Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 40/06
POSTANOWIENIE
Dnia 31 maja 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Grzelka
SSN Zbigniew Strus
w sprawie ze skargi upadłego dłużnika Przedsiębiorstwa Rolno – Handlowo –
Usługowego „D.” Spółki z o.o. w R. o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dnia 5
lipca 2001 r., w sprawie z wniosku wierzycieli : […]
z udziałem upadłego
o ogłoszenie upadłości
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 31 maja 2006 r.,
zażalenia upadłego
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 23 listopada 2005 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy w B. odrzucił skargę kasacyjną upadłego wyrażając pogląd,
że wpis stały powinien być uiszczony w dniu doręczenia odpisu prawomocnego
postanowienia odmawiającego zwolnienia od kosztów sądowych.
W zażaleniu upadły wniósł o uchylenie tego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przytoczony pogląd nie znajduje podstawy w art. 17 ustawy z dnia
13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej: „ustawy
o kosztach z dnia 13 czerwca 1967 r."). Przy wykładni tego przepisu trzeba mieć
na uwadze, poza werbalną jego treścią, przede wszystkim jego cel i charakter.
Redakcja przepisu, a zwłaszcza użycie w nim zwrotu "pisma wnoszone", prowadzi
do wniosku, iż rygor nim przewidziany odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy
adwokat wnosi pismo podlegające opłacie stałej bez należnej opłaty. Ostrze tego
unormowania zwrócone jest przeciwko osobom, które chciałyby wnosić pisma
procesowe celowo nie opłacone dla uzyskania zwłoki w postępowaniu. Ponieważ
adwokat powinien znać wysokość wpisu stałego, uzależnienie zastosowania sankcji
w postaci zwrotu czy odrzucenia pisma od uprzedniego wezwania prowadziłoby do
zbędnego absorbowania sądu i przedłużenia postępowania.
Omawiany przepis nie reguluje natomiast sytuacji, jaka się wytwarza wtedy,
gdy z pismem podlegającym opłacie stałej adwokat łączy wniosek o zwolnienie od
kosztów sądowych. W tej sytuacji, skoro ustawa o kosztach z dnia 13 czerwca
1967 r. w art. 17 nie zakreśla terminu do wniesienia opłaty, to należałoby zapełnić
lukę w drodze analogii z art. 16. Aczkolwiek prawo procesowe nie wyłącza
możliwości stosowania analogii, to jednak wchodzi ona w rachubę tylko wtedy, gdy
ustawa pewnej kwestii nie reguluje w ogóle. Tymczasem ustawa o kosztach z dnia
13 czerwca 1967 r. posługuje się określonym terminem, ale tylko w odniesieniu do
sytuacji, gdy mowa o wezwaniu do opłat. Nie ma zatem podstaw do przyjęcia
twierdzenia o luce w prawie.
Oznacza to, że art. 17 ustawy o kosztach z dnia 13 czerwca 1967 r.
wprowadza wyjątek tylko w odniesieniu do sytuacji, gdy adwokat wnosi pismo
podlegające opłacie stałej i nie składa wniosku o zwolnienie. Wyjątkowy charakter
przepisu nie pozwala na przyjęcie wykładni rozszerzającej. Brak również podstaw
3
do wysunięcia tezy, iż doręczenie prawomocnego postanowienia o zwolnieniu od
kosztów zastępuje wezwanie. A zatem, adwokat po prawomocnej odmowie
zwolnienia od kosztów sądowych musi być wezwany do uiszczenia opłat pod
rygorem przewidzianym w art. 16 ustawy.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.
db