Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZP 5/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
SSN Maciej Pacuda
Protokolant Anna Matura
w sprawie z powództwa B. G.-B.
przeciwko Zespołowi Szkół w K.
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 9 lipca 2014 r.,
zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego - Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w C.
z dnia 22 maja 2014 r.,
Czy w przypadku nauczyciela mianowanego zatrudnionego w
zespole szkół, któremu w umowie o pracę wskazano typ szkoły w
której pracuje (art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta
Nauczyciela, tekst jednolity Dz. U. z 2014 roku, poz, 191) zmiany
organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub
zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnianie
nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, o których mowa w art. 20 ust.
1 pkt 2 tej ustawy, a które uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę,
odnoszone są do zespołu szkół i nauczycieli zatrudnionych w tym
zespole szkół, czy też odnoszą się do szkoły i nauczycieli szkoły w
której nauczyciel pracuje?
odmawia podjęcia uchwały.
2
UZASADNIENIE
Rozpoznawane zagadnienie prawne wyłoniło się w sprawie, w której
powódka B. G.-B. odwołała się od wypowiedzenia jej stosunku pracy przez
pozwany Zespół Szkół w K. z powodu zmiany planu nauczania uniemożliwiającego
dalsze zatrudnianie w pełnym wymiarze zajęć i wniosła o uznanie wypowiedzenia
za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy w razie orzekania po upływie okresu
wypowiedzenia. Zgodnie z ustaleniami dokonanymi przez Sąd pierwszej instancji,
powódka była zatrudniona od 1 września 2000 r. w Szkole Podstawowej im. Jana
Pawła II w K., a od 1 września 2007 r. w Zespole Szkół w K., utworzonym z tej
szkoły i Gimnazjum nr 1 w K., jako nauczycielka języka niemieckiego. Powódka
była zatrudniona w pozwanym Zespole na podstawie mianowania na czas
nieokreślony i miała stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego.
Pozwany pismem z 23 maja 2013 r. wypowiedział powódce stosunek pracy na
podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela
(jednolity tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 191 w brzmieniu obowiązującym w okresie
objętym sporem), podając jako przyczynę wypowiedzenia: 1) zmiany planu
nauczania umożliwiające dalsze zatrudnianie powódki w pełnym wymiarze zajęć na
dotychczas zajmowanym stanowisku, jak również brak zgody powódki na
uzupełnienie etatu na stanowisku wychowawcy świetlicy oraz odrzucenie propozycji
ograniczenia wymiaru zajęć dydaktycznych; 2) brak zgody pozostałych nauczycieli
języka niemieckiego zatrudnionych na podstawie mianowania na uzupełnienie etatu
innym rodzajem zajęć lub ograniczenie wymiaru zatrudnienia; 3) analizę
dokumentacji szkolnej pod względem spełniania przez wszystkich zatrudnionych
nauczycieli języka niemieckiego kryteriów kwalifikacji do nauczania języka
niemieckiego, stażu pracy i doświadczenia zawodowego w gimnazjum, aktywności
zawodowej. Powódka wniosła odwołanie od wypowiedzenia stosunku pracy,
zarzucając naruszenie przez pozwanego art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, art. 45
k.p. i art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
(jednolity tekst.: Dz.U. z 2014 r., poz. 167, w brzmieniu obowiązującym w okresie
objętym sporem). Powódka podniosła, że przyczyna wypowiedzenia jest
nieprawdziwa. Z arkuszy organizacyjnych na rok szkolny 2013/2014 r.,
3
uchwalonych na konferencji rady pedagogicznej pozwanego wynika, że
zaplanowano 43 godziny języka niemieckiego oraz przewidziano 1 godzinę
wychowawczą dla germanistki A. M. W stosunku do roku szkolnego 2012/2013
liczba godzin języka niemieckiego zmniejszyła się w szkole podstawowej o 6
godzin. Nie uniemożliwia to jednak dalszego zatrudniania wszystkich trzech
nauczycielek języka niemieckiego w pełnym wymiarze zajęć. Jedna z nich, J. K.,
ma kwalifikacje do prowadzenia zajęć z edukacji wczesnoszkolnej, w stosunku do
których w arkuszach organizacyjnych wykazano kilkanaście nadgodzin.
