] nr 1037/2001 i [WE] 1234/2007), cały przywóz konopi z państw trzecich wymaga uzyskania zezwolenia, przy spełnieniu następującego warunku: nasiona konopi inne niż siewne, oznaczone kodem CN 1207 99 91, mogą być sprowadzane wyłącznie przez importerów do tego upoważnionych przez państwo członkowskie, aby mieć pewność, że nasiona nie są przeznaczone na siew. Artykuł 17 ust. 2 rozporządzenia nr 507/2008 stanowi, że „[d]o celów art. 5 ust. 2 tiret trzecie rozporządzenia (WE) nr 1673/2000 zainteresowane państwa członkowskie są obowiązane ustalić odpowiednie procedury nadawania uprawnień importerom nasion konopi z przeznaczeniem innym niż do siewu. Procedury te zawierają dokładne sprecyzowanie warunków przyznawania takich uprawnień i określenia kar, które będą obowiązywać, w przypadku, gdy warunki te zostaną naruszone (akapit 1). W przypadku przywozu nasion konopi, określonych w akapicie pierwszym, pozwolenie na przywóz, określone w ust. 1 niniejszego artykułu, wydaje się jedynie w przypadku, gdy uprawniony importer zobowiąże się, że przedstawi właściwym władzom, w terminie i zgodnie z warunkami określonymi przez państwo członkowskie, odpowiednie dokumenty świadczące, iż nasiona konopi objęte pozwoleniem zostały wykorzystane w okresie krótszym niż 12 miesięcy od daty wystawienia pozwolenia, na podjęcie jednego z niżej wymienionych działań:
a) umieszczając warunek wykluczenia wykorzystania do siewu,
b) wymieszanie z nasionami innymi niż konopie, do celów żywienia zwierząt, przy czym zawartość nasion konopi wynosiła najwyżej 15% całej mieszanki, zaś w wyjątkowych wypadkach najwyżej 25%, na wniosek uprawnionego importera, opatrzony uzasadnieniem,
c) ponowny wywóz do państwa trzeciego”.

Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym w przypadku towarów rolno-spożywczych, w zakresie określonym przepisami prawa wspólnotowego, Prezes ARR, w drodze decyzji administracyjnej, nadaje, na wniosek importera lub eksportera wspólnotowego, upoważnienie w zakresie obrotu towarami rolno-spożywczymi z krajami trzecimi, odmawia jego nadania, zmienia oraz cofa nadane upoważnienie. § 4 ust. 2 rozporządzenia z 2005 r. wskazuje, że jeżeli z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na przywóz nasion konopi objętych kodem CN 1207 99 91 z przeznaczeniem innym niż do siewu występuje podmiot, któremu nadano upoważnienie w zakresie przywozu tego towaru – o którym mowa w art. 8a ustawy o administrowaniu obrotem towarowym – do wniosku należy dołączyć kopię upoważnienia nadanego wnioskodawcy oraz jego pisemne oświadczenie, że nasiona te w terminie 12 miesięcy od dnia udzielenia pozwolenia na przywóz, zostaną:
1) uczynione niezdatnymi do siewu;
2) wymieszane z nasionami innych niż konopie, do celów żywienia zwierząt, przy czym zawartość nasion konopi nie będzie wynosiła więcej niż 15% całej mieszanki, chyba że na podstawie przepisów prawa wspólnotowego Prezes ARR, na umotywowany wniosek podmiotu ubiegającego się o udzielenie pozwolenia na przywóz, w drodze decyzji, wyrazi zgodę, aby zawartość nasion konopi nie przekraczała 25% całej mieszanki;
3) wywiezione do państwa trzeciego.
§ 7 ust. 1 rozporządzenia z 2005 r. określa, że importer wspólnotowy w terminie 14 miesięcy od dnia udzielenia pozwolenia na przywóz nasion konopi objętych kodem CN 1207 99 91 z przeznaczeniem innym niż do siewu, przedkłada Prezesowi ARR dokumenty potwierdzające, że w terminie 12 miesięcy od dnia udzielenia pozwolenia na przywóz nasiona te zostały poddane działaniom zgodnym z celem ich importu. Przy czym w ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. wskazano, że w przypadku wymieszania z nasionami innymi niż konopie, do celów żywienia zwierząt – dokumentami, o których mowa w ust. 1, są dokumenty potwierdzające zakup surowców do produkcji pasz oraz sprzedaż pasz gotowych lub raport produkcyjny z wytworzonej serii mieszanki paszowej wraz z recepturą.
