III CZ 88/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-12-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 88/06
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Hubert Wrzeszcz
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku T.K.
przy uczestnictwie [...]
o dział spadku i zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym
w dniu 15 grudnia 2006 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 28 lipca 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 2 lipca 2006 r. odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawcy na postanowienie tego Sądu z dnia 31 marca 2006 r.
W uzasadnieniu - między innymi - wyjaśnił, że wnioskodawca wprawdzie określił
wartość zaskarżenia kasacyjnego na 180 000 zł, czyli kwotę mieszczącą się w
granicach zakreślonych w art. 5191
§2 k.p.c., jednak uczynił to nieprawidłowo;
w rzeczywistości wartość przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego była niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 2 lipca 2006 r. wnioskodawca zarzucił
Sądowi Okręgowemu wadliwe określenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W tzw. sprawach działowych obowiązek podania we wniosku o wszczęcie
postępowania wartości przedmiotu sprawy (art. 511 w związku z art. 187 § 1 pkt 1
i art. 19 § 2 k.p.c.), a w apelacji - wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2
w związku z art. 19 § 2 i art. 13 § 2 k.p.c.), został zmodyfikowany przez art. 684,
567 §3 i art. 619 § 1 k.p.c. Zgodnie z tymi przepisami, ustalenie wartości
dzielonego majątku należy do sądu. Sąd meriti powinien więc zawsze tę wartość
ustalić, działając z urzędu. Nigdy nie jest wiążące dla niego w tym względzie
stanowisko współwłaścicieli (współuprawnionych).
Podobnie przedstawia się określenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego. Uczestnik postępowania działowego wnosząc skargę kasacyjną
powinien wskazać w niej, zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c. w związku z art. 13 § 2
k.p.c., wartość przedmiotu zaskarżenia. Wskazana wartość przedmiotu zaskarżenia
nie jest jednak wiążąca dla sądu drugiej instancji, ani dla Sądu Najwyższego. Sądy
te mogą poddać ją weryfikacji na podstawie akt sprawy z pominięciem zasad
określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (postanowienie Sądu Najwyższego: z dnia 24 maja
2001 r., IV CZ 20/01, nie publ., z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, LEX nr
54322, i z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004, nr 1, poz. 11).
Praktyczne znaczenie możliwości tej weryfikacji ujawnia się w szczególności
3
w przypadkach oczywiście nieprawidłowego wskazania wartości przedmiotu
zaskarżenia w zamiarze zapewnienia sobie dostępu do postępowania kasacyjnego
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2006 r., IV CR 34/06,
nie publ.).
W tzw. sprawach działowych wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość
konkretnego interesu, np. rzeczy lub praw, których objęcie lub nieobjęcie podziałem
skarżący kwestionuje (por. np. powoływane już postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02). Z reguły – nawet gdy orzeczenie
zakwestionowano w całości – wartość ta nie przekracza wartości udziału
skarżącego uczestnika. Tylko wyjątkowo jest inaczej, na przykład wtedy, gdy
uczestnik podważa zasadę podziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
5 kwietnia 2002 r., II CZ 25/02, LEX nr 54494, oraz z dnia 21 stycznia 2003 r.,
III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60).
W apelacji wnioskodawca zaskarżył postanowienie Sądu Rejonowego
z dnia 13 lipca 2005 r., ustalające wartość działu spadku i zniesienia
współwłasności na kwotę 66 139,76 zł., jedynie w części przyznającej T.K. na
wyłączną własność działkę nr [...]/3 oraz T.K. i B.K. na współwłasność działkę nr
[...]/2. Postanowieniem z dnia 31 marca 2006 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
wnioskodawcy. W skardze kasacyjnej wnioskodawca zaskarżył postanowienie
Sądu Okręgowego z dnia 31 marca 2006 r. w całości. W tej sytuacji jest więc
oczywiste, że – tak jak przyjął Sąd Okręgowy – wartość zaskarżenia kasacyjnego
nie osiągnęła progu określonego w art. 5191
§ 2 k.p.c.
