Pełny tekst orzeczenia

441/5/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 11 września 2014 r.
Sygn. akt Ts 242/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Wróbel,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej „Radunia-Containers” Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni w sprawie zgodności:
art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.) z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 77 ust. 2 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

1. W skardze konstytucyjnej sporządzonej przez radcę prawnego i wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 3 września 2013 r. (data nadania), „Radunia-Containers” Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni (dalej: skarżąca lub spółka) zakwestionowała zgodność art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.; dalej: p.p.s.a.) z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 77 ust. 2 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji.

2. Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym:

2.1. W dniu 10 grudnia 2009 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku wydał decyzję określającą skarżącej zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące od stycznia do listopada 2004 r. w wysokości odmiennej od deklarowanej przez skarżącą. Decyzja ta została nadana w urzędzie pocztowym 10 grudnia 2009 r. na adres pełnomocnika do doręczeń adwokata W.P., któremu pełnomocnictwa udzielono 23 listopada 2009 r., o czym organ podatkowy został poinformowany 9 grudnia 2009 r. Pełnomocnikiem do reprezentowania skarżącej w postępowaniu kontrolnym był ustanowiony doradca podatkowy R.Z., jednakże miał on wyłączenie uprawnienia pełnomocnika do odbioru korespondencji. Przesyłka zawierająca decyzję organu pierwszej instancji nie została przez adwokata W.P. odebrana i po dwukrotnym awizowaniu, 14 grudnia i 22 grudnia 2009 r., została zwrócona do nadawcy.
W dniu 28 grudnia 2009 r. w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Gdańsku prezes zarządu spółki złożył osobiście pismo, w którym poinformował, że 24 grudnia 2009 r. skarżąca cofnęła adwokatowi W.P. pełnomocnictwo do odbioru korespondencji i z tym dniem jako pełnomocnika do odbioru korespondencji w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez Urząd Kontroli Skarbowej w Gdańsku ustanowiła adwokat K. J. Do pisma załączone zostało „Pełnomocnictwo do doręczeń korespondencji” dla tejże adwokat.
W dniu 29 grudnia 2009 r. do Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku wpłynęło także pismo adwokata W.P., informujące o wypowiedzeniu mu pełnomocnictwa przez mocodawcę w trakcie rozmowy telefonicznej 23 grudnia 2009 r.
Na podstawie tego stanu faktycznego Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku stwierdził, że decyzja Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku z 10 grudnia 2009 r. została skutecznie doręczona skarżącej 28 grudnia 2009 r., zgodnie z art. 150 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.; dalej: Ordynacja podatkowa). Termin do złożenia odwołania od tej decyzji upłynął 11 stycznia 2010 r. Do tego dnia skarżąca odwołania nie wniosła.

2.2. W dniu 3 lutego 2010 r. skarżąca złożyła wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku z 10 grudnia 2009 r. Podniosła w nim, że w momencie doręczenia w trybie art. 150 Ordynacji podatkowej przez organ podatkowy tej decyzji adwokatowi W.P. nie był już on pełnomocnikiem spółki, nie można więc było uznać, że decyzja ta weszła do obrotu prawnego, a zatem zobowiązanie podatkowe w niej określone nie istnieje. Wraz z wnioskiem skarżąca złożyła odwołanie od wspomnianej decyzji.
Postanowieniem z 23 kwietnia 2010 r. (nr PPT/4407-94/10/09) Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku nie uwzględnił wniosku skarżącej o przywrócenie terminu. Organ odwoławczy, powoławszy się na art. 162 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej, stwierdził, że w sprawie nie zachodzą przesłanki uzasadniające przywrócenie terminu. W szczególności organ ten nie podzielił stanowiska skarżącej, że decyzja wymiarowa nie została skutecznie doręczona pełnomocnikowi W.P. Zdaniem organu odwoławczego do skutecznego odwołania pełnomocnictwa udzielonego tej osobie konieczne było przedłożenie organowi podatkowemu pisemnego odwołania pełnomocnictwa skierowanego do dotychczasowego pełnomocnika. Ponieważ do organu podatkowego takie pismo nie wpłynęło, więc W.P. nadal był upoważniony do odbioru korespondencji kierowanej do skarżącej. To, że 29 grudnia 2009 r. skarżąca udzieliła pełnomocnictwa K. J., spowodowało tylko, że w sprawie został upoważniony trzeci pełnomocnik, nie anulowało natomiast pełnomocnictwa udzielonego W.P. Tym samym doręczenie decyzji nastąpiło skutecznie, w trybie art. 150 § 2 Ordynacji podatkowej, z dniem 28 grudnia 2009 r. Skarżąca nie wniosła odwołania w ustawowym terminie, a w złożonym wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania nie uprawdopodobniła istnienia przeszkód nie do przezwyciężenia, które uniemożliwiły jej dotrzymanie tego terminu. W związku z powyższym organ odwoławczy odmówił skarżącej przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku z 10 grudnia 2009 r.

2.3. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia, zarzucając organowi naruszenie: art. 223 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej – przez przyjęcie, że w sprawie doszło do zgodnego z prawem i wymaganego przez przepis doręczenia decyzji pierwszoinstancyjnej; art. 228 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej – przez przyjęcie, że uchybiono terminowi do złożenia odwołania, podczas gdy termin nie rozpoczął swojego biegu na skutek nieprawidłowego doręczenia pisma adresatowi; art. 162 Ordynacji podatkowej – przez bezpodstawne rozstrzygnięcie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia odwołania, podczas gdy termin nie rozpoczął swojego biegu na skutek nieprawidłowego doręczenia pisma adresatowi.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.
Wyrokiem z 13 października 2010 r. (sygn. akt I SA/Gd 605/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 23 kwietnia 2010 r. oraz określił, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane. W ocenie sądu decyzja Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku nie została skutecznie doręczona skarżącej. W rozpatrywanym przypadku zignorowano bowiem zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu, co niejako podważyło sens instytucji pełnomocnictwa i naruszyło zasadę wnikająca z art. 212 Ordynacji podatkowej. Należało zatem uznać, że decyzja organu podatkowego nie weszła do obrotu prawnego. W tej sytuacji orzekanie w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania było bezprzedmiotowe, a postępowanie w sprawie z wniosku skarżącej powinno zostać umorzone. Jednocześnie, w ocenie sądu, zgodnie z art. 228 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej organ odwoławczy w takiej sytuacji powinien był w drodze postanowienia stwierdzić niedopuszczalność odwołania.

2.4. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku. Zaskarżył w niej orzeczenie w całości i zarzucił sądowi administracyjnemu pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 133 § 1, art. 134 § 1 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. przez niewłaściwą ocenę stanu faktycznego sprawy, wydanie orzeczenia nie na podstawie akt sprawy i tym samym – nie rozstrzygnięcie sprawy.
Wyrokiem z 28 grudnia 2011 r. (sygn. akt I FSK 121/11) Naczelny Sąd Administracyjny – Izba Finansowa uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 13 października 2010 r. i przekazał temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego za uzasadnione należało uznać stanowisko autora skargi kasacyjnej, zgodnie z którym decyzja Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku została skutecznie doręczona pełnomocnikowi skarżącej w trybie art. 150 Ordynacji podatkowej. Nieuprawnione bowiem było przyjęcie przez sąd pierwszej instancji, że decyzja ta nie weszła do obrotu prawnego i postępowanie w sprawie przywrócenia terminu powinno zostać umorzone jako bezprzedmiotowe. Naczelny Sąd Administracyjny powołał się na art. 94 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), zgodnie z którym adwokat lub radca prawny, który wypowiedział pomocnictwo, obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku, a każdy inny pełnomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, działać za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych. Na podstawie przywołanego przepisu procedury cywilnej sąd drugiej instancji stwierdził, że zasadą jest to, że profesjonalny pełnomocnik działa jeszcze przez dwa tygodnie od wypowiedzenia pełnomocnictwa, a zwolnienie pełnomocnika z tego obowiązku jest wyjątkiem od tej zasady. Wyjątki zaś nie podlegają interpretacji rozszerzającej. Zatem błędne jest twierdzenie, że pełnomocnik nie ma obowiązku działania za stronę przez dwa tygodnie od wypowiedzenia mu pełnomocnictwa w sytuacji, w której ustanowiony został nowy pełnomocnik.
W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że – stosownie do art. 145 Ordynacji podatkowej – decyzję organu pierwszej instancji z 10 grudnia 2009 r. należało uznać za skutecznie doręczoną adwokatowi W.P., działającemu jako pełnomocnik skarżącej do doręczeń. Pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa był on bowiem zobowiązany do działania za mocodawcę przez czas dwóch tygodni, co potwierdzały okoliczności sprawy, a w szczególności powiadomienie organu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa w ostatnim dniu okresu, o którym mowa w art. 150 § 1 Ordynacji podatkowej.