Z przedstawionych regulacji wynika jednoznacznie, że aby przywieźć na teren UE ziarna konopi nieprzeznaczone do siewu, objęte kodem CN 1207 99 91 konieczne jest uzyskanie upoważnienia, a następnie wystąpienie z wnioskiem o udzielenie przez Prezesa ARR pozwolenia, przy czym wraz z tym wnioskiem podmiot składa oświadczenie, że w terminie 12 miesięcy od dnia udzielenia pozwolenia nasiona zostaną poddane wymaganym działaniom. Innymi słowy: podmiot, który dąży do importu nasion konopi, ma świadomość nakładanych na niego obowiązków. Skarżący złożył wymagane oświadczenie. Trybunał przychyla się do oceny zawartej w wyroku WSA, że niewątpliwie świadczy to o świadomości prawnej skarżącego co do potrzeby określonych działań.
Skarżący zarzuca naruszenie wolności działalności gospodarczej przez § 4 ust. 2 oraz § 7 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. w zakresie, w jakim przepisy te regulują kwestie związane z procedurą importu nasion konopi objętych kodem CN 1207 99 91, nieprzeznaczonych do siewu, odmiennie od prawa wspólnotowego, wyłączają bowiem możliwość wymieszania tych nasion z innymi ziarnami do celów żywienia zwierząt przez podmiot inny niż importer oraz określają katalog dokumentów, które fakt ten mają potwierdzać.
Odnosząc się do tych zarzutów, Trybunał podkreśla, że wolność działalności gospodarczej, wyrażona w art. 20 i art. 22 Konstytucji, stanowi zarówno normę prawa w znaczeniu przedmiotowym – zasadę ustroju państwa, jak i podstawę prawa podmiotowego o randze konstytucyjnej. Wolność ta, choć niewątpliwie ma charakter szczególny, inny niż wolności i prawa, wskazane w rozdziale II Konstytucji – może stanowić podstawę uprawnień jednostki wobec państwa i organów władzy publicznej, które powinny i mogą być chronione w trybie skargi konstytucyjnej. Wolność działalności gospodarczej nie ma jednakże, co wielokrotnie podkreślał Trybunał Konstytucyjny, charakteru absolutnego i – tak jak i inne konstytucyjne prawa i wolności jednostki – może być poddawana przez ustawodawcę pewnym ograniczeniom (zob. np. wyrok z 14 czerwca 2004 r., SK 21/03, OTK ZU nr 6/A/2004, poz. 56). Zgodnie z art. 22 Konstytucji ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Z przepisu tego wynika zatem „prawo” do nieograniczania wolności działalności gospodarczej w sposób z nim sprzeczny, niezgodny z wymienionymi w nim warunkami (zob. m. in. wyrok z 29 kwietnia 2003 r., SK 24/02, OTK ZU nr 4/A/2003, poz. 33). Przepis ten reguluje bowiem wprost – wyczerpująco i kompleksowo – zarówno formalne (w drodze ustawy), jak i materialne (ważny interes publiczny) przesłanki ograniczenia wolności działalności gospodarczej.
Trybunał podkreśla, że obowiązek precyzyjnego wskazania sposobu naruszenia wolności działalności gospodarczej jest szczególnie ważny w odniesieniu do praw i wolności, które zostały wskazane poza rozdziałem II Konstytucji. Skarżący zatem, formułując zarzut naruszenia wolności działalności gospodarczej, zobowiązany jest do wskazania i uprawdopodobnienia, że zaskarżona regulacja narusza dopuszczane przez ustawę zasadniczą ograniczenie tej wolności. Innymi słowy, obowiązkiem skarżącego jest precyzyjne określenie, która z przesłanek określonych w art. 22 Konstytucji została naruszona przez zakwestionowaną regulację i w jaki sposób doszło do tego naruszenia.
W rozpoznawanej skardze konstytucyjnej skarżący nie sformułował argumentacji spełniającej te wymogi. Nie przedstawił bowiem dokładnej analizy prawnej, która – odnosząc się do treści wolności wyrażonej w art. 20 i art. 22 Konstytucji oraz treści zakwestionowanej regulacji – wskazywałaby na to, które przesłanki art. 22 Konstytucji i w jaki zostały naruszone.
