Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CK 550/04
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 lipca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa H. S., Urszuli Kubackiej, J. S. i M. S. jako spadkobierców R. S.
przeciwko Gminie Miasta K. w K. o zapłatę, po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na
posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lipca 2005 r., kasacji M. S. od wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 20 marca 2002 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 22 listopada 2001 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo R.
S. przeciwko Gminie Miasta K. o zapłatę kwoty 327 852 zł z tytułu strat poniesionych
przez powoda na skutek niedotrzymania przez stronę pozwaną ustawowego terminu 30
dni od dnia złożenia wniosku o potwierdzenie w formie zaświadczenia uprawnień do
otrzymania ekwiwalentu za mienie pozostawione na terenach ZSRR.
Apelację powoda od tego wyroku Sąd Apelacyjny – orzeczeniem z dnia 20 marca
2002 r. – oddalił.
2
Kasację wniósł M. S., syn powoda, który zarzucił nieważność postępowania przed
Sądem drugiej instancji, wynikającą z faktu, że Sąd ten przeprowadził rozprawę i wydał
wyrok, mimo że powód zmarł w dniu 11 marca 2002 r. (art. 379 pkt 2 i 5 w związku z art.
64 § 1 i art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Obowiązujący w postępowaniu kasacyjnym, wynikający z bezwzględnego zwią-
zania Sądu Najwyższego stanem faktycznym, ustalonym w zaskarżonym orzeczeniu
(art. 39315
k.p.c.), zakaz prowadzenia dowodów, nie może stać na przeszkodzie pro-
wadzeniu dowodów, mających na celu weryfikację zarzutu (podejrzenia) nieważności
postępowania przed sądem drugiej instancji, branej pod rozwagę, a więc ustalanej
z urzędu. W takim wypadku dowody prowadzone przez Sąd Najwyższy nie są bowiem
skierowane przeciwko ustaleniom sądu drugiej instancji, stanowiącym podłoże orze-
czenia co do istoty sprawy przez sąd meriti, a więc nie naruszają związania stanem
faktycznym, ustalonym w zaskarżonym orzeczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 416/98, OSNC 2000, nr 12, poz. 220).
Z tych względów Sąd Najwyższy przeprowadził dowód z odpisu skróconego aktu
zgonu nr (…) z dnia 13 marca 2002 r., sporządzonego w Urzędzie Stanu Cywilnego w
K., z którego wynika, że R. S. – powód w niniejszej sprawie – zmarł w dniu 11 marca
2002 r. W tej sytuacji jest oczywiste, że – począwszy od tego dnia – postępowanie
apelacyjne nie mogło się toczyć bez wezwania do udziału w sprawie następców powoda
(art. 174 § 1 pkt 1 w związku z art. 180 § 1 pkt 1 k.p.c.). Stało się jednak inaczej, a Sąd
Apelacyjny, który nie uzyskał wiadomości o śmierci strony, przeprowadził rozprawę i w
dniu 20 marca 2002 r. wydał wyrok.
W tym stanie rzeczy postawiony w kasacji zarzut nieważności postępowania,
wynikającej z art. 379 pkt 2 i 5 oraz art. 64 § 1 k.p.c. jest uzasadniony, co nakazuje
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (art.
39313
§ 1 k.p.c. w związku z art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy –
kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – prawo o ustroju sądów powszechnych,
Dz. U. Nr 13, poz. 98).