Powierzenie J. K. prowadzenia zajęć z edukacji wczesnoszkolnej pozwala na
dalsze zatrudnianie wszystkich nauczycieli języka niemieckiego. Powódka w trakcie
dyskusji nad arkuszem organizacyjnym wskazywała na takie rozwiązanie, ale jej
postulaty nie zostały uwzględnione. Powódka wskazała także, że podlega
szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy jako członek zarządu
Międzyzakładowej Organizacji Związkowej NSZZ Solidarność Oświata Z. T., o
czym pozwany był poinformowany. Pozwany nie uzyskał zgody na rozwiązanie
stosunku pracy z powódką. Pozwany w odpowiedzi na pozew podniósł, że
przyczyna wypowiedzenia stosunku pracy powódce jest prawdziwa i konkretna.
Ograniczenie liczby godzin nauczania języka niemieckiego w szkole podstawowej
jest bezpośrednio związane z wprowadzoną w 2007 r. reformą nauczania. Zgodnie
z tą reformą język niemiecki jest przedmiotem obowiązkowym w gimnazjum i
przedmiotem dodatkowym w szkole podstawowej. Nauczanie języka niemieckiego
w szkole podstawowej jest realizowane z puli godzin do dyspozycji dyrektora, które
sukcesywnie są likwidowane. W roku szkolnym 2013/2014 pozostało 8 tych godzin
w tygodniu. Powódka od 2000 r. pracowała jako nauczycielka w szkole
podstawowej i nie zmieniła miejsca świadczenia pracy po utworzeniu zespołu szkół.
Pozwany przyznał, że w chwili wypowiedzenia wiedział, że powódka korzysta ze
szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy i zarząd organizacji związkowej nie
zgadza się na wypowiedzenie powódce stosunku pracy. Pozwany podniósł jednak
zarzut, że powódka, powołując się na tę ochronę i żądając przywrócenia do pracy,
nadużywa prawa (art. 8 k.p.). Powódka, powołując się na pełnioną funkcję
związkową, żąda od pozwanego, żeby zapewnił jej zatrudnienie w pełnym
wymiarze zajęć jako nauczyciela języka niemieckiego kosztem dwóch innych
4
nauczycielek uczących tego języka w gimnazjum tylko dlatego, że mają dodatkowe
kwalifikacje zawodowe. Powódka była systematycznie informowana przez
dyrektora o potrzebie zdobycia dodatkowych kwalifikacji, gdyż język niemiecki w
szkole podstawowej będzie przedmiotem wygasającym. Powódka zignorowała
ostrzeżenia i nie zdobyła dodatkowych kwalifikacji. W tej sytuacji spełnienie jej
żądania, aby ograniczyć wymiar zajęć z języka niemieckiego A. M. i J. K. i
uzupełnić ich pensum innymi zajęciami, jest sprzeczne z zasadami współżycia
społecznego. Pozwany zaznaczył, że wyżej wskazane nauczycielki korzystają
także ze szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy.
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w C. wyrokiem z 16
grudnia 2013 r. przywrócił powódkę do pracy w pozwanym Zespole Szkół. Sąd
Rejonowy stwierdził, że wypowiedzenie powódce stosunku pracy nastąpiło z
naruszeniem art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. Zgodnie z art. 45 § 1 i
§ 3 k.p. istnieje konieczność przywrócenia powódki do pracy. Sąd uznał za
niezasadny zarzut pozwanego nadużycia prawa przez powódkę. Wskazał, że
oddalenie na podstawie art. 8 k.p. roszczenia o przywrócenie do pracy pracownika
podlegającego szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy może nastąpić tylko
wyjątkowo (zob.: wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2006 r., III PK 12/06;
OSNP 2007 nr 7-8, poz. 90). Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy nie wskazują
na możliwość przypisania powódce takich zachowań, które w świetle art. 8 k.p.
stanowiłyby podstawę do nieuwzględnienia roszczenia o przywrócenie do pracy.