Ponadto podniesione przez skarżącego zarzuty w najmniejszym stopniu nie uprawdopodabniają niekonstytucyjności zakwestionowanych przepisów. Skarżący upatruje naruszenie art. 20 i art. 22 Konstytucji w konieczności dokonania zmieszania ziaren konopi przez importera oraz złożenia określonych dokumentów na potwierdzenie dokonanych czynności. Poza ogólnymi twierdzeniami skarżący nie przedstawił jednak argumentów prawnych, które miałyby uzasadniać nadmierny charakter wskazanych obowiązków. Należy zatem zauważyć, że wymóg, aby czynności, będących przesłankami przyznania pozwolenia na import nasion konopi, dokonał podmiot profesjonalny, jakim jest skarżący, wynika z celu i istoty tej regulacji również w kontekście regulacji prawa unijnego. Prezes ARR w decyzji z 7 października 2010 r. wskazywał, że „okolicznością wyłączającą odpowiedzialność przedsiębiorcy nie może być fakt, że finalnie przywiezione nasiona zostały wykorzystane z przeznaczeniem innym niż do siewu przez kontrahentów przedsiębiorcy, bowiem wobec kontrahentów Agencja Rynku Rolnego nie dysponuje uprawnieniami kontrolnymi”. Trybunał uznaje, że sposób sformułowania zarzutu i brak przedstawienia jakichkolwiek argumentów, które uprawdopodabniałyby zasadność podniesionych twierdzeń, oznacza niespełnienie warunków formalnych z art. 47 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK.
Dodatkowo, odnosząc się do niekonstytucyjności przepisów rozporządzenia z 2005 r., Trybunał stwierdza, że nałożenie na skarżącego kary nie wynikało jedynie z tego, że wymagane czynności zostały dokonane przez dalszych nabywców, którzy w obecności skarżącego zmieszali nasiona konopi z innymi nasionami dla celów żywienia zwierząt, co zostało udowodnione w przedstawionych przez skarżącego „protokołach zmieszania ziaren konopi z innymi ziarnami” oraz protokołach strat, niemieszczących się w katalogu dokumentów określonych w § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. Trybunał zwraca uwagę, że protokoły te – niezależnie od tego, czy mogły stanowić podstawę oceny spełnienia obowiązku przez importera – nie zostałyby uwzględnione, ponieważ skarżący wniósł je po terminie. W decyzji z 2 grudnia 2012 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazał, że dokumenty złożone przez skarżącego wpłynęły do ARR 27 października 2010 r., termin ich złożenia upłynął zaś 24 sierpnia 2010 r. W decyzji tej podkreślono, że w piśmie z 25 maja 2010 r. ARR zwróciła się do skarżącego, informując o konieczności dostarczenia dokumentów, o których mowa w § 7 ust. 3 rozporządzenia z 2005 r., w terminie do 24 sierpnia 2010 r. Przedsiębiorca nie przedłożył żadnych argumentów potwierdzających poddanie przywiezionych nasion konopi wymaganym działaniom. Nie okazał ich również kontrolerowi ARR podczas kontroli spełnienia przez przedsiębiorcę warunków nadania upoważnienia w zakresie przywozu z krajów trzecich nasion konopi innych niż siewne, która odbyła się 9 czerwca 2010 r.
