Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 42/06
POSTANOWIENIE
Dnia 18 sierpnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski
w sprawie ze skargi Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej Z. w W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 9 stycznia 2006 r.,
w sprawie z powództwa Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej Z. w W.
przeciwko A. K.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 sierpnia 2006 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 9 stycznia 2006 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo
Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej Z. w W. przeciwko A. K. o zapłatę kwoty
5.956,72 zł z ustawowym odsetkami od dat określonych w pozwie.
We wniesionej na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. skardze strona powodowa
zażądała stwierdzenia niezgodności z prawem wskazanego wyroku Sądu pierwszej
instancji, zarzucając naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116
ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Przepis ten
wyraża zasadę, że przesłanką dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia jest wykorzystanie przez stronę
przysługujących jej środków prawnych. Wyjątek od wskazanej zasady przewiduje
art. 4241
§ 2 k.p.c., który w sytuacji, gdy strona nie skorzystała z przysługujących jej
środków prawnych, dopuszczalność skargi od orzeczenia sądu pierwszej lub
drugiej instancji uzależnia od kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek:
istnienia wyjątkowego wypadku oraz występowania niezgodności z prawem
o kwalifikowanym charakterze, wynikającej z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC
2006, nr 6, poz. 113).
3
Ocenę, czy wystąpił wyjątkowy wypadek, o którym mowa w art. 4241
§ 2
k.p.c., poprzedzić musi analiza okoliczności nieskorzystania przez skarżącą
z przysługujących jej środków prawnych. W rozpoznawanej sprawie pełnomocnik
strony powodowej został prawidłowo zawiadomiony o wyznaczonym na dzień
3 stycznia 2006 r. terminie rozprawy, na której się jednak nie stawił.
Po zamknięciu tej rozprawy Sąd odroczył ogłoszenie wyroku do dnia 9 stycznia
2006 r. Strona powodowa nie wystąpiła z żądaniem sporządzenia uzasadnienia
wyroku wydanego tego dnia ani też nie zaskarżyła go apelacją, wskutek czego
uprawomocnił się on z dniem 31 stycznia 2006 r. Dopiero po ponad trzech
miesiącach od tej daty strona powodowa wyraziła zainteresowanie
rozstrzygnięciem sprawy, składając dnia 4 maja 2006 r. wniosek o wydanie odpisu
wyroku Sądu Rejonowego. Strona powodowa nie wskazała żadnych okoliczności
uzasadniających zaniechanie zaskarżenia apelacją orzeczenia Sądu pierwszej
instancji, które – jak można wnosić z rozpoznawanej skargi – oceniła jako
niezgodne z prawem. Należy również podkreślić, że strona powodowa w toku
całego postępowania zakończonego zaskarżonym orzeczeniem reprezentowana
była przez profesjonalnego pełnomocnika. Okoliczności te przemawiają za
uznaniem, że nieskorzystanie przez stronę powodową z przysługującego jej prawa
do wniesienia apelacji od orzeczenia Sądu pierwszej instancji nie nastąpiło
w warunkach, które można by zakwalifikować jako wyjątkowy wypadek
w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c.
Nie można ponadto zaaprobować stanowiska skarżącej, że naruszenie art. 4
ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi naruszenie podstawowej
zasady porządku prawnego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że
przez podstawowe zasady porządku prawnego należy rozumieć fundamentalne
zasady ustroju społeczno-politycznego, a więc zasady konstytucyjne, oraz naczelne
zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa: cywilnego, rodzinnego,
pracy, a także prawa procesowego (por. postanowienia z dnia 26 lutego 2003 r.,
II CK 13/03, OSNC 2004, nr 5, poz. 80 oraz z dnia 21 kwietnia 1978 r., IV CR
65/78, OSNC 1979, nr 1, poz. 12). Przepis art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych nakłada na członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze
prawa do lokali, obowiązek uczestniczenia w określonych wydatkach
4
i zobowiązaniach spółdzielni przez uiszczanie opłat. Znaczenie normy wyrażonej
w tym przepisie ogranicza się do prawa spółdzielczego i sprowadza się do
uregulowania niektórych majątkowych aspektów stosunku prawnego pomiędzy
spółdzielnią mieszkaniową a jej członkiem. Nie może być ona zatem uznana za
podstawową zasadę porządku prawnego. W konsekwencji należy przyjąć, że
naruszenie prawa podniesione w skardze nie ma charakteru kwalifikowanego i –
gdyby nawet miało miejsce – nie mogłoby stanowić przesłanki dopuszczalności
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
wniesionej na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c.
W myśl art. 4248
§ 2 in fine k.p.c. skarga podlega odrzuceniu, jeżeli nie
zachodzi wyjątek, o którym mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c. Wypełniając dyspozycję
tego przepisu, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
db

I CNP 42/06

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia