Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CK 519/04
POSTANOWIENIE
Dnia 18 lutego 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
w sprawie z wniosku Kopalni "Ś.(...)" Spółki z o.o. w Ś.
przy uczestnictwie wierzyciela I.(…) Spółki z o.o. w W.
o otwarcie postępowania układowego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w
Izbie Cywilnej w dniu 18 lutego 2005 r., kasacji wnioskodawczyni od postanowienia
Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 27 kwietnia 2004 r., sygn. akt VI Gz (…),
uchyla zaskarżone postanowienie i umarza postępowanie zażaleniowe.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 8 października 2003 r. Sąd Rejonowy w W. zatwierdził
układ dłużnika – wnioskodawcy Kopalni „Ś.(...)” sp. z o. o. w Ś. z wierzycielami.
W uzasadnieniu postanowienia stwierdził, że propozycje układowe były zgodne z
art. 20 prawa o postępowaniu układowym, układ zyskał wymaganą większość osobową i
kapitałową, nie zachodziły przesłanki z art. 64 i 65 prawa o postępowaniu układowym
uniemożliwiające zatwierdzenie układu, w szczególności układ nie jest krzywdzący dla
wierzycieli, którzy głosowali przeciwko jego przyjęciu.
Postanowienie to zaskarżył zażaleniem wierzyciel „I.(...)” Spółka z o.o. w W.
podnosząc zarzut naruszenia art. 65 pkt 1 Prawa o postępowaniu układowym –
Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 24 października 1934 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 836
ze zm.). Kwestionował kryteria według których wyodrębniono grupę wierzycieli
drobnych, a tym samym naruszenie art. 20 § 3 prawa o postępowaniu układowym.
2
W uwzględnieniu zażalenia, Sąd Okręgowy w Ś. zaskarżonym postanowieniem
zmienił postanowienie Sądu Rejonowego i odmówił zatwierdzenia układu.
W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy, przyjmując prawidłowe kryteria
wyodrębnienia wierzycieli drobnych niewłaściwie zastosował je w sprawie. Samo
bowiem procentowe porównanie maksymalnej kwoty wierzytelności uznanej za drobną
do ogólnej sumy wierzytelności jest niewystarczające i mylące. Warunki układu uznał za
krzywdzące dla skarżącego, co stanowi również przesłankę do odmowy zatwierdzenia
układu na podstawie art. 65 pkt 1 prawa o postępowaniu układowym.
W kasacji wniesionej przez wnioskodawcę skarżący przytoczył obie ustawowe
podstawy zarzucając:
1/ naruszenie art. 67 § 1 k.p.c. i art. 87 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 201 i art. 205
ksh przez przyjęcie, że zażalenie złożone przez członka zarządu skarżącego
postanowienie Sądu pierwszej instancji zostało złożone w imieniu tego podmiotu
oraz ten członek zarządu był prawidłowo umocowany do złożenia środka
zaskarżenia, co miało istotny wpływ na wynik sprawy,
2/ naruszenie art. 20 § 3 i § 4 prawa układowego przez przyjęcie zawężonej
wykładni pojęcia „drobni wierzyciele”.
Wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Członkowie zarządu wykonujący prawo do reprezentowania spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością działają w charakterze organu spółki tj. zarządu. Ich umocowanie
opiera się na ustawie (art. 201 § 1, 204, 205 § 1 ksh) a nie na oświadczeniu
reprezentowanego. Określony w art. 205 § 1 ksh sposób łącznej reprezentacji spółki
odnosi się także do wszczęcia i prowadzenia postępowania sądowego.
Według stanu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, „K.(…)” Spółka z o.o.
posiada zarząd wieloosobowy, w skład którego wchodzą G. S. – prezes i M. K. członek
zarządu. Do reprezentowania Spółki upoważniony jest prezes zarządu jednoosobowo
lub członek zarządu łącznie z prokurentem. Spółka nie posiada prokurenta.
Wierzyciel „I.(...)” Spółka. z o.o. reprezentowany był w postępowaniu przed
Sądem drugiej instancji przez M. K. na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu
przez prezesa zarządu Spółki G. S. Wniesione przez Spółkę zażalenie na
postanowienie Sądu Rejonowego o zatwierdzeniu układu podpisane zostało przez tego
pełnomocnika. Pełnomocnictwo zostało mu udzielone jako członkowi zarządu, na co
wskazuje wprost jego treść, jak i odwoływanie się przez pełnomocnika do pełnionej w
3
zarządzie funkcji w pismach kierowanych do sądu, w tym także w wymienionym
zażaleniu na postanowienie Sądu Rejonowego.
Zgodnie z przytoczonymi zasadami reprezentacji Spółki M. K. nie mógł jako
członek zarządu reprezentować jej jednoosobowo przed sądem. Stosownie do art. 87 §
1 k.p.c. nie mógł także być ustanowiony jej pełnomocnikiem. Treść udzielonego mu
pełnomocnictwa, ze wskazaniem na pełnioną funkcję członka zarządu, wyłącza
zastosowanie art. 87 § 2 k.p.c.
W tym stanie rzeczy zasadnie zarzuca skarżący naruszenie przez Sąd Okręgowy
przepisów procesowych wskazanych w petitum kasacji.
Brak należytego umocowania pełnomocnika Spółki „I.(...)” przed Sądem drugiej
instancji stanowi bezwzględną przyczynę nieważności postępowania (art. 379 pkt 2
k.p.c.), którą Sąd Najwyższy - w granicach zaskarżenia - bierze pod rozwagę z urzędu
(art. 39311
k.p.c. w jego brzmieniu przed zmianą k.p.c. ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r.
o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju
sądów powszechnych. Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98). Uchybienie to nie może być
usunięte w drodze zatwierdzenia przez stronę czynności dokonanych przez osobę, która
nie mogła być pełnomocnikiem ( uchwała Sadu Najwyższego z dnia 28 lipca 2004 r., III
CZP 32/04, Wokanda 2004/10/10).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienia
i umorzył postępowanie zażaleniowe wszczęte na skutek wniesienia zażalenia od
postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 8 października 2003 r. (art. 39816
k.p.c.
w brzmieniu przed zmianą k.p.c. wyżej powołaną ustawą w zw. z art. 3 tej ustawy).