Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 250/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania E. G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 lutego 2010 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 7 kwietnia 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny– III Wydział Sąd Pracy
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od
wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia z dnia 30 października 2008 r., wydanego po
2
rozpoznaniu odwołania ubezpieczonej E. G. od decyzji organu rentowego z dnia 27
czerwca 2008 r., którym Sąd ten zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał
ubezpieczonej prawo do emerytury poczynając od dnia 1 września 2008 r.
Decyzją z dnia 27 czerwca 2008 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej
przyznania prawa do emerytury nauczycielskiej wskazując, że nie wykazała ona
wymaganego 25-letniego okresu zatrudnienia, ponieważ udowodniła jedynie 23
lata, 3 miesiące i 13 dni okresów składkowych oraz 7 lat oraz 6 miesięcy i 7 dni
okresów nieskładkowych. W art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta
Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118 poz. 1112 ze zm., zwanej dalej
Kartą Nauczyciela) jest mowa o pracy faktycznie wykonywanej, a nie o okresie
zatrudnienia, a zatem wliczeniu do okresu pracy w szczególnym charakterze nie
podlegają okresy faktycznego nieświadczenia takiej pracy, w tym okresy
niezdolności do pracy spowodowane chorobą.
Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną przez ubezpieczoną decyzję powołując
się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2005 r. II UK 219/04 (OSNAPiUS
2005 r. nr 22, poz. 361), w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że do okresu pracy w
szczególnym charakterze, o którym mowa w art. 88 Karty Nauczyciela wlicza się
okresy niezdolności do pracy z powodu choroby i macierzyństwa oraz okresy
urlopu dla poratowania zdrowia udzielonego przed dniem 1 lipca 2004 r., to jest
sprzed daty wejścia w życie art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst Dz.U.
z 2004 r. Nr 39 poz. 353 ze zm., zwanej dalej ustawą o emeryturach i rentach). Po
doliczeniu okresu dla poratowania zdrowia od 1 sierpnia 1994 r. do 1 sierpnia 1995
r. oraz od 29 października 2002 r. do 28 października 2003 r. ubezpieczona
udowodniła co najmniej 20-letni okres pracy nauczycielskiej (20 lat, 7 miesięcy i 16
dni). Dlatego mogła nabyć prawo do emerytury z mocy art. 88 Karty Nauczyciela,
poczynając od dnia 1 września 2008 r., tj. od dnia rozwiązania umowy o pracę.
Rozpoznając apelację organu rentowego Sąd Apelacyjny w pełni podzielił
stanowisko Sądu pierwszej instancji, które jest zbieżne z utrwaloną w rozstrzyganej
kwestii praktyką orzeczniczą (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 5 maja 2005 r. II
UK 219/04, z dnia 30 lipca 2003 r., II UK 323/02 i z dnia 30 stycznia 2008 r. I UK
204/07). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wprowadzenie do ustawy o emeryturach i
3
rentach art. 32 ust. 1a, dodanego ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 121, poz. 1264) upoważnia do wniosku, że
intencją ustawodawcy było zachowanie uprawnień do emerytury przez osoby
korzystające z urlopu dla podratowania zdrowia. Skoro ubezpieczona pracowała
stale i w pełnym wymiarze czasu, ma wykształcenie pedagogiczne i legitymuje się
(po doliczeniu okresu urlopu dla poratowania zdrowia) wymaganym okresem
zatrudnienia, rozwiązała stosunek pracy z pracodawcą i nie jest członkiem
otwartego funduszu emerytalnego, to spełnia wszystkie warunki do przyznania
prawa do emerytury nauczycielskiej, o której mowa w art. 32 ust. 3 pkt 5 ustawy o
emeryturach i rentach w związku z art. 88 Karty Nauczyciela.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik organu rentowego zarzucił naruszenie
przepisów prawa materialnego, w szczególności: 1/ art. 32 ust. 1a ustawy o
emeryturach i rentach oraz art. 88 ust 1 Karty Nauczyciela przez wliczenie do pracy
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze okresu urlopu
udzielanego dla podratowania zdrowia oraz przyjęcie, że regulacja wynikająca z art.
32 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach ma zastosowanie wyłącznie do okresów
przypadających po dniu 30 czerwca 2004 r. Okolicznością przemawiającą za
przyjęciem skargi do rozpoznania jest potrzeba wprowadzenia jednolitości
orzecznictwa w zakresie ustalenia okresu obowiązywania normy art. 32 ust. 1a
ustawy o emeryturach i rentach w związku z art. 88 Karty Nauczyciela.
