Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 59/07
POSTANOWIENIE
Dnia 3 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z wniosku WAM
przy uczestnictwie E.O.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 3 października 2007 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w G.
z dnia 19 grudnia 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w G. odrzucił na podstawie art.
370 w zw. z art. 373 k.p.c. – jako spóźnioną - apelację wnioskodawcy od
postanowienia Sądu Rejonowego w W. z 4 listopada 2005 r., oddalającego jego
wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości położonych w H. przy ul. Ż.
W uzasadnieniu wyjaśnił, że termin do wniesienia apelacji należało liczyć bez
uwzględnienia faktu złożenia przez wnioskodawcę wniosku o sporządzenie
uzasadnienia postanowienia, bowiem wniosek ten złożyła osoba nieumocowana do
reprezentowania wnioskodawcy – K.K. - wicedyrektor do spraw nieruchomości
Oddziału Regionalnego WAM. Brak umocowania, zdaniem Sądu Okręgowego, nie
został należycie uzupełniony, gdyż wnioskodawca nadesłał jedynie pełnomocnictwo
udzielone K.K. w dniu 8 czerwca 2006 r., a więc po dacie złożenia wniosku
o uzasadnienie postanowienia, a ponadto wyjaśnił, że K.K. od dnia 29 września
2006 r. pełni obowiązki Dyrektora Oddziału Regionalnego WAM i od tego dnia
dysponuje pełnomocnictwem do zastępowania WAM przed sądami. Z
przedłożonych dokumentów nie wynikało jednak, iżby K.K. był uprawniony do
reprezentowania WAM przed sądem w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia w dniu
złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego postanowienia (8
listopada 2005 r.).
Brak formalny w postaci niepodpisania wniosku o sporządzenie
uzasadnienia zaskarżonego postanowienia przez osobę uprawnioną do działania
w imieniu WAM. nie został uzupełniony także w terminie wyznaczonym
wnioskodawcy do jego usunięcia poprzez podpisanie tego wniosku przez osobę
uprawnioną. Wniosek podpisany przez pełnomocnika wnioskodawcy r. pr. M.R.
został bowiem złożony dopiero 7 grudnia 2006 r., to jest po wyznaczonym
wnioskodawcy terminie, był spóźniony i bezskuteczny, zgodnie z treścią art. 167
k.p.c.
Konsekwencją potraktowania przez Sąd Okręgowy wniosku o sporządzenie
uzasadnienia za bezskuteczny było obliczenie terminu do złożenia apelacji według
art. 369 § 2 k.p.c., a zatem jako terminu wynoszącego dwa tygodnie od dnia,
3
w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia. Termin ten został uchybiony
przez wnioskodawcę.
Wnioskodawca zaskarżył powyższe postanowienie w całości, zarzucając
rażące naruszenie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 368 k.p.c., 369 k.p.c. i 126 k.p.c.
We wnioskach domagał się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi
Okręgowemu do merytorycznego rozpoznania apelacji, a także zasądzenia
kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie może zostać uwzględnione.
Skarżący w zażaleniu opiera się na dwóch błędnych przesłankach.
Po pierwsze zakłada, że brak formalny w postaci niepodpisania wniosku
o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z 4 listopada 2005 r. został
uzupełniony zgodnie z wezwaniem doręczonym wnioskodawcy 17 października
2006 r. i w wyznaczonym w tym wezwaniu terminie. Tymczasem do pisma z dnia
23 października 2006 r., na które skarżący powołuje się w zażaleniu, nie został
załączony wniosek o sporządzenie uzasadnienia podpisany przez pełnomocnika
wnioskodawcy r. pr. M.R., chociaż wymieniono go wśród załączników. Wniosek
wnioskodawca dostarczył Sądowi II instancji dopiero przy piśmie z 4 grudnia 2006
r. (k. 183), a zatem, jak słusznie wskazał ten Sąd, po upływie terminu
wyznaczonego na uzupełnienie powyższego warunku formalnego. W tej sytuacji nie
można przyjąć za słuszne twierdzeń skarżącego o terminowym, a zatem prawnie
skutecznym naprawieniu wskazanego w wezwaniu braku.
Wprawdzie uchybienia formalne dotyczyły wniosku o sporządzenie
uzasadnienia, nie zaś apelacji, jednak powiązanie między nimi, polegające na
innym sposobie obliczania terminu do wniesienia apelacji w wypadku, kiedy
wniosek został prawidłowo złożony i w wypadku, kiedy był on bezskuteczny,
powodowało, że uznanie wniosku za niebyły skutkowało uznaniem apelacji za
nieterminowo złożoną.
Po drugie skarżący zakłada możliwość sanowania czynności złożenia
wniosku przez osobę, która nie miała do tego umocowania w chwili jego składania
poprzez zatwierdzenie jej czynności przez stronę na etapie postępowania
zażaleniowego w sytuacji, kiedy wadliwości działania takiej osoby nie zostały
4
wcześniej naprawione mimo wezwania ze strony sądu. Przyjmuje bowiem, że takie
zatwierdzenie jest możliwe w każdym czasie i działa z mocą wsteczną, odnosząc
skutek od chwili, kiedy zatwierdzana czynność była podjęta. Stanowisko to pomija
wynikający z art. 167 k.p.c. obowiązek dokonywania czynności procesowych we
właściwym terminie i bezskuteczności ich spóźnionego podjęcia, będącej
automatyczną konsekwencją niedotrzymania terminu. Skarżący wskazuje jako
podstawę swojego rozumowania unormowanie z art. 97 § 1 i 2 k.p.c. Pomija
jednak, że tryb przewidziany w tym przepisie dotyczy czynności naglących, a za
takie trudno uznać złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku przez
osobę prawną mającą organy i pełnomocnika procesowego. Gdyby jednak nawet
przyjąć, że doręczając odpis postanowienia z uzasadnieniem Sąd Rejonowy
traktował p. K.K. jako osobę podejmującą naglącą czynność, a jedynie przeoczył
konieczność obwarowania skuteczności tej czynności warunkiem z art. 97 § 2
k.p.c., to czynności podjęte przez Sąd Okręgowy – który w pierwszej kolejności
wezwał wnioskodawcę do przedłożenia w wyznaczonym terminie pełnomocnictwa
dla tej osoby, zakwalifikować można również jako zobowiązanie przewidziane w
cytowanym przepisie. Ponieważ w wyznaczonym terminie wnioskodawca nie złożył
pełnomocnictwa uprawniające podpisującego wniosek do działania w czasie, kiedy
wniosek ten został złożony, ani też nie nastąpiło zatwierdzenie czynności przez
stronę, wnioskodawca nie mógł już później skutecznie zatwierdzić dokonanej
czynności, gdyż termin z art. 97 § 2 k.p.c. minął. W takim wypadku czynność
procesową nieumocowanej osoby należy uznać za niebyłą, a czynności, której nie
dokonano nie można zatwierdzić.
Z przytoczonych względów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c.).