2.5. Po ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z 28 lutego 2012 r. (sygn. akt I SA/Gd 46/12) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę skarżącej na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 23 kwietnia 2010 r. w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. W uzasadnieniu swojego orzeczenia sąd zwrócił uwagę na związanie go – stosownie do art. 190 p.p.s.a. – oceną prawną wyrażoną przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku kasacyjnym z 28 grudnia 2011 r. Skoro zatem zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego skuteczność doręczenia decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z 10 grudnia 2009 r. nie może budzić wątpliwości, a skarżąca w złożonym wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania nie przedstawiła żadnego innego uzasadnienia dla złożenia wniosku poza wskazaniem okoliczności podważających wejście decyzji do obrotu prawnego (brak skutecznego doręczenia), to należało stwierdzić, że Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku działał prawidłowo odmawiając skarżącej przywrócenia tego terminu. Zgodnie bowiem z treścią art. 162 § 1 Ordynacji podatkowej w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy, skarżąca zaś nie uprawdopodobniła, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy.

2.6. Skarżąca od powyższego orzeczenia wniosła skargę kasacyjną, zarzucając sądowi pierwszej instancji naruszenie: art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z art. 1 § 2 oraz art. 134 p.p.s.a., a także w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji – „poprzez niewłaściwą realizację funkcji kontrolnej sprawowanej przez WSA w Gdańsku i wydanie rozstrzygnięcia, które pozostaje w oczywistej sprzeczności z obowiązującym prawem, w tym art. 94 § 2 k.p.c. polegającej na przyjęciu, że pełnomocnik, któremu mocodawca wypowiedział pełnomocnictwo i zakazał działania w sprawie, zobowiązany był do działania za stronę jeszcze przez dwa tygodnie”; art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 145 oraz art. 150 § 2 Ordynacji podatkowej – „poprzez przyjęcie, że doręczenie decyzji organu kontroli skarbowej nastąpiło pełnomocnikowi, któremu pełnomocnictwo odwołano (wypowiedziano) i zakazano działania w sprawie”; art. 141 § 4 p.p.s.a. – „poprzez brak w uzasadnieniu wyroku odniesienia do okoliczności, że pełnomocnikowi – w związku z ustanowieniem nowego reprezentanta – zakazano podejmowania jakichkolwiek działań w imieniu spółki oraz wyjaśnienia, jak okoliczność ta – biorąc pod uwagę, że stanowi wyjątek od zasady wskazany w uzasadnieniu wyroku NSA – wpływa na uznanie doręczenia decyzji organu kontroli skarbowej na zasadzie określonej w art. 150 Ordynacji podatkowej”.
Wyrokiem z 26 kwietnia 2013 r. (sygn. akt I FSK 806/12) Naczelny Sąd Administracyjny – Izba Finansowa oddalił skargę kasacyjną skarżącej jako niezasadną.

3. W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej skarżąca zarzuciła, że art. 190 p.p.s.a. narusza: po pierwsze – „zagwarantowane każdej osobie prawo do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd, które to prawo stanowi jedną z podstawowych zasad sprawiedliwości społecznej demokratycznego państwa prawa”; po drugie – „konstytucyjny zakaz zamykania ustawą drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności i praw, uniemożliwiając zmianę naruszonych praw jednostki niezawisłemu sądowi niższej instancji, związanemu wykładnią prawa Naczelnego Sądu Administracyjnego”; po trzecie – „gwarancję niezawisłości w sprawowaniu urzędu sędziego i podlegania tylko Konstytucji oraz ustawom, wynikającą z ustrojowej zasady podziału i równowagi władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy spełnia ona warunki określone przez prawo, a także czy postępowanie wszczęte na skutek wniesienia skargi podlegałoby umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK. Procedura ta umożliwia, już w początkowej fazie postępowania, eliminację spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznej oceny Trybunału Konstytucyjnego.