Organ rentowy wskazał, że ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie
prawa do emerytury nauczycielskiej w dniu 6 czerwca 2008 r., a więc w dacie
obowiązywania znowelizowanych przepisów i zgodnie z art. 186 ust. 2 pkt 1 ustawy
o emeryturach i rentach wniosek ten winien być rozpoznawany według prawa
obowiązującego w dacie nabycia prawa do emerytury. Bezspornie do dnia 1 lipca
2004 r. ubezpieczona nie spełniała przesłanki posiadania dwudziestoletniego stażu
pracy w szczególnym charakterze. Skarżący podziela w pełni pogląd wyrażony
przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 kwietnia 2009 r. I UK 313/08, w którym
Sąd Najwyższy rozważył wykładnię pojęcia „okresu zatrudnienia" i „okresu prac w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze." Sąd Najwyższy przyjął,
że uchylenie z dniem 1 listopada 2005 r. pkt 2 w ust. 1a art. 32 ustawy o
4
emeryturach i rentach nie ma doniosłości prawnej dla możliwości „zaliczania
okresów dla poratowania zdrowia” do pracy w szczególnym charakterze jak
nieprawidłowo założył Sąd Apelacyjny. W konsekwencji, zarówno aktualnie, jak
poprzednio (od 1 lipca 2004 r.) okres urlopu dla podratowania zdrowia nie mógł być
uznawany za okres pracy nauczycielskiej w rozumieniu art. 88 ust. 1 Karty
Nauczyciela bowiem wyklucza to art. 32 ust 1a pkt 1 ustawy o emeryturach i
rentach.
W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę w całości zaskarżonego wyroku
Sądu Apelacyjnego ewentualnie o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania temu Sądowi z uwzględnieniem kosztów postępowania wg
norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna ma usprawiedliwione podstawy, ponieważ zastosowana w
zaskarżonym wyroku przez Sądy meriti interpretacja obowiązującego od 1 lipca
2004 r. przepisu art. 32 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach w związku z art. 88
Karty Nauczyciela była adekwatna tylko przy ustalaniu uprawnień do emerytury
nauczycielskiej przez osoby, które przed dniem wejścia w życie tego przepisu, tj
przed 1 lipca 2004 r. spełniły wszystkie warunki wymagane do nabycia prawa do
wcześniejszej emerytury. Oznaczało to tyle, że do nauczycieli, którzy do tego dnia
spełnili wszystkie warunki wymagane do nabycia prawa do emerytury
nauczycielskiej - zmiana normatywna zawarta w art. 32 ust. 1a ustawy o
emeryturach i rentach nie mogła być stosowana. Tylko w stanie prawnym
obowiązującym przed dniem 1 lipca 2004 r. w orzecznictwie Sądu Najwyższego
utrwalił się pogląd, że do okresu pracy w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r.) wlicza się okresy pobierania zasiłku
chorobowego w czasie trwania stosunku pracy przypadające po dniu wejścia w
życie ustawy rewaloryzacyjnej (por. uchwałę z dnia 27 listopada 2003 r., III UZP
10/03, OSNP 2004 nr 5, poz. 98), oraz w szczególności, że do okresu 20 lat pracy
nauczycielskiej, wymaganego do przyznania emerytury na podstawie art. 88 ust. 1
Karty Nauczyciela, wlicza się okresy nieobecności w pracy spowodowane czasową
niezdolnością do pracy, urlopem macierzyńskim lub urlopem dla poratowania
5
zdrowia (por. wyrok z dnia 30 lipca 2003 r., II UK 323/02, OSNP 2004 nr 11, poz.
197 z krytyczną glosą K. Antonowa, OSP 2004 nr 12, poz. 151).