Sąd Rejonowy zaznaczył, że w roku szkolnym 2013/2014 nie było wystarczającej
liczby godzin nauczania języka niemieckiego, aby zapewnić wypełnienie pensum
dydaktycznego dla trzech nauczycielek tego przedmiotu. Przydzielenie pozostałym
dwóm nauczycielkom języka niemieckiego godzin zajęć z innych przedmiotów, do
których nauczania mają kwalifikacje, mogło nastąpić bez ich zgody, gdyż zmiana
przedmiotu nauczania nie wiązała się ze zmianą pensum dydaktycznego.
Pozwany Zespół Szkół wniósł apelację do powyższego wyroku, zaskarżając
ten wyrok w całości i wnosząc o jego zmianę i oddalenie powództwa albo
zasądzenie odszkodowania z uwagi na niecelowość przywrócenia do pracy.
Pozwany zarzucił zaskarżonemu wyrokowi: 1) błąd w ustaleniach faktycznych
polegający na przyjęciu, że słuszne i zasadne byłoby przesunięcie do nauczania
5
początkowego w szkole podstawowej J. K. i uzyskanie w ten sposób dla powódki
uzupełniających 10 godzin nauczania języka niemieckiego w gimnazjum, podczas
gdy J. K. jest jedynym magistrem germanistyki, mającym 12-letni staż pracy w
gimnazjum, i ma znaczne osiągnięcia zawodowe, a powódka legitymuje się jedynie
formalnymi uprawnieniami do nauczania języka niemieckiego i przez cały okres
zatrudnienia prowadziła zajęcia w szkole podstawowej, co skutkowało
przywróceniem powódki do pracy; 2) naruszenie art. 45 § 2 k.p., przez
nierozważenie możliwości orzeczenia odszkodowania z uwagi na niecelowość
przywrócenia do pracy w sytuacji, gdy powódka nadużywa prawa do ochrony
stosunku pracy z racji pełnionej funkcji związkowej i swym zachowaniem narusza
zasady współżycia społecznego (art. 8 k.p.).
Sąd Okręgowy, rozpatrując apelację pozwanego Zespołu Szkół w K., uznał,
że w sprawie występuje zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości o treści
powołanej na wstępie i na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. przedstawił je do
rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu
postanowienia wskazał, że Sąd pierwszej instancji, oceniając zasadność
wypowiedzenia stosunku pracy, analizował zmiany organizacyjne w zespole szkół i
odnosił je do wszystkich nauczycieli języka niemieckiego zatrudnionych w tym
zespole, co nasuwa poważne wątpliwości w rozumieniu art. 390 § 1 k.p.c. z uwagi
na określenie w umowie o pracę powódki miejsca świadczenia pracy. Zgodnie z art.