2. Przedmiotem analizowanej skargi konstytucyjnej skarżący uczynił art. 190 p.p.s.a., który stanowi: „Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny”.

3. W pierwszej kolejności Trybunał odniósł się do zarzutu niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.

3.1. Skarżąca kwestionuje zasadę adresowaną do ponownie rozpoznającego sprawę wojewódzkiego sądu administracyjnego, mówiącą, że jest on związany wykładnią prawa dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny.

3.2. Trybunał stwierdza, że zarzut skarżącej jest oczywiście bezzasadny.

3.3. Trybunał przypomina, że w rozumieniu art. 190 p.p.s.a. związanie sądu administracyjnego oznacza, że sąd ten nie może formułować nowych ocen prawnych sprzecznych z wyrażonym wcześniej poglądem, musi podporządkować się orzeczeniu w pełnym zakresie oraz konsekwentnie reagować w razie stwierdzenia niezastosowania się do wskazań dotyczących dalszego postępowania przed organem administracji publicznej. Wojewódzki sąd administracyjny ponownie rozpoznający sprawę ma obowiązek przyjęcia oceny prawnej zawartej w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego bez względu na poglądy prawne wyrażone w orzeczeniach sądowych w innych sprawach, z tym jednak zastrzeżeniem, że sąd administracyjny pierwszej instancji (ale także sam Naczelny Sąd Administracyjny – przy ponownym wniesieniu skargi kasacyjnej przez stronę) może odstąpić od zawartej w orzeczeniu kasacyjnym wykładni prawa i rozpoznać sprawę w granicach określonych w art. 134 § 1 p.p.s.a., jeżeli: po pierwsze – stan faktyczny sprawy ustalony w wyniku ponownego jej rozpoznania uległ tak zasadniczej zmianie, że do nowo ustalonego stanu faktycznego nie mają zastosowania przepisy wyjaśnione przez Naczelny Sąd Administracyjny (zob. np. wyrok SN z 9 lipca 1998 r., sygn. akt I PKN 226/98, OSNAPiUS 1999, nr 5, poz. 486; wyrok NSA z 28 listopada 2005 r., sygn. akt I FSK 294/05, „Lex” nr 187537); po drugie – po wydaniu orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego zmieni się stan prawny (zob. np. wyrok WSA w Warszawie z 7 czerwca 2005 r., sygn. akt VI SA/Wa 2065/04, „Lex” nr 167124); po trzecie – w innej sprawie została wydana uchwała składu powiększonego Naczelnego Sądu Administracyjnego, zawierająca odmienną wykładnię przepisów prawa (zob. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 30 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSP 1/08, ONSAiWSA 2008, nr 5, poz. 75); po czwarte – odmienny pogląd prawny na dane zagadnienie sformułował Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu (zob. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2012, s. 520).