Trybunał przypomina, że skarga konstytucyjna jest dopuszczalna tylko pod warunkiem spełnienia łącznie następujących przesłanek. Po pierwsze, zaskarżony przepis winien być podstawą prawną ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego w indywidualnej sprawie skarżącego. Po drugie, orzeczenie to powinno pociągać za sobą naruszenie wskazanych w skardze konstytucyjnych wolności lub praw przysługujących skarżącemu. Po trzecie wreszcie, źródłem naruszenia powinna być normatywna treść kwestionowanych przepisów, a sposób naruszenia powinien być wskazany przez samego skarżącego w uzasadnieniu wnoszonej skargi (art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o TK). W niniejszej sprawie nie występuje uzależnienie – w konkretnym wypadku – sytuacji skarżącego od orzeczenia Trybunału co do zgodności z Konstytucją kwestionowanego przepisu. Innymi słowy: nawet uwzględnienie przez Trybunał Konstytucyjny skargi i uznanie, że kwestionowane przepisy rozporządzenia są niezgodne ze wskazanymi w niej wzorcami kontroli konstytucyjnej nie zmieniłoby sytuacji prawnej skarżącego. Wziąwszy pod uwagę, że dokumenty, które w przekonaniu skarżącego spełniają wymóg dopełnienia obowiązku, zostały złożone po terminie, należy stwierdzić, że nawet hipotetyczne uznanie przez Trybunał – zgodnie z przedstawionym w skardze żądaniem – § 4 ust. 2 oraz § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. za niekonstytucyjne, w zakresie, w jakim wyłączają możliwość wykazania faktu wykonania obowiązku za pomocą protokołów zmieszania konopi z innymi ziarnami i protokołów strat oraz wyłączają możliwość dokonania zmieszania przez inny podmiot niż importer, nie miałoby wpływu na sytuację skarżącego.
Skarga konstytucyjna w polskim systemie prawnym, jak wielokrotnie podkreślał Trybunał, nie stanowi swoistej actio popularis. Rozstrzygnięcie Trybunału w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną, choć wywiera skutki erga omnes, to jednak w szczególności dotyczy podmiotu, który postępowanie zainicjował. Oznacza to, że w jego sprawie musi dojść, w wypadku zasadnego i skutecznego podważenia kwestionowanego przepisu, do faktycznej ochrony konstytucyjnych praw lub wolności, jak stanowi art. 79 ust. 1 Konstytucji (zob. postanowienie TK z 13 czerwca 2011 r., SK 26/09, OTK ZU nr 5/A/2011, poz. 46). Niespełnienie tego wymogu stanowi podstawę odmowy nadania rozpoznawanej skardze konstytucyjnej we wskazanym zakresie dalszego biegu.
Odnosząc się do pozostałych zarzutów niezgodności § 4 ust. 2 oraz § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. z art. 9 w związku z art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji w związku z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu UE i art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 507/2008 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji, Trybunał stwierdza, że kontrola kwestionowanych przepisów w tak wyznaczonym zakresie jest niedopuszczalna. Z brzmienia art. 79 ust. 1 Konstytucji wynika jednoznacznie, iż wzorcami kontroli w sprawie wszczętej na skutek złożenia skargi konstytucyjnej mogą być tylko przepisy ustawy zasadniczej wyrażające wolności lub prawa skarżącego (zob. postanowienia pełnego składu TK z: 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001 poz. 225; 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60; 16 lutego 2009 r., Ts 202/06, OTK ZU nr 1/B/2009, poz. 23). Orzecznictwo w tym zakresie jest utrwalone, a Trybunał Konstytucyjny nie znajduje podstaw do odejścia od tego poglądu.
Niewłaściwe jest zatem uczynienie art. 92 ust. 1 Konstytucji samodzielnym wzorcem kontroli. Unormowanie to adresowane jest zasadniczo do władzy ustawodawczej oraz do podmiotu wydającego rozporządzenie w celu wykonania ustawy. Artykuł 92 ust. 1 Konstytucji nie daje podstaw do dekodowania przysługującego jednostce prawa podmiotowego i jako taki nie może stanowić bezpośrednio punktu odniesienia przy dokonywaniu kontroli konstytucyjności aktów prawnych kwestionowanych w trybie postępowania inicjowanego wniesieniem skargi konstytucyjnej.
Niedopuszczalne jest również przekazanie do merytorycznej kontroli skargi w zakresie badania zgodności zakwestionowanych przepisów rozporządzenia z 2005 r. z art. 9 w związku z art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji w związku z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu UE i art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 507/2008. Ani art. 9, ani art. 91 ustawy zasadniczej nie stanowią źródeł konstytucyjnych praw podmiotowych. W odniesieniu natomiast do przywołanych przepisów prawa unijnego Trybunał podkreśla, że podstawą kontroli w trybie skargi mogą być jedynie przepisy Konstytucji. Konstruowanie zatem wzorca kontroli z postanowień Konstytucji, które nie wyrażają praw lub wolności podmiotowych, oraz przepisów prawa organizacji międzynarodowej jest niedopuszczalne w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że rozpoznawana skarga w zakresie zarzutów niekonstytucyjności § 4 ust. 2 oraz § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. nie spełnia wymogów formalnych, co przesądza o konieczności odmowy nadania jej dalszego biegu na podstawie art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 i art. 36 ust. 3 ustawy o TK.