3 pkt 2 Karty Nauczyciela, ilekroć w ustawie jest mowa o szkołach bez bliższego
określenia, rozumie się przez to przedszkola, szkoły i placówki oraz inne jednostki
organizacyjne wymienione w art. 1 ust. 1, a także odpowiednio ich zespoły. Zgodnie
z art. 20 ust. 1 pkt zdanie pierwsze tej ustawy, dyrektor szkoły w razie częściowej
likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie
liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze
zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek
pracy lub na wniosek nauczyciela przenosi go w stan nieczynny. W sytuacji, gdy
pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p. jest zespół szkół, co jednoznacznie wynika z
art. 10 ust. 1 Karty Nauczyciela, zgodnie z którym stosunek pracy z nauczycielem
nawiązuje się w szkole, a w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej
jednostki organizacyjnej – w zespole szkół na podstawie umowy o pracę lub
6
mianowania, zdaje się nie budzić wątpliwości, że zmiany organizacyjne, o których
mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, dotyczą zespołu szkół, a nie
konkretnej szkoły wchodzącej w jego skład. Zdaniem Sądu Okręgowego nie można
jednak pominąć, że art. 14 ust. 2 Karty Nauczyciela stanowi, że w przypadku
zatrudnienia w zespole szkół akt mianowania i umowa o pracę powinny określać
także typy (rodzaje) szkół w zespole, w których pracuje nauczyciel. Tak też się stało
w wypadku powódki, która w umowie o pracę ma wskazaną jako miejsce pracy
szkołę podstawową. Sąd Okręgowy wyraził pogląd, że wskazanie w umowie o
pracę miejsca świadczenia pracy ma na celu stabilizację zatrudnienia pracownika i
nie może pozostać bez znaczenia w sytuacji zmian organizacyjnych. Zasadność
wypowiedzenia umowy o pracę powinna być oceniana w aspekcie zmian
organizacyjnych i zmiany planu nauczania dotyczących szkoły, która została
wskazana jako miejsce pracy nauczyciela, a nie w stosunku do zespołu szkół, jak
przyjął sąd pierwszej instancji. W przeciwnym razie art. 14 ust. 2 Karty Nauczyciela
byłby zbędny. Należy przy tym mieć na uwadze, że ustawa z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze
zm.) nie przewiduje zespołu szkół jako elementu systemu oświaty. Do systemu tego
zalicza się rodzaje szkół, takie jak szkoły podstawowe i gimnazja (art. 2 pkt 2a i pkt
2b ww. ustawy), a zespół szkół jest jedynie organizacyjnym połączeniem różnych
typów szkół lub placówek (art. 62 ww. ustawy). Uzasadniona wydaje się więc
konieczność doprecyzowania w umowie o pracę, w której placówce jest miejsce
pracy nauczyciela, i zmiany organizacyjne w tej placówce powinny determinować
stosowanie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela. W takim wypadku ocena
wszelkich zmian mających wpływ na stosunek pracy powinna być odnoszona do tej
placówki systemu oświaty, która została w umowie o pracę jako miejsce
świadczenia pracy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy nie przedstawił zagadnienia prawnego, odpowiadającego
wymaganiom wynikającym z art. 390 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 390 § 1 k.p.c., jeżeli
7
przy rozpoznawaniu apelacji powstanie zagadnienie prawne budzące poważne
wątpliwości, sąd może przedstawić to zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi
Najwyższemu. Przedstawiając zagadnienie prawne, sąd drugiej instancji powinien
wykazać, że jego rozstrzygnięcie jest niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy. W tym
celu powinien dokonać jednoznacznych ustaleń faktycznych, odnieść się do
związanych ze sprawą kwestii materialnoprawnych i wstępnie ocenić podniesione
zarzuty apelacyjne, co jest niezbędne dla stwierdzenia istnienia związku
przyczynowego pomiędzy podjęciem decyzji o istocie sprawy a przedstawionym
zagadnieniem prawnym. W przeciwnym wypadku Sąd Najwyższy musiałby
samodzielnie dokonać tych ustaleń i ocen prawnych, tak aby ocenić, czy
przedstawione zagadnienie prawne ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, co
wykracza poza funkcję Sądu Najwyższego przewidzianą w art. 390 § 1 k.p.c.
Niewykazanie związku przyczynowego pomiędzy rozstrzygnięciem
przedstawionego zagadnienia prawnego, a podjęciem decyzji co do istoty sprawy
stanowi podstawę do odmowy udzielenia odpowiedzi na przedstawione
zagadnienie prawne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada
2013 r., III CZP 71/13, LEX nr 1413561 i powołane tam orzecznictwo).
