Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 grudnia 2010 roku Nr (...)Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany), po rozpatrzeniu wniosku K. M.(powód) z dnia 18 sierpnia 2010r. w sprawie rozstrzygnięcia sporu w zakresie odmowy przez (...) Sp. z o.o.z siedzibą w W.((...), Spółka, zainteresowany) zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej nieruchomości położonej w miejscowości P.przy ul. (...), działka ewidencyjna nr (...), gmina T.stwierdził, że na przedsiębiorstwie energetycznym nie ciąży obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej przedmiotowej nieruchomości w oparciu o stawki opłat zawarte w obowiązującej Taryfie dla usług dystrybucji paliw gazowych (...)

Swoje rozstrzygnięcie pozwany oparł na ustaleniu, że brak istnienia warunków ekonomicznych przyłączenia do sieci i dostarczania paliwa gazowego do nieruchomości powoda. Prezes URE stwierdził, że ekonomiczne warunki przyłączenia i dostarczania paliwa gazowego istniałby, gdyby 76 uwzględnionych w przeprowadzonej analizie potencjalnych odbiorców wyraziło zgodę na uiszczenie opłaty za przyłączenie do sieci w wysokości uzgodnionej pomiędzy podmiotem ubiegającym się o to przyłączenie a Spółką, zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r., Nr 89, poz. 625 ze zm.).

Od powyższej decyzji powód wniósł odwołanie, zarzucając, iż zaskarżona decyzja narusza co najmniej przepisy art. 7 i 8 kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 28 ustawy Prawo energetyczne (PE). Powód wniósł o zmianę decyzji w całości i orzeczenie, że (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. jest zobowiązana do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej należącej do niego nieruchomości położonej w miejscowości P. przy ul. (...).

Uzasadniając zarzuty odwołania powód stwierdził, że przedmiotowa decyzja została wydana wyłącznie w oparciu o dokumenty i wyjaśnienia Spółki bez wnikliwego wyjaśnienia sprawy. Zarzucił, iż Prezes URE nie skorzystał z możliwości wglądu do ksiąg rachunkowych Spółki i nie odniósł się do zastrzeżeń zgłaszanych przez powoda (w tym dotyczących przedstawionej przez Spółkę analizy). Pierwsze z w/w zastrzeżeń dotyczyło stwierdzenia, że analiza nie dotyczyła wniosku powoda, tyko specyficznie dobranych 76 wniosków ( w tym także jego) zgłoszonych przez właścicieli nieruchomości położonych w promieniu kilku kilometrów od nieruchomości wnioskodawcy - w tym większość wniosków dotyczących nieruchomości nie znajdujących się w linii najkrótszej trasy prowadzącej do nieruchomości wnioskodawcy. W konsekwencji w opinii powoda nie wykazano jaki koszt wiąże się z budową gazociągu do jego nieruchomości oraz jaka jest rzeczywista efektywność/opłacalność inwestycji polegającej na doprowadzeniu sieci gazowej do nieruchomości położonej w P. przy ul. (...). W ocenie powoda w przedmiotowej analizie nie przedstawiono alternatywnych wariantów realizacji inwestycji, np. krótszymi odcinkami, etapowo, bez obejmowania tak rozległego obszaru.

Drugie z zastrzeżeń dotyczyło natomiast nie uwzględnienia w ocenie opłacalności inwestycji potencjalnych odbiorców, którzy nie złożyli formalnych wniosków o przyłączenie do sieci gazowej Wskazał, iż na załączonej mapie, pochodzącej z portalu (...) widać jak dużo budowlanych działek znajduje się w pobliżu przedmiotowej nieruchomości i potencjalnej trasy gazociągu. Wskazał, iż jest kilka tras, którymi można poprowadzić gazociąg do jego nieruchomości. Zarówno ta, która została przyjęta przez (...) Sp. z o.o. czyli wzdłuż ul. (...), do ul. (...) jak i poprowadzenie go od szosy Ł.- T., wzdłuż ul. (...) do ul. (...).

Wskazał ponadto, iż zwiększenie liczby potencjalnych odbiorców zależy od aktywności (a w tym wypadku bierności) (...) Sp. z o.o. i ma istotny wpływ na wynik analizy opłacalności inwestycji. Podkreślił, iż to właśnie na Spółce spoczywa szczególna odpowiedzialność za rozwój infrastruktury technicznej i poprawę warunków życia na terenach wiejskich, a nieuwzględnienie tych okoliczności przez Prezesa URE stanowi kolejne naruszenie art.. 7 i art. 8 kpa.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania.

Zainteresowany (...) nie złożył odpowiedzi na odwołanie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje:

Nieruchomość wnioskodawcy znajduje się w miejscowości P. przy ul. (...), działka ewidencyjna nr (...) gmina T..

W dniu 22 lipca 2010r. powód zwrócił się do (...) z wnioskiem o wydanie warunków przyłączenia jego nieruchomości do sieci gazowej.

Pismem z dnia 5 sierpnia 2010r., znak (...) poinformowała wnioskodawcę o odmowie wydania warunków przyłączenia z uwagi na brak ekonomicznych warunków przyłączenia i dostarczania paliwa gazowego.

W wykonaniu ustawowego obowiązku, pismem z dnia 5 sierpnia 2010r. znak (...) poinformowała również Prezesa URE o wydanych w okresie od 1 do 31 sierpnia 2010r. odmowach wydania warunków przyłączenia do sieci gazowej, w tym odmowach będących odpowiedziami na wnioski złożone przez osoby (m.in. powód) ubiegające się o przyłączenie do sieci nieruchomości położonych w miejscowości P., gmina T..

W dniu 24 sierpnia 2010 roku do Prezesa URE wpłynął wniosek powoda o „wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy przyłączenia do sieci gazowej” (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (k. 1 akt adm.).

Pismem z dnia 7 września 2010r. znak (...) Prezes URE zawiadomił strony o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia sporu. Jednocześnie w powyższym piśmie wezwano (...)do zajęcia stanowiska w sprawie wraz ze szczegółowym uzasadnieniem, w tym do nadesłania mapy sytuacyjnej terenu przedstawiającej lokalizację projektowanego gazociągu i przyłącza oraz przedstawienia informacji celem ustalenia ilości podmiotów, które mogłyby być przyłączone do odcinka sieci gazowej, którego wybudowanie jest niezbędne do przyłączenia do sieci gazowej nieruchomości wnioskodawcy. Jednocześnie Prezes URE poinformował (...), że analiza efektywności ekonomicznej będąca podstawą wydania odmowy winna zawierać: rachunek przepływów pieniężnych w okresie co najmniej 20 letnim, informacje finansowe i techniczne uwzględnione w analizie jak również wskaźniki efektywności ekonomicznej IRR, NPV, NPVR). Dla analiz prowadzonych w 2010r. wartość IRR nie może przekroczyć średniej ważonej średniej rentowności z obligacji 10-letnich o stałym oprocentowaniu wyemitowanych w 2009r. tj 6.3% (k. 9 akt adm.).

Z uwagi na brak odpowiedzi, pismem z dnia 8 października 2010r. znak (...) zostało do (...) wystosowane ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnień i dokumentów w niniejszej sprawie (k. 16 akt adm.).

W dniu 2 listopada 2010r. do Prezesa URE wpłynęło pismo (...) z dnia 26 października 2010r. znak (...) (K 20 akt adm.), z którego wynika, że Spółka podtrzymuje swoje stanowisko w sprawie odmowy określenia warunków przyłączenia nieruchomości wnioskodawcy z uwagi na brak warunków ekonomicznych przyłączenia i dostarczania paliwa gazowego do przedmiotowej inwestycji. W przedstawionej przez (...) wraz z w/w pismem analizie efektywności ekonomicznej inwestycji przyłączenia do sieci nieruchomości wnioskodawcy uwzględniono, że z rozpatrywanego obszaru wpłynęło 76 wniosków o wydanie warunków przyłączenia do sieci (w tym wniosek złożony przez wnioskodawcę) o łącznym rocznym planowanym poborze paliwa gazowego 184 358 m ³.

