Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 3016/13
WYROK
z dnia 9 lipca 2014 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki

Protokolant: Magdalena Cwyl

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lipca 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 grudnia 2013 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia J………. S……….., prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą J……… S……….., Zakład Usług Wielobranżowych „Jurek” w
Dębnie oraz P……….. S………., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
P………. S……….., Zakład Usług Leśnych w Dębnie

przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J………..
M…………., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą PHU Mak-Jur w Dębnie i
D………. K…………, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Domix w
Osiecznicy, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania wszczętego wskutek
wniesienia odwołania po stronie odwołującego,

przy udziale wykonawcy P………. M……….., prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą Zakład Usług Leśnych w Przylepie zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania wszczętego wskutek wniesienia odwołania po stronie odwołującego

w postępowaniu prowadzonym przez Skarb Państwa, Państwowe Gospodarstwo Leśne
Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Dębno w Dębnie

orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie części 1, powtórzenie czynności
badania i oceny ofert w tej części, w tym wezwanie wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia A………. B…………., prowadzącego

działalność gospodarczą pod nazwą A………… B…………, Zakład Usług Leśnych
w Sarbinowie oraz M……….. Ś……….., prowadzącej działalność gospodarczą pod
nazwą Usługi Leśne, M……….. Ś………….. w Namyślinie, na podstawie art. 26 ust.
3 ustawy Prawo zamówień publicznych, do uzupełnienia:
a) oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, o którym mowa
w pkt 8.1.1. SIWZ oraz oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia z
postępowania, o którym mowa w pkt 8.2.1. SIWZ,
b) aktualnej informacji z Krajowego Rejestru Karnego, o której mowa w pkt 8.2.5
SIWZ, w odniesieniu do Pana A……….. B…………., w formie oryginału bądź
kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez wykonawcę,
c) aktualnego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, o
którym mowa w pkt 8.2.3. SIWZ, w odniesieniu do Pana A………. B…………., w
formie oryginału bądź kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez
wykonawcę,
d) aktualnego zaświadczenia właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, o którym mowa
w pkt 8.2.4 SIWZ, w odniesieniu do Pana A……….. B…………., w formie
oryginału bądź kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez
wykonawcę
- z uwzględnieniem okoliczności wskazanych w uzasadnieniu,
2. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa, Państwowe Gospodarstwo Leśne
Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Dębno w Dębnie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J……….. S……….,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą J………. S………, Zakład
Usług Wielobranżowych „Jurek” w Dębnie oraz P………. S……….,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P……… S………, Zakład
Usług Leśnych w Dębnie tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Skarbu Państwa, Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy
Państwowe, Nadleśnictwa Dębno w Dębnie na rzecz wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia J……. S………., prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą J……… S………, Zakład Usług
Wielobranżowych „Jurek” w Dębnie oraz P………. S………., prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą P……… S………., Zakład Usług Leśnych
w Dębnie kwotę 22.306 zł 87 gr (słownie: dwudziestu dwóch tysięcy trzystu
sześciu złotych osiemdziesięciu siedmiu groszy), stanowiącą uzasadnione koszty

strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika,
stawiennictwa strony i pełnomocnika na rozprawy oraz sporządzenia opinii
prywatnej.


Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie.

Przewodniczący: ………………….…

Sygn. akt: KIO 3016/13

U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Skarb Państwa, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,
Nadleśnictwo Dębno w Dębnie - prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), zwanej dalej
„ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „wykonywanie usług leśnych w Nadleśnictwie Dębno
w latach 2014-2016”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 9 listopada 2013 r. 2013/S 218-379681.
W dniu 20 grudnia 2013 r. zamawiający zawiadomił wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia J………. S………., prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą J………. S………., Zakład Usług Wielobranżowych „Jurek” w
Dębnie oraz P……….. S……….., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
P………. S………, Zakład Usług Leśnych w Dębnie, zwanych dalej „odwołującym”, o
wyborze jako najkorzystniejszej oferty, a zakresie części 1, oferty złożonej przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia A………. B………..,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A……….. B……….., Zakład Usług
Leśnych w Sarbinowie oraz M………. Ś……….., prowadzącą działalność gospodarczą pod
nazwą Usługi Leśne, M…….. Ś……….. w Namyślinie, zwanych dalej „konsorcjum B………..-
Ś……….”.
W dniu 30 grudnia 2013 r. odwołujący wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej wobec czynności badania i oceny oraz czynności wyboru jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez konsorcjum B………..-Ś…………, w zakresie części
1 zamówienia.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 24 ust. 4 ustawy w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o
ochronie konkurencji i konsumentów (tekst ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. Dz.U. Nr 50,
poz. 331 ze zm.), poprzez zaniechanie uznania za odrzuconą oferty konsorcjum
Borkowski-Śpiewak podlegającego wykluczeniu z postępowania, z powodu zawarcia
porozumienia ograniczającego konkurencję,
2) art. 89 ust. 1 pkt 3 i art. 7 ust. 1 ustawy poprzez nie zapewnienie zachowania uczciwej
konkurencji w postępowaniu,
3) art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy w zw. z pkt 12.6 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
w zw. art. 78 ustawy Kodeks cywilny,

4) art. 24 ust. 4 ustawy w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy, poprzez zaniechanie uznania za
odrzuconą oferty konsorcjum B…………-Ś………… podlegającego wykluczeniu z
postępowania, z powodu braku wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu
w formie przepisanej.

Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1) ponownego zbadania i oceny ofert w części nr 1,
2) wykluczenia konsorcjum B………..-Ś………….,
3) odrzucenia oferty ww. wykonawcy,
4) ponownego dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej,
5) przyznanie odwołującemu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym
kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że intencją przetargu publicznego było
uzyskanie przez zamawiającego jak najlepszej jakości usług po możliwie najniższej cenie.
Aby możliwym było spełnienie tego założenia niezbędnym było zapewnienie istnienia pełnej
konkurencji pomiędzy wykonawcami, uczestniczącymi w postępowaniu. Jak wynika
natomiast z przebiegu postępowania organ nie podjął działań wymaganych prawem, a
polegających na konieczności wykluczenia z postępowania wykonawców będących w
zmowie. Poprzez brak podjęcia wymaganego działania ze strony zamawiającego doszło
niewątpliwie do zaniechania konkurencji po stronie dziewięciu przedsiębiorców (Zakład
Usług Leśnych A……… B……….., Zakład Usług Leśnych M………… A………., Zakład Usług
Leśnych R………… W…………, Usługi Leśne R……….. B…………, Usługi Leśne B……….
P………., Zakład Usług Leśnych G……….. W………., Usługi Leśne M……….. L……….,
Usługi Leśne J……….. L………….., Usługi Leśne K………… W………..), którzy składając
oferty działali w porozumieniu, celem dokonania podziału pomiędzy sobą poszczególnych
części zamówienia, w miejsce wzajemnej konkurencji. W wyniku podjęcia takowej
współpracy doszło do powstania szkody na rzecz Skarbu Państwa oraz powstania zysku na
rzecz przedsiębiorców składających oferty w zmowie, poprzez wystąpienie tzw. reduced
competition effect.
Odwołujący wywiódł, że wobec zaniechania konkurowania przez najbardziej liczących
się w postępowaniu przedsiębiorców, nastąpiła kontrola nad ceną zamówienia oraz
podniesiona została szansa wygrania przetargu. Natomiast wewnętrznie dokonany podział
pakietów (2,4,5,6,7) oraz powstrzymywanie się od składania ofert na pakiet nr 1 na rzecz
Zakład Usług Leśnych A……….. B.…………, miał być gwarantem osiągnięcia
porównywalnego zysku przez każdego z nich. Podnieść bowiem należy, iż A……..
B………… nie został uwzględniony w wykazie osób, które będą uczestniczyć w