Przechodząc do oceny zarzutów dotyczących niekonstytucyjności art. 39a ust. 1 i 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że również w tym zakresie skarga nie spełnia formalnych przesłanek.
Zgodnie z art. 39a ust. 1 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym karze pieniężnej podlega ten, kto będąc importerem konopi nieprzeznaczonych do siewu, oznaczonych kodem CN 1207 99 91:
1) nie poddaje ich czynnościom, o których mowa w przepisach prawa unijnego, lub nie czyni tego w sposób lub w terminach, o których mowa w tych przepisach;
2) nie przekazuje w terminie dokumentów, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 8g pkt 3, dokumentów potwierdzających wykonanie czynności, o których mowa w art. 17a ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 245/2001;
3) nie prowadzi dokumentacji, o której mowa w art. 8f.
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 245/2001 zostało zastąpione rozporządzeniem nr 507/2008. Zgodnie z klauzulą derogacyjną zawartą w art. 18 rozporządzenia nr 507/2008 odesłania do uchylonego rozporządzenia (245/2001) należy odczytywać jako odesłania do niniejszego rozporządzenia, zgodnie z tabelą korelacji w załączniku nr III.
Artykuł 39a ust. 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym stanowi: „Kara pieniężna wynosi 60% wartości celnej przywiezionych nasion konopi, objętych pozwoleniem na przywóz towarów rolno-spożywczych”.
Skarżący zarzuca niekonstytucyjność wskazanych przepisów, w zakresie, w jakim kara administracyjna określona została w stałej wysokości bez względu na powagę naruszenia. Zasadniczy zarzut dotyczy nieproporcjonalnej ingerencji ustawodawcy w wolność działalności gospodarczej.
Na wstępie Trybunał przypomina zatem, że sam fakt określenia administracyjnej kary pieniężnej w sztywnej wysokości i związany z tym brak możliwości indywidualizacji wysokości takiej kary, nie przesądza jeszcze o jej niekonstytucyjności.
W swoim dotychczasowym orzecznictwie dotyczącym administracyjnych kar pieniężnych Trybunał wielokrotnie wskazywał, że dopuszczalność stosowania administracyjnych kar pieniężnych, jako reakcji na naruszenie ustawowych obowiązków, nie budzi wątpliwości konstytucyjnych (zob. wyrok z 15 stycznia 2007 r., P 19/06, OTK ZU nr 1/A/2007, poz. 2). Administracyjne kary pieniężne są to w istocie środki mające na celu mobilizowanie podmiotów do terminowego i prawidłowego wykonywania obowiązków na rzecz państwa (zob. orzeczenie z 1 marca 1994 r., U 7/93, OTK w 1994 r., cz. I, poz. 5). Sankcje administracyjne – stosowane automatycznie, z mocy ustawy – mają więc przede wszystkim znaczenie prewencyjne (zob. wyrok z 24 stycznia 2006 r., SK 52/04, OTK ZU nr 1/A/2006, poz. 6). Kara administracyjna nie stanowi odpłaty za popełniony czyn, lecz ma charakter środka przymusu służącego zapewnieniu realizacji wykonawczo-zarządzających zadań administracji agregowanych przez pojęcie interesu publicznego (por. wyrok z 31 marca 2008 r., SK 75/06, OTK ZU nr 2/A/2008, poz. 30). Mieści się zatem w reżimie tzw. odpowiedzialności obiektywnej (por. przywołany powyżej wyrok w sprawie P 19/06), co oznacza, że orzekanie administracyjnych kar pieniężnych jest oderwane od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy. Wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej (zob. Z. Cieślak, [w:] Z. Cieślak, I. Lipowicz, Z. Niewiadomski, Prawo administracyjne. Część ogólna, Warszawa 2000, s. 74). Biorąc pod uwagę dotychczasowe stanowisko Trybunału w zakresie administracyjnych kar pieniężnych, należy stwierdzić, że z samej istoty tych kar wynika, że nie muszą być one indywidualizowane. Umieszczenie ich w systemie odpowiedzialności obiektywnej oznacza bowiem, że są stosowane automatycznie, z mocy ustawy, z tytułu winy obiektywnej, i że mają przede wszystkim znaczenie prewencyjne. Nie oznacza to, że ustawodawca jest nieograniczony w nakładaniu sankcji. W analizowanej skardze skarżący nie przedstawił jednak argumentacji, która uprawdopodabniałaby niekonstytucyjność kary wynikającej z art. 39a ust. 2 w związku z ust. 1 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym.