Z dniem 1 lipca 2004 r. do art. 32 ustawy o emeryturach i rentach został
dodany ust. 1a, zgodnie z którym - przy ustalaniu okresu zatrudnienia w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się:
okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada
1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa (pkt 1) oraz okresów, w których na mocy szczególnych
przepisów pracownik został zwolniony ze świadczenia pracy, z wyjątkiem okresów
urlopu wypoczynkowego (pkt 2); następnie pkt 2 art. 32 ust. 1a został uchylony z
dniem 1 listopada 2005 r., na mocy art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o
zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 169, poz. 1412 ze
zm.). Oceniając te nowości legislacyjne Sąd Najwyższy między innymi w wyrokach
z dnia 5 maja 2005 r., II UK 215/04 (OSNP 2005 nr 22, poz. 360), z dnia 5 maja
2005 r., II UK 219/04 (OSNP 2005 nr 22, poz. 361), z dnia 7 lutego 2006 r., I UK
154/05 i z dnia 21 kwietnia 2009 r., I UK 313/08 (dotychczas niepublikowany),
stwierdzał, że przepis art. 32 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach zasadniczo
zmienił definicję pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
gdyż wprowadzał istotną zmianę w obowiązującym stanie prawnym przez
szczegółowe wskazanie okresów niewykonywania pracy, które nie są wliczane do
stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którego to
rozróżnienia nie zawierały wcześniejsze przepisy. Ta radykalna zmiana ustawowa
usankcjonowała odmienną kwalifikację prawną okresów faktycznego
niewykonywania pracy w okresie trwania zatrudnienia w szczególnym charakterze
przy ocenie uprawnień emerytalnych przysługujących od 1 lipca 2004 r. Także przy
weryfikowaniu warunków wymaganych do uzyskania nauczycielskich uprawnień
emerytalnych od tego dnia judykatura Sądu Najwyższego przyjmuje, iż okresem
niewykonywania pracy, o którym stanowi art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy o emeryturach
i rentach jest również okres urlopu dla poratowania zdrowia (wyrok z dnia z dnia
17 września 2007 r., III UK 51/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 328). Takie samo
stanowisko, iż okres urlopu dla poratowania zdrowia jest niewątpliwie okresem
6
niewykonywania pracy w rozumieniu art. 32 ust. 1a pkt 1, zostało podtrzymane
następnie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2008 r., I UK 228/07
(dotychczas niepublikowany). W uzasadnieniach tych orzeczeń trafnie wykazano, iż
status i wymaganie nauczycielskiego zatrudnienia w szczególnych warunkach
przysługuje jedynie okresom rzeczywistego wykonywania takiej pracy, z
wyłączeniem czasu niewykonywania pracy w okresach formalnego pozostawania w
zatrudnieniu, w których nauczyciel zajmuje wprawdzie stanowisko nauczycielskie,
lecz w rzeczywistości pracy nauczycielskiej nie świadczy. W okresach
nieświadczenia pracy nauczycielskiej nauczyciel nie jest narażony na uciążliwości
wynikające z rzeczywistego wykonywania tego szczególnego zatrudnienia, a
okresy faktycznego niewykonywania pracy nauczycielskiej nie wpływają na szybszą
utratę zdolności nauczyciela do zarobkowania. W konsekwencji nie ma podstaw
prawnych i racjonalnego uzasadnienia do kwalifikowania okresów niewykonywania
pracy nauczycielskiej do nauczycielskiego zatrudnienia pracowników wykonujących
pracę w szczególnych warunkach dla celów emerytalnych. Dlatego okres
niewykonywania pracy nauczycielskiej w rozumieniu art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy, to
nie tylko okres niezdolności do pracy, za który pracownik otrzymał wynagrodzenie
określone w art. 92 k.p. lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa, ale także każdy inny okres, w którym nauczyciel
pozostawał wprawdzie w nauczycielskim stosunku pracy i otrzymywał
wynagrodzenie, jednakże pracy nauczycielskiej „w szczególnych warunkach”
faktycznie nie świadczył (nie wykonywał). Wszystko to oznacza, że w stanie
prawnym obowiązującym od 1 lipca 2004 r. przy ustalaniu nauczycielskiego stażu
zatrudnienia dla celów zweryfikowania nauczycielskich uprawnień emerytalnych
przez nauczycieli, którzy do tego dnia nie spełnili warunków wymaganych do
nabycia prawa do emerytury nauczycielskiej, nie uwzględnia się okresów
niewykonywania pracy nauczycielskiej, w tym okresu korzystania z urlopu dla
poratowania zdrowia, za które nauczyciel po dniu 14 listopada 1991 r. otrzymał
wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i
macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach w związku z
art. 86 i 88 ust. 1 Karty Nauczyciela).
7
Warto ponadto wskazać, że ustalanie uprawnień emerytalnych następuje co
do zasady wedle przepisów obowiązujących w dacie złożenia wniosku
emerytalnego, a tylko wtedy gdy wynika to z reguł (przepisów) intertemporalnych
możliwe jest weryfikowanie tych uprawnień według innego stanu prawnego (sprzed
jego zmiany). Kryterium daty ustalania lub spełnienia warunków nabycia
wcześniejszych uprawnień emerytalnych (bez względu na wiek) nie jest nowością w
systemie ubezpieczeń społecznych, który zmierza do stopniowego ograniczania lub
„wygaszania” możliwości korzystania z przywilejów nabywania wcześniejszych
uprawnień emerytalnych oraz ukształtowania możliwie jednolitych zasad nabywania
uprawnień z ubezpieczenia społecznego przez wszystkich ubezpieczonych. W
orzecznictwie w tym zakresie przyjmuje się, że nowości legislacyjne, które w
sposób usprawiedliwiony ograniczają nieuzasadnione przywileje emerytalne, nie
naruszają konstytucyjnych zasad równości i sprawiedliwości społecznej (por. wyroki
Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 11 lutego 10992 r., K 14/91, OTK 1992, cz. I, str.