wykonywaniu zamówienia na pakiety 2, 4, 5, 6 i 7, zatem pozostali wykonawcy będący w
zmowie zaniechali składania ofert na ten pakiet w zamian za podanie ich jako
podwykonawców ww. pakietu. Takim antykonkurencyjnym porozumieniem niewątpliwie
wykonawcy ci wywarli wpływ na wynik postępowania, prowadząc do niekorzystnego
rozdysponowania środków budżetu państwa. Jednocześnie wskazywał, iż zaplecze
personalne oraz osobowe nie wskazywało na konieczność wspólnego startowania w
przetargu dziewięciu przedsiębiorców jako konsorcjum, bowiem warunki do złożenia oferty
spełniał oddzielnie każdy z nich. Powstrzymanie się natomiast od złożenia oferty przez
konsorcjum na pakiet nr 1, było działaniem wynikającym ze zmowy przetargowej i
doprowadziło do ograniczenia konkurencji w tej części zamówienia.
Odwołujący podniósł ponadto, że złożenie oferty przez ww. wykonawców stanowi
naruszenie zasad uczciwej konkurencji poprzez uzgodnienie przez przedsiębiorców
przystępujących do przetargu warunków składania ofert, w tym w szczególności zakresu
prac, ceny oraz pakietu na który w określonej konfiguracji złożona została oferta. Tym
sposobem doszło nie tylko do ograniczenia liczby uczestników postępowania oraz powstania
szkody na rzecz Skarby Państwa - Lasów Państwowych, ale przede wszystkim ograniczenia
samej realnej możliwości konkurencji. W świetle tych okoliczności niewątpliwie wypełniona
została definicja czynu nieuczciwej konkurencji, przez który należy rozumieć działanie
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego
przedsiębiorcy.

W dalszej części odwołania odwołujący podniósł, iż zgodnie z treścią Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia tj. pkt 12.6 oferta powinna zostać własnoręcznie podpisana
przez oferenta. Brak zaś tego podpisu stanowi podstawę do zastosowania dyspozycji art. 89
ust. 1 pkt 2 Prawa zamówień publicznych. Jednocześnie nie należy tego utożsamiać z
brakiem możliwym do uzupełnienia, bowiem oferta zawierała podpisy, lecz nie naniesione
przez osoby do tego uprawnione, pomimo posłużenia się ich danymi personalnymi. Mając
zatem na uwadze, iż za oferenta złożyła podpis osoba trzecia z oznaczeniem jego imienia i
nazwiska, to oferta taka nie spełnia wymogu własnoręcznego podpisu i jako taka jest
nieważna.
Oprócz samej oferty także załączniki, zostały oznaczone imieniem i nazwiskiem
wykonawcy (zarówno w przypadku Pakietu nr 1 jak i 2, 4, 5, 6 i 7), chociaż w rzeczywistości
dokument ten nie został podpisany przez jego autora. W takim przypadku doszło do
pozbawienia dokumentu waloru autentyczności, przez co nie może on stanowić
potwierdzenia posiadanych kwalifikacji.

Do postępowania odwoławczego, po stronie odwołującego, zgłosili przystąpienie
wykonawcy wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J……….. M…………,
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą PHU Mak-Jur w Dębnie i D……….
K…………., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Domix w Osiecznicy. Wnieśli o
uwzględnienie odwołania.

Do postępowania odwoławczego, po stronie odwołującego, zgłosił przystąpienie
wykonawca P………. M……….., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład
Usług Leśnych w Przylepie. Wniósł o uwzględnienie odwołania.

Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania. Na rozprawie przedstawił uzasadnienie
swego stanowiska.

Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
SIWZ, ofertę złożoną przez konsorcjum B……….-Ś………. na część 1 zamówienia,
ofertę złożoną przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Zakład Usług Leśnych A………… B………., Zakład Usług Leśnych M………. A……….,
Zakład Usług Leśnych R……….. W………, Usługi Leśne R………. B………., Usługi
Leśne B………… P…………, Zakład Usług Leśnych G……….. W………., Usługi Leśne
M.………… L.…….., Usługi Leśne J………. L…………., Usługi Leśne K…………
W……….. w zakresie części 2, 4, 5, 6 i 7, pismo zamawiającego zawierające
rozstrzygnięcie postępowania z 20.12.2013 r., odwołanie wraz z załącznikami,
zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego, zeznania świadka A………..
B…………., opinię biegłego sądowego T…………. T…………. z 10 marca 2014 r., opinię
uzupełniającą biegłego sądowego T…………. T…………. z 19 maja 2014 r., opinię
dodatkową biegłego sądowego T………. T………… z 19 czerwca 2014 r., jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia, dokumenty i stanowiska stron i uczestników
postępowania złożone w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:

Izba w dniu 21 stycznia 2014 r. na podstawie art. 185 ust. 4 ustawy Pzp oddaliła
opozycję zgłoszoną przez zamawiającego przeciwko obu zgłaszającym przystąpienie. Izba
uznała, że obydwaj zgłaszający przystąpienie uprawdopodobnili istnienie interesu w
uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony do której przystąpili tj. odwołującego. Jednym z
zarzutów przedstawionych w odwołaniu był zarzut zmowy przetargowej pomiędzy
konsorcjum B………..-Ś…………, które złożyło ofertę na pakiet pierwszy zamówienia, a

konsorcjum, które złożyło ofertę na pakiety 2, 4, 5, 6, 7 przedmiotu zamówienia. Zatem
konkurenci konsorcjum, które złożyło ofertę w tych pakietach, a takimi byli obydwaj
przystępujący, posiadają interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść odwołującego. Izba
uznała, że ewentualne uwzględnienie zarzutu dotyczącego zmowy przetargowej mogło
doprowadzić do odrzucenia oferty konsorcjum w pakietach 2, 4, 5, 6, 7.
Wzięto pod uwagę to, że w świetle orzecznictwa Izby interes, o którym mowa w art.
185 ustawy Pzp interpretuje się szeroko. Zgłaszający przystąpienie niewątpliwie posiadali
interes w tym, aby Izba ustaliła, że A…………. B………. zawarło z członkami konsorcjum
antykonkurencyjne porozumienie. Przystępujący złożyli bowiem oferty w tych częściach
zamówienia, w których ofertę złożyło konsorcjum. Wprawdzie wyrok Izby dotyczyć miał
wyłącznie części 1 zamówienia, jednakże pozytywne ustalenia faktyczne w przedmiocie
ewentualnej zmowy przetargowej pomiędzy konsorcjum B……….-Ś…………, które złożyło
ofertę w części 1 a członkami konsorcjum M. L…………., które złożyło oferty m.in. w części 2
i 6 zamówienia mogą dotykać sfery interesów tak faktycznych jak i prawnych obu
przystępujących, którzy złożyli własne oferty w tych właśnie częściach. Wzięto pod uwagę,
że zamawiający – w świetle orzecznictwa Izby i sądów okręgowych – ma prawo do
samodzielnego korygowania czynności w postępowaniu, które uznaje za niezgodne z
prawem. W ramach tego uprawnienia mieścić się mogła również ewentualna decyzja
zamawiającego co do odrzucenia oferty złożonej przez konsorcjum M. L……….. w części 2 i
6, co niewątpliwie leżało w interesie przystępujących. W chwili rozstrzygania przez Izbę
zgłoszonej opozycji zamawiający nie zawarł jeszcze umów na części 2 i 6 zamówienia,
zatem oczekiwanie obu wykonawców było jak najbardziej realne.

W dalszej kolejności Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że odwołanie nie zawiera
braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Nie została wypełniona żadna z
przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba oddaliła wniosek zamawiającego o odrzucenie odwołania na podstawie art. 189
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, jako wniesionego przez podmiot nieuprawniony. Zamawiający
wywiódł, że odwołanie zostało wniesione przez podmiot nieuprawniony. Wskazywał na to, że
pełnomocnictwo z 11 grudnia 2013 r. załączone do odwołania nie mocowało pełnomocnika
do wniesienia odwołania do KIO w imieniu i na rzecz odwołujących. W ocenie Izby
przywołane przez zamawiającego okoliczności faktyczne nie stanowiły przesłanki do
odrzucenia odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, lecz co najwyżej
ewentualną przesłankę do zastosowania procedury wezwania do usunięcia braków
formalnych odwołania, zgodnie z art. 187 ust. 3 lub art. 187 ust. 7 ustawy Pzp. Złożenie
pełnomocnictwa wadliwego, które nie potwierdza umocowania do wniesienia odwołania,
należy bowiem utożsamić w skutkach z brakiem pełnomocnictwa, co podlega procedurze