Przedstawiając zagadnienie prawne Sąd Okręgowy pominął milczeniem, że
w rozpoznawanej sprawie Sąd pierwszej instancji przywrócił powódkę do pracy z
tego powodu, że pozwany wypowiedział jej stosunek pracy z naruszeniem art. 32
ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, a nie z powodu niezgodności
wypowiedzenia z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela. Sąd Rejonowy starannie
uzasadnił pogląd, że rozwiązanie stosunku pracy w tych okolicznościach uzasadnia
przywrócenie powódki do pracy bez względu na merytoryczną zasadność
wypowiedzenia. Sąd Rejonowy uzasadnił także, że powódka domagając się
przywrócenia do pracy nie nadużyła prawa w rozumieniu art. 8 k.p. Sąd Okręgowy
pominął, jak wskazano, te okoliczności nie wyjaśniając, dlaczego uważa, że w
opisanej sytuacji żądana wykładnia jest niezbędna dla rozstrzygnięcia sprawy.
Poza tym, uzasadnienie postanowienia o przedstawieniu Sądowi
Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego właściwie nie zawiera
opisu stanu faktycznego sprawy, co samo przez się uzasadnia odmowę udzielenia
odpowiedzi na postawione pytanie prawne.
8
Należy też wziąć pod uwagę, że Sąd Okręgowy prezentując swoje
stanowisko, nie dokonał starannego rozważenia argumentów wspierających
przeciwny pogląd, w tym wyroku z 4 lipca 2001 r., I PKN 523/00 (OSNP z 2003 r.
nr 10, poz. 246), w którym Sąd Najwyższy uznał, że zespół szkół składający się ze
szkoły podstawowej i gimnazjum, utworzony na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy z
dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67,
poz. 329 ze zm.), jest pracodawcą dla nauczycieli wykonujących pracę w obu tych
placówkach (zob. także M. Pilich, Ustawa o systemie Oświaty. Komentarz.,
Wydawnictwo WoltersKluwer Polska, wyd. V, Warszawa 2013, pkt 4 komentarza do
art. 62). W sprawie tej chodziło o obowiązek przywrócenia do pracy nauczyciela
przeniesionego w stan nieczynny w razie powstania możliwości podjęcia przez
niego pracy w pełnym wymiarze zajęć w szkole (art. 20 ust. 7 Karty Nauczyciela).
Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że powstanie tej możliwości należy oceniać w
odniesieniu do wszystkich szkół wchodzących w skład zespołu będącego
pracodawcą, a nie tylko w stosunku do szkoły będącej placówką, w której
nauczyciel świadczył pracę. Należy przy tym zaznaczyć, że obecny art. 14 ust. 2
Karty Nauczyciela został dodany tą samą ustawą, którą zostały zmienione art. 3 pkt
2 i art. 10 ust. 1 Karty Nauczyciela i w których zespół szkół został wyraźnie
wskazany jako pracodawca nauczycieli wchodzących w skład zespołu, tj. ustawą z
dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2007 r. Nr 102,
poz. 689). Ustawa ta przełożyła zatem na wyraźne przepisy stanowisko
reprezentowane przez Sąd Najwyższy, że w razie utworzenia zespołu szkół jest on
pracodawcą dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach go tworzących. W art. 20 ust.
1 pkt 2 Karty Nauczyciela zostało użyte pojęcie „szkoła” bez bliższego określenia.
Zgodnie z wyjaśnieniem wyrażeń ustawowych zawartym w art. 3 Karty, ilekroć w
ustawie jest mowa o szkole rozumie się przez to przedszkola, szkoły i placówki
oraz inne jednostki organizacyjne wymienione w art. 1 ust. 1, a także odpowiednio
ich zespoły (pkt 2 w art. 3 Karty Nauczyciela). Na podstawie art. 10 ust. 1 Karty
Nauczyciela stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole, a w razie
powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej – w zespole szkół
na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Z wykładni językowej art. 20 ust. 1
pkt 2 Karty Nauczyciela wynika jednoznaczny wniosek, że pojęcie „szkoła” oznacza
9
jednostkę organizacyjną, która jest pracodawcą. Sprzeczne z regułami wykładni
językowej byłoby nadanie wskazanemu przepisowi takiego znaczenia, że dotyczy
poszczególnych szkół wchodzących w skład zespołu szkół, a nie tego zespołu jako
całości. Taka wykładnia eliminowałaby, wbrew wyraźnemu brzmieniu art. 3 pkt 2
Karty Nauczyciela, zespół szkół ze zbiorczego pojęcia „szkoła”. Ustanowiony w art.