128, wyrok z dnia 23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK ZU 1997 nr 7, poz. 114, z
dnia 22 czerwca 1999 r., K5/99, OTK 2000 nr 5, poz. 100 i z dnia 4 stycznia 2000
r., K 18/99, OTK 2000 nr 1, poz. 1).
Stanowisko takie nie narusza wynikającej z art. 2 Konstytucji RP zasady
ochrony praw nabytych, którą - w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego -
objęte są zarówno prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji
przyznających świadczenia, jak i prawa nabyte in abstracto, zgodnie z ustawą,
nawet przed zgłoszeniem wniosku o ich przyznanie. W przypadku ekspektatyw
praw podmiotowych - ochrona praw nabytych ogranicza się bowiem do
ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych, to jest takich, które polegały na
wypełnieniu wszystkich przesłanek ustawowych nabycia tych praw pod rządami
danej ustawy, bez względu na stosunek do nich ustawy późniejszej i bez względu
na datę złożenia wniosku emerytalnego. Dalej idące stanowisko mogłoby
przekreślić lub utrudnić zasadnicze cele reform polskiego systemu ubezpieczeń
społecznych stosownie do nowych zasad społeczno-gospodarczego ustroju
państwa (por. orzeczenie z 11 lutego 1992 r., K 14/91, OTK 1992, cz. I, str. 128,
wyrok z dnia 23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK ZU 1998 nr 7, poz. 114, z dnia 22
czerwca 1999 r., K 5/99, OTK ZU 1999 nr 5, poz. 100 i z dnia 4 stycznia 2000 r., K
8
18/99, OTK ZU 2000 nr 1, poz. 1). Wedle tych judykatów państwo ma obowiązek
podejmować działania, które zapewnią odpowiednie środki finansowe niezbędne do
realizacji konstytucyjnych praw socjalnych, ale musi przy tym uwzględniać sytuację
gospodarczą i konieczność zapewnienia warunków dalszego rozwoju
gospodarczego. Osoby ubezpieczone muszą liczyć się z tym, że w warunkach
recesji gospodarczej lub niekorzystnych trendów demograficznych, w sytuacji gdy
spadają wpływy ze składek ubezpieczeniowych, państwo może być zmuszone
zmienić obowiązujące regulacje prawne także na niekorzyść ubezpieczonych,
dostosowując zakres realizacji praw socjalnych do warunków i możliwości
ekonomicznych państwa. Zasada ochrony praw nabytych chroni przy tym wyłącznie
oczekiwania usprawiedliwione i racjonalne. Natomiast istnieją dziedziny życia i
sytuacje, w których jednostka musi liczyć się z tym, że zmiana warunków
społecznych lub gospodarczych może wymagać zmian regulacji prawnych, które
znoszą lub ograniczają dotychczas zagwarantowane uprawnienia podmiotowe.
Usprawiedliwione oczekiwania realizacji praw nabytych powstają zatem w
przypadkach przyznanych już świadczeń emerytalnych decyzją właściwych
organów, a co najmniej wymagają spełnienia wszystkich warunków nabycia tego
prawa przed datą wprowadzenia nowości legislacyjnych ograniczających lub
zaostrzających warunki nabycia spornych uprawnień. Tylko zatem osoby, które
przed wejściem w życie nowych przepisów spełniły warunki nabycia prawa do
świadczeń emerytalnych mogą zasadnie układać swoje plany życiowe w zaufaniu
do obowiązującego prawa, zakładając, że będą mogły skorzystać z przysługujących
im uprawnień nabytych. Natomiast ustawodawca może ingerować w oczekiwania
(ekspektatywy), które nie mają charakteru uprawnień maksymalnie
ukształtowanych pod warunkiem, że nie naruszy to istoty prawa do zabezpieczenia
społecznego, którą jest zagwarantowanie osobom uprawnionym świadczeń
odpowiadających minimum życiowemu, tak aby umożliwić im zaspokojenie
podstawowych potrzeb (art. 67 ust. 1 Konstytucji). Odnosząc się do zagadnienia,
czy ta nowa norma prawna może być stosowana również do zdarzeń prawnych
zaistniałych przed dniem jej wejścia w życie, Sąd Najwyższy uznał, iż zasadą jest,
że gdy jakieś zdarzenie prawne miało miejsce w przeszłości w czasie
obowiązywania dawnych norm prawnych, lecz skutki tego zdarzenia trwają w
9
okresie wejścia w życie norm nowo ustanowionych, należy sięgnąć do reguł
czasowych stosowania nowych przepisów. Przepisy ustawy wprowadzającej
zmiany w zakresie definicji zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w
szczególnym charakterze nie wypowiadają się w zakresie międzyczasowego ich
obowiązywania. Kwestię tę reguluje natomiast art. 186 ustawy o emeryturach i
rentach, który nakazuje stosowanie przepisów ustawy do wniosków o świadczenia
zgłoszonych począwszy od dnia jej wejścia w życie (ust. 2 pkt 1), z wyłączeniem
wniosków osób, które do dnia wejścia w życie ustawy nie zgłosiły wniosku o
emeryturę, mimo że spełniły warunki do nabycia prawa do tego świadczenia (ust.