przewidzianej art. 187 ust. 3 i 7 ustawy Pzp (por. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z
dnia 17 stycznia 2012 r. wydany w sprawie o sygn. akt V Ca 2739/11). Jednakże, w ocenie
składu orzekającego, w niniejszej sprawie brak było podstaw do wzywania odwołującego do
usunięcia braków formalnych odwołania, albowiem złożone przez niego pełnomocnictwo
potwierdzało w prawidłowy sposób umocowanie do wniesienia odwołania. Izba ustaliła, że
pełnomocnictwo z 11 grudnia 2013 r. miało szeroki zakres i mocowało pełnomocnika do
reprezentacji interesów prawnych odwołujących m.in. „w sprawie karnej, w sprawie
wszczęcia postępowania przed UOKiK, przed sądami powszechnymi, sądami
administracyjnymi, organami administracji państwowej, osobami fizycznymi i innymi
podmiotami we wszystkich instancjach”. W ocenie Izby tak określony zakres umocowania
winien być interpretowany zgodnie z ogólnymi regułami wykładni prawa cywilnego, a więc z
uwzględnieniem okoliczności towarzyszących podpisaniu dokumentu pełnomocnictwa. Brak
było podstaw do przyjęcia, że pod pojęciem „organu administracji państwowej”, czy „innego
podmiotu” nie może się kryć Prezes Krajowej Izby Odwoławczej, do którego wnosi się
odwołanie. Nadto, w ocenie Izby, intencją odwołujących, ze względu na zarzut zmowy
przetargowej i zarzut sfałszowania podpisu, było jak najszersze umocowanie pełnomocnika,
który reprezentowałby ich kompleksowo przed wszystkimi organami przed którymi taki zarzut
będzie rozpoznawany.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze,
której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W ocenie Izby, wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia odwołania określone w
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez odwołującego interesu w uzyskaniu danego
zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy. Oferta odwołującego w części 1 – w świetle kryteriów oceny ofert –
została sklasyfikowana przez zamawiającego na drugiej pozycji, za oferta wybraną jako
najkorzystniejsza. Ustalenie, iż zamawiający wbrew przepisom ustawy zaniechał
wykluczenia z postępowania wykonawcy, który złożył ofertę najkorzystniejszą, względnie
zaniechał odrzucenia tej oferty, prowadziłoby do nakazania zamawiającemu wykonania tej
czynności, czego efektem może być wybór oferty odwołującego jako najkorzystniejszej.
Powyższe wyczerpuje przesłanki z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.


Odwołanie zasługuje na uwzględnienie, choć nie wszystkie zarzuty potwierdziły się w
ustalonym przez Izbę stanie faktycznym sprawy.

W ocenie Izby odwołujący nie sprostał ciężarowi wykazania, że członkowie
konsorcjum, jakie złożyło ofertę wspólną na części 2, 4, 5, 6 i 7, do których należał również
A…………. B…………, a który wraz z innym konsorcjantem ubiegał się również o część 1
zamówienia, dopuścili się antykonkurencyjnego porozumienia, o którym mowa w art. 6 ust. 1
pkt 7 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r.
Nr 50, poz. 331). Ciężar wykazania okoliczności faktycznych, które uzasadniałyby
podniesione w odwołaniu zarzuty obciążał w niniejszej sprawie odwołującego, z mocy art. 6
KC w zw. z art. 14 ustawy Pzp.
Stosownie do przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, Zamawiający odrzuca ofertę
jeżeli jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji. W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,
jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Niewątpliwie działaniem
sprzecznym z prawem jest wchodzenie w zakazane porozumienia antykonkurencyjne.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331) zakazane są porozumienia, których celem
lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na
rynku właściwym, polegające w szczególności na uzgadnianiu przez przedsiębiorców
przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego
organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub
ceny.
Izba podziela prezentowany w orzecznictwie pogląd, że z uwagi na trudności w
udowodnieniu zmowy przetargowej przy orzekaniu w przedmiocie takiej zmowy
dopuszczalne i wystarczające jest oparcie się na dowodach pośrednich. Jak podnosi się w
orzecznictwie, fakt zaistnienia nielegalnego porozumienia wykonawców można
wywnioskować z istnienia innych, udowodnionych faktów. Należy jednak podkreślić, że
podstawa faktyczna takiego domniemania musi uprawniać do wniosku, że wykonawcy
pozostawali w nielegalnym porozumieniu, a wniosek ten musi być zgodny z zasadami logiki i
doświadczenia życiowego. Nie jest wystarczające wykazanie, że wniosek o zaistnieniu
zmowy jest tylko jednym z możliwych wniosków wyprowadzonych z udowodnionych
okoliczności.
Jak wynikało z uzasadnienia odwołania, odwołujący upatrywał źródła działań
antykonkurencyjnych w zawiązaniu przez 9 przedsiębiorców konsorcjum. Jak wskazuje się w
orzecznictwie, aby ocenić czy zawiązanie konsorcjum stanowi przejaw zmowy należy ustalić,
czy przedsiębiorcy mogliby samodzielnie przystąpić do udziału w postępowaniu i
samodzielnie wykonać zamówienie, bez udziału innych uczestników konsorcjum. Odpowiedź
twierdząca mogłaby być jednym z sygnałów, że umowa ma charakter zmowy. Należałoby

jednak dodatkowo wykluczyć, czy zawiązanie nie było konieczne dla uzyskania określonych
korzyści gospodarczych, które nie byłyby możliwe do osiągnięcia bez zawarcia umowy
konsorcjum.
W przedmiotowej sprawie niewątpliwie nie przedstawiono Izbie dowodów
bezpośrednio potwierdzających istnienie zmowy między wykonawcami. Żaden z członków
konsorcjum nie przyznał się uczestnictwa w nielegalnym porozumieniu, nie złożono żadnych
dokumentów, z których wynikałoby bezpośrednio, że konsorcjum zostało zawarte w takim
celu. Należało więc ocenić, czy okoliczności i zdarzenia, które w tym postępowaniu
wystąpiły, stanowią wystarczającą podstawę domniemania faktycznego, tj. czy zawiązanie
konsorcjum przez 9 przedsiębiorców celem złożenia wspólnej oferty w części 2, 4, 5 ,6, 7 i
niezłożenie przez 8 członków konsorcjum oferty w zakresie części 1 stanowiło czyn
nieuczciwej konkurencji polegający na niedozwolonym porozumieniu ww. wykonawców. W
ocenie Izby na tak postanowione pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej.
W pierwszej kolejności Izba zbadała, czy którykolwiek z członków konsorcjum, jakie
złożyło ofertę w części 2, 4, 5, 6, 7 zamówienia, samodzielnie spełniał warunki udziału w
postępowaniu.
Zgodnie z postanowieniami SIWZ, aby uzyskać zamówienie w części 2, 4, 5, 6, 7
należało posiadać doświadczenie polegające na wykonaniu w okresie 3 lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres wykonywania działalności gospodarczej jest krótszy –
w tym okresie, co najmniej 1 pracy polegającej na jednoczesnym wykonywaniu usług z
zakresu zagospodarowania lasu, zrywki oraz pozyskania drewna w tym przy użyciu maszyn
specjalistycznych (harvester) na kwotę nie mniejsza niż 3.540.000 zł brutto. Kwotę 3.540.000
zł Izba ustaliła poprzez zsumowanie wartości prac, które należało wykazać, ubiegając się o
zamówienie w odpowiednich częściach. W przypadku zadania 2 była to kwota 750 000 zł,
zadania 4 - 620 000 zł, zadania 5 - 770 000 zł, zadania 6 - 690 000 zł, zadania 7 - 710 000 zł
(postanowienia pkt 7.3. SIWZ).
Konieczność zsumowania wartości prac wynikała z postanowień SIWZ. Zamawiający
zastrzegł bowiem, że w przypadku składania ofert na więcej niż jeden pakiet suma wartości
usług miała być wyższa od sumy wartości prac określonych w pkt. 7.3 dla poszczególnych
pakietów. Zastrzeżono również rygor, określając, że odrzuceniu podlegają wszystkie złożone
oferty - w przypadku gdy suma wartości usług wskazana w zał. nr 4 będzie niższa od sum
wartości prac określonych dla poszczególnych pakietów w pkt. 7.3 przy składaniu ofert na
więcej niż jeden pakiet (pkt 7.4. in fine SIWZ).
Ponadto, zamawiający przewidział w SIWZ ograniczenia możliwości powoływania się
na doświadczenie. W pkt 7.4.6 SIWZ wskazano bowiem, że wykonawca celem wykazania
spełnienia warunków w postępowaniu wybiera ze wskazanego okresu 3 lat przed upływem
terminu składania ofert tj. okresu od dnia 26.11.2010 r. do dnia 25.11.2013 r. (a jeżeli okres

wykonywania działalności gospodarczej jest krótszy – w tym okresie) prace obejmujące
swym zakresem jednocześnie usługi z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania
drewna w tym przy użyciu maszyn specjalistycznych (harvester), wykonane w okresie
jednego wskazanego roku. Wszystkie wykonywane w zał. 4 prace muszą niezależnie od
ilości składanych ofert dotyczyć jednego tego samego okresu rocznego.

