Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III BP 1/10
POSTANOWIENIE
Dnia 18 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa J.Z.
przeciwko L. Urzędowi Wojewódzkiemu w L.
o odprawę emerytalną,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 18 maja 2010 r.,
na skutek skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
L. z dnia 28 września 2009 r.,
odrzuca skargę.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 28 września 2009 r. Sąd Okręgowy w L. zmienił pkt I i II
wyroku z dnia 8 maja 2009 r. Sądu Rejonowego w L. i oddalił powództwo Jana
Zająca przeciwko L. Urzędowi Wojewódzkiemu w L. o odprawę emerytalną w
kwocie 7.326 zł.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu drugiej instancji wnioskodawca zaskarżył go w całości i zarzucił: 1)
naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe
zastosowanie, a to art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o
pracownikach urzędów państwowych, polegającą na nietrafnym przyjęciu, że
powodowi nie przysługuje odprawa emerytalna po przejściu na emeryturę
bezpośrednio po następujących po sobie bez przerwy okresach pobierania
2
świadczenia na podstawie art. 131
tej ustawy i świadczenia przedemerytalnego, w
sytuacji gdy odprawa taka powodowi przysługuje, co znajduje potwierdzenie w tezie
wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r., III PK 53/04; 2) obrazę § 1 ust.
1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 maca 1997 r. w sprawie zasad
wcześniejszego przechodzenia na emeryturę pracowników zwalnianych z pracy z
przyczyn dotyczących zakładu pracy, polegającą na tym, że Sąd Okręgowy nie
rozważył i nie uwzględnił przy ferowaniu zaskarżonego wyroku, iż pozwany
pracodawca z powodu zaniedbania nie skierował powoda na wcześniejszą
emeryturę, natomiast powód już w tym czasie nabył prawo do wcześniejszej
emerytury bez względu na wiek, ponieważ do dnia rozwiązania stosunku pracy
osiągnął okres zatrudnienia w wymiarze 43 lat i 3 miesięcy, zwłaszcza, że
pracodawca posiadał pełną wiedzę, iż stanowisko, na jakim zatrudniony był powód
zostało przez niego zlikwidowane w dniu 15 stycznia 1999 r.; 3) naruszenie prawa
procesowego, tj. art. 233 § 1 in fine k.p.c., poprzez dowolną ocenę zebranego w
sprawie materiału dowodowego polegającą na tym, że Sąd Okręgowy wyprowadził
błędne wnioski z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 października
2006 r., dokonującego analizy prawnej uzasadnienia wyroku tego Sądu z dnia 2
grudnia 2004 r. w sprawie odprawy emerytalnej, pomijając, iż powód nabył
uprawnienia emerytalne przed rozwiązaniem umowy o pracę, a do realizacji tych
uprawnień nie doszło na skutek zaniedbań ze strony pozwanej, co w konsekwencji
spowodowało oddalenie powództwa.
Wskazując na powyższe podstawy skargi skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi drugiej instancji do ponownego
rozpoznania.
Oceniając dopuszczalność skargi Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Przepis art.
4245
§ 1 k.p.c. określa w sześciu punktach wymagania, jakim powinna odpowiadać
skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Sąd to:
3
oznaczenie orzeczenia (pkt 1), przytoczenie podstaw skargi oraz ich uzasadnienia
(pkt 2), wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne
(pkt 3), uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody (pkt 4), wykazanie, że
wzruszenie orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest
możliwe (pkt 5) oraz wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem
(pkt 6).
Oceniana pod kątem dopuszczalności skarga nie zawiera elementów
wymienionego w pkt 4, 5 i 6 § 1 art. 4245
k.p.c., to jest uprawdopodobnienia
wyrządzenia szkody, wykazania, że wzruszenie orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe oraz wniosku o stwierdzenie
niezgodności orzeczenia z prawem. Odnośnie do tego ostatniego wymagania
wystarczy wskazać, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia nie zastępuje skargi kasacyjnej i nie może prowadzić do
wzruszenia tego orzeczenia, ale jej funkcją jest zainicjowanie postępowania
mającego doprowadzić do stwierdzenia jednej z przesłanek odpowiedzialności
państwa za działalność judykacyjną (art. 4171
§ 2 k.c.). Dlatego właściwy dla skargi
kasacyjnej wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.)
nie może zastępować i nie zastępuje wniosku o stwierdzenie niezgodności
orzeczenia z prawem (art. 4245
§ 1 pkt 6 k.p.c.).
Wymaganie uprawdopodobnienia szkody (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.) ma dwa
aspekty: formalny i merytoryczny, które zostały przedstawione i omówione w
uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP
4/05 (OSNC 2006 nr 1, poz. 16). Aspekt merytoryczny łączy się wyraźnie z treścią
art. 4171
§ 2 k.c., będącego przyczyną unormowania procesowego. Przepisy
dotyczące skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
(art. 4241
- 42412
k.p.c.) umożliwiają poszkodowanemu uzyskanie naprawienia
szkody wyrządzonej wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem, natomiast nie
otwierają drogi do realizacji innych zamierzeń, np. uzyskania samego stwierdzenia,
że wydane orzeczenie jest niezgodne z prawem. Z tego względu przystąpienie
przez Sąd Najwyższy do badania zgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
wymaga uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody przez wydanie orzeczenia,
którego skarga dotyczy. Uprawdopodobnienie szkody (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.)
4
polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu skarżącego powołującego się
na to, że szkoda już została wyrządzona oraz określającego czas jej powstania,
postać i związek przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC
2006 nr 7-8, poz. 141). Tymczasem skarżący nawet nie powołuje się na
okoliczność wyrządzenia mu szkody zaskarżonym wyrokiem.
Wykazanie w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, że jego wzruszenie w drodze innych środków prawnych
nie było i nie jest możliwe (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.) polega na ujawnieniu i
przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i niebudzący wątpliwości
oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonywającym uzasadnieniu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2001 r., III CNP 23/05, OSNC
2006 nr 7-8, poz. 140). Należy bowiem mieć na uwadze, że skarga jest co do
zasady niedopuszczalna, jeżeli w sprawie strona miała możliwość zaskarżenia
orzeczenia apelacją, skargą kasacyjną, skargą o wznowienie postępowania lub
mogła skorzystać z innego środka, np. wniosku o przywrócenie terminu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2006 r., II CNP 2/06, OSNC
2006 nr 6, poz. 112). Skarżący, nie tylko że w żaden sposób nie wykazuje
niemożności wzruszenia zaskarżonego orzeczenia w drodze przysługujących mu
środków prawnych poprzez przeprowadzenie prawniczej analizy stosownych
przepisów, ale w ogóle nie powołuje się na tę okoliczność.
Z powyższych względów skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia podlegała odrzuceniu, o czym Sąd Najwyższy orzekł na
podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.