Trybunał wielokrotnie podkreślał, że prawidłowe określenie podstawy skargi konstytucyjnej nie może ograniczać się jedynie do wskazania przepisów Konstytucji mających być wzorcem kontroli kwestionowanych unormowań, ale powinno polegać na precyzyjnym, popartym merytoryczną argumentacją wyjaśnieniu istoty zarzutu ich niekonstytucyjności. Przedstawiona w rozpoznawanej skardze argumentacja nie pozwala przyjąć, że skarżący prawidłowo zrealizował powyższy obowiązek w odniesieniu do art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Skarżący ograniczył się de facto do przedstawienia ogólnych twierdzeń dotyczących naruszenia wolności działalności gospodarczej przez brak możliwości indywidualizacji wysokości nakładanej kary proporcjonalnie do wagi naruszenia obowiązków importera. Taki sposób sformułowania zarzutu przesądza o niespełnieniu wymogu określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK i stanowi podstawę odmowy nadania dalszego biegu skardze w tym zakresie.
Również w odniesieniu do naruszenia art. 10 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 w związku z art. 178 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna nie spełnia wymogów formalnych. Trybunał uznaje, że zarzut ten jest oczywiście bezzasadny. Jak wskazano powyżej, brak indywidualizacji wysokości kar administracyjnych pieniężnych, badania stopnia zawinienia oraz automatyzm ich wymierzania stanowi istotę tych kar. Ponadto twierdzenie przez skarżącego, że stała wysokość kary oznacza brak rozpoznania sprawy przez sąd, jest oczywiście bezzasadne.
W odniesieniu do pozostałych zarzutów niezgodności przepisów ustawy o administrowaniu obrotem towarowym z art. 2, oraz z art. 9 Konstytucji w związku z art. 5 ust. 4 Traktatu o UE, Trybunał stwierdza, że skarga w tym zakresie jest niedopuszczalna. Artykuł 2 Konstytucji nie może być samodzielnym wzorcem kontroli przeprowadzanej w trybie skargi konstytucyjnej. Wynikająca z niego zasada demokratycznego państwa prawnego (podobnie jak i inne zasady) nie jest samoistnym źródłem praw podmiotowych, których ochrony skarżący mógłby domagać się w skardze. Zasada ta wyznacza bowiem jedynie standard kreowania przez ustawodawcę wolności i praw oraz korzystania z nich, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności, czy konkretnego prawa (zob. postanowienia TK z 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12 oraz 20 lutego 2008 r., SK 27/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 22). Z uzasadnienia skargi nie wynika natomiast, aby skarżący podnosił naruszenie art. 2 Konstytucji w odniesieniu do prawa lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Taki sposób sformułowania zarzutu nie spełnia wymogów formalnych wynikających z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
W odniesieniu zaś do naruszenia art. 9 Konstytucji w związku z art. 5 ust. 4 Traktatu o UE Trybunał – podobnie, jak w zakresie zarzutu niezgodności § 4 ust. 2 oraz § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 2005 r. z art. 9 w związku z art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji w związku z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu UE i art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 507/2008 – zwraca uwagę, że podstawą kontroli w trybie skargi mogą być jedynie przepisy Konstytucji wyrażające wolności lub prawa podmiotowe. Konstruowanie zatem wzorca kontroli z przepisów prawa organizacji międzynarodowej oraz przepisów Konstytucji niestanowiących źródeł praw lub wolności jest niedopuszczalne w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Biorąc powyższe pod uwagę, Trybunał stwierdza, że w zakresie zarzutów niekonstytucyjności art. 39a ust. 1 i 2 ustawy o administrowaniu obrotem towarowym skarga nie spełnia wymogów formalnych, co przesądza o konieczności odmowy nadania jej dalszego biegu na podstawie art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 2 i art. 36 ust. 3 ustawy o TK.

W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.