Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2012 r. na rozprawie

sprawy z powództwa F. Z.

przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Skarbu Państwa reprezentowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa

pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn. akt I C 810/10

oraz zażalenia pozwanego na orzeczenie o kosztach procesu zawarte w tym wyroku

I.  o d d a l a apelację ,

II.  o d d a l a zażalenie,

III.  z a s ą d z a od powoda F. Z. na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 3.244.54 zł ( trzy tysiące dwieście czterdzieści cztery 54/100 ) tytułem kosztów postępowania odwoławczego .

UZASADNIENIE

Powód F. Z. w pozwie wniesionym przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa, wniósł o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 23 listopada 2000 r. (sygn. akt I ACa 352/00) twierdząc, że zobowiązanie nie może być egzekwowane bowiem przysługuje mu prawo potrącenia z roszczeniem stwierdzonym tytułem wykonawczym swojego roszczenia w kwocie 42.000 zł. Zarzut potrącenia podnosił powód w postępowaniu zakończonym wymienionym wyrokiem, jednakże nie został on przez sąd uwzględniony.

Sąd Okręgowy ustalił, że na podstawie umowy z dnia 13 czerwca 1992 r. (...) Przedsiębiorstwo (...) w R. w likwidacji sprzedało powodowi prawo użytkowania wieczystego działek położonych w P. nr(...) wraz z prawem własności budynków za kwotę 800.000 zł – płatną w ratach. W § 6 aktu notarialnego kupujący F. Z. oświadczył, że nie akceptuje przyjętego przez sprzedawcę programu rekultywacji działki nr (...), a wykonanie tego programu będzie możliwe po upływie 5 lat, na co sprzedawca wyraził zgodę.

Przed Sądem Okręgowym w Rzeszowie toczyło się postępowanie z powództwa (...) Przedsiębiorstwa (...), w którego prawa po likwidacji przedsiębiorstwa wstąpił Skarb Państwa – Wojewoda (...), przeciwko F. Z. o zapłatę kwoty 80.000 zł tytułem zapłaty ceny za nabycie prawa użytkowania wieczystego (sygn. akt I C 650/07). W tym postępowaniu pozwany F. Z. złożył zarzut potrącenia z roszczeniem powoda m. in. kwoty 42.000 zł z tytułu poniesionych kosztów rekultywacji gruntu. Sąd Okręgowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 27 marca 2000 r. uwzględnił powództwo co do kwoty 43.478,24 zł, zaś zarzut potrącenia uznał za bezzasadny. Stwierdził, że pozwanemu nie przysługują roszczenia odszkodowawcze z tytułu zawartej umowy, bowiem nie ma podstaw do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego w tej umowie. Ponadto zgodnie z decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w S. z dnia 16 sierpnia 1998 r. na pozwanym spoczywał obowiązek rekultywacji gruntów, a postępowanie cywilne nie może być prowadzone ponad rozstrzygnięcie objęte tą decyzją.

Sąd Apelacyjny podzielił przytoczone stanowisko Sądu Okręgowego w kwestii bezzasadności zarzutu potrącenia, zmieniając wysokość zasądzonej kwoty do kwoty 33.477,24 zł, którą zasądził wyrokiem z dnia 23 listopada 2000 r. (sygn. akt I ACa 352/00).

Powołując się na przepis art. 840 § 1 pkt 2 kpc Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie stwierdził, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności opierając powództwo na zarzucie spełnienia świadczenia, a skutki takie wywiera potrącenie wierzytelności dłużnika z wierzytelnością wierzyciela, pod warunkiem że zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie, w której wydany został tytuł wykonawczy. Skoro w postępowaniu zakończonym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 listopada 2000 r. przesądzono, że powód nie dysponował wierzytelnością, którą mógłby skutecznie potracić z wierzytelnością objętą tytułem wykonawczym objętym pozwem, Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 28 grudnia 2011 r. oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami postępowania na rzecz pozwanego na podstawie art. 102 kpc.

W apelacji od tego wyroku powód wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu lub o zmianę uwzględniającą zarzut potrącenia kwoty 42.000 zł – podniesiony na rozprawie w dniu 7 lutego 1995 r. w sprawie sygn. akt
I C 650/97.

W szczególności powód zarzucił, że posiada względem pozwanego wierzytelność z tytułu kosztów poniesionych na rekultywację, bowiem w § 10 aktu notarialnego oświadczył, że ze względów organizacyjnych i finansowych nie akceptuje przyjętego przez sprzedającego programu rekultywacji działki nr (...), program ten możliwy jest do realizacji z tych względów za 5 lat, na co sprzedawca wyraził zgodę. Wbrew postanowieniom wymienionego § 10 aktu notarialnego Wójt Gminy Z. wymusił na powodzie wykonanie prac rekultywacyjnych, poprzez podwyższenie o 400 % opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów. Kwota 42.000 zł stanowi według powoda odszkodowanie którego domaga się od pozwanego na podstawie art. 361 kc, według przytoczonego w apelacji wyliczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że powód nie może powoływać się w niniejszej sprawie na zarzut potrącenia kwoty
42.000 zł z tytułu rekultywacji gruntu, bowiem Sąd Okręgowy w sprawie sygn. akt I C 650/97 odniósł się do tego zarzutu stwierdzając, z przyczyn wymienionych w uzasadnieniu wyroku, że pozwanemu nie przysługują roszczenia odszkodowawcze względem pozwanego (powoda w sprawie I C 650/97). Stanowisko to, podzielone przez Sąd Apelacyjny definitywnie zamyka powyższą kwestię. Dodać należy, że istnienie wierzytelności w kwocie 42.000 zł stanowi subiektywne przekonanie powoda wprawdzie powołał się on na zapis § 10 aktu notarialnego, jednakże stroną umowy z 13 czerwca 1992 r. było (...) Przedsiębiorstwo (...) w R. w likwidacji, które nie mogło decydować w sprawach związanych z rekultywacją gruntów, należących do kompetencji organów administracji.

Z tych względów skoro nie zachodzą przesłanki z art. 840 § 1 pkt 2 kpc Sąd Apelacyjny działając na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację jako bezzasadną.

Strona pozwana zaskarżyła zażaleniem orzeczenie o kosztach zawarte w pkt II wyroku zarzucając naruszenie art. 102 kpc poprzez uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodzi wypadek uzasadniający odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik postępowania.

Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutów pozwanego podniesionych w zażaleniu, należało bowiem wziąć pod uwagę specyfikę niniejszej sprawy i subiektywne przekonanie powoda, nie będącego prawnikiem o słuszności swego żądania.

Z tych względów zażalenie oddalono jako bezzasadne na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc. Natomiast o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł stosownie do wyniku tego postępowania na podstawie art. 98 § 1 i art. 108 § 1 kpc wobec tego, że apelacja okazała się bezzasadna, a z oceną taką powód winien się liczyć. wnosząc apelację.