3). Wymagałoby to od ubezpieczonej spełnienia przed dniem 1 lipca 2004 r.
warunków do uzyskania prawa do emerytury nauczycielskiej, bo prawo do
emerytury nauczycielskiej „dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze” należy rozpatrywać na podstawie przepisów
obowiązujących w dacie spełnienia się wszystkich przesłanek warunkujących
nabycie świadczenia lub w dacie złożenia wniosku emerytalnego. Wymaga to
uwzględnienia art. 32 ust. 1a pkt 1 tej ustawy, który po 1 stycznia 2004 r. wyklucza
uwzględnienie przy ustaleniu prawa do emerytury nauczycielskiej każdego okresu
faktycznego niewykonywania pracy, za które nauczyciel otrzymał wynagrodzenie,
niezależnie od tego, czy niewykonywanie pracy spowodowane było niezdolnością
do pracy, czy też inną przyczyną, np. korzystaniem z urlopu dla poratowania
zdrowia, a także bez względu na to, czy okres, za który otrzymał wynagrodzenie,
stanowi okres składkowy czy też okres nieskładkowy.
Taka kwalifikacja faktycznego niewykonywania pracy w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze w okresie trwania zatrudnienia jest
uzasadniona charakterem prawa do wcześniejszej emerytury dla osób
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze lub
prawa do emerytury nauczycielskiej uzyskiwanej bez względu na wiek, jeżeli
nauczyciel spełnia warunki określone w art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela. To
uprzywilejowane prawo jest postrzegane jako konsekwencja szybszej utraty
zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny
charakter pracy (por. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4
stycznia 2000 r., K 18/99, OTK ZU 2000 nr 1, poz. 1). Dlatego po 1 lipca 2004 r.
10
wymaganie wykonywania pracy nauczycielskiej odnosi się do okresów
rzeczywistego wykonywania takiej pracy, z wyłączeniem okresów jedynie
formalnego pozostawania w zatrudnieniu nauczycielskim, w których nauczyciel -
zgodnie z treścią łączącego go z pracodawcą stosunku pracy - zajmował jedynie
stanowisko, z którym łączy się wykonywanie pracy nauczycielskiej, lecz w
rzeczywistości pracy tej nie wykonywał, a tym samym nie był narażony na
uciążliwości związane z warunkami lub charakterem tej pracy. W tej koncepcji
okresy niewykonywania pracy nauczycielskiej nie wpływają na szybszą utratę
zdolności do zarobkowania i nie mogą być uwzględniane do nauczycielskiego stażu
emerytalnego rzeczywistego wykonywania pracy nauczycielskiej. W stanie
prawnym obowiązującym od 1 lipca 2004 r. przy ustaleniu nauczycielskiego stażu
zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do emerytury nauczycielskiej na
podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela przez nauczyciela, który do tego dnia nie
spełnił warunków wymaganych do nabycia emerytury nauczycielskiej, nie
uwzględnia się zatem okresów niewykonywania pracy nauczycielskiej, za które
nauczyciel po dniu 14 listopada 1991 r. otrzymał wynagrodzenie lub świadczenie z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (por. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r., I UK 10/08, dotychczas niepublikowany).
Takie utrwalone stanowisko Sądu Najwyższego prowadziło do orzeczenia jak w
sentencji (art. 39814
k.p.c.)w celu sprawdzenia, czy ubezpieczona przed 1 lipca
2004 r. spełniła wszystkie prawem wymagane przesłanki do nabycia emerytury
nauczycielskiej.