Do pisma Spółka załączyła mapę sytuacyjną terenu, na której kolorem zielonym został oznaczony odcinek gazociągu uwzględniony w planie rozwoju przedsiębiorstwa, a kolorem żółtym inwestycja (której budowa nie jest uwzględniona w planie rozwoju przedsiębiorstwa) umożliwiająca przyłączenie do sieci nieruchomości 76 potencjalnych odbiorców. Z przedstawionych przez Spółkę informacji wynika, że w celu przyłączenia wyżej wymienionych 76 potencjalnych odbiorców do odcinka gazociągu, którego budowa nie została uwzględniona w planie rozwoju Spółki – koniecznym jest wybudowanie dalszego odcinka gazociągu o długości (...)i 76 przyłączy oraz opracowania dokumentacji techniczno – prawnej. Koszt przyłączenia do sieci tych nieruchomości został przez (...)określony na kwotę 1 223 864 zł. Wobec powyższego Spółka uznała, że brak jest ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci. Powyższa analiza została opracowana zgodnie ze Stanowiskiem Prezesa URE (...)z dnia 24 marca 2010r. „w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków przyłączenia (stosowanie art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne)”. (...)zastosowała wskazaną w tym stanowisku metodę oceny efektywności ekonomicznej inwestycji tj oceny wewnętrznej stopy zwrotu [IRR ] z dodatkowym uwzględnieniem NPV (NPVR). Analiza efektywności ekonomicznej inwestycji przeprowadzona została na podstawie zdyskontowanego rachunku przepływów pieniężnych w okresie co najmniej dwudziestoletnim oraz przy uwzględnieniu warunku, że wartość graniczna wskaźnika IRR stanowiącego podstawę oceny braku warunków ekonomicznych nie może przekroczyć 6,3%.

Przedstawiona przez Spółkę ekonomiczna ocena inwestycji wskazuje, że przy planowanych nakładach na realizację przyłączenia do sieci gazowej nieruchomości wszystkich 76 osób i przy spodziewanych od nich wpływach finansowych w okresie 20 lat od momentu poniesienia pierwszych nakładów na inwestycję ( w tym z tytułu wniesienia opłaty za przyłączenie do sieci gazowej, ustalonej w oparciu o stawki opłat zawarte w obowiązującej Spółkę taryfie), brak jest ekonomicznych warunków przyłączenia i dostarczania paliwa gazowego (k. 20-34 akt adm.)

Pismem z dnia 8 listopada 2010r. znak (...) zawiadomiono strony o zakończeniu postępowania dowodowego i poinformowano o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego pisma z jednoczesnym pouczeniem, że niezapoznanie się w powyższym terminie z aktami sprawy zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego. Pismo powyższe zostało prawidłowo doręczone powodowi w dniu 16 listopada 2010r. a Spółce w dniu 17 listopada 2010r.

W dniu 29 listopada 2010r. ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym zapoznał się pan K. M., który zgłosił do niego uwagi kwestionując przyjęte założenia do przeprowadzonej analizy opłacalności inwestycji. W przedstawionych uwagach powód podniósł, że w ramach tej analizy zostały uwzględnione osoby, które złożyły wnioski o przyłączenie do sieci gazowej na terenie L. oraz miejscowości P. (na dzień dokonania analizy jest to liczba 76 osób) równocześnie zarzucając, że nie uwzględniono wszystkich potencjalnych osób, które mogłyby być zainteresowane odbiorem gazu na tym terenie (k. 39 akt adm.).

Spółka w wyznaczonym terminie nie skorzystała z możliwości zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii są obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru.

Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy – Prawo energetyczne, w przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi przyłączenia do sieci z powodu braku warunków ekonomicznych, o których mowa powyżej, za przyłączenie do sieci przedsiębiorstwo energetyczne może ustalić opłatę w wysokości uzgodnionej z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci w umowie o przyłączenie.

W niniejszej sprawie sporna między stronami pozostaje kwestia braku warunków ekonomicznych przyłączenia, których istnienie lub brak powinien być (jak to miało miejsce w niniejszej sprawie) określany w sposób zgodny z wyrażonym w Stanowisku Prezesa URE w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków ekonomicznych (stosowanie art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne) z dnia 24 marca 2010r. Nr (...)(dalej Stanowisko).

W punktach 3.2. i 3.3. Stanowiska określono przypadki, w których pomimo braku w planie rozwoju inwestycji polegającej na rozbudowie sieci, do której ma nastąpić przyłączenie odbiorcy, możliwe jest podjęcie przez przedsiębiorstwo energetyczne pozytywnej decyzji przyłączeniowej bez konieczności przeprowadzania analizy efektywności ekonomicznej. W sytuacjach, w których jak w omawianej sprawie przeprowadzenie tego typu analizy jest niezbędne, należy jej dokonać metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych, a będąca podstawą odmowy przyłączenia do sieci analiza winna uwzględniać takie dane jak: rachunek przepływów pieniężnych w okresie co najmniej 20 letnim, informacje finansowe i techniczne uwzględnione w analizie jak również wskaźniki efektywności ekonomicznej IRR, NPV, NPVR, przy czym dla analiz prowadzonych w 2010r. wartość IRR nie może przekroczyć średniej ważonej średniej rentowności z obligacji 10 letnich o stałym oprocentowaniu wyemitowanych w 2009r. tj 6, 3 %.