3.4. W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że argumentacja skarżącej – zgodnie z którą zasada związania oceną prawną wyrażoną przez Naczelny Sąd Administracyjny wyklucza możliwość realizacji prawa do sądu – całkowicie abstrahuje od realiów niniejszej skargi i opiera się na nieporozumieniu. Skarżąca kwestionuje zasadę adresowaną do ponownie rozpoznającego sprawę wojewódzkiego sądu administracyjnego, a polegającą na związaniu go wykładnią prawa dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny. Związanie to jest konsekwencją zasady dwuinstancyjności postępowania, która wzmacnia prawo do sądu, ponieważ gwarantuje proceduralną kontrolę postępowania sądowego (zob. np. postanowienie TK z 28 czerwca 2011 r., Ts 272/10, OTK ZU nr 6/b/2011, poz. 452). Nota bene art. 176 Konstytucji „zakłada, iż kontrolę orzeczenia wydanego w pierwszej instancji w wystarczającym stopniu gwarantuje postępowanie przewidujące jedną tylko instancję kontrolną” (wyrok TK z 17 maja 2004 r., SK 32/03, OTK ZU nr 5/A/2004, poz. 44).
Trybunał Konstytucyjny przypomina zatem, że kwestią sporną (decydującą o prawach i obowiązkach skarżącej) był termin doręczenia skarżącej decyzji podatkowej oraz możliwość wniesienia odwołania od tejże decyzji. Kwestia ta była przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gdańsku (zakończonego wyrokiem z 13 października 2010 r.) oraz postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (zakończonego wyrokiem z 8 grudnia 2012 r.). następnie, na skutek wyrażonej przez Naczelny Sąd Administracyjny oceny prawnej – dotyczącej kwestii pełnomocnika skarżącej oraz przekroczenia przez skarżącą terminu do wniesienia odwołania od decyzji podatkowej w związku ze skutecznym jej doręczeniem – postępowanie toczące się po kasatoryjnym orzeczeniu tego sądu musiało uwzględniać tę ocenę na podstawie art. 190 oraz art. 153 w związku z art. 193 p.p.s.a., gdyż stan faktyczny i stan prawny w rozpoznawanej sprawie się nie zmieniły. Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze sfera uprawnień skarżącej była zatem dwukrotnie przedmiotem rozważań niezawisłych sądów. W postępowaniach tych zrealizowano nie tylko prawo skarżącej do sprawiedliwego rozpoznania sprawy (art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji), ale także – ze względu na dwuinstancyjność postępowania sądowego (art. 176 ust. 1 Konstytucji) – prawo do zaskarżenia orzeczenia pierwszoinstancyjnego (art. 78 Konstytucji). Nie można więc twierdzić, że kwestionowany art. 190 p.p.s.a. narusza wskazane przez skarżącą konstytucyjne prawo do sądu w powiązaniu z zasadą demokratycznego państwa prawnego. Ponieważ tak nie jest – ze względu na treść art. 79 ust. 1 Konstytucji, który uzależnia wniesienie skargi konstytucyjnej od spełnienia przesłanki naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw – więc analizowana skarga nie może podlegać merytorycznemu rozpatrzeniu.

3.5. Trybunał Konstytucyjny przypomina również swój pogląd, który wyraził w wyroku z 9 czerwca 1998 r. w sprawie o sygn. K 28/97 (OTK ZU nr 4/1998, poz. 50), a mianowicie, że „prawo do sądu oznacza dla ustawodawcy obowiązek ustanowienia regulacji prawnej, która zapewni rozpatrzenie sprawy przez sąd, na żądanie zainteresowanego”. Trybunał zauważa, że skarżąca uczestniczyła w postępowaniu sądowoadministracyjnym na każdym jego etapie, a ponadto korzystała ze środków odwoławczych przewidzianych przez procedurę sądowoadministracyjną.

3.6. Trybunał zauważa ponadto, że skarżąca oczekuje od ustawodawcy takiego ukształtowania regulacji p.p.s.a., które de facto pozwalałoby na co najmniej trzykrotną analizę zgodności postępowania organów administracyjnych z prawem. Gdyby uznać – jak w istocie postuluje skarżąca – że stanowisko wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 grudnia 2011 r. nie jest wiążące, oznaczałoby to – na gruncie rozpoznawanej sprawy – że dopiero czwarte z kolei rozstrzygnięcie sądu administracyjnego byłoby ostateczne. Rozwiązanie takie byłoby sprzeczne z zasadą ne bis in idem i nie spełniałoby warunków określonych w art. 176 Konstytucji (zob. postanowienie TK z 28 czerwca 2011 r., Ts 272/10, OTK ZU nr 6/B/2011, poz. 452).

3.7. W związku z powyższym – na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK – Trybunał odmówił nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej w zakresie badania zgodności art. 190 p.p.s.a. z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.

4. Odnośnie do zarzutu niezgodności kwestionowanego przepisu z art. 178 ust. 1 Konstytucji Trybunał stwierdza, że nie mona go rozpatrzyć ze względu na niedopuszczalność orzekania (art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK). Wskazany przepis Konstytucji statuuje bowiem zasadę ustrojową (jego adresatami są sędziowie) i nie dotyczy żadnych praw podmiotowych jednostki (zob. np. postanowienie TK z 4 października 2006 r., Ts 108/06, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 48).

Wziąwszy pod uwagę powyższe, Trybunał postanowił jak w sentencji.