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Hubert Wrzeszcz
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku T.K.
przy uczestnictwie [...]
o dział spadku i zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym
w dniu 15 grudnia 2006 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 28 lipca 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 2 lipca 2006 r. odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawcy na postanowienie tego Sądu z dnia 31 marca 2006 r.
W uzasadnieniu - między innymi - wyjaśnił, że wnioskodawca wprawdzie określił
wartość zaskarżenia kasacyjnego na 180 000 zł, czyli kwotę mieszczącą się w
granicach zakreślonych w art. 5191
§2 k.p.c., jednak uczynił to nieprawidłowo;
w rzeczywistości wartość przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego była niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 2 lipca 2006 r. wnioskodawca zarzucił
Sądowi Okręgowemu wadliwe określenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W tzw. sprawach działowych obowiązek podania we wniosku o wszczęcie
postępowania wartości przedmiotu sprawy (art. 511 w związku z art. 187 § 1 pkt 1
i art. 19 § 2 k.p.c.), a w apelacji - wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2
w związku z art. 19 § 2 i art. 13 § 2 k.p.c.), został zmodyfikowany przez art. 684,
567 §3 i art. 619 § 1 k.p.c. Zgodnie z tymi przepisami, ustalenie wartości
dzielonego majątku należy do sądu. Sąd meriti powinien więc zawsze tę wartość
ustalić, działając z urzędu. Nigdy nie jest wiążące dla niego w tym względzie
stanowisko współwłaścicieli (współuprawnionych).
Podobnie przedstawia się określenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego. Uczestnik postępowania działowego wnosząc skargę kasacyjną
powinien wskazać w niej, zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c. w związku z art. 13 § 2
k.p.c., wartość przedmiotu zaskarżenia. Wskazana wartość przedmiotu zaskarżenia
nie jest jednak wiążąca dla sądu drugiej instancji, ani dla Sądu Najwyższego. Sądy
te mogą poddać ją weryfikacji na podstawie akt sprawy z pominięciem zasad
określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (postanowienie Sądu Najwyższego: z dnia 24 maja
2001 r., IV CZ 20/01, nie publ., z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, LEX nr
54322, i z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004, nr 1, poz. 11).
Praktyczne znaczenie możliwości tej weryfikacji ujawnia się w szczególności
3
w przypadkach oczywiście nieprawidłowego wskazania wartości przedmiotu
zaskarżenia w zamiarze zapewnienia sobie dostępu do postępowania kasacyjnego
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2006 r., IV CR 34/06,
nie publ.).
W tzw. sprawach działowych wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość
konkretnego interesu, np. rzeczy lub praw, których objęcie lub nieobjęcie podziałem
skarżący kwestionuje (por. np. powoływane już postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02). Z reguły – nawet gdy orzeczenie
zakwestionowano w całości – wartość ta nie przekracza wartości udziału
skarżącego uczestnika. Tylko wyjątkowo jest inaczej, na przykład wtedy, gdy
uczestnik podważa zasadę podziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
5 kwietnia 2002 r., II CZ 25/02, LEX nr 54494, oraz z dnia 21 stycznia 2003 r.,
III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60).
W apelacji wnioskodawca zaskarżył postanowienie Sądu Rejonowego
z dnia 13 lipca 2005 r., ustalające wartość działu spadku i zniesienia
współwłasności na kwotę 66 139,76 zł., jedynie w części przyznającej T.K. na
wyłączną własność działkę nr [...]/3 oraz T.K. i B.K. na współwłasność działkę nr
[...]/2. Postanowieniem z dnia 31 marca 2006 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
wnioskodawcy. W skardze kasacyjnej wnioskodawca zaskarżył postanowienie
Sądu Okręgowego z dnia 31 marca 2006 r. w całości. W tej sytuacji jest więc
oczywiste, że – tak jak przyjął Sąd Okręgowy – wartość zaskarżenia kasacyjnego
nie osiągnęła progu określonego w art. 5191
§ 2 k.p.c.
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
k.p.c.).