Powyższe postanowienia prowadziły zatem do wniosku, że można było złożyć ofertę
na kilka pakietów jednak pod warunkiem, że suma wartości brutto wykonanych prac o
określonym charakterze wykonanych w ciągu jednego, wybranego roku, musiała być wyższa
od sumy wartości prac określonych dla poszczególnych pakietów.

Dokumenty złożone przez konsorcjum, które ubiegało się o zamówienia na pakiety 2,
4, 5, 6, 7 nie świadczyły o tym, aby którykolwiek z członków konsorcjum spełniał warunek w
zakresie wiedzy i doświadczenia w ten sposób, aby samodzielnie ubiegać się o wszystkie
pakiety.
Do oferty wspólnej konsorcjum załączono zaświadczenia określające wartości prac z
zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna w tym przy użyciu maszyn
specjalistycznych (harvester) wykonanych przez niektórych członków konsorcjum wraz z
podaniem ich wartości. Zgodnie z zaświadczeniami znajdującymi się w tej ofercie można
było ustalić, że:
1) A………… B………… posiadał doświadczenie w wykonaniu prac w 2012 r. na kwotę
803.837,62 zł (s. 18 w ofercie),
2) M………… L…………. posiadał doświadczenie w wykonaniu prac w 2012 r. na kwotę 896
046,48 zł (s. 14 w ofercie),
3) J………… L……………. posiadał doświadczenie w wykonaniu prac w okresie 1.1.2013 do
19.11.2013 r., na kwotę 1.022.747,92 zł (s. 15 w ofercie),
4) R……………. B………….. posiadał doświadczenie w wykonaniu prac w:
a) w 2011 r. w Nadleśnictwie Dębno na kwotę 730.764,49 zł, Leśnictwie Dolsk
471.378,44 zł, Leśnictwie Smoliny 538.512,92 zł (okres najkorzystniejszy),
b) w 2012 r. w Nadleśnictwie Dębno na kwotę 995 968,45 zł, w Leśnictwie Smoliny
457.237,71 zł,
c) od 1.1.2013 r. do 31.10.2013 r. na kwotę 929.063,26 zł (Nadleśnictwie Dębno), i w
okresie od 1.1.2013 r. do 31.10.2013 r. na kwotę 501.586,05 zł (Leśnictwo Smoliny)
(s. 16 i 17 w ofercie).
W przypadku A……….. B……….., Izba mogła ustalić, że dodatkowo może się on
legitymować doświadczeniem w wykonaniu analogicznych prac na kwotę ok. 30 tys. zł. Na
rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r. świadek A………. B……….. zeznał bowiem, że

Przypominam sobie, że świadczyłem usługi leśne dla innych firm, jednak jest to
doświadczenie w wykonywaniu usług o wartości nieznacznej. Wydaje mi się, że jest to ok. 30
tys. zł.
Ponadto, na podstawie dokumentacji, która została Izbie przekazana przez
zamawiającego Izba ustaliła, że Pan M………… A………… w okresie 1.1.2013 r. do
21.11.2013 r. wykonał prace z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna
w tym przy użyciu maszyn specjalistycznych (harvester) na rzecz Nadleśnictwa Dębno na
kwotę 2.184.299,23 zł (zaświadczenie Nadleśnictwa Dębno z 22.11.2013 r., w aktach
sprawy). Izba ustaliła ponadto, że Pan M………. A………… posiada doświadczenie w
wykonaniu prac leśnych z zakresu zagospodarowania, pozyskania i zrywki drewna na rzecz
Nadleśnictwa Dębno: w roku 2011 na kwotę 873.029,37 zł, w roku 2012 r. na kwotę
743.633,72 zł, od 26.11.2012 r. do 21.11.2013 r. na kwotę 2.266.528,21 zł, i w okresie
01.01.2013 - 21.11.2013 r. na kwotę 2.184.299,23 zł (zaświadczenie Nadleśnictwa Dębno w
aktach sprawy). Jednakże nie wiadomo, czy ostatnio wskazane doświadczenie dotyczy prac
przy użyciu maszyn specjalistycznych (harvester).
Izbie złożono na rozprawie kopię oferty, jaką na część 3 złożyło konsorcjum z
udziałem Pana M………. A……….., jednakże celem wykazania warunku w zakresie wiedzy i
doświadczenia konsorcjum oparło się wyłącznie o prace wykonane przez drugiego
konsorcjanta - Pana K……….. . Ponadto złożono Izbie wyniki postępowania o udzielenie
zamówienia na wykonywanie prac leśnych w Nadleśnictwie Dębno na rok 2012 r. Na
podstawie wyników tego postępowania Izba mogła jedynie ustalić, że M………. A…………
uzyskał zamówienie na kwotę 782.170,51 zł (Leśnictwo Reczyce i Kaleńsko). Jeżeli
zamówienie zostało należycie wykonane i jeżeli dotyczyło prac wykonanych przy użyciu
maszyn specjalistycznych (harvester), czego Izbie nie wykazano, można byłoby ewentualnie
przypuszczać, że może się wykazać doświadczeniem w wykonywaniu prac na taką kwotę.
Ponadto, na podstawie dokumentacji, która została Izbie przekazana przez
zamawiającego Izba ustaliła, że Pan K……….. W……….. posiada doświadczenie w
wykonaniu prac leśnych z zakresu zagospodarowania, pozyskania i zrywki drewna na rzecz
Nadleśnictwa Dębno: w roku 2011 na kwotę 884 998,77 zł, w roku 2012 r. na kwotę
602.361,93 zł (zaświadczenie Nadleśnictwa Dębno w aktach sprawy). Jednakże nie
wiadomo, czy doświadczenie to dotyczy prac przy użyciu maszyn specjalistycznych
(harvester).
Na podstawie dokumentacji, która została Izbie przekazana przez zamawiającego
Izba ustaliła, że Pan P………. B………… posiada doświadczenie w wykonaniu prac leśnych
z zakresu zagospodarowania, pozyskania i zrywki drewna, w tym przy użyciu maszyn
specjalistycznych (harvester) na rzecz Nadleśnictwa Dębno w okresie od 1.1.2013 do
31.10.2013 na kwotę 929.063,26 zł (zaświadczenie Nadleśnictwa Dębno w aktach sprawy).

Na podstawie dokumentacji, która została Izbie przekazana przez zamawiającego
Izba ustaliła, że Pan W……….. R……….. posiada doświadczenie w wykonaniu prac leśnych
z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki i pozyskania drewna w tym przy użyciu maszyn
specjalistycznych (harvester) na rzecz Nadleśnictwa Dębno w roku 2012 r. na kwotę
2.329.212.17 zł (zaświadczenie Nadleśnictwa Dębno w aktach sprawy).
Izba nie mogła ustalić jakim doświadczeniem w należytym wykonywaniu prac leśnych
o charakterze doprecyzowanym w warunku, legitymuje się Pan G……….. W……….., gdyż
nie przedstawiono na tę okoliczność żadnych dowodów.
Biorąc powyższe pod ustalenia pod uwagę Izba uznała, że stanowisko odwołującego,
jakoby wszyscy członkowie konsorcjum spełniali warunki udziału w postępowaniu
samodzielnie i nie musieli zawiązywać konsorcjum, należało uznać za nieudowodnione. Nie
przedstawiono Izbie dowodów, aby którykolwiek z członków konsorcjum, w którymkolwiek z
okresów rocznych, posiadał doświadczenie w wykonaniu pracy polegającej na
jednoczesnym wykonywaniu usług z zakresu zagospodarowania lasu, zrywki oraz
pozyskania drewna w tym przy użyciu maszyn specjalistycznych (harvester) na kwotę nie
mniejszą niż 3.540.000 zł brutto.
Na analogicznych zasadach należałoby również wykazać, że członkowie konsorcjum
samodzielnie spełniali pozostałe warunki udziału w postępowaniu, w tym zwłaszcza
dotyczące posiadania środków finansowych lub zdolności kredytowej jak i posiadania polisy
OC na określone w pkt 7.3 SIWZ kwoty. Również w tym przypadku, w razie ubiegania się o
kilka pakietów, należało wykazać sumę ubezpieczenia nie mniejszą niż łączna wartość sum
ubezpieczeń dla pakietów na które składa ofertę. Analogicznie, należało wykazać środki
finansowe lub zdolność kredytową na kwotę nie mniejszą niż łączna wartość kwot dla
pakietów, na które składa ofertę (pkt 12.4 i 12.5 SIWZ). Tego również Izbie nie wykazano.
Izba, w braku dowodu przeciwnego stwierdziła zatem, że konsorcjum zostało
zawiązane po to, aby poprzez połączenie potencjałów zwiększyć szanse jego członków na
uzyskanie większej liczby pakietów, których nie uzyskaliby, gdyby o zamówienie ubiegali się
samodzielnie. Dostrzeżenia wymaga zaś, że łączenie potencjałów celem ubiegania się o
zamówienie publiczne jest jednym z podstawowych celów, dla których zawiązuje się
konsorcja, o których mowa w art. 23 ustawy Pzp. Działanie takie jest postępowaniem jak
najbardziej rynkowym, wpisującym się w reguły normalnej walki konkurencyjnej i nie nosi
charakteru zmowy przetargowej, o której mowa w ustawie o ochronie konkurencji i
konsumentów. Powyższe znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadka A……….
B…………., który oświadczył, że konsorcjum, którego jestem członkiem powstało, aby
należycie i terminowo wykonać zlecone przez Nadleśnictwo prace. Każdy z konsorcjantów w
razie awarii będzie mógł użyczyć innemu konsorcjantowi maszyny i osoby. Ponadto nie

każdy z konsorcjantów mógł złożyć osobną ofertę na ww. pakiety ze względu na brak
wymaganej wiedzy i doświadczenia.

O antykonkurencyjnym porozumieniu nie świadczy fakt, że do oferty wspólnej
konsorcjum, celem wykazania warunku osobowego z pkt 7.3. SIWZ, załączono wykazy osób,
w których:
a) w zakresie pakietu 2 wykazano dysponowanie osobami P………… B………… i
R………… B…………,
b) w zakresie pakietu 4 wykazano dysponowanie osobami W…………. W……….. i
K…………. W……………,
c) w zakresie pakietu 5 wykazano dysponowanie osobami J…………. L…………. i
W………….. R…………….,
d) w zakresie pakietu 6 wykazano dysponowanie osobami M………….. L………… i
S………… L…………..,
e) w zakresie pakietu 7 wykazano dysponowanie osobami K……….. W………. i G…………
W………….

Odwołujący w oparciu o taką treść wykazów osób wywodził, że Pan A……….. B………..,
który nie został ujęty w żadnym z nich, w zamian za rezygnację z wykonywania zamówienia
w części 2, 4, 5, 6, 7, w ramach porozumienia, otrzymał możliwość ubiegania się o część 1
zamówienia. Wywodził, że A………. B…………, pomimo iż wchodził w skład konsorcjum,
które złożyło ofertę wspólną na pakiety 2, 4, 5, 6 i 7, to jednak nie będzie miał z tych części
żadnych korzyści, albowiem nie został przez konsorcjum wskazany w wykazie osób.
Stanowisko odwołującego jest bezzasadne. Podkreślenia wymaga, że wykazy osób zostały
przedstawione wyłącznie celem potwierdzenia warunku udziału w postępowaniu w zakresie
potencjału osobowego. Zgodnie z pkt 7.3 SIWZ, w każdym z analizowanych pakietów
należało wykazać dysponowanie:
a) co najmniej 1 osobą legitymującą się specjalistycznym wykształceniem „leśnym” (wyższe
studia o kierunku leśnictwo, wykształcenie średnie o kierunku leśnictwo, studium
zawodowe świadczenia usług na rzecz leśnictwa),
b) co najmniej 1 osobą posiadającą aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w
zakresie stosowania środków ochrony roślin zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o
środkach ochrony roślin – tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. Nr 455.
Na potwierdzenie tych warunków, w myśl pkt 8.1.3 SIWZ, zamawiający żądał złożenia
wykazu osób. Biorąc powyższe pod uwagę, treść wykazów należało interpretować z
uwzględnieniem celu dla którego były składane. Taki kształt wykazów osób nie świadczył w
szczególności w żaden sposób o tym, że Pan A………… B…………. nie będzie uczestniczył

w zyskach konsorcjum z tytułu wspólnego wykonywania zamówienia. Wskazanie
określonych osób w wykazie nie ma przełożenia na prawa i zobowiązania członków
konsorcjum wynikające ze złożenia oferty wspólnej. Każdy z członków konsorcjum jest
jednakowo uprawniony do partycypowania w zyskach, jakie przyniesie realizacja zamówienia
w tych pakietach. Na analogicznych zasadach ponosi odpowiedzialność za nienależyte
wykonanie zamówienia. Powyższe reguły dotyczą również Pana A………… B…………, jako
członka konsorcjum.
Uszło uwadze odwołującego to, że konsorcjum, w punkcie 5 formularza cenowego jako
podwykonawców wskazało inne podmioty, nie obejmujące osób wskazanych w wykazie
osób. Istotą podwykonawstwa jest wykonywanie części zamówienia przez podwykonawców.
Zatem również podwykonawcy będą w pewnej części uczestniczyć w zyskach całego
konsorcjum, jakie im przypadną na podstawie umowy o podwykonawstwo.
W tym zakresie słuchany w trakcie rozprawy świadek A……….. B…………. zeznał, iż
Nie uzgadnialiśmy pomiędzy sobą, kto będzie wykonywał konkretny pakiet, to miało się
dopiero okazać po rozstrzygnięciu postępowania przez zamawiającego. Osoby wskazane w
wykazie osób pojawiły się tam celem wykazania warunków udziału w postępowaniu w
zakresie dysponowania przez wykonawcę osobą posiadającą wykształcenie leśne, oraz
drugą osobą, która ukończyła szkolenie w zakresie środków ochrony roślin. Każdy z
konsorcjantów posiada wykształcenie leśne, niektórzy posiadają szkolenie w zakresie
ochrony roślin. Ja posiadam wykształcenie leśne, natomiast nie odbyłem szkolenia.

Za normalne działanie konsorcjantów należało również uznać dzielenie pomiędzy nich
kosztów sporządzenia oferty wspólnej (np. kosztów wniesienia wadium, por. gwarancje
wadialne, s. 100-103 oferty). Nieprawdą jest aby zaświadczenia z ZUS i Urzędu Skarbowego
dotyczące członków konsorcjum zostały wystawione w takich samych datach. Przykładowo
zaświadczenia z ZUS wystawiano w różnych dniach (9.10.2013 r., 17.10.2013 r., 6.11.2013
r., 10.10.2013 r., 22.10.2013 r., 18.10.2013 r., por. str. 79 i n. oferty). Jednakże nawet gdyby
tak było, to zasady wiedzy i doświadczenia życiowego podpowiadają, że – z uwagi na
określony termin składania ofert oraz ograniczoną w czasie aktualność tych zaświadczeń -
uzyskiwane są przez wykonawców w czasie zbliżonym, bliskim terminowi składania ofert.
Nie ma również żadnych przeszkód, aby jeden z członków konsorcjum uzyskał
zaświadczenia z właściwych organów w tym samym dniu działając w imieniu i na rzecz
pozostałych konsorcjantów.

Niezasadne jest stanowisko odwołującego przedstawione na rozprawie, zgodnie z
którym gdyby Pan A………… B…………. został wskazany w wykazie osób załączonym do
oferty konsorcjum złożonej na części 2, 4, 5, 6, 7, to nie mógłby złożyć oferty na pakiet nr 1.

Nie ma żadnych zależności pomiędzy wpisaniem bądź niewpisaniem jakiegoś członka
konsorcjum w wykazie osób w ofercie wspólnej, a możliwością lub niemożnością złożenia
oferty przez tego konsorcjanta w innej części zamówienia.

O zakazanej zmowie przetargowej nie świadczyła okoliczność, że na część 1
zamówienia ofertę wspólnie z M……….. Ś………… złożył Pan A………… B………..,
jednocześnie wskazując w formularzu cenowym jako podwykonawców: M………..
A…………, P………… B…………, M………… L……….., J…………. L…………..,
K…………… W………….., G…………… W…………., W…………. R…………, R………..
B…………. i S…………. U…………, czyli członków konsorcjum, które złożyło ofertę wspólną
na pakiety 2, 4, 5, 6, 7. Z nieustalonych przyczyn, członkowie konsorcjum nie zdecydowali
się na złożenie oferty na pakiet 1. Z ustawy Pzp nie wynika obowiązek ofertowania.
Postępowanie dowodowe nie przyniosło żadnych ustaleń, które odnosiły się do sfery
motywacyjnej członków konsorcjum. Odwołujący nie zaoferował Izbie żadnych dowodów na
te okoliczności, przykładowo w postaci zeznań członków konsorcjum jako świadków. Nie
wiadomo zatem dlaczego nie zdecydowali się na złożenie oferty dotyczącej części 1
zamówienia. W braku dowodu przeciwnego Izba stwierdziła zatem, że fakt niezłożenia oferty
na pakiet 1 przez innych, aniżeli Pan A…………. B…………., członków konsorcjum, które
złożyło ofertę wspólną na pakiet 2, 4, 5, 6 i 7 mogło być również następstwem innych
okoliczności, np. przyjętych przez te osoby strategii biznesowych, a nie antykonkurencyjnego
porozumienia.

O zmowie przetargowej, wbrew stanowisku odwołującego, nie świadczą również podane
w ofertach różne stawki jednostkowe za wykonywanie robót leśnych zaoferowane w
poszczególnych pakietach. Odwołujący wywodził, że skoro rodzaj pracy jest ten sam, to
stawki jednostkowe powinny być takie same. W ocenie Izby, nie jest przejawem zmowy
różnicowanie cen w pakietach. To raczej ceny jednolite mogą rodzić wątpliwości co do
istnienia zmowy. Ponadto każde z leśnictw, których dotyczą poszczególne pakiety, znajduje
się w innej odległości od siedziby wykonawców. Różnica w zaoferowanej cenie mogła
wynikać z odmiennej kalkulacji kosztów dojazdu, innych sposobów (metod) pozyskiwania
drewna w określonych leśnictwach.
Reasumując zatem, zarzut należało uznać za chybiony.


Odnośnie zarzutu, dotyczącego opatrzenia niektórych oświadczeń i dokumentów
złożonych wraz z ofertą konsorcjum B………..-Ś……….. na część 1 zamówienia, Izba
stwierdziła, że zarzut potwierdził się w ustalonym stanie faktycznym. Jednocześnie jednak za

nieprawidłową należało uznać wskazaną przez odwołującego kwalifikację prawną i
towarzyszące jej żądanie.
W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymagało, że odwołujący w odwołaniu wskazał, iż
oferta zawierała podpisy, lecz nie naniesione przez osoby do tego uprawnione, pomimo
posłużenia się ich danymi personalnymi. Podniósł ponadto, że oprócz samej oferty także
załączniki nie zostały podpisane przez wykonawcę. Na poparcie swej tezy załączył do
odwołania prywatną ekspertyzę grafologiczną. W treści tej ekspertyzy badane i
zakwestionowane zostały podpisy o treści „A………. B………….” złożone na następujących
oświadczeniach i dokumentach:
1) zapytanie o udzielenie informacji o osobie z dnia 15 listopada 2013 r.,
2) oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu z dnia 20 listopada 2013 r.,
3) oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z postępowania z dnia 20 listopada 2013
r.,
4) zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek z 18 października 2013 r.,
5) zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem podatków z 22 października 2013 r.,
6) polisa OC Uniqua nr 900-A185942,
7) pełnomocnictwo z dnia 20 listopada 2013 r.

Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r., na pytanie przewodniczącego, które konkretnie
podpisy kwestionuje i czy są to podpisy o których mowa w ekspertyzie prywatnej, odwołujący
wyjaśnił, że chodzi o podpisy wskazane w ekspertyzie prywatnej. Oświadczył wyraźnie, że
kwestionuje podpisy rzekomo należące do Pana A…………. B…………., oznaczone w opinii
pozasądowej numerami od 1 do 9, przy czym wskazał, że na stronie 1 opinii pozasądowej
błędnie wskazano, że kwestionuje się podpis znajdujący się na oświadczeniu o spełnieniu
warunków udziału w postępowaniu z 22 listopada 2013 r. W rzeczywistości jest to
oświadczenie z 20 listopada 2013 r. Analogicznie błąd dotyczy daty oświadczenia o braku
podstaw do wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu. Nie pochodzi ono z 22
listopada 2013 r., jak błędnie wskazano w ekspertyzie pozasądowej, ale z 20 listopada 2013
r. Ponadto odwołujący wyjaśnił, że wszystkie kwestionowane podpisy pochodzą z oferty
A………… B………….. i M………… Ś………….. złożonej na pakiet nr 1.
Następnie odwołujący konsekwentnie wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego
sądowego grafologa na okoliczność, czy podpisy złożone na następujących dokumentach:
zapytanie o udzielenie informacji o osobie z dnia 15 listopada 2013 r., oświadczenie o
spełnianiu warunków z udziału w postępowaniu z dnia 20 listopada 2013 r., oświadczenie o
braku podstaw do wykluczenia z dnia 20 listopada 2013 r., zaświadczenie o zaleganiu z
opłacaniem składek z 18 października 2013 r., zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach z
22 października 2013 r., polisa OC Uniqua nr 900-A185942 i pełnomocnictwo z dnia 20

listopada 2013 r., zostały złożone przez Pana A……………. B……….., czy też nie pochodzą
od tej osoby.
Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko odwołującego, przedmiotem rozstrzygnięcia
przez Izbę było to, czy tak sprecyzowane podpisy zostały złożone przez Pana A…………
B……….. .
Izba postanowiła dopuścić dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu kryminalistyki
prof. dr hab. T………… T……………. Na podstawie postanowienia Izby zostały
sporządzone: opinia z 10 marca 2014 r. i opinia uzupełniająca z 19 maja 2014 r. Opinia z 10
marca 2014 r. została sporządzona przy wykorzystaniu – jako materiału porównawczego –
wzorów rękopiśmienniczych A………. B…………. pobranych na rozprawie, a składających
się z 3 wzorów podpisów, zespołu podpisów czytelnych na 3 kartach i długich zapisów
tekstowych na 2 kartach. Po przeprowadzeniu badania biegły stwierdził we wnioskach, że
kwestionowane podpisy prawdopodobnie nie zostały nakreślone przez A………. B…………,
który złożył wzory podpisów pobrane jako materiał porównawczy. Biegły wskazał, że dla
potwierdzenia wniosków końcowych opinii i sformułowania ich w sposób kategoryczny
celowe byłoby dysponowanie szerszym materiałem porównawczym, obejmującym zwłaszcza
wzory bezwpływowe, umożliwiające zobiektywizowaną weryfikację dokonanych ustaleń.
Na rozprawie w dniu 14 kwietnia 2014 r. Izba postanowiła uwzględnić wniosek
odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego na wskazywane
wcześniej okoliczności. Opinia ta miała zostać sporządzona w oparciu o szerszy materiał
porównawczy, obejmujący również bezwpływowe wzory pisma. Izba w tym zakresie
postanowiła na podstawie § 24 ust. 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie
regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań, zobowiązać zamawiającego do
złożenia znajdujących się w jego posiadaniu: oryginału oświadczenia A……….. B………… z
dnia 24 stycznia 2014 r. o przedłużeniu terminu związania ofertą, oryginału umów zawartych
pomiędzy A………. B…………. a Nadleśnictwem Dębno w okresie od 2010 r. do chwili
obecnej, oryginału listy obecności uczestników zebrania wraz z podpisami osób
uczestniczących w zebraniu odbywającego się w 4 kwartale 2013 r., oryginału listy
obecności z dnia 26 listopada 2013 r. z otwarcia ofert wraz z podpisami osób
uczestniczących w zebraniu. Dokumenty te zostały przez zamawiającego udostępnione.
Jako materiał porównawczy uwzględniono także dokumenty zatytułowane „Zlecenie".
Dokumenty te w oryginale zostały złożone przez odwołującego, zaś świadek A………
B………., na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r. zeznał, że podpisy na nich znajdujące się,
pochodzą od niego.

Zatem, dla celów sporządzenia opinii uzupełniającej, do materiału porównawczego
zaliczono wpływowe wzory rękopiśmienne A………….. B……………, wzięte pod uwagę w
opinii z dn. 10 marca 2014 r., a ponadto uzupełnione bezwpływowe wzory pisma tej osoby:
- podpisy o zakładanym brzmieniu B………… występujące w 19 dokumentach
zatytułowanych „Zlecenie" z dn. 24.02.2011, 1.03.2011, 5.03.2011, 6.03.2011, 9.03.20) 1.
29.03.201 L 10.06.2011, 10.06.2011. 24.06.2011, 4.08.2011 (trzy dokumenty), 8.08.2011,
26.09.2011 (pięć dokumentów), 25.11.2011 r.;
- podpis o zakładanym brzmieniu B…………. występujący w dokumencie „Zlecenie" z
dn. 1.08.2011 r.
- podpis o zakładanym brzmieniu B…………. występujący w dokumencie „Zlecenie" z
dn. 14.09.2011 r.
- podpis o zakładanym brzmieniu B……….. A………. występujący w dokumencie „Lista
obecności" z. dn. 15.10.2013 r.,
- podpis o brzmieniu B………… występujący w dokumencie „Lista osób
uczestniczących w otwarciu ofert" z dn. 26.11.2013 r.,
- podpis o brzmieniu A……… B……………., a ponadto 8 podpisów w formie inicjałów
BA, występujące w dokumencie ..Umowa nr 2710-05-12" z dn. 21.12.2011 .,
- podpis o brzmieniu A………… B………….. oraz długi zapis tekstowy, tworzące
dokument „Oświadczenie" z dn. 24.01.2014 r.

Na podstawie tak zgromadzonego materiału dowodowego i porównawczego biegły
stwierdził w opinii uzupełniającej, że czytelne podpisy o zakładanym brzmieniu „A……….
B…………..” określone wcześniej jako materiał dowodowy, nie zostały nakreślone przez
osobę (A…………. B……………..), od której pochodził materiał porównawczy. W treści opinii
biegły wywiódł, że Przeprowadzone w opinii uzupełniającej badania, z uwzględnieniem
dodatkowego materiału porównawczego, nie wpłynęły na kierunek opiniowania
przedstawiony w pierwszej opinii w przedmiocie nienakreślenia spornych podpisów przez
A…………. B…………….., natomiast podniosły prawdopodobieństwo tego wniosku - aż do
kategorycznych ustaleń. Uzupełniający bezwpływowy materiał porównawczy nie tylko
bowiem potwierdził wcześniej ustalone różnice pomiędzy materiałem dowodowym a
porównawczym, ale pozwolił także na stwierdzenie, że cechy grafizmu stanowiące podstawę
identyfikacji negatywnej są. w spontanicznie kreślonych (bezwpływowych) wzorcach
porównawczych silnie nawykowe. Brak ich powtórzeń w materiale dowodowym, mimo
wystąpienia także cech zgodnych, o jakich była mowa w pierwszej opinii, wyklucza
A.B……….. jako wykonawcę spornych sygnatur.

Izba nie znalazła podstaw do odmówienia wiarygodności opinii biegłego. Opinia
pochodziła od T…………. T…………, prof. dr hab., profesora zw. w Katedrze Kryminalistyki
Uniwersytetu Warszawskiego, biegłego sądowego Sądu Okręgowego w Warszawie.
Sporządzona została przez specjalistę z właściwej – z punktu widzenia przedmiotu opinii -
dziedziny nauki tj. kryminalistyki. Wątpliwości nie budzą kwalifikacje osoby sporządzającej
opinię, ani opisane metody badawcze. Opinia została sporządzona ponadto w sposób jasny,
przejrzysty.
Tym samym Izba odmówiła wiarygodności zeznaniom świadka A………. B……….., który
na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r., po okazaniu mu oświadczeń i dokumentów,
stanowiących materiał dowodowy zeznał, że podpisy o treści „A………. B………” złożone na
zapytaniu o udzieleniu informacji o osobie z dnia 15 listopada 2013 r., oświadczeniu o
spełnianiu warunków udziału w postępowaniu z 20 listopada 2013 r., oświadczeniu o braku
podstaw do wykluczenia z 20 listopada 2013 r., zaświadczeniu o niezaleganiu z opłacaniem
składek z 18 października 2013 r., zaświadczeniu o niezaleganiu w podatkach z 22
października 2013 r., polisie OC Uniqua oraz na pełnomocnictwie z dnia 20 listopada 2013 r.,
są jego podpisami. Zeznania świadka pozostawały w sprzeczności z ustaleniami opinii
biegłego, którą Izba uznała za wiarygodną, z przyczyn wskazanych wcześniej.

Strony i uczestnicy postępowania nie zakwestionowali metod badawczych, kwalifikacji
biegłego, jak również wniosków opinii i opinii uzupełniającej. Biorąc powyższe Izba ustaliła,
że kwestionowane podpisy na wskazanych wyżej oświadczeniach i dokumentach nie
pochodzą od A…………. B…………………… .

W dalszej kolejności należało ocenić skutki, jakie na gruncie ustawy Pzp należało wiązać
z tak ustalonym stanem faktycznym.

Izba nie podziela stanowiska zamawiającego, który – pomimo opisanych ustaleń opinii
biegłego – podniósł, że odwołanie powinno zostać oddalone. Argumentował, że zamawiający
nie miał podstaw aby powziąć wątpliwości co do autentyczności spornych podpisów. Powołał
się na odpowiedzi biegłego z 19 czerwca 2014 r. na pytania dotyczące treści opinii
uzupełniającej. Z odpowiedzi biegłego na jedno z pytań wynikało, iż osoba nieposiadająca
wiedzy specjalnej w zakresie kryminalistycznych badań pismoznawczych mogłaby nie
zauważyć różnic pomiędzy materiałem dowodowym i porównawczym bez ich wskazania w
opinii i na materiale poglądowym.
Izba wzięła pod uwagę, że choć możliwości zamawiającego w wyjaśnieniu kwestii tego
rodzaju, są ograniczone, to jednak istniały. W myśl art. 21 ust. 4 ustawy Pzp, jeżeli
dokonanie określonych czynności związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem

postępowania o udzielenie zamówienia wymaga wiadomości specjalnych, kierownik
zamawiającego, z własnej inicjatywy lub na wniosek komisji przetargowej, może powołać
biegłych. Dostrzeżenia wymagało, że pełnomocnik odwołującego, pismem z dnia 12 grudnia
2013 r., doręczonym zamawiającemu 16 grudnia 2013 r., a więc jeszcze przed
rozstrzygnięciem postępowania, które miało miejsce 20 grudnia 2013 r., sygnalizował
zamawiającemu, iż w jego ocenie nastąpiły w postępowaniu nieprawidłowości, polegające na
możliwości podrobienia podpisu. Zamawiający nie skorzystał z możliwości wyjaśnienia tej
kwestii, poprzez powołanie biegłego czy choćby wezwanie wykonawcy do złożenia
wyjaśnień. Ponadto, do odwołania z 30 grudnia 2013 r. odwołujący załączył grafologiczną
ekspertyzę prywatną, która uprawdopodabniała tę tezę. Również i na tym etapie
zamawiający nie podjął żadnych czynności wyjaśniających i w konsekwencji nie skorzystał z
możliwości samodzielnego sanowania wadliwych czynności w postępowaniu.

W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że ustalony stan faktyczny nie prowadził do
konieczności odrzucenia przez zamawiającego oferty złożonej przez konsorcjum Borkowski-
Śpiewak, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, z powodu niezgodności treści oferty z
treścią SIWZ, o co wnosił odwołujący.
Oświadczenia i dokumenty, na których znajdowały się podpisy niepochodzące od
A…………. B……….., są – na gruncie ustawy Pzp – dokumentami składanymi na
potwierdzenie warunków udziału w postępowaniu (art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp). Uszła
uwadze odwołującego zasadnicza różnica pomiędzy dwiema, kompletnie rożnymi
instytucjami ustawy Pzp, tj. treścią oferty i dokumentami składanymi na potwierdzenie
warunków udziału w postępowaniu. Pojęcie treści oferty, o którym mowa w art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp, odnosi się do sfery przedmiotowej zamówienia (zaoferowanej usługi, dostawy,
roboty budowlanej). Odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
skutkuje niezgodność oferowanego świadczenia (treści oferty) z postanowieniami treści
SIWZ dotyczącymi przedmiotu zamówienia. Kwestionowane w odwołaniu oświadczenia i
dokumenty, na gruncie ustawy Pzp, niewątpliwie nie są treścią oferty. Warunki udziału w
postępowaniu służą wykazaniu potencjału technicznego, osobowego, finansowego,
ekonomicznego oraz wiedzy i doświadczenia wykonawcy ubiegającego się o zamówienie.
Na tej podstawie zamawiający może ocenić, czy wykonawca jest podmiotowo zdolny do
wykonania zamówienia i czy daję rękojmię należytego jego wykonania. Sporne dokumenty i
oświadczenia dotyczą zatem strony podmiotowej zamówienia (wykonawcy).
Dostrzeżenia wymaga, że ustawa Pzp łączy z niezłożeniem przez wykonawcę
wymaganych przez zamawiającego oświadczeń i dokumentów rozmaite skutki, zależne od
ich charakteru. W przypadku niezłożenia oświadczeń i dokumentów na potwierdzenie
spełnienia warunków udziału w postępowaniu, jak również pełnomocnictw, skutkiem jest

konieczność wezwania przez zamawiającego do ich uzupełnienia na podstawie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp. Dopiero w razie nieuzupełnienia przez wykonawcę oświadczeń i dokumentów
na potwierdzenie warunku w wyznaczonym terminie, aktualizuje się po stronie
zamawiającego obowiązek wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy
Pzp.
Jedynie w razie niezachowania formy pisemnej oferty, ustawa łączy z tym skutek
odrzucenia oferty na art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, jako sprzecznej z ustawą. Jednakże
oferta złożona przez konsorcjum B…………….-Ś………….. została sporządzona w
wymaganej przez ustawodawcę w art. 82 ust. 2 ustawy formie pisemnej. O zachowaniu
formy pisemnej świadczą podpisy A…………. B…………… i M……….. Ś……….., znajdujące
się na formularzu oferty. Uszło uwadze odwołującego, że nie zakwestionował on
autentyczności podpisu A………… B………………. na formularzu oferty.
Jak wynikało z treści opinii biegłego, oświadczenie o spełnianiu warunków z udziału w
postępowaniu z dnia 20 listopada 2013 r. i oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z
dnia 20 listopada 2013 r. nie zostało podpisane przez Pana A………….. B………………. W
tej sytuacji obowiązkiem zamawiającego było wezwanie wykonawcy do ich uzupełniania w
trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, czego zamawiający zaniechał. Zatem Izba nakazała
zamawiającemu wykonanie tej czynności.
Jak wynikało z opinii uzupełniającej biegłego, nie pochodziły również od A……………
B………….:
1) podpis czytelny występujący obok zapisu: „za zgodność" w polisie nr 900-A 185942
wystawionej przez „Uniqua" Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. dla podmiotu „Zakład Usług
Leśnych A………… B………….." z dn. 3.01.2013 r.,
2) podpis czytelny, występujący obok zapisu: „za zgodność" w dokumencie „Zaświadczenie
o niezaleganiu w opłacaniu składek" z dn. 18.10.2013 r.,
3) podpis czytelny, występujący obok zapisu: „za zgodność" w dokumencie „Zapytanie o
udzielenie informacji o osobie" z dn. 11.11.2013 r.,
4) dwa podpisy czytelne, występujące obok zapisów: „za zgodność" w dokumencie
„Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości" z dn.
22.10.2013 r.

W myśl pkt 12.9 SIWZ dokumenty te miały być złożone w oryginale lub w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem przez wykonawcę. Złożone kserokopie nie zostały
poświadczone za zgodność z oryginałem przez wykonawcę, lecz przez inną osobę. W tej
sytuacji obowiązkiem zamawiającego było wezwanie wykonawcy do ich uzupełniania w
prawidłowej formie, w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, czego zamawiający zaniechał. Zatem

Izba nakazała zamawiającemu wykonanie tej czynności. W ocenie Izby czynność wezwania
powinna być ograniczona do uzupełnienia:
a) aktualnej informacji z Krajowego Rejestru Karnego, o której mowa w pkt 8.2.5 SIWZ, w
odniesieniu do Pana A…………. B………………,
b) aktualnego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, o którym mowa w
pkt 8.2.3. SIWZ, w odniesieniu do Pana A………… B……….,
c) aktualnego zaświadczenia właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub
Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, o którym mowa w pkt 8.2.4 SIWZ, w
odniesieniu do Pana A…………. B…………...

Izba nie nakazała zamawiającemu wezwania konsorcjum B………-Ś…………. do
uzupełnienia opłaconej polisy OC. Faktem jest, że polisa OC 900-A 185942 dotycząca
ubezpieczenia OC Pana A………… B…………., nie została złożona w prawidłowej formie.
Jednakże wraz z ofertą złożono prawidłową polisę OC drugiego członka konsorcjum - Pani
M…………. Ś………….. na kwotę 50.000 zł, czym wykazano warunek z pkt 7.3.1.2 SIWZ.
Zgodnie z powoływanym postanowieniem, zamawiający wymagał od wykonawcy
udokumentowania posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w zakresie
prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę ubezpieczenia nie
mniejszą niż 20 000 zł. Podkreślić jednak należy, iż w myśl pkt 7.4.2. SIWZ dopuścił, aby
warunki udziału w postępowaniu, opisane w pkt 7.2 w zw. z pkt 7.3. wykonawcy ubiegający
się wspólnie o udzielenie zamówienia mogli spełniać łącznie. Izba uznała w tej sytuacji, że
konsorcjum – jako całość - wykazało spełnienie warunku udziału w postępowaniu. Zatem
Izba uznała, że wzywanie konsorcjum B…………-Ś…………. do uzupełnienia polisy OC dla
A………….. B……………… w prawidłowej formie byłoby bezcelowe.

Izba nie nakazała zamawiającemu również wzywać konsorcjum B…………..-Ś………….
do uzupełniania pełnomocnictwa do złożenia oferty. Wprawdzie, jak ustalono na podstawie
opinii biegłego, podpis znajdujący się na pełnomocnictwie z 20 listopada 2013 r. nie należał
do A………….. B…………... Izba wzięła jednak pod uwagę, że – jak wynikało z treści tego
pełnomocnictwa - jego celem było umocowanie A………. B………….. do reprezentowania w
postępowaniu konsorcjum B………….-Ś………….. Dla osiągnięcia takiego celu
wystarczającym był podpis Pani M…………. Ś……………., który został złożony i nie był
kwestionowany.


Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało

wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów miało miejsce w analizowanej sprawie.


Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1
ustawy Pzp, orzeczono jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt
1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Izba uznała za uzasadnione następujące koszty poniesione przez odwołującego:
a) wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3.600,00 zł,
b) dojazdu pełnomocnika na rozprawę przed Izbą w wysokości 1703,22 zł,
c) dojazdu strony na rozprawę przed Izbą w wysokości 1497,65 zł,
d) sporządzenia prywatnej ekspertyzy grafologicznej w wysokości 506 zł.
Wysokość kosztów ustalono na podstawie rachunków złożonych do akt sprawy,
stosownie do brzmienia § 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b przywoływanego
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
Izba nie uznała za uzasadnione kosztów pełnomocnika odwołującego, poniesionych z
tytułu osobistego dostarczenia do siedziby Izby pisma procesowego wraz z dokumentami
zleceń, które stanowiły część materiału porównawczego wykorzystanego przy sporządzeniu
opinii biegłego. Izba stwierdziła, że dokumenty te, odpowiednio zabezpieczone, mogły zostać
przesłane Izbie, choćby za pośrednictwem kuriera.




Przewodniczący: ………………….…