Z przedstawionej przez (...)analizy ekonomicznej wynika, iż w celu przyłączenia nieruchomości powoda oraz innych odbiorców w tej samej okolicy do odcinka gazociągu, którego budowa nie została uwzględniona w planie rozwoju (...)koniecznym byłoby wybudowanie dalszego gazociągu o długości (...)(nie uwzględnionego w planie rozwoju (...)) i 76 przyłączy oraz opracowania dokumentacji techniczno – prawnej, a koszt przyłączenia do sieci tych nieruchomości wyniósłby 1 223 864 zł. Z powyższego zestawienia wynika, iż inwestycja dla przyjętego okresu jest nieopłacalna – wartość bieżąca netto (NPV) w 20 roku analizy jest ujemna i wynosi (minus) 635 664 zł, przy wewnętrznej stopie zwrotu (IRR) 6, 269 %.

Jak trafnie zauważył pozwany w uzasadnieniu decyzji niezbędne warunki ekonomiczne pozwalające na przyłączenie przedmiotowej nieruchomości do sieci zaistniałby dopiero w przypadku wyrażenia zgody przez 76 uwzględnionych w przedmiotowej analizie potencjalnych odbiorców na uiszczenie opłaty za przyłączenie do sieci w wysokości uzgodnionej pomiędzy podmiotem ubiegającym się o to przyłączenie a Spółką zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy – Prawo energetyczne.

Powyższej oceny nie zmieniają również podniesione w niniejszym postępowaniu zarzuty dotyczące nieprzeprowadzenia przez Spółkę analizy warunków przyłączenia przy uwzględnieniu najkrótszej możliwej trasy przyłączenia i nieuwzględnienia w wyliczeniach potencjalnych odbiorców gazu, którzy nie złożyli formalnych wniosków o przyłączenie do sieci gazowej. Zarzuty te nie zasługują na uwagę, gdyż analiza musiała uwzględniać położenie wszystkich podmiotów wnioskujących o przyłączenie do sieci i nie mogłaby uwzględniać podmiotów, które takich wniosków nie złożyły przyjmując z góry założenie, iż będą one zainteresowane przyłączeniem do sieci gazowej, zwłaszcza, że gaz nie stanowi wyłącznego nośnika energii, którym mogą być zainteresowani potencjalni odbiorcy.

Dokonując oceny zarzutów odwołania Sąd Okręgowy stwierdził, że powód nie wykazał, a nawet nie uzasadnił, czemu miałaby służyć i jakie efekty przynieść analiza ksiąg rachunkowych (...).

Zgodnie z zasadami postępowania cywilnego w oparciu o które prowadzony był spór to na powodzie ciążył obowiązek wykazania tego rodzaju okoliczności.

W ocenie Sądu takie działanie organu nie znajduje podstaw w obowiązujących przepisach prawa a ponadto mogłoby budzić uzasadnione wątpliwości co do zgodności z zasadą swobody działalności gospodarczej.

Powód nie wykazał ponadto, ile wyniósłby koszt przyłączenia jego nieruchomości do sieci gazowej planowanej przez (...) przy uwzględnieniu kosztów sporządzenia dokumentacji technicznej i prawnej, budowy instalacji i założenia licznika oraz jaka byłaby rzeczywista efektywność/opłacalność inwestycji polegającej na przyłączeniu jogo nieruchomości do sieci gazowej.

W sprawie nie było potrzeby przedstawienia w postępowaniu administracyjnym wariantów alternatywnych bowiem byłoby to działanie niezgodne ze Stanowiskiem Prezesa URE (...)z dnia 24 marca 2010 r. Jednocześnie wobec braku pewności co do faktu złożenia wniosków o przyłączenie przez innych potencjalnych odbiorców, formułowanie wariantów alternatywnych i prowadzenie ich analizy byłoby nieuzasadnione ekonomicznie. Należy pamiętać, że powód i inni potencjalni odbiorcy mają możliwość wyboru również innego nośnika energii cieplnej, co może mieć wpływ na ich zachowanie.

Kolejna ważna okoliczność, którą należało brać pod uwagę przy wydawaniu wyroku, to nieuwzględnienie inwestycji w planie rozwoju (...). Fakt, że plan ten nie jest zgodny z planem rozwoju gminy nie ma żadnego wpływu na ocenę zaskarżonej decyzji.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy nie znajdując podstaw do uwzględnienia odwołania na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił je jako bezzasadne.

SSO Witold Rękosiewicz