14 ust. 2 Karty Nauczyciela obowiązek określenia w umowie o pracę lub akcie
mianowania typu (rodzaju) szkoły, w której pracuje nauczyciel, w razie zatrudnienia
w zespole szkół nie stanowi podstawy do ograniczania zastosowania art. 20 ust. 1
pkt 2 Karty Nauczyciela do zmian organizacyjnych lub zmian planu nauczania i
wynikającej z nich niemożliwości zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze
zajęć w tej szkole. Pracodawcą jest bowiem zespół szkół i w ramach tego zespołu
ma być rozpatrywana możliwość zapewnienia nauczycielom zatrudnienia w pełnym
wymiarze zajęć i ewentualny wybór nauczyciela, którego należy zwolnić. Gdyby
przyjąć, zgodnie z wykładnią przedstawioną przez Sąd Okręgowy, że możliwość
zatrudniania nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć ma być oceniana przez
dyrektora zespołu szkół w stosunku do szkoły, która została wskazana w umowie o
pracę lub akcie mianowania nauczyciela jako miejsce pracy, to art. 20 ust. 1 pkt 2
Karty Nauczyciela byłby podstawą wypowiedzenia stosunku pracy nawet wówczas,
gdyby w innej szkole zespołu nauczyciele danej specjalności byli zatrudniani w
godzinach ponadwymiarowych lub w tym samym czasie zwolniło się stanowisko.
Podważałoby to sens uznania zespołów szkół za pracodawców. Należy zatem
uznać, że dopuszczalność rozwiązania z nauczycielem stosunku pracy wskutek
częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących
zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania
uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć,
powinna być oceniana z uwzględnieniem możliwości zatrudnienia w zespole szkół
będącym jego pracodawcą, a nie tylko szkole wskazanej w umowie o pracę lub
akcie mianowania jako jego miejsce pracy w ramach zespołu.
Na koniec należy przypomnieć, że ustanowiona w art. 390 § 1 k.p.c.
instytucja pytań prawnych, jako odstępstwo od konstytucyjnej zasady niezawisłości
orzeczniczej sędziów, którzy w sprawowaniu swojego urzędu podlegają jedynie
Konstytucji oraz ustawom (art. 178 ust. 1 Konstytucji RP), wymaga ścisłej wykładni
10
(por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia
1999 r., III CZP 62/98, OSNC 1999 nr 10, poz. 166). Merytoryczna, wiążąca pomoc
prawna Sądu Najwyższego, może zatem nastąpić wyłącznie wtedy, kiedy zachodzi
rzeczywista potrzeba wyjaśnienia poważnych wątpliwości o decydującym
znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy, pozostających z tym rozstrzygnięciem w
związku przyczynowym. Jeśli taka zależność nie ma miejsca, albo jej wystąpienie
nie jest pewne, w świetle dotychczasowych ustaleń faktycznych, lub przedstawione
zagadnienie nabierze decydującego znaczenia tylko w razie przyjęcia jednego z
kilku możliwych stanowisk prawnych, do których sąd pytający się nie ustosunkował,
podjęcie uchwały nie jest dopuszczalne (por. np. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 27 sierpnia 1996 r., III CZP 91/96, OSNC 1997 nr 1, poz. 9 i z dnia 28
sierpnia 2008 r., III CZP 67/08